Ana Wirikiriki te Tamnei
Memenan te Tamnei ae Raoiroi irarikira bon teuana mai buakon bwaintangira n tamnei aika korakora are a kakarekea Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira.
Moantaeka
Tabeua te tai n nako, ao matan te aonaaba n takakaro e baraakina te 2023 Women’s World Cup FIFA ae e barongaaki mai Aotiteria ao Nu Tiran. Taan takakaro aika rangi n kinaki n te aonaaba aika a rineaki man tiim aika riaon 200 mwaitiia man te aonaaba ni kabuta ike ea kaotaki iai nanomatoaia, ungan nanoia, aia taarena, ao marurungiia n takakaro n uneakina te rine are te kabanea n rietata n te takakaro ae te butibooro.
Ti mataiakiniia taan kamataku n takakaro aika mwaiti ao waaki riki tabeua ake a tia n karekea te rine are te kabanean n rietata n te takakaro are a mena iai. Ti taetaekina te bwaintangira ke te taarena are a karekea mairoun te Atua. Ai arona naba ma ake a bwaintangiraaki ma te rabakau n mwaie, n kamarauii rabwataia, katangitang, koro banna, kaotioti, numera, tiaienti, ao a mwaiti riki. Aomata aikane n tatabemaniia nako a kaota te taarena mai iroun te Atua are a tia n bwaintangiraaki ao man katamaroaaki man kanakoraoaki man aia mwakuri korakora ni katoa bong, kamatebwai, ao aia kakataneiai. Taarena mairoun te Atua a karikiia aomata aika taarena.
Kamwakuran Bwaintangira n Tamnei
Ngkana ti kataratara rinanon matan te euangkerio, te Atua e anganiia Natina bwaintangira n tamnei aika mwaiti, ao ni karikiia bwa aomata aika a taarena tamneia. Kaain te Ekaretia aika a kakawakinii aia berita aika tabu anganaki ana bwaintangira te Tamnei, are e airi ma te bwaintangira ni kakoaua iroun Iesu Kristo bwa ara Tia Kamaiu, ana bwaintaingira te Tamnei ae Raoiroi, te bwaintangira n onimaki bwa kona kamaiuiia aomata ao kona kamaiuaki, te bwaintangira n ataatai bwai, te bwaintangira n karekei miterio, ao te bwaintangira n te wanawana ao te rabakau.1 Te Uea e kaoira bwa tina ukorii bwaintangira aika tamaroa, ao bwaintangira n tamnei.Te Uea e kaoira bwa ti na rineia imarenan “maiu n te raoiroi, ao te mate n te buakaka. E anganiira bwaintangira n tamnei bwa ana kakabwaiaira ao ni kabonganai n kakabwaiaia aomata.2
N okirikaaki nakon ara kabootau iaoia taan kamataku aika taarena, e rangi ni kakawaki uringan ae te bwaintangira anne n tii ngaia e karekea te aomata ae rabakau. N aki taraakin te taarena ae rianako, bon ti man te nanomaraki ao te konamaki ni kakataneiai ao te mwakuri korakora ae katamaroaa ao man kanakoraoa aia taarena taan kamataku ao man karokoia n kabanean rietatan te rine n te takakaro are a mena iai. Ai arona naba ma bwaintangira ake ti kakarekei are ngkana ko kaotinakoi man bwaokiia ao e aki toki n mwakoro te taeka iaona ae “kainanoa mwakuriana teutana.”
N aekan raoi anne, I a tia n noora te aeka n reirei n reitaki ma bwaintangira n tamnei. Kamwakuran bwaintangira n tamnei e kainanoa te kakamwakuri n tamnei. “Karekean ana kairi te Tamnei ae Raoiroi i nanon maium e kainanoa te mwakuri n tamnei. Te mwakuri aei e ikota te nanomwaaka n tataro ao kateimatoan kamatebwaian booki aika tabu. E ikota naba kawakinan ara berita aika tabu ma ana tua te Atua. … E tara naba kororaoim n kana te toa ni katoa wiiki.” E reitaki ma taum n anaa te toa ni katoa wiiki.”3
Tera uaan kakamwakuran bwaintangira n tamnei? A raonaki ma wirikiriki mairoun te Tamnei are e buokiira n kaitarai kainanora ni katoa bong ao ni kaota te bwai ae ti na karaoia ao n taekinna ao kakabwaia n te rau ao te kamanomano. Ngkana ti kakauonga ao man mwakuri iaon wirikiriki aikai, te Tamnei ae Raoiroi e na karababa ara konabwai ao korakorara n riaon are ti konaa ni karaoia i bon irora. Bwaintangira n tamnei aika kakannato aikai ana buokiira inanon mwakoron nako maiura.4
Memenan te Tamnei ae Raoiroi irarikira bon teuana mai buakon bwaintangira n tamnei aika korakora are a kakarekea Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira.
E kakawaki te bwaintangira aei? Beretitenti Russell M. Nelson e kaekaa te titiraki aio ma te korakora ngke e taekina ae, “ inanon boong aika imwaira, e na bon aki kona ni kamaiuaki te tamnei n akean te kairi, te kaetieti, ao ana karaunano ae reitinako te Tamnei ae Raoiroi.”5
Aron Karekean ao Kinaakin Ana Wirikiriki te Tamnei
Inanon au tai n beku, I a tia n kunea bwa iai n te aonaaba ni kabutaa te nano irouia aomata n kan ataa aron karekean ao kinaakin ana wirikiriki te Tamnei ae Raoiroi. Ana wirikiriki te Tamnei a nano ao e kakaokoro teina. Ngaira, irarikin anne, ti kakabwaiaaki bwa iai iroura aia taeka burabeti, ni boong aikai ao n boong aika tia n nako, are e anganiira te atatai ae korakora iaon karekean kairakira mairoun te Tamnei.
Kariaia bwa nna anganii ngkami aua reirei ni kairiiri aika ana kona ni buokii ngkami n karekea ao ni kinaa ana wirikiriki te Tamnei.
Teei n Taabo Aika Tabu
Te moan bon te tei n taabo aika tabu.6 N aki maan n nako ao ira buakon kaukan neweabaan te Tokyo Tiaban tembora. Kaekaan kakao ake a kanakoaki nakoia taan rawe rongorongo ao Iruwa aika kakanato bwa ana ira buakon ana kaukuuki te Tokyo Tembora imwain manga katabuana e riaon are e kantaningaaki. Bubua koraki ake a roko n ira te kaneweaba n te tembora. E rootaki nanoia iruwaa n tamaroan te tembora, n raonaki ma banna ao katamaroa ake a kaota katein Tiaban. Ae ringaa riki te nano bon mabuia ma aia karinerine iruwaa ngke a kabwarabwaraaki otenati ibukiia ara bwakatibu n taian ruu are a kakaraoaki iai. Ma ae bon ringa raoi te nanon bon kakamwakurin te Tamnei.
Teuana te aekaki n tai anne ae riki ma temanna te tia mwakuri ae rietata n te tautaeka ea titiku n au iango. Imwiin ana tai n iango inanon te ruu ae te tiretio, e rootaki man ringaaki nanona, ao e wirikiriki nakon taningau man taku, “Te ang ae I ikeikena n te ruu aio e kaokoro.” I noria bwa e kataia n kabwarabwara tamnein te Tamnei ae Raoiroi, are, n koauana, e maeka n taabo aika tabu. Ngkana ko kaantaningaia bwa kona namakina te Tamnei, meena n te tabo ae e na kona n mena naba iai te Tamnei.
Ara tembora ma mwengara bon ngaia aika a tabu ibuakon nako taabo. N taabo aika ti waekoa ni kaoa ao n namakira iai te Tamnei. Taabo tabeua aika kona naba n tabu bon ara tabo n taromauri, taabo n tieminaari ao n intitute, ana tiaite te Ekaretia ibukin rongorongon rimoa, ao tienta ni kakawari. Teei n taabo aika tabu.
Teei ma Aomata aika Tabu
Kauoua, teei ma aomata aika tabu. N na kabwarabwara te kauoua n reirei ni kairi aio ma te ururing teuana.
I aki kona n mwaninga te tai are I ira buakon te bootaki n taromauri are e karaoaki n teuana te tabo n takakaro ae nang kinaki. Angiin te tai, te tabo aio e onrake irouia taan mataku aika karongooa n kaungaungaa tiimin te kaawa ke ni kangongoa aiaia. Ma n te tairiki aio, e rang kaokoro angina. E ngaa mwaitiia kairake are a kaona te tabo n takakaro aio n tauraoi n karinea ao ni kauringa maiun te Burabeti Iotebwa Timiti. Aia karinerine, aki karongoaaia, kakaitauiia, ao nanoia n tataro e kaona te tabo n takakaro ma tamnein te Tamnei ae Raoiroi. I kona n nooria iaon moaia. Bon ana bwaintangira te Tamnei ae Raoiroi are ea mwakuri, ni kakoauai kakoaua ake a kaotaki ibukin Iotebwa Timiti ao Kaokan te euangkerio.
E aki kona n tuukaki te Tamnei man aia bobotaki aomata aika tabu. Ngkana ko kaantaningaia bwa kona namakina te Tamnei, meena ibuakoia aomata are e na kona te Tamnei n mena irarikiia. E taku te Uea “Ba ike a bootaki iai uoman ke teniman n arau ao I mena naba iai ibuakoia.”7 Ibukimi kairake, tarai ami bobotaki bwa aomata aika tabu: kooram ao kiraati, FSY ao tieminari, bootaki n te uoote ao te titeiki—ao kuaea n te uoote. Rineia bwa kam nna mena irarikiia aomata ao n nakon taabo ae mena iai te kororaoi. Karekea korakoram man te mwaiti ae bati. Karekeia raao aika raraoi. Riki bwa te raao ae tamaroa. Boutokai ngkami imarenami n taabo ake kam mena iai. Teei ma aomata aika tabu.
Taetaekinii Koaua aika Tabu
Te kateniua, kabatiia taetaekinan koaua aika tabu. Te Tia Karaunano e aki toki n tibwauaa Bwanaana ngkana ti taetaekinna n oin bwanaara. Te Tamnei e kaota te kakoaua nakon te tia taetae ao nakoia naba taan ongora.
I uringa te taina ae I toka n taxi nako New York City n te maan ae 45-te miniti. Imwiin au marooro ae nakoraoi iaon te euangkerio ma au turaiwa n baou nakon te marae ni wanikiba, I kabooa ao I a katauraoai bwa nang ruo man te taxi. Imwiina I reiakinna bwa I tuai ni kaota au kakoaua n te bwai are I tibwaia. I tei, ao I a tibwauaa te kakoaua ae mataata man kimototo, are e a kaoa te Tamnei ao n kaonii matara ma te ran ni mata.
Ngkana ko ukorii man karekei tibwanga n tibwauaa am kakoaua ma aomota, ko na karekei taai are kona kinaa iai te Tamnei i bon iroum.
Kakauongo raoi nakon Te Tamnei ae Raoiroi
Te kabanea n reirei bon te ongora nakon te Tamnei ae Raoiroi. E kona n riki bwa raom n taainako ma E taetae n te bwanaa ae uarekeke, ni aki rongoaa. Te burabeti Eria e kunea bwa bwanaan te Uea e bon aki mena n te ang, te maiei, ke te ai ma bon te bwanaa ae “maraara n rau.”8 Bon ti aki “te bwanaa ae kanga te baa” ma bon “te bwanaa ae rau ae kororaoi beebetena,” ao e ninianako te tamnei.”9
Beretitenti Boyd K. Packer e taku: “ Te Tamnei e aki anai nanora man te tatakarua ke ioioara ma te bai ae rawawata. Ma e wirikiriki. E karaurau n ringiira n te aro are ngkana ti tabeaianga tina aki kona n namakinna.”10 I a tia n nooria bwa n tabetai Bwanaana e rangi n uarereke, ke I nang tabeainga, ao ai temanna ae tangiraki irou are e a karekea ibukiu. E mwaiti te tai are ana wirikiriki te Tamnei ae Raoiroi e roko irou rinanon buu, Lesa. Kaaro ma taan kairiiri aika kororaoi a kona naba ni karekei iango ni kairiiri mai karawa ibukira.
Te rongoaa, te tang ao te kakauntaeka are e korakora n te aonaaba aio e kona n taonakoa maraaran, ao raun ana wirikiriki te Tamnei ae Raoiroi. Kakaea te tabo ae rau, te tabo ae tabu are ko kona n ukora karekean ana kairiiri te Tamnei.
Tabeua Taeka A na Taraaki Raoi
Ngkai ko iangoi reirei aikai n aron karekean ao kinaakin te Tamnei, iangoi taeka ni kauring aikai bwa kairam.11
Kakoauai raoi am namakin n tamnei. Te katooto, namakin mairoun te Tamnei e na kaineti raoi ma koroboki aika tabu ao aia reirei ara burabeti aika maiu.
Kakoauaa raoi bwa te namakin are ko karekea e bon boraoi ma katabeam. Ti ngkana ko weteaki man te kariaiakaki, taian namakin mairoun te Tamnei ko aki anganaki n reireiia ke ni kaetiia tabeman.
Bwaai n tamnei aki kona ni kairoroaki. Ko kona n karikirakea te anua ni maiu ma te otabwanin are e kaoa te Tamnei, ao ko kona ni bon katauraoiko ngkoe, ma ko aki kona ni korea te bwai ae taekinaki bwa e kanga ke ningai rokon te kairi mai ieta. Taotaona nanom ao onimaki bwa ko na bon karekea ae ko kainanoia n taina ae riai.
Kaboongana oim am motikitaeka ae tamaroa. N tabetai ti tangiria ni kairaki iroun te Tamnei ni bwaai ni kabane. Ma e ngae n anne, angiin te tai te Uea e tangiriira bwa tina kaboonganai wanawanara are e anganiira te Atua ao n waaki n kawai are e booraoi ma are kabanean tamaroan ara atatai. E reirei Beretitenti Dallin H. Oaks:
“Te nano ae kairaki mai iroun te Uea bon te korakora, ma e riai n raonaki ma te atatai bwa Tamara are i Karawa e katikui babaire aika mwaiti ibukin ara rinerine i bon iroura. … Aomata ake a kataia ni bitii karaoan aia babaire bwa e na karaoi te Uea ao ni bubuti ibukin te kaotioti rinanon te rinerine anne ibukin kairakiia a na waekoa ni kunea bwa a na bon aki karekea kairakiia. …
“Ti riai ni kamatebwai raoi bwaai n ara iango. … Imwiina ti riai n tataro ibukin te kairiiri ao mwakuriia.… Ngkana ti aki karekea te kairi, ti riai ni mwakuri nakon ara motikitaeka ae tamaroa.”12
Kainiin ma te kakao
Ni kainiin, Aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira a riai ni bwaintangiraaki, bwa bon taan kawakinii-berita aika tabu. Irarikin anne, e tiku iroura n tatabemaniira nako aron ukoran kamwakuran ara bwaintangira n tamnei ao kaoaia ao reiakinan kinaakin ana wirikiriki te Tamnei. Aua reirei ake ana kairiira ni buoka ara waaki n tamnei n taai aika kangaanga bon:
-
Teei n taabo aika tabu.
-
Teei ma aomata aika tabu.
-
Taetaekinii koaua aika tabu.
-
Kakauongo nakon te Tamnei ae Raoiroi.
Konabwaim n karekei ao ni kinai ana wirikiriki te Tamnei e na rikirake teutana imwiin teutana. “Rikiraken otam n ana taetae te Tamnei bon titebo ma reiakinan te taetae teuana. Bon te waaki ae karaurau are e kainanoa te nanomwaaka, te mwakuri n taotaonakinanno.”13
N okirikaaki nakon te tabo are ti moan waaki mai iai, uringa bwa ngkai ngkoe ae Itiaki ni Boong Aika Kaitira ko kakabwaiaaki. Katamneia te Taabati n aki mamatam teuana, ae e kabwarabwaraaki nakoiu. Te teei ae uarereke, ae tei iaon te bwai n tei, ao e a aki kona n nooraki man te tabo n taetae. E tei tamana irarikina, ao e kaungaungaa man wiwirikiriki n kamaraurau nakon taningana n buokia ngke e tibwauaia ma te kamoamoa ni kangai, “Ngai natin te Atua”
Te kakoaua are imwiina e nako mairoun temanna te kairake n ikawai are e taetae ma te nakonnano ni kangai: “ Tera ngke iai naba temanna ae wiwirikiriki n taningau n aron arei.” E karekea kairana mai ieta ae kakubanako ao ea kakoaua n taku, “Bon iai temanna ae wiwirikiriki n taningau n aron anne—bwa te Tamnei ae Raoiroi!”
I a kainai ma te kakao nakoimi moarara riki kairake ni kabane! E mwaiti iroumi ae moana ana bong n teteitei i matan te tirotaam. Ningabong, te wiiki aio, te ririki aio, n taainako, teei n taraiko raoi n te tirotaam. Iango ibon iroum, ke taekinna n takarua ngkana ko tangiria, “Wow, an bon taarai! I rangi ni kamiimii! Ngai natin te Atua! E kinaai! E tangirai! I bwaintangiraaki—ma te Tamnei ae Raoiroi bwa ena raoraonai n taainako!”
I a kairia ma au kakoaua nakoimi, Aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira aika kakabwaiaaki, iroun te Atua te Tama, Iesu Kristo, ao te Tamnei ae Raoiroi, are e Kakoauaia. N aran Iesu Kristo, amen.