“Ubay-Ubay nga Gidaghanon sa Maayo,” kapitulo 4 sa Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, Volume 3, Maisugon, Halangdon, Gawasnon, 1893–1955 (2021)
Kapitulo 4: “Ubay-Ubay nga Gidaghanon sa Maayo”
Kapitulo 4
Ubay-Ubay nga Gidaghanon sa Maayo
Sa Mayo 31, 1896, si Susa Gates namulong sa Siyudad sa Salt Lake sa unang gitipon nga komperensiya sa kinatibuk-ang Young Ladies [Batan-ong mga Babaye] ug Young Men’s Mutual Improvement Associations [Mga Kapunongan sa Binayloay nga Paglambo sa Batan-ong mga Lalaki]. Ang duha ka organisasyon dugay nang naghimo sa tinuig ug kausa kada upat ka bulan nga mga komperensiya sa ilang kaugalingon. Apan sa bag-ohay nga mga tuig, daghang batan-ong mga lalaki mihunong sa pagtambong kanunay sa ilang mga miting, naggiya sa pipila ka mga lider sa YMMIA sa pagsugyot og kabag-ohan sa ilang organisasyon pinaagi sa pagtipon uban sa Young Ladies Mutual Improvement Association [Mga Kapunongan sa Batan-ong mga Dalaga sa Binayloay nga Pagpalambo].1
Ang kinatibuk-ang presidente sa YLMIA nga si Elmina Taylor ug ang iyang mga opisyales wala makagusto sa ideya. Samtang ang pipila sa Mutual Improvement Associations [Mga Kapunongan sa Binayloay nga Pagpalambo] malampuson nang nagtipon diha sa ward nga lebel, ang kinatibuk-ang YLMIA mauswagon, ug ang mga lider niini naghunahuna kon ang pagtipon labing makaayo ba sa batan-ong mga babaye. Sila sa kataposan mihukom batok sa paghiusa, apan miuyon sila nga mas daghang tiponon nga mga kalihokan uban sa YMMIA, lakip niining bag-ong tinuig nga komperensiya, nga mahimong makaayo.2
Alang sa unang komperensiya, patas nga gibahin sa mga lider sa MIA ang programa tali sa mga mamumulong gikan sa ilang mga organisasyon. Si Susa, ang ikaduha gikan sa kataposan diha sa programa, miawhag sa iyang mga tigpaminaw sa pagbaton og maayong mga kinaiya ug sa pagpuyo nga matarong. Ang kasinatian ingon og bag-o alang ni Susa, tungod kay ang mga kababayen-an sa Simbahan niini nga panahon, dili kasagaran mamulong ngadto sa nagsagol nga mga mananambong gawas kon magpamatuod. Karon siya ug ang ubang lider nga mga babaye adunay oportunidad sa pagsangyaw ngadto sa mga lalaki ug mga babaye sa samang lugar.3
Human sa komperensiya, si Susa nakigsulti sa iyang higala ug kanhi kauban sa klase si Joseph Tanner, kinsa mao ang presidente sa Kolehiyo sa Agrikultura sa Logan. Samtang sila nag-istoryahanay, nangutana si Joseph kon si Leah, kinsa bag-ohay pa lamang migradwar gikan sa Unibersidad sa Utah, nahigugma ba gihapon ni John Widstoe. Bag-ohay lamang nahuman si John sa iyang kurso sa chemistry sa Harvard ug sa karon usa ka sakop sa pundok sa mga magtutudlo ni Joseph.
Wala masayod si Susa kon unsaon niya pagtubag ang pangutana ni Joseph. Si John naglikay sa iyang anak nga babaye sukad siya mipauli. Sa dihang si Leah bag-ohay nga misulat kaniya aron sa pagpatambag kon siya kinahanglan bang mobalik sa silangan sa pagtuon og home economics sa Pratt Institute, ang tinahod nga kolehiyo sa Siyudad sa New York, gitubag ni John sa usa ka mubo, walay pagtagad nga sulat.4
“Buhata ang unsay alang sa imong kaugalingon nga kaayohan sa kadugayan,” gisultihan niya si Leah. Dayon siya mipahayag og pagmahay nga sila naghinigugmaay sa batan-on pa kaayo. Ingon nga gusto kaayo siya nga mangasawa ni Leah, dili siya gusto kaniya nga mahimong asawa sa usa ka kabos nga lalaki. Ang iyang edukasyon mibilin kaniya og mga $2,000 nga utang, ug kadaghan sa iyang gamay nga sweldo sa pagtudlo maadto sa suporta sa iyang inahan ug manghod nga lalaki.5
Si Leah mibalos diha-diha dayon. “Dili kita mabuhi nga walay kwarta, ako nakahibalo, apan pastilan ayaw kana himoang sukdanan sa imong gugma,” mitubag siya. “Kon ako nahigugma kanimo, nan ako nahigugma kanimo nanag-iya ka og liboan o may utang ka man nga liboan.”6
Wala usba ni John ang iyang hunahuna, ug migikan si Leah alang sa Pratt Institute sa Septyembre 1896. Mibiyahe siya kauban sa iyang higala nga si Donna Smith, kinsa nag-eskwela sa Pratt aron mahimong magtutudlo sa kindergarten. Sa wala pa mibiya ang batan-ong mga babaye, ang amahan ni Donnette, si Presidente Joseph F. Smith, mipanalangin ni Leah sa paghupot sa iyang hugot nga pagtuo atubangan sa tentasyon, nagsaad nga ang iyang pagpamatuod motubo nga mas lig-on kay sa kaniadto.7
Sa Siyudad sa New York, si Leah ug si Donnette may mga kasinatian nga halos dili mahunahuna sa henerasyon sa ilang mga inahan. Ang Santos sa Ulahing-adlaw nga mga babaye gikan nianang mas unang henerasyon, sama sa ubang mga babaye nga Amerikana niana nga panahon, kasagaran kutob lamang og elementarya nga edukasyon. Ang pipila miadto sa silangan sa pagtuon og medisina ug midwifery [motabang sa pagpaanak], apan kadaghanan nagminyo og sayo, adunay mga anak, ug mitabang sa pagtukod og mga panimalay ug mga negosyo sa pamilya diha sa ilang mga panimuyo. Daghan ang wala gayod nakabiyahe sa gawas sa Teritoryo sa Utah.8
Si Leah og si Donnette, sa sukwahi, mga walay bana nga batan-ong mga babaye nga nagpuyo sa usa ka dako nga paabangang balay diha sa nagkapuliki nga siyudad nga mga tulo ka libo ka kilometro gikan sa panimalay. Sa mga adlaw sa semana, mitambong sila og mga klase sa Pratt ug nakig-uban sa mga tawo nga gikan og laing kaagi ug mga pagtuo. Ug inig ka Dominggo mitambong sila diha sa gamay nga branch sa mga usa ka dosena nga mga Santos.9
Determinado si Leah ug Donnette sa pagpuyo sa ilang relihiyon sa matinud-anong paagi. Magdungan sila pag-ampo ma-Dominggo ug magbasa sa Basahon ni Mormon kada gabii sa dili pa matulog. “Ang akong pagpamatuod sa kamatuoran sa atong ebanghelyo nagtubo nga mas lig-on kada adlaw,”misulat si Leah sa iyang inahan. “Akong nakita ang gahom sa panalangin ni Brother Smith.”10
Dili sama sa panimalay, sila adunay mga oportunidad sa paghisgot mahitungod sa ilang pagtuo ngadto sa ubang mga tawo kinsa gamay og nahibaloan mahitungod sa mga Santos sa Ulahing-adlaw. Nakighigala sila sa duha ka mga estudyante sa sining [arts], sila ni Corra Stebbins ug Cathrine Couch, kinsa mipakita og gamay nga interes sa Simbahan. Usa ka adlaw, si Leah og Donnette nakahigayon sa pagpakigsulti kanila mahitungod sa templo ug sa Basahon ni Mormon. Gipasabut ni Leah kon giunsa ni Joseph sa pagkakaplag ug paghubad sa bulawan nga mga palid. Misulti usab siya mahitungod sa mga saksi sa Basahon ni Mormon, sa nagpadayong pagpadayag, ug sa organisasyon sa Simbahan.
“Wala ka gayod makakita og ingon ka interesado nga mga babaye sa imong kinabuhi,” misulat wala madugay si Leah sa iyang inahan. “Sila milingkod dinhi sulod sa tibuok duha ka oras sa wala pa namo mamatikdi unsa ka dali milabay ang panahon.”11
Sa Oktubre 13, 1896, ang Māori nga Santos sa Ulahing-adlaw nga si Mere Whaanga miadto sa Templo sa Salt Lake sa pagpahigayon og mga bunyag alang sa napulo ka namatay nga mga higala gikan sa New Zealand, ang iyang yutang natawhan. Sukad sa pagbalhin ngadto sa Siyudad sa Salt Lake sayo niana nga tuig, siya ug ang iyang bana, si Hirini, nahimong inila tungod sa ilang kakugi sa pagtambong sa templo. Sama sa ubang mga Santos gikan sa gawas sa Estados Unidos, ang pamilya Whaanga milangyaw ngadto sa Utah aron mas maduol sa templo ug sa mga ordinansa niini. Ug ingon nga ang mao lamang nga natugahan nga Māori, nagsilbi sila isip usa ka sumpay tali sa ilang mga tawo ug sa balay sa Ginoo.12
Dihay upat lamang ka templo sa kalibotan, busa ang mga Santos kinsa namuyo sa gawas sa Estados Unidos makapadala sa mga ngalan sa namatay nga mga minahal ngadto sa mga paryente sa Utah sa pagpahigayon sa buhat sa templo alang kanila. Sa dihang si Mere ug Hirini nabunyagan sa 1884, hinoon, wala silay mga paryente sa Utah. Wala madugay gibati nila ang lig-on, gamhanang tinguha sa pag-adto sa Zion ug sa pagtambong sa templo.13
Gikan sa sinugdanan, ang ilang mga anak ug mga apo misupak sa ilang plano sa pagbalhin. Ang Utah napulog usa ka libo ka kilometro ang gilay-on gikan sa Nuhaka, ang ilang balangay sa sidlakang baybayon sa New Zealand nga Amihanang Isla. Adunay importanting mga responsibilidad si Hirini isip usa ka presidente sa branch ug usa ka lider sa Māori Kahungunu nga tribo sa Māori. Ug si Mere mao lamang ang buhi nga anak nga babaye sa iyang mga ginikanan. Apan ang kahidlaw sa mga Whaangas alang sa templo nagkakusog kada adlaw.14
Sa nanglabay nga mga dekada, ang mga Santos nga gikan sa mga Isla sa Pasipiko wala kaayo pangusgi og dasig sa paglangyaw ngadto sa Zion. Ug sa panahon nga si Mere ug Hirini naghunahuna sa pagbalhin, ang Simbahan misugod na sa pagbugnaw sa tanang mga Santos sa gawas sa Estados Unidos gikan sa pagpundok ngadto sa Utah, diin ang trabaho nihit ug ang mga langyaw madismaya. Mihatag ang Unang Kapangulohan og pagtugot sa usa ka gamay nga gidaghanon sa Māori. sa pag-adto, hinoon, human ang presidente sa misyon sa New Zealand migarantiya alang sa ilang kakugi ug mga kapasidad.15
Miadto si Mere ug Hirini sa Utah kaniadtong 1894 uban sa pipila ka mga miyembro sa ilang paryente. Nanimuyo sila sa Kanab, usa ka suok nga lungsod sa habagatang Utah, diin ang batan-ong pag-umangkon nga lalaki ni Hirini si Pirika Whaanga mibalhin pila ka tuig human mabunyagi si Hirini ug Mere. Ang pamilya gipaabot nga mapahiuyon og maayo sa dagaang nga panahon sa habagatang Utah, apan sa dihang nakita ni Mere ang uga, tumang kaawaaw nga talan-awon, nawala ang iyang ka kalma ug mihilak. Wala madugay, nadawat niya ang balita gikan sa New Zealand nga ang iyang inahan namatay.16
Sa paglabay sa panahon, ang kahimtang sa pamilya wala molambo. Usa ka misyonaryo nga ilang nakaila sa New Zealand midani ni Hirini sa pagbutang og kwarta sa usa ka dili maayo nga panimpalad nga negosyo. Human makadungog sa mga hungihong kabahin sa plano, ang Unang Kapangulohan mipadala ni William Paxman, usa ka kanhi presidente sa misyon sa New Zealand, sa pagtabang ni Mere ug Hirini sa pagbalhin ngadto sa usa ka dapit diin ang ilang mga silingan dili mopahimulos kanila.17
Ang mga Whaanga karon nanimuyo sa ilang panimalay sa Siyudad sa Salt Lake. Mitambong sila og mga reunion sa Zion’s Māori Association [Kapunongan sa Māori sa Zion], usa ka organisasyon sa mipauli na nga mga elder gikan sa New Zealand ug mag-abot kada Biyernes sa gabii uban sa pipila ka mga miyembro sa grupo. Ang Unang Kapangulohan mihatag usab kanila sa awtoridad sa pagpahigayon og buhat sa templo alang sa namatay nga mga paryente sa tanang Santos nga Māori sa New Zealand.18
Bisan tuod og siya walay edukasyon sa dihang miabot siya sa Utah, si Mere mitudlo sa iyang kaugalingon sa pagbasa ug sa pagsulat aron siya makatuon sa iyang mga kasulatan ug makasulat ngadto sa iyang pamilya. Si Hirini usab misulat og makadasig nga mga sulat ngadto sa mga paryente ug mga higala, nagbuhat sa unsay iyang mabuhat sa paglig-on sa mga Santos didto sa panimalay. Sa New Zealand, ang Simbahan nagtubo taliwala sa mga lumulupyo nga mga taga Europe ingon man sa mga Māori. Dinosena nga mga branch nagkatag sa tibuok nasod, nga adunay mga korum sa pagkapari, mga Relief Society, mga Sunday School, ug Mutual Improvement Associations [Mga Kapunongan sa Binayloay nga Paglambo].19
Apan daghan nga mga taga New Zealand ang bag-o gihapon sa tinuohan. Ang pipila ka mga misyonaryo, human makadungog sa mga hungihong kabahin sa ngil-ad nga pagtagad sa pamilya Whaanga sa Kanab, naguol nga ang balita makapawala sa pagtuo sa mga Santos nga Māori sa Simbahan. Nagsige na, ang gipasobrahan nga mga istorya sa unsay nahitabo mikaylap sa New Zealand. Kon ang mao nga hungihong dili mahunong, ang misyon magsinati og krisis.20
Sa pagkasunod nga tuig , si Elizabeth McCune, usa ka adunahan nga Santos sa Ulahing mga Adlaw gikan sa Siyudad sa Salt Lake, mibiyahe ngadto sa Europe uban sa iyang pamilya. Samtang nagbisita sa United Kingdom, diin ang iyang anak nga lalaki nagserbisyo og misyon, siya ug ang iyang anak nga babaye si Fay kasagarang mitabang sa mga elder sa pagpakigbahin sa gipahiuli nga ebanghelyo.
Usa ka adlaw, sa hinapos sa Hunyo 1897, siya ug si Faye miadto sa London Hyde Park sa pagkanta uban sa choir sa mga misyonaryo. Nagsaulog si Reyna Victoria sa ika-saysenta ka tuig diha sa trono, ug ang mga magsasangyaw gikan sa tibuok Britain mianha sa parke aron sa paghimo og mga miting sa gawas ug makig-ilog alang sa mga kalag niadtong kinsa nagsaulog diha sa siyudad.
Mipahimutang si Elizabeth ug Fay sa ilang dapit taliwala sa mga misyonaryo, ug sa hilom gipahalipayan niya ang iyang kaugalingon ug ang choir samtang nagkadaghan ang mga tawo nga mialirong kanila. Dayon usa ka maayo og paninina nga lalaki nga nagsalamin miduol ug mili-li kanila.
“Oy intawon! Oy intawon!” mituaw siya. “Unsa ka makalilisang nga kalangas ang ilang gihimo sa atong parke!”21
Ang iyang mga pulong mipakubos sa garbo ni Elizabeth diha sa pasundayag sa choir. Apan wala kini makapugong sa iyang tinguha sa pagpakigbahin sa ebanghelyo. Sa wala pa mobiya sa Utah, nakadawat si Elizabeth og usa ka panalangin gikan ni Lorenzo Snow, nagsaad kniya nga siya mahimong himan sa Ginoo atol sa iyang mga biyahe.
“Ang imong hunahuna mahimong sama ka tin-aw sa anghel kon magpasabot sa mga baroganan sa ebanghelyo,”siya mipanalangin kaniya.22
Si Elizabeth gusto nga mobuhat sa tanan nga iyang mahimo sa pagtabang sa misyonaryo nga buhat. Ang iyang anak nga lalaki misugod sa iyang misyon sa paghimo og mga miting diha sa mga parke ug mga kadalanan sa sentral sa England. Niana nga panahon, mibalik si William Jarman sa pagtudlo batok sa mga Santos. Bisan tuod og wala na niya sultihi ang pundok sa katawhan nga ang iyang anak gibuno, mipadayon siya sa paghagit og mga atake sa mga misyonaryo, nagpugos sa mga elder sa pagduol sa polis alang sa proteksyon. Ang pipila sa mga misyonaryo sa lugar ni Raymond nasamdan sa pundok sa manggugubot23
Kasagaran nga ubanan ni Elizabeth ang mga misyonaryo sa London, naggunit sa ilang mga kalo ug mga basahon sa panahon sa mga miting. Gibati usab niya ang nagdilaab nga tinguha sa pagsangyaw. Bisan tuod og dili siya matawag sa pagmisyon, mahunahuna niya ang iyang kaugalingon nga gisugo sa Dios sa paghimo og hilom nga relihiyosong mga pakig-istorya sa mga tawo sa ilang mga panimalay. Sa tinuod, naghunahuna siya nga ang babaye nga mga misyonaryo mahimong makadani og mas daghang pagtagad kay sa batan-ong mga elder ug busa nagtabang sa buhat nga mopadayon sa unahan.24
Pipila ka mga bulan human sa pagpanganta sa Hyde Park, mitambong si Elizabeth og tunga sa tuig nga komperensiya sa Simbahan sa London. Sa panahon sa buntag nga sesyon, si Joseph McMurrin, usa ka magtatambag sa kapangulohan sa misyon, gipanghimaraot ang pagsaway ni William Jarman sa mga Santos. Migamit siya og piho nga isyu sa kinaiya ni William sa paghimo og ngil-ad nga mga pahayag mahitungod sa Santos sa Ulahing mga Adlaw nga mga babaye.
“Uban kanato karon lang gyod ang usa ka babaye gikan sa Utah,”siya mipahibalo. “Atong hangyoon si Sister McCune sa pagpakigpulong niining gabhiona ug sa pagsulti kaninyo sa iyang kasinatian sa Utah.” Giawhag dayon niya ang tanan diha sa komperensiya sa pagdala sa ilang mga higala sa pagpaminaw kaniya nga mamulong.25
Ang anunsyo nakapakurat ni Elizabeth. Ingon nga gusto kaayo siya nga mosangyaw, naguol siya mahitungod sa iyang kawalay kasinatian. “Kon ania lang unta ang usa sa among maayo nga mamumulong gikan sa Utah,” naghunahuna siya, “unsa ka maayo ang iyang mahimo!” Ang mga misyonaryo misaad sa pag-ampo alang kaniya, ug siya determinado sa paghangyo sa Amahan sa Langit alang usab sa panabang.26
Ang balita dali kaayong mikaylap nga si Elizabeth mamulong nianang gabhiona. Nagpaabot og dakong pundok sa katawhan, ang mga elder mibutang og sobra nga mga lingkoranan sa balay tigumanan og giablihan ang dakong hawan tupad sa kwarto. Samtang ang oras sa miting nagkaduol, napuno ang kwarto sa mga tawo.27
Si Elizabeth nag-ampo sa hilom ug mibarog sa pulpito. Namulong siya ngadto sa pundok sa katawhan mahitungod sa iyang pamilya. Natawo siya sa England sa 1852 ug milangyaw ngadto sa Utah human ang iyang mga ginikanan mipasakop sa Simbahan. Nakabiyahe siya sa tibuok Estados Unidos ug Europe. “Bisan asa,”mipamatuod siya, “wala ako makakita og mga babaye nga gitamod sa ingon nga pagtahod sama sa mga Mormon sa Utah.”
“Ang atong mga bana mapagarbuhon sa ilang mga asawa ug anak nga mga babaye,” mipadayon siya. “Mihatag sila kanila sa tanang oportunidad sa pagtambong og mga miting ug pagtudlo ug sa pagbuhat sa tanan nga mo-edukar ug mopalambo kanila. Ang atong relihiyon nagtudlo kanato nga ang asawa nagbarog nga managsama og ang bana.”28
Sa dihang natapos ang miting, mga estranghero milamano ni Elizabeth. “Kon daghan pa sa inyong mga babaye moanhi dinhi, may usa ka tawo ang miingon, ubay-ubay nga gidaghanon sa maayo ang mahimo.”
“Madam,”miingon ang laing lalaki, “nagdala sa kamatuoran ang imong tingog ug mga pulong.”29
Sa Septyembre 7, 1897, si John Widstoe mihulat sa gawas og miting sa pundok sa mga magtutudlo didto sa Brigham Young Academy sa Provo. Sayo nianang adlawa, si Leah Dunford nagpanuko nga miuyon sa pagpakigkita kaniya human sa miting. Karon siya usa ka magtutudlo sa domestic science diha sa akademya, nagtudlo kon unsa ang iyang nakat-onan gikan sa iyang pag-eskwela sa Pratt Institute. Si John nagpadulong sa pagpauli human sa usa ka trabaho nga biyahe sa mga desierto sa habagatang Utah, ug siya mihunong sa Provo aron sa pagpakigbalik sa iyang relasyon kang Leah30
Naguol gihapon si John mahitungod sa iyang mga utang, apan nahigugma siya ni Leah ug gusto nga makigminyo kaniya. Sila diha pay mga higayon apan mihunong sila sa pagsinulatay sa usag usa, hinoon. Sa tinuod, usa ka batan-ong, dili minyo nga presidente sa misyon nahimamat ni Leah sa New York hapit na unta mopahayag kaniya.31
Ang miting sa pundok sa mga magtutudlo mahuman unta sa alas 8:30 niana nga gabii, apan kini wala mahuman hangtod usa ka oras ang milabay. Gipahulat pa ni Leah si John og laing oras samtang siya mitambong og usa ka komite miting alang sa usa ka kalihokan sa mga estudyante. Sa dihang kana nga miting sa kataposan nahuman, gihatod ni John si Leah sa panimalay.
Samtang sila naglakaw, gipangutana ni John kon mahimo bang makigkita siya ni Leah sa sunod adlaw. “Dili ka na makakita kanako,” mitubag si Leah. “Magkapuliki ako hangtod sa alas singko.”
“Aw,”miingon si John,“Maayo tingaling mopauli na lamang ako inig ka buntag.”
“Ngano, sige,” miingon si Leah.
“Nagtuo ko nga magpabilin ako,” miingon si John, “kon ako mahimong makigkita kanimo sa gabii.”32
Sa pagkasunod gabii, gikuha ni John si Leah sa akademya sa usa ka giguyod og kabayo nga tartanilya, ug sila miadto ngadto sa usa ka dapit amihanan sa lungsod. Misulti siya ni Leah nga siya andam sa usa ka seryoso nga relasyon, apan si Leah dili ingon ka andam sama ni John. Misulti si Leah kang John nga siya adunay usa ka tuig sa pagmatuod sa iyang gugma. Walay sapayan kaniya kon unsaon ni John pagbuhat niini. Apan dili siya makig-uli kaniya sa dili pa kana mahimo.
Ang gabii hayag, ug giparking ni John ang tartanilya sa usa ka dapit nga nag-ambo sa walog. Nagsud-ong sa hayag nga bulan, walay lipod-lipod silang nag-istorya mahitungod sa daghan nga mga panahon nga sila nagpasakit sa usag usa sa miaging upat ka tuig. Naninguha sila sa pagsabot kon nganong ang ilang relasyon wala magmalampuson. Sa wala pa sila mahibalo niini, wala na sila magsud-ong sa bulan apan sa usag usa.
Sa katapusan, gigakos ni John si Leah ug gihangyo siya sa pakigminyo kaniya. Ang iyang determinasyon sa paghimo ni John nga momatuod sa iyang kaugalingon dali nga nawala, ug misaad siya nga makigminyo ni John kon ang mga klase mahuman na––kutob nga ang iyang mga ginikanan mouyon sa ilang paghiusa.33
Tungod kay ang inahan ni Leah nagbiyahe agi sa Idaho sa YLMIA nga katuyoan, nakigsulti si John og una ngadto sa amahan ni Leah. Usa ka dentist sa Siyudad sa Salt Lake, si Alma Dunford sa una naghunahuna nga si John mianha sa pakigkita kaniya mahitungod sa iyang mga ngipon. Apan sa dihang gipasabot ni John sa iyang tuyo, ang mga mata ni Alma may mga luha ug misulti siya sa iyang gugma ug pagdayeg alang kang Leah. Mihatag siya sa iyang pagtugot sa kaminyoon, nagpahayag og pagsalig diha sa desisyon sa iyang anak nga babaye.34
Si Leah, sa laing bahin, misulat sa iyang inahan mahitungod sa pagkasinayuran ug nakadawat og dili ikalipay nga tubag. “Ang lalaki nga imong napili adunay daghang ambisyon,” misulti si Susa ni Leah. “Dili ang pagbuhat og maayo ug pagtukod sa Zion––apan sa pag-angkon og dungog, pagdugang og mga pagdayeg ngadto sa iyang kadaugan, ug dili nimo kini masunod, ang imong pagkamapuslanon mapunting kaniya ug sa iyang mga panginahanglan.”35
Wala mahimutang, misulat usab si John ngadto ni Susa. Mitubag siya usa ka buwan ang milabay, naghatag sa iyang pag-uyon ngadto sa kaminyoon apan gibalik usab ang iyang pagsaway sa iyang tataw nga pagkakulang og pagkamatinud-anon ngadto sa Simbahan.36
Ang sulat nakapasakit ni John. Isip usa ka batid sa syensya, siya nangandoy alang sa kadungganan ug pag-ila sa iyang kahanas. Ug siya mipahinungod og daghan sa iyang panahon ug mga talento sa pagpalambo sa iyang karera. Gani bisan og nakigbisog sa iyang pagtuo didto sa Harvard, wala gayod siya sukad miikyas sa iyang mga responsibilidad sa Simbahan. Nahibalo siya nga may katungdanan siya sa paggamit sa iyang kahibalo ug pagbansay nga mahatagan og kaayohan ang Zion.37
Si Susa ingon og nagpaabot pa og daghan gikan kaniya. Ang iyang henerasyon sa mga Santos––ug ang henerasyon sa iyang mga ginikanan––mituo nga ang personal nga ambisyon dili magkauyon sa pagtukod sa gingharian. Si John nakadumala kutob sa mahimo sa pagbalanse sa iyang syentipiko nga karera ngadto sa iyang calling isip usa ka magtatambag ug magtutudlo diha sa iyang korum sa mga elder. Apan ang iyang mapahinunguron nga serbisyo wala mabantog sa gawas sa iyang lokal nga kongregasyon sa Logan.38
“Wala ako matawag nga mahimong usa ka bishop,” siya miangkon ngadto ni Leah, “o presidente sa usa ka stake, o bisan unsa nga opisyal sa stake, o presidente sa mga seventy, o apostol, o bisan hain sa mga dagkong mga katungdanan diha sa Simbahan nga makagamit sa tibuok panahon sa usa ka tawo.”
“Kini ako makasulti, sa tinud-anay,” siya mipahayag, “nga ako nagbarog karon andam sa pagbuhat sa bisan unsa ang isugo sa Simbahan kanako. Himoa nga ang buluhaton nga ipabuhat kanako bisan unsa ka ubos, ako mobuhat niini sa dakong kalipay.”39
Wala magkinahanglan si Leah og panghimatuod. Kini ang kanunay nga yanong pag-ampo ni John, gihalad nianang unang buntag sa Harvard, nga unang nakapadani ni Leah ngadto kaniya. Apan gikinahanglan ni Susa ang dugang pa nga panahon uban ni John nga mahibalo sa iyang kasingkasing ug sa iyang pagtuo.40
Nianang Disyembre, ang pamilyang Gates midapit ni John sa paggahin sa Pasko uban kanila. Atol niana nga panahon, usa ka butang sa matag adlaw nga mga pulong og mga lihok ni John nakapadani ni Susa, nagpahinumdom kaniya kon nganong gipaila-ila niya si John ug Leah una sa tanan. “Kanunay akong naghunahuna nga ikaw walay pagtagad ug hakog,” iyang gisultihan si John human sa pagbisita, apan pipila sa imong mga panultihon samtang uban kanamo nagwagtang niana nga ideya.”
Siya wala nay kahadlok mahitungod sa kasal. “Akong gibati diha sa akong espiritu ang pagpamatuod nga ang tanan maayo,”siya misulat.41