Nodra Vakabauta na Noda Qase
Na lotu dina e sega ni dodonu me tauyavu mai na veika e taleitaka na tamata se na nodra ivalavala na tubuda, ia mai na ka e vakamarautaka na Kalou, na Tamada Tawamudu.
Eda sa vakalougatataki ena veisere totoka ni Matasere na Tabernacle.
Kemuni na taciqu kei na ganequ kei na itokani lomani, sa ka rekitaki vei au meu tiko vata kei kemuni edaidai, ni tu vei au na galala cecere oqo meu vakatokai au niu lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, meu wili meu duavata kei kemuni.
Au nanuma lesu na imatai ni ka au vakayacora ena gauna au ciqoma kina na veikacivi tabu oqo mai vua na Turaga meu veiqaravi vakalewe vou ni Mataveiliutaki Taumada ni Lotu—au luvuci ena yalovakacegu. Me tekivu mai na gauna ko ya au sa vulica kina eso na ibalebale vou ni vosa yalomalumalumu, vakavinavinaka, kei na vakabauta.
Au rawa ni vakadeitaka vei kemuni ni sega ni dua a kurabui vakalevu cake me vaka a yaco vei ira na luvequ kei na makubuqu ena noqu a kacivi.
Ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, eda sega ni vakasaqara se vakasuka na veikacivi e lako mai vua na Kalou ena ituvatuva e vakauqeti ni matabete. Au masuta me solia vei au na Kalou na kaukauwa kei na yalo meu qarava kina vakavinaka na ilesilesi cecere oqo me vaka na lomana kei na Nona inaki.
Eda vakananumi Peresitedi Gordon B. Hinckley taucoko. Na nona cau ki na cakacaka cecere oqo ena vakalougatataki keda tikoga.
E ka dokai vei au meu cakacaka vakavoleka vata kei Peresitedi Monson. Au sa kilai koya ena loma ni vuqa na yabaki. O koya e dua na turaga ka vakurabui na isolisoli kei na taledi e tu vua. O koya na parofita ni Kalou. Na nona vakabauta kei na yalona dau loloma sa tara yani na veimatanitu, na duivosavosa, kei ira na tamata.
Au vakavinavinaka ena noqu veiqaravi vata kei Peresitedi Eyring, o koya au dau lomana ka rokova ni dua na iliuliu totoka ka qasenivuli ena matanitu ni Kalou.
Ni sota na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua ena rumu e cake ni Valetabu e Salt Lake me qaravi na veitokoni vei Peresitedi Monson me ika 16 ni Peresitedi ni Lotu, au qoroqoro ena cecere ni kaukauwa, na yalomatua, kei na qaqa vakayalo e tu vei ira era vakavolivoliti au. E vakavuna meu qai raica vakavinaka cake na noqu guce. Au lomani ira na turaga vivinaka oqo ka cecere na nodra vakabauta. Au vakavinavinakataka na galala e soli vei au meu laveta na ligaqu meu veitokoni ka yalataka niu na dau tu vata ga kei ira. Au lomana ka tokona na lewe vou ni Le Tinikarua o Elder Christofferson.
Ni kacivi Frederick G. Williams na Turaga me daunivakasala vua na Parofita o Josefa Simici, a vakaroti koya me “yalodina tikoga; mo tudei ena ilesilesi au sa kacivi iko kina; mo vukei ira sa malumalumu; vakaukauwataka na liga sa wadamele, kei na duru sa malumalumu.”1 Au vakabauta ni ivakasala oqo e baleti keda kece eda sa ciqoma na ilesilesi me da veiqaravi ena matanitu ni Kalou ka baleti au vakaidina ena iwase ni gauna oqo ni noqu bula.
Na Parofita ni Kalou ka Noda Peresitedi
Au vinakata meu tukuna mada e vica na vosa me baleti Peresitedi Thomas S. Monson. Ena vica na yabaki sa oti, a lako mai ki na dua na koniferedi vakaiwasewase e Hamburg, Jamani, a ka dokai vei au meu tomani koya voli. E makare vakavinaka tu na kato ni vakanananu nei Peresitedi Monson ka keirau veivosakitaki ira e vuqa na Yalododonu e Jamani—au kurabui dina ni kilai ira vakavinaka tu e lewe levu sara.
A tarogi Baraca Michael Panitsch o Peresitedi Monson, e dua na peresitedi e liu ni iteki ka qai peteriaki ka dua vei ira na ivuvu gugumatua ni Lotu e Jamani. Au tukuna vua ni sa tauvimate bibi sara tu o Baraca Panitsch, e sa davo tu ga, ka sega ni rawa ni lako mai ki na neimami veisoqoni.
A taroga o Peresitedi Monson kevaka e rawa ni keirau laki sikovi koya.
Au a kila rawa ni bera na nona lako yani ki Hamburg, ni a sele na yavai Peresitedi Monson ka dau mosi ni taubale. Au vakamacalataka ni tiko o Baraca Panitsch ena ikalima ni tabavale ni dua na vale ka sega na kena liva. Keirau na kabata na ikabakaba me keirau laki raici koya.
E vinakata tikoga o Peresitedi Monson na lako. Keirau sa mani lako kina.
Au nanuma vinaka toka na kena dredre vei Peresitedi Monson me kabata na ikabakaba o ya. E rawa ni kabata ga e vica ena dua na gauna ni bera ni qai tu vakadua ka cegu. E sega vakadua ni bau cavuta e dua na vosa ni vakacauoca, ka na sega talega ni tu suka me lesu. Ni sa rui tu sara e cake na siligi ni vale oqo sa vaka me sega ni mudu na ikabakaba, ia e a lako cake ena yalovosota o Peresitedi Monson me yacova ni keirau sa yaco ki na itikotiko nei Baraca Panitsch ena ikalima ni itabavale.
Ni keirau sa yaco ki kea, a dua na veisiko talei keitou vakayacora. A vakavinavainakataki koya o Peresitedi Monson me baleta na nona bula ni veiqaravi yalodina, ka matadredredre vua me vakamarautaki koya. Ni bera ni keirau lesu a vakalougatataki koya ena dua na veivakalougatataki totoka ni matabete.
E sega tale ni dua ia o Baraca Panitsch ga, na nona matavuvale voleka, kei au keitou a raica na ivalavala o ya ni yalodina kei na yalololoma.
E rawa ni a digitaka o Peresitedi Monson me vakacegu ena loma ni veisoqoni babalavu ka wasoma. A rawa ni kerea me raica eso na veivanua totoka ni sarasara e Hamburg. Au dau vakasamataka vakalevu na kena raica cake na nona digia me laki raica e dua na lewe ni Lotu malumalumu ka tauvimate ka a dau qarava na Turaga ena yalodina kei na yalomalumalumu mai na veivanua totoka ni sarasara era tu e Hamburg.
E lako mai ki Hamburg o Peresitedi Monson me vakavulica ka vakalougatataki ira na tamata ena dua na vanua, oqori sara ga na veika e vakayacora. Ia ena gauna vata oqori, a goleva ga e lewe dua, dua na yaca ki na dua tale na yaca. E rabailevu na nona rai ka yawa na vanua e yacova me tara rawa kina na rabailevu ni dua na Lotu ni vuravura raraba, ia sa yalololoma sara me goleva ga e lewe dua.
Ni vosa me baleti Jisu o Pita na iApositolo, o koya ka a nona itokani ka qasenivuli, a solia na ivakamacala rawarawa oqo: “sa lako voli ko [Koya] ka dau caka vinaka.”2
Au vakila ni rawa ni tukuni na veika vata oqo me baleta na turtaga eda tokona nikua me parofita ni Kalou.
Na Nodra Vakabauta na Noda Qase
Au qoroqoro ena duidui ni ituvaki ni bula era dui cavutu mai kina na lewe ni Lotu. O ni lako mai na veimataqali draki ni bula kecega—duidui na itovo, na vosa, na ituvaki vakapolitiki, kei na ivalavala vakalotu.
Na rabailevu ni veika e sotavi ena bula oqo sa vakavuna meu vakananuma lesu na itukutuku ena dua na noda serenilotu, “Faith of Our Fathers” (Nodra Vakabauta na Noda Qase). Ena italetale, e tokaruataki kina na malanivosa oqo: “Faith of our fathers, holy faith, we will be true to thee till death!”3 (Nodra vakabauta na noda qase, vakabauta vakalou, keimami na dinati kemuni me yacova na mate)
Na nodra vakabauta na noda qase—au taleitaka na malanivosa o ya.
Me baleti ira e lewe levu na lewe ni Lotu, na malanivosa oqo e vakalesuya mai ki na noda vakasama na ka me baleti ira na ivuvu gugumatua ka ra a biuta tu na logaloga vinaka ni nodra veivale ka ra lako yani ena qiqidreti ka taubale yani e yavadra me yacova ni ra sa butuka yani na bucabuca vakaitamera kei Salt Lake. Au lomana ka rokova na nodra vakabauta kei na nodra qaqa na ivuvu taumada ni Lotu. O ira na tubuqu taumada era a tiko ena dua na wasawasa tani ena gauna ko ya. E sega ni dua vei ira a tiko vata kei ira na vakaitikotiko e Nauvoo se Winter Quarters, ka sega ni dua vei ira a lako ena ilakolako kosova na buca. Io niu lewena na Lotu, au sa rawa ni kaya ena vakavinavinaka kei na doudou ni noqu na isolisoli vakaivuvu oqo.
Ena reki vata oqo, au rawa ni kaya talega kina ni noqu na nodra isolisoli na ivuvu ni Lotu ena gauna oqo ka ra tu ena veimatanitu ka vakaikuritaki na qaqa ni sere vou ka lagilagi ni matanitu ni Kalou ena gauna oqo, na nodra dui italanoa ni gugumatua, vakabauta, kei na solibula.
Ni keitou vakasamataka ena neitou matavuvale na malanivosa “na vakabauta nodra noda qase,” e dau basika kina vakavuqa ena neitou vakasama na vakabauta vaka-Lutheran. Ena veitabatamata era a lewena kina na taba ni lotu o ya na tubuqu. E qai kila wale tikoga ena dua na gauna lekaleka sa oti na luvequ tagane ni dua vei ira ena neitou matavuvale e semati lesu tale vei Martin Luther.
Eda dokai ira ka rokovi ira na turaga marama yalodina mai na veimatalotu kecega, veitalia na vanua kei na gauna era bula donumaka, ka ra dau lomana na Kalou, kevaka sara mada ga me sega ni tu vei ira na taucoko ni Kosipeli. Eda laveta cake na domo ni vakavinavinaka ena nodra sega ni nanumi ira ga vakai ira kei na nodra yaloqaqa. Eda ciqomi ira ni ra tacida ka ganeda, ka luvena na Tamada Vakalomalagi.
Eda vakabauta ni ka bibi ena noda dodonu vakatamata me da sokalou vua na “Kalou Kaukauwa me vaka na dodonu ni tamata yadua; ia me soli ena galala oqori me dui lewa kina na ivakarau ni nodra lotu, na vanua me ra sokalou kina kei na kalou me ra lotu vua.”4
E Levu tu na Nodra Vakabauta kei na Nodra iValavala Vakavanua na Tubuda?
Ni sa seraka yani ki vuravura raraba na Lotu vakalesuimai i Jisu Karisito—ena gauna oqo me sa sivia na 13 na milioni na lewena—“na nodra vakabauta na noda qase” sa rabailevu cake na kena ibalebale. Vei ira eso, e rawa ni vakaibalebale ki na iyau era taukena na nodra matavuvale ena dua vei ira na drau vakadrau na vakabauta va-Karisito; vei ira tale eso, e rawa ni vakaibalebale ki na ivalavala vakavanua mai na Tokalau e Loma, Esia, se Aferika.
Au sa bula ena veivanua e vuravura ka ra lewe lailai sara kina na lewe ni noda Lotu. Ena gauna oqori au sa vulica kina ni vakavuqa ni ra sa vulica na tamata na kosipeli vakalesui mai, era sa vakauqeti kina—e vuqa era sa vinakata sara me ra lewena na Lotu. Ia era sega ni via vakacudrui ira na tukadra; era nanuma ni dodonu me ra dina tikoga ki na nodra vakabauta na tubudra.
Au nanuma niu se cauravou, au a raica e dua na matavuvale vou ena neitou valenilotu—e dua na tina gone kei rau na luvena yalewa. E a sega ni dede eratou sa papitaiso na lewe tolu ka yaco me ratou lewena na Lotu.
Au kila vinaka toka na italanoa ni nodratou saumaki mai, baleta ni luvena yalewa qase o Harriet na yacana, e a qai yaco e muri me watiqu.
Na tinai Harriet, o Carmen, e se qai yali walega na watina, ia ena dua na gauna ni vakadidike, a yaco me taleitaka na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. Ni oti na nodratou vulica na ivunau, eratou sa kila o Carmen kei rau na luvena yalewa ni dina na Lotu ka ratou sa nakinaki sara me ratou papitaiso.
Ni tukuna vei tinana o Carmen na vakatulewa oqo, a rarawa sara kina vakalevu na tinana. “E rawa vakacava mo sa sega ni dinata na nodra vakabauta na nomu qase?” a taroga.
E sega ni o tinai Carmen ga a saqata. Na tuakai Carmen yalewa yalo kaukauwa, o Lisa a vakaleqai sara vakalevu ena itukutuku ca o ya. De sa rui malumalumu beka na vosa vakaleqai. A cudru sara kina vakalevu.
E kaya o Lisa ni na vakaraici rau na daukaulotu gone o ya ka tukuna vei rau na nodrau cala. A lako yani ki na valenilotu, ka raici rau kina na daukaulotu, ia, o sa tukuna donu, a papitaiso talega o Lisa.
Ena vuqa na yabaki e muri, a rawata talega na tinai Carmen e dua na ivakadinadina ni sa vakalesui dina mai ki vuravura na kosipeli i Jisu Karisito. Ena dua na siga a tukuna kina vei rau na luvena yalewa kei ira na makubuna, “au vinakata meu tiko talega ena lomalagi vata dou tiko kina.” Ni sa yabaki 70 vakacaca, a sobuta talega o koya na wai ni veipapitaisotaki ka yaco me lewena na Lotu.
Na Nodra Vakabauta na Noda Qase
Na cava sara mada na nodra vakabauta na noda qase? Sai koya beka na nodra lotu na noda itubutubu, tubuda, se tubuda vakarua?
Ia e vakacava na nodra vakabauta o ira ena gauna makawa, ni se bera o ira? E vakacava o Eparaama, Aisake, Jekope? Era sega beka ni noda qase? Eda sega beka ni da lewe ni mataqali i Isireli? Vakacava o Noa kei Inoke kei rau na noda itubutubu taumada, o Atama kei Ivi?
Vakacava na iVakabula kei ira na tisaipeli era dau muri Koya?
Na nona vakabauta na Tamada mai Lomalagi e duadua tu ga me tekivu mai na ivakatekivu ni gauna, io ni se bera sara ni tauyavu na vuravura oqo. A vakamacalataka o Joni na Dauvakatakila e dua na ivalu levu mai lomalagi.5 Na vu ni veivala na galala ni digidigi, me vaka na kena itutu nikua. O ira kece sara era sa mai bula ena vuravura oqo sai ira era a vala vata kei Setani ka to vata kei na Luvena kei na Tamana. O koya, e sega beka kina ni dodonu me da solia na noda dina vua na Kalou, na Tamada Vakalomalagi?
Ni da lewena na Lotu i Jisu Karisito, “eda vakabauta na Kalou, na Tamada Tawamudu, kei na Luvena, ko Jisu Karisito, kei na Yalo Tabu.”6 Ka “da vakabauta ni na vakabulai na tamata kecega ena iSoro nei Karisito, kevaka eda sa muria na ivunau kei na ivakavuvuli ni itukutuku vinaka.”7 Eda vakabauta na ituvatuva cecere ni marau, na ituvatuva ni veivueti, na yavu ni veivakabulai, me ra mai bula kina vakayago na luve ni Kalou ka lesu tale ki na iserau nei Tamada—e dua na ituvatuva ni loloma sa tauyavutaki mai na ivakatekivu ni vuravura.
Oqo na ituvatuva kei na vakabauta ni Tamada!
Au vakadinadinataka ni ivunau ni kosipeli vakalesui mai nei Jisu Karisito sa ikoya na nona vakabauta na Tamada Vakalomalagi. Sa ikoya na Nona dina sa vakatakilai mai vei ira na Nona italai mai na gauna nei Tamada o Atama me yacova mai na noda gauna. Erau a rairai na Tamana kei na Luvena vei Josefa Simici me vakalesuya tale mai na nona vakabauta na Tamada ki vuravura oqo, ena sega tale ni kau tani. E gadreva na Kalou me da ciqoma na Luvena kece sara, veitalia na keda ituvaki, noda itovo, se ivalavala vakavanua. Na lotu dina e sega ni dodonu me tauyavu mai na veika e taleitaka na tamata se na nodra ivalavala na tubuda, ia mai na ka e vakamarautaka na Kalou, na Tamada Tawamudu.
E dua na ivakarau tudei ni vakabauta oqo na ivakatakila ka na tomani tikoga. Na imatai ni masu nei Josefa Simici e ivakadinadina kaukauwa sara ni tikina oqo. Na ivakatakila e kabasi tudei ka na vakavuna me da dina tikoga ki na lomana kei na nona vakabauta na Tamada Vakalomalagi.
Na Tamada Vakalomalagi e lomani ira na Luvena. Ena rogoca na nodra masu na yalomalumalumu kei na yalodina ena veimatanitu, duivosavosa, kei ira na tamata. Sa solia na rarama vei ira era vakasaqarai Koya ka rokovi Koya ka ra sa tu vakarau me ra talairawarawa ki na Nona ivakaro. Eda kacivaka ena marau ni sa tu e vuravura ena gauna oqo na vakabauta nei Tamada.
Keimami sureta na tamata kecega ena vuravura totoka oqo me ra tovolea mada na Nona ivunau ka raica kevaka e sega ni kamica, vinaka, ka talei. Keimami kerei ira e dodonu na yalodra me ra vulica na ivunau oqo ka taroga na Tamadra mai Lomalagi kevaka e dina. Ia ni kitaki vakakina, ena rawa vei keda kecega me da raica, karona, ka lako voli ena vakabauta dina na Tamada, ia na vakabauta ena vakataucokotaki keda.8
Oqori na noda itukutuku ki vuravura.
Au wasea na noqu ivakadinadina bibi ni tiko dina na Kalou na Tamada; na Luvena, ko Jisu Karisito; na Yalo Tabu, kei ira na parofita bula ka tu vei ira na idola, ka sa lako mai ena veisosomitaki sega ni cavuka mai vei Josefa Simici kivei Thomas S. Monson nikua. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.