Wawa Toka Ga ena Gaunisala i Tamasiko
O ira era vakasaqara matua mera vuli mai vua na Karisito era na yaco mera kilai Koya.
Ena ivolatukutuku kei vuravura a yaco ena gaunisala ki Tamasiko e dua na ka veivakurabuitaki. Ko ni kila vakavinaka na italanoa kei Saula, e dua na cauravou a dau “vakacacani ira vakalevu na isoqosoqo lewe ni lotu, ni sa curu ki na veivale kecega … [biuti ira na Yalododonu] ki valeniveivesu.”1 A gugumatua sara o Saula ka ra sa dro kina mai Jerusalemi e vuqa na lewe ni Lotu taumada ni ra nuitaka mera dro mai na nona ivalavala kaukauwa.
A muri ira o Saula. Ia ni sa “yaco voleka ki Tamasiko … a sa cila vakavolivoliti koya vakasauri e dua na rarama mai lomalagi:
“A sa bale sobu ki na qele, ka sa rogoca e dua na domo sa kaya vua, I Saula, I Saula, ko sa vakacacani au ena vuku ni cava?”2
Na veivakaituvakitaki vou oqo a veisautaki Saula sara ga vakadua. Sa dina sara, ni a veisautaki vuravura.
Eda sa kila kina ni dau yaco na ka dina vakaoqo. Eda vakadinadinataka ni sa dina vakakina na veika vakalou a yaco ena 1820 vua e dua na cauravou o Josefa Simici. Sa noda ivakadinadina matata ka dina ni sa tadola tale ko lomalagi ka sa vosa mai na Kalou vei ira na Nona parofita kei na iapositolo. Sa dau rogoca ka sauma mai na Kalou na nodra masu na Luvena.
Ia, eso era nanuma vakavo ga ke ra sotava na veika vata a sotava o Saula se o Josefa Simici era na sega ni vakabauta. Era na tu ga ena wai ni papitaiso ia era na sega ni curu rawa. Era na wawa ka tao toka ga ena ivakadinadina ia era sega ni rawa mera ciqoma na ka dina. A dodonu mera sa tekivu kakalawa tiko ki liu ena vakabauta ena salatu ni bula vakatisaipeli, ia era gadreva me yaco e dua na ka veivakurabuitaki me vakayavalati ira mera qai vakabauta.
Era wawa toka ga e veisiga ena gaunisala ki Tamasiko.
E Yaco Mai na Vakabauta ena Dua na iKalawa ena Dua na Gauna
E dua na marama daulomani yalodina sa lewena tu mai na Lotu ena nona bula taucoko. Ia e dau rarawa lo tu ga. Ena vica na yabaki sa oti a mate na luvena yalewa, ni oti na nona tauvimate toka vakalekaleka, ka se kauta voli tu ga e lomana na leqa oqo. A vakararawataki koya tu na taro bibi eso e dau yaco mai ena mataqali ka vakaoqo. A vakadinadinataka ni sa sega ni vaka e liu na nona ivakadinadina. E nanuma ni vakavo ga ke sa tadola mai vua ko lomalagi, ena sega tale vakadua ni vakabauta e dua na ka.
Sa mani mai wawa toka ga.
E vuqa talega ena veimataqali iulubale eso, era sa mai wawa toka ga kina ena gaunisala ki Tamasiko. Era sa mai lokuyarataka kina na nodra itavi taucoko vakatisaipeli. Era nuitaka tiko mera ciqoma na matabete ia era lokuyara tiko me ra kilikili kaya na madigi o ya. Era gadreva mera curuma na valetabu ia era vakabera tiko na iotioti ni cakacaka ni vakabauta mera digitaki kina. Era sa wawa toka ga me kau yani na Karisito vei ira me vaka e dua na droini nei Carl Bloch—me qai vagalalataka kina vakadua ka vakaoti na nodra lomatarotaro kei na rere.
Na dina oqo, ni o ira era vakasaqara matua mera vuli mai vua na Karisito era na yaco mera kilai Koya. Era na ciqoma kina na ivakatakilakila vakalou ni iVakavuvuli. Ia era na yaco mai ena ituvatuva vuni—vakayadua ena kena gauna. Ena rairai sega beka ni kilai koya vakaikoya na veitikina yadua oqo—ena rairai sega beka ni matata na kena semati ki na kena taucoko. Ia ena vukei keda na veitikina yadua oqo meda kila vakavinaka cake kina na kena iusutu. Ni ra sa qai kumuni vata na veitikina eso, eda sa qai raica na kena totoka taucoko. Ni da qai raicalesu na veika eda sa sotava, eda sa raica kina ni sa lako dina mai vei keda na iVakabula—sega ni taucoko ena dua ga na gauna ia ena vakanomodi, vakamalua, ka voleka ni sega ni kilai rawa.
Eda na rawa ni sotava oqo kevaka meda toso yani ki liu ena vakabauta ka sega ni laki wawa tiko vakabalavu ena gaunisala ki Tamasiko.
Rogoca ka Vakamuria
Au sa vakadinadinataka vei kemuni ni sa lomani ira na Luvena na Tamada mai Lomalagi. E lomani keda o Koya. E lomani kemuni. Sa rawa sara ga vua na Turaga ni sa gadrevi vakakina me laveti kemuni mo ni kakua ni vakataotaki ena nomuni vakasaqara na Nona vakacegu ena yaloraramusumusu kei na yalo bibivoro. Sa dau vosa o Koya vei keda ena sala eda na rogoca walega ena lomada. Me vinaka cake na noda rogoci Koya, ena vinaka meda toroya sobu na irogorogo kei vuravura ena noda bula. Kevaka meda na vakawalena se sabaya na veivakauqeti ni Yalotabu ena inaki cava ga, era na sega ni kilai rawa me yacova sara ni da sa sega tale ni rogoca rawa. Meda sa qai vulica meda rogoca na veivakauqeti ni Yalotabu ka meda qai maqusa meda vakamuria.
E noda ivakarataki ena ka oqo na noda parofita lomani o Thomas S. Monson. E levu sara na kena italanoa ni nona dau vakarorogo ki na vosa malua ni Yalotabu. E tukuna o Elder Jeffrey R. Holland e dua na kena ivakaraitaki:
E dua na gauna a laki vakaitavi o Peresitedi Monson e Louisiana, ka kerei koya kina e dua na peresitedi ni iteki ke rawa ni laki sikova mada e dua na goneyalewa yabaki 10 o Christal ka sa kaukauwa sara vua na kenisa. E ratou a masulaka tiko na matavuvale nei Christal me gole mai o Peresitedi Monson. Ia e yawa sara toka na nodratou itikotiko, ka sa levu na osooso sa lailai kina na gauna. Sa qai kerea o Peresitedi Monson vei ira era masu tiko ena gauna ni koniferedi ni iteki mera masulaki Christal talega. E dina ni na ciqoma na Turaga kei iratou na matavuvale.
Ena gauna ni koniferedi ena soqoni ni Vakarauwai, ena gauna sa tucake kina o Peresitedi Monson me vosa, a vosa mai vakamalua vua na Yalotabu, “Dou laivi ira na gonelalai mera lako mai vei au, ka mo dou kakua ni tarovi ira: ni sa vakataki ira na lewe ni matanitu ni Kalou.”3
“Sa buwawa mai na veika e vola. A saga o koya me tomana tikoga na itoko ni soqoni o ya a tuvanaki tu, ia a sega ni takali mai na nona vakasama na yacai goneyalewa lailai kei na kena ituvaki.”4
A vakarorogo ki na Yalotabu ka veisautaka na nona ituvatuva. Ena mataka lailai ka tarava, a biuti ira tu mai na ciwasagavulu ka ciwa ka lakova yani o Peresitedi Monson e vuqa na maile me laki tiko e yasana e dua.
Ni sa yaco, a “raica sobu e dua na gone lailai sa malumalumu sara me lamata mai, ka sega ni rawa me vosa. Sa buwawa sara mai na matana ena vuku ni mate o ya. Ena kena tarai koya vakalevu na ka sa raica kei na Yalotabu ni Turaga … , a taura o Baraca Monson e ligana na ligana malumalumu na goneyalewa lailai, ka vakasolokakana, ‘Christal, au sa yaco mai.’
“A vakaukauwataki koya ka sauma mai, ‘Baraca Monson, au kila ni ko na yaco mai.’”5
Kemuni na taciqu kei na ganequ, meda sasagataka meda duavata kei ira sa vakararavi tiko kina na Turaga meda rogoca rawa na nona vosa malua mai ka sauma yani, me vakataka a cakava o Saula ena nona gaunisala ki Tamasiko, “Kemuni na Turaga, a cava ko ni sa vinakata meu cakava?”6
Veiqaravi
E dua tale na vuna eda dau sega kina ni kila na domo ni Turaga ena noda bula baleta ni sega ni dau yaco mai vakadodonu vei keda na ivakatakila ni Yalotabu me isau ni noda masu.
Sa namaki keda tiko na Tamada mai Lomalagi meda na vulica taumada ka masuta na veidusimaki ni da vakasaqara na isau ni noda vakatataro kei na lomaleqa ena noda dui bula. Sa vakadeitaka kina vei keda na Tamada Vakalomalagi ni na rogoca ka sauma mai na noda masu. Ena rawa ni yaco mai na kena isau mai na domodra kei na nodra vuku na itokani eda nuitaka kei na matavuvale, na ivolanikalou, na nodra vosa na parofita.
Au sa sotava oti ni so vei ira na veivakauqeti kaukauwa eda ciqoma era sega walega ni baleti keda ia sa yaga talega vei ira na tamata. Kevaka meda qai nanumi keda tikoga, eda na rawa ni calata eso na ka vakayalo me sotavi kei na ivakatakila bibi ni noda bula.
A vakavulica o Peresitedi Spencer W. Kimball na ivakarau oqo ena nona kaya, “E kilai keda tiko na Kalou, ka sa dau wanonovi keda. Ia sa dau vukea na noda leqaleqa mai vua e dua tale na tamata. O koya gona, sa ka bibi sara meda veiqaravi vakai keda.”7 Kemuni na taciqu kei na ganequ, sa tu na noda itavi ni veiyalayalati meda yadrava tiko kina na nodra gagadre na tamata ka veiqaravi yani me vakataka na iVakabula meda dodoliga yani, veivakalougatataki, ka laveti ira cake era tiko wavoliti keda.
Sa vakavuqa, ni sega ni dau yaco mai na isau ni noda masu ena gauna eda tekiduru tiko kina ia ena gauna eda tucake tiko kina ni da qarava tiko na Turaga ka qaravi ira era tiko wavoliti keda. Na veiqaravi sega ni nanumi koya ga kei na soli-ka e dau vakasavasavataka na yaloda, cilumi laivi na malamala mai na matada vakayalo, ka tadolava na katuba kei lomalagi. Ni da sa isau ni masu ni dua na tamata, eda na dau kunea vakakina na isau ni noda masu.
Wasea
Eso na gauna e vakatakila mai na Turaga na veika sa baleti keda ga. Ia, ena vuqa sara na gauna sa vakatikora kina na ivakadinadina ni ka dina vei ira e kila o Koya ni ra na laki wasea vei ira na tamata. Sa vaka tu mai oqo vei ira na parofita yadua vakatekivu mai na gauna i Atama. Sa namaka tiko na Turaga vei keda na lewe ni Nona Lotu “[meda] vunautaka tikoga yani na [Nona] ivakavuvuli e na veigauna kecega ena yalomarau.”8
E sega toka ni ka rawarawa. Eso era vinakata cake mera dreta tu na qiqibili me udolu na maile ena bucabuca ka sega ni rawa me kauta yani na itukutuku ni vakabauta kei na lotu vei ira na nodra itokani kei ira era cakacaka vata. Era dau lomaleqataka na veika era na kilai kina se na rawa ni vakacacana na nodra veimaliwai. E sega ni gadrevi me vaka o ya baleta ni sa tiko e dua na itukutuku taleitaki meda na wasea yani, ka sa dua na noda itukutuku ni marau.
Ena vica na yabaki sa oti, keitou a vakaitikotiko ka cakacaka vata tiko kei ira eso era sega ni noda lewe ni vakabauta. Ni ra dau taroga mai se a vavei na neitou mua ni macawa, keitou dau saga me keitou gole tani mai na ulutaga dau taleitaki—na qito, yaloyalo yavala, se na draki—ka saga ga me keitou wasea na neitou bula vakayalo vakamatavuvale ena mua ni macawa—me vaka a tukuna e dua na cauravou ena soqoni ni sakaramede me baleta na ivakatagedegede mai na Me iSakisaki ni iTabagone se na kena tarai na yaloi keitou ena nona vosa e dua na cauravou ni sa vakarau gole ki kaulotu se na kena sa vukei keitou na kosipeli kei na Lotu me keitou valuta rawa vakamatavuvale e dua na bolebole. Keitou sega sara ni vunau se veivakasaurarataki. E dau maqosa sara o watiqu, o Harriet, ena nona dau raica na veika e veivakauqeti, veilaveti, se lasa me wasei. Oqo e dau veimuataki sara ki na veivosaki e titobu. E veivakakurabuitaki, ni gauna keitou dau veivosaki vata kina kei ira na itokani baleta na kena valuti rawa na bolebole, keitou dau rogoca ni ra kaya “E rawarawa vei kemudou; ni tiko na nomudou lotu.”
Ni sa vuqa tu na ivurevure ni soli itukutuku raraba kei na vuqa na gacagaca yaga sa tu meda taurivaka, sa ka rawarawa sara na noda rawa ni wasea na itukutuku vinaka ka sa na mana cake sara na kena kaukauwa mai na kena e liu. Na ka dina, au viavia rivarivabitaka ni so era vakarogoci au tiko mai nikua era sa vakau itukutuku oti vei ira na nodra itokani ena tex ka ra kaya “Sa 10 mai na miniti na nona vosa tiko, ka se bera ga na kena ibalebale vakawaqavuka!” Kemuni na noqu itokani itabagone lomani, sa veivakayaloqaqataki beka ni Turaga meda “vunau yani,”9 ena noda gauna oqo ka meda “vakayagataka talega na ligada,” meda tex, vola ena komipiuta, vakauta na itukutuku vinaka ni kosipeli! Ia mo ni kila tiko, ena kena vanua dodonu kei na kena gauna sara ga.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, ni da sa vakalougatataki tu ena tekinolaji ni gauna oqo, sa rawa meda vakaraitaka na noda vakavinavinaka kei na marau ena vuku ni ituvatuva cecere ni Kalou baleti ira na Luvena ena sala me rogoci kina sega walega ena noda vanua ni cakacaka ia e vuravura taucoko. Eso na gauna e dau vakayaco-ka e dua bau wale na malanivosa ni ivakadinadina ka na caka mana sara ki na bula ni dua na tamata ki na veigauna tawamudu.
Na sala mana duadua me vunautaki kina na kosipeli o ya ena noda ivakaraitaki. Kevaka meda bulataka tiko na veika eda vakabauta, era na raica na tamata. Kevaka mena serau e noda bula na ituvaki i Jisu Karisito,10 ke da reki ka vakacegu tiko ena vuravura oqo, era na taroga na ka oqo na tamata. E dua vei ira na vunau cecere me baleta na cakacaka ni kaulotu o ya na vakasama rawarawa ni St. Francis mai Assisi: “Vunautaka na kosipeli ena veigauna taucoko, kevaka e rawa, vakayagataka na vosa.”11 Sa tu wavoliti keda tu na kena vanua. Kakua ni calati ira ena nomuni laki wawa toka ga ena gaunisala i Tamasiko.
Na Noda Gaunisala ki Tamasiko
Au vakadinadinataka ni sa vosa tiko na Turaga vei ira na Nona parofita kei na iapositolo ena noda gauna oqo. Sa vosa talega vei ira kece era sa lako yani Vua ena yalodra dina kei na inaki dina.12
Kakua ni vakatitiqa. Me nanumi tiko, “Sa kalougata ko ira era sa sega ni raica, ka ra sa vakadinata.”13 E lomani kemuni na Kalou. Sa dau rogoca na nomuni masu. Sa dau vosa vei ira na Luvena ka solia vei ira na vakacegu, na sautu, kei na yalo ni kila vei ira era vakasaqarai Koya ka dokai Koya ena nodra lako ena Nona salatu. Sa noqu ivakadinadina tabu oqo ni sa mua donu tiko na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. E tiko na noda parofita bula. Sa liutaka tiko o Koya na Lotu oqo ka da sa vakatokai ena yacana, o Jisu Karisito saraga na iVakabula.
Kemuni na taciqu kei na ganequ me da kakua ni laki wawa tiko vakadede ena noda gaunisala i Tamasiko. Meda sa qai yaloqaqa ka lako yani ki liu ena vakabauta, inuinui, kei na loloma, ka da na vakalougatataki meda raica rawa na rarama eda sa vakasaqara taucoko tiko ena salatu ni cakacaka vakatisaipeli. Sa noqu masu ka’u solia vata na kena veivakalougatataki ena yaca tabu i Jisu Karisito, emeni.