Mga Isla sa Hugot nga Pagtuo: Usa ka Istorya sa Kakugi
Pinaagi lamang sa makanunayon nga pagdugang sa ilang isla nga ang pamilyang Coila dili maunlod.
Si Nelson ug Dora Coila nagpuyo sa usa ka isla—dili kanang kasagarang isla nga hinimo sa lig-ong bato nga migim-aw gikan sa dagkong dagat o lawa—apan usa ka gamay nga isla nga ilang hinimo gikan sa naglutaw nga mga reed sa Linaw sa Titicaca sa Peru.
Ang paghimo og isla ug himoon kining imong pinuy-anan nagkinahanglan og hugot nga pagtuo. Mga upat ka pye lamang (1.2 m) nga gipatong-patong nga mga reed ang nagsuporta sa ilang pamilya ug sa usa ka dosena o mga ingon ana nga mga payag sa ilang isla ibabaw sa 50-degree (10 °C) nga tubig, ug ang mga elemento nagpadayon sa paghulga sa tininuod nga paagi aron sa pagbungkag sa ilang isla nga pinuy-anan.
Apan alang kang Nelson ug Dora, ang ilang isla nagrepresentar sa pisikal nga paagi kon unsa ang ilang gipaningkamutan nga tukuron sa espiritwal nga paagi alang sa ilang pamilya: usa ka isla sa hugot nga pagtuo nga maghiusa aron sa pagbuntog sa kalibutan.
Ang ilang nakat-unan sa proseso mao nga ang hugot nga pagtuo sa pagtukod kinahanglang kanunay pagasundan sa kakugi aron mamintinar.
Ang Rason sa Pagkamakanunayon
Alang sa Uros nga mga katawhan, kinsa nakatukod ug nakapuyo na niining isla sulod sa mga henerasyon, ang totora reed usa ka mahinungdanon nga bahin sa ilang pang-adlaw-adlaw nga pagkinabuhi. Ang reed, diin motubo sa mabaw nga bahin sa Linaw sa Titicaca, mahimong gamiton nga sugnod sa pagluto. Ang mga gamot niini mahimong kaunon. Ang panit niini mahimong gamiton para pangtambal. Ug, siyempre, hapit ang tanan hinimo sa reed: ang ilang mga pinuy-anan, ilang tradisyonal nga mga bangka, ilang mga tore, ang mga isla mismo, bisan gani ang ilang mga basurahan.
Ang mga Uros nagtukod sa mga isla pinaagi sa pagpatung-patong og mga reed. Ikumpara sa ubang materyales, ang totora reed dili molungtad og dugay. Ang adlaw makauga niini atol sa ting-init. Ang umog atol sa ting-ulan makapadali sa pagdugta niini. Ug ang pinatung-patong nga naubog sa tubig hinay-hinay nga madugta. Ang padayong pagdugta sa isla sa Coila nagpasabut nga si Nelson kinahanglang mopatung og bag-ong mga reed matag 10 ngadto sa 15 ka adlaw.
“Ang pagtukod sa isla mao lamang ang sinugdanan,” siya miingon. “Kon ako mohunong og butang og mga reed, ang isla hinay-hinay nga matumpag. Apan kon mas taas ang akong mapatong, mas magkalig-on ang isla sa kadugayan.
Ang Kakuyaw sa Paglangay-langay
Ang pagpatong og mga reed dili komplikado o lisud, apan kini usa ka buluhaton. Sayon ra ang paglangay-langay niini.
Ang paglangay-langay, hinoon, mas makadugang sa kakuyaw sa sakop sa pamilya kon makatamak sa dili lig-on nga bahin ug madiretso sa bugnaw nga tubig. Kana mahimong hasol og gamay alang sa mga hamtong, apan kana mahimong delikado para sa gagmayng bata sama sa dos anyos nga anak nga lalaki sa mga Coila, si Emerson.
Busa nagpatong-patong og mga reed si Nelson karon, nasayud nga ang kasiguroan sa matag sakop sa pamilya nag-agad niini para ugma.
Kini usa ka leksyon sa kakugi nga nakahimo sa kalainan sa kinabuhi sa mga Coila.
Ang mga Epekto sa Kakugi
Ang kakugi mao ang pagpadayon sa pagbuhat og usa ka butang bisan pa sa oposisyon.1 Si Dora unang nakakat-on kon unsa ka importante—ug unsa ka lisud—ang kakugi human siya nabunyagan niadtong 1998.
Sa dihang si Dora 17 anyos pa, siya ug ang iyang manghod nga babaye nga si Alicia nabunyagan—nagtabang sa pagdumala ngadto sa kalamboan sa Simbahan sa mga isla sa Uros. Mga usa lamang ka bulan, hinoon, ang ilang amahan midili kanila sa pagpanginlabut sa Simbahan.
Apan adunay dili maayo nga butang ang nahitabo ngadto sa mga batang babaye. Sila sa kalit lang dili na maayo og buot nga ikauban ug ganahan na nga makiglantugi. Nakaamgo ang ilang amahan nga sa panahon nga sila moapil sa mga kalihokan sa Simbahan, sila nagkamaayo.
“Kini nakapausab sa iyang hunahuna,” miingon si Dora. “Siya misugod sa pagpabangon kanamo og sayo aron siguradong kami makaabut sa saktong oras sa simbahan.”
Gipahinungod ni Dora ang kausaban ngadto sa unsay nahimo sa ebanghelyo sa ilang kinabuhi ngadto sa gagmay nga mga butang nga kanunay nilang gibuhat ni Alicia, sama sa pagbayad sa ikapulo, pag-ampo, pagtuon sa kasulatan, pagbalaan sa adlaw nga Igpapahulay, ug pagbag-o sa ilang mga pakigsaad matag semana pinaagi sa pag-ambit sa sakrament.
Sa wala madugay, ang amahan ni Dora mismo nakakita sa mga kausaban nga naggikan sa hugot nga pagtuo ug kakugi,2 siya nagpamiyembro sa Simbahan apil ang uban pang sakop sa pamilya.
Ang mga Ganti sa Kakugi
Ang pagpursige og buhat unsa ang sakto—bisan pa sa oposisyon— gikinahanglan sa mga katawhan sa Ginoo sa pakigsaad. Hinoon, ang Ginoo nagsaad og dagkong mga panalangin niadtong kinsa makugihon sa pag-ampo,3 sa pagsunod sa mga sugo,4 sa pagtuman sa pagpadayag,5 sa pagsiksik sa mga kasulatan,6 ug sa pagtrabaho sa Iyang buluhaton.7
Pinaagi sa mga kasinatian sa mga Colia sa pagmintinar sa ilang isla sa hugot nga pagtuo sa tinuoray ug sa simbolo nga paagi, ilang nakaplagan nga tinuod ang mga ganti sa kakugi. “Usahay kita matuok sa inadlaw-adlaw nga buluhaton, pagluto, ug uban pa,” miingon si Nelson. “Kon kita makalimot sa Dios, ang mga butang magkalisud. Adunay mas daghang problema, ug ang mga butang magsugod sa pagkabungkag.
Si Nelson mihunong sa makadiyot aron sa pagpakita sa bag-ong gipatong nga mga reed nga iyang gihan-ay nianang pagkabuntag. “Kon kita makanunayon,” siya miingon, “kon kita mag-ampo, magtuon, magpuasa, ug mag-family home evening sa kanunay, kita mahimong mas lig-on.”
Mga litrato pinaagi ni Adam C. Olson
Si Nelson Coila (sa wala) nagpatong og bag-ong mga totora reed sa Utama, ang naglutaw nga isla diin siya ug ang iyang pamilya (sa ibabaw) nagpuyo sa Linaw sa Titicaca.
Alang sa pamilyang Coila—Nelson, Dora, ug Emerson—ug sa mga katawhan nga Uros nga nagpuyo sa Linaw sa Titicaca, ang totora reed importante kaayo sa pagpatunhay sa kinabuhi. Apan sama sa mga baruganan sa ebanghelyo, kinahanglan nga gamiton kini kanunay.