Nagpaayo gikan sa Pagkalit-ag sa Pornograpiya
Ni Elder Dallin H. Oaks
Sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles
Kitang tanan kinahanglan nga makamaong moresponde sa husto nga paagi sa media nga dunay sulod nga sekswal.
Ang pagbalik ngadto sa Ginoo diha sa pagkamapainubsanon makadala sa tawo ngadto sa pagdawat sa piho nga kamatuoran, diin, kon hingpit nga masabtan, mohatag og kalig-on ug mowagtang sa kaulaw.
PAGHULAGWAY PINAAGI SA DOMI8NIC/ISTOCK/THINKSTOCK
Usa ka dekada ang milabay namulong ko sa kinatibuk-ang komperensya sa hilisgutan kabahin sa pornograpiya. Midugang ko sa akong tingog ngadto sa tingog sa ubang mga lider kinsa mipasidaan batok sa makalaglag sa espirituhanon nga epekto sa pornograpiya. Mipasidaan ko nga daghan kaayong kalalakin-an ug batan-ong lalaki nga nasamdan sa unsay ginganlan nako og “promosyonal nga literatura sa dili tinarong nga mga relasyong sekswal.”1 Ang paggamit sa pornograpiya sa bisan unsang matang yawan-on—makalaglag kini sa kasensitibo sa espirituhanon, mopahuyang sa abilidad sa paggamit sa gahum sa priesthood, ug kini makadaut sa bililhon nga mga relasyon.
Karon, sobra na sa 10 ka tuig ang milabay, mapasalamaton ko nga daghan, nakadungog ug mipatalinghug sa mga propetikanhong pasidaan, ang milikay ug nagpabilin nga limpyo ug walay buling gikan sa mga lama sa pornograpiya. Mapasalamaton usab ako nga daghan ang mipatalinghug sa propetikanhong mga imbitasyon nga mobiya sa pornograpiya, magpaayo sa naguba nga mga relasyon, ug magpadayon diha sa dalan sa pagkadisipulo. Apan mas midako ang akong kabalaka kaysa kaniadto nga ang uban kanato nagpadayon sa pagpabiktima sa pornograpiya, ilabi na sa mga batan-ong lalaki ug gani nagkadaghan sa mga batan-ong babaye.
Ang nag-unang rason sa nagkadakong problema sa pornograpiya mao nga sa kalibutan karon, ang mga pulong ug mga hulagway nga dunay sekswal nga sulod ug impluwesya anaa bisan asa: makita kini sa mga sine, mga programa sa TV, social media, sa mga mensahe sa text, mga apps sa telepono, mga libro, musika, ug sa kada adlaw nga mga kokabildo. Agig sangputanan, dili kini malikayan nga kitang tanan regular na kaayo nga mabantang sa mga mesahe nga sekswal.
I. Ang-ang sa Kalambigitan
Sa pagtabang kanato sa pagwagtang sa nagkadako nga dautan, buot nakong ilhon ang pipila sa nagkalainlaing ang-ang sa kalambigitan sa pornograpiya ug aron isugyot ang mga pamaagi nga atong gikinahanglan sa pagrespondi sa matag usa niini.
Sa sayong panahon ug mga kahimtang, ang among tambag kabahin sa pornograpiya nagtutok sa pagtabang sa indibidwal sa paglikay sa inisyal nga pagkabantang o maulian gikan sa pagkaadik. Samtang kadto nga mga paningkamot importante gihapon, ang nangaging kasinatian ug kasamtangang mga kahimtang nagpakita nga gikinahanglan ang tambag nga motubag sa lain-laing mga ang-ang sa paggamit sa pornograpiya tali sa naghingapin nga reaksyon sa paglikay ug sa pakaadik. Makatabang ang pagtutok sa upat ka nagkalain-laing ang-ang sa kalambigitan sa pornograpiya: (1) sulagmang nabantang, (2) panagsa nga paggamit, (3) naghinubra nga paggamit, ug (4) dili na kapugngan ang paggamit (pagkaadik).
-
Sulagmang Nabantang. Mituo ko nga ang tanan sulagmang nabantang ngadto sa pornograpiya. Walay sala niini kon atong talikdan ug dili kini padayunon. Mao ra kini usa ka sipyat, nga nagkinahanglan og pagkorehir kay sa paghinulsol.2
-
Panagsa nga mga Paggamit. Kining paggamit og pornograpiya mahimong panagsa o gani sa kanunay, apan kini kanunayng tinuyo, ug kana maoy yawan-on.
Ang pornograpiya mokutaw ug mopakusog sa gamhanang pagbati nga sekswal. Mihatag ang Tiglalang kanato niining mga pagbati alang sa Iyang maalamon nga katuyoan, apan Siya usab mihatag og sugo nga limitahan ang ilang pagpadayag ngadto lang sa usa ka lalaki ug babaye kinsa naminyo. Ang pornograpiya mipakunhod sa tukmang pagpadayag sa sekswal ug midasig sa pagpadayag sa sekswal nga mga pagbati gawas sa utlanan sa kaminyoon. Kadtong migamit sa pornograpiya nagtiawtiaw sa mga kusog nga gamhanan kaayo nga makamugna og kinabuhi o moguba niini. Ayaw og adto didto!
Ang kakuyaw sa bisan unsang tinuyo nga paggamit og pornograpiya, dili igsapayan kon permi o panagsa kaayo, mao nga kini kanunayng nagdapit sa mas kanunayng pagpabantang, nga dili kapugngan nga mas magsige og hunahuna sa sekswal nga mga pagbati ug pamatasan. Ang mga scientist nakadiskobre nga ang sekswal nga mga hulagway makapagawas og mga kemikal diha sa utok nga makahatag og sekswal nga mga pagbati, diin mag-agni dayon og dugang nga pagtagad ngadto sa sekswal nga mga kinaiya.3 Ang imoral nga kinaiya sa sekswal bisan sa unsang matang o ang-ang makapagawas og pagbati sa kaulaw, diin, paglabay sa panahon, ang indibidwal maglisud nang mausab.
-
Naghinubra nga Paggamit. Ang tinuyo nga pagbalik-balik og gamit sa pornograpiya makapahimo niini nga naandang gawi [habit], “usa ka sumbanan sa pamatasan nga kanunayng sundon hangtud nga kini mahimong dili na kinabubut-on.”4 Uban sa kanunayng paggamit, ang mga indibidwal makasinati og dugang kahinam nga makabaton sa sama nga mga reaksyon aron matagbaw.
-
Dili na Kapugngan ang Paggamit (Pagkaadik). Nagumon na ang usa ka tawo kon makamugna na kini og “dependency” (usa ka medikal nga termino nga gigamit sa paggamit sa mga drugas, alkohol, grabing pagpanugal, ubp.) mahisama ngadto sa usa ka “dili kapugngan nga panginahanglan” nga “nagkinahanglan og prayoridad sa hapit tanang butang sa kinabuhi.”5
II. Ang Kaimportante sa Pagsabut Niini nga mga Ang-ang
Sa higayon nga atong maila kining nagkalain-laing ang-ang, atong maila usab nga dili tanang mituyo og gamit sa pornograpiya naadik na niini. Sa pagkatinuod, kadaghanan sa mga batan-ong lalaki ug batan-ong mga babaye kinsa nanlimbasug sa pornograpiya wala naadik. Mao kana ang importante kaayong pag-ila—dili lamang alang sa mga ginikanan, kapikas, ug mga lider kinsa nagtinguha sa pagtabang apan alang usab niadto kinsa nanlimbasog uban niining problema. Ania ang rason ngano.
Una, kon magkalawom ang kalambigitan sa pag-apil sa usa ka tawo—gikan sa sulagma lang nga nabantang, ngadto na sa panagsa nga o binalik-balik nga tinuyong paggamit, ngadto sa naghinubra nga paggamit, ngadto na sa dili kapugngan (makaadik) ang paggamit—mas magkalisud nga maulian. Kon ang kinaiya masaypan isip usa ka adiksyon, ang tiggamit mahimong maghunahuna nga nawad-an na siya og kabubut-on ug kapasidad nga mabuntog ang problema. Kini makapahuyang sa tinguha sa pagpaayo ug sa paghinulsol. Sa laing bahin, ang pagbaton og mas klaro nga panabut sa kalawom sa problema—nga dili kini mahimong ingon ka bug-at o hilabihan sama sa gikahadlokan—makahatag og paglaum ug dugang nga kapasidad sa paggamit sa kabubut-on sa pag-undang ug maghinulsol.
Ikaduha, sama sa bisan unsang makasasala nga kinaiya, ang tinuyo nga paggamit og pornograpiya mopapahawa sa Espiritu Santo. Ang uban nga nakasinati niini maaghat sa paghinulsol. Ang uban, hinoon, bation og kaulaw ug magtinguha sa pagtago sa ilang kahasol sa tanlag pinaagi sa paglingla. Mahimong magsugod na usab sila og kaulaw, nga mosangput sa pagkasilag sa kaugalingon. Kon mahitabo kini, ang mga tiggamit magsugod na sa pagtuo sa usa sa mga kinadak-ang bakak ni Satanas: nga ang ilang nabuhat o padayon nga gibuhat makahimo nilang dautang tawo, dili takus sa grasya sa Manluluwas ug dili na angayan sa paghinulsol. Kana yanong dili tinuod. Dili gayud kita layo kaayo nga dili na maabut sa Manluluwas ug sa Iyang Pag-ula.
Sa katapusan, importante nga dili labelan nga usa ka adiksyon bisan gani og naghingapin o nabatasan na nga paggamit sa pornograpiya tungod kay kana dili tukma nga paghulagway sa kahimtang o sa hingpit nga kinaiya sa gikinahanglan nga paghinulsol ug pagpaayo. Ang pagbaton ug mas maayong panabut kon asa dapit ang tawo diha sa proseso magtugot usab sa maayong pagsabut sa unsay kinahanglang buhaton aron sa pagpaayo.
III. Paglingkawas sa Pornograpiya
Karon atong hunahunaon unsaon sa indibidwal paglingkawas ug pagkaayo gikan sa mga laang sa pornograpiya. Kini makatabang dili lamang niadtong nanlimbasug sa pagbuntog sa paggamit sa pornograpiya apan ngadto usab sa mga ginikanan, ug mga lider kinsa makatabang kanila. Ang mga indibidwal mahimong mas malampuson sa paglikay ug sa pagpaayo gikan sa pornograpiya samtang maghisgot sila niini nga mga hilisgutan uban sa mga ginikanan, kapikas ug mga lider.6
Dili igsapayan ang lebel sa kalambigitan sa tinuyo nga pagtan-aw og pornograpiya, ang dalan sa pagkaayo, kaputli, ug paghinulsol mosunod ug manginahanglan sa samang baruganan: kamapainubsanon, pagkadisipulo, panaad sa personal nga plano sa pag-usab, pagkamay tulubagon ug abag, ug paglahutay sa hugot nga pagtuo.
Ang paglihok niining mga kamatuoran nagkinahanglan usab sa mga indibidwal nga subling manaad sa pagpakabuhi isip usa ka disipulo sa Ginoo nga si Jesukristo ug sa pagbuhat niadtong mga butang nga mopalunsay ug mopalig-onn kanila aron makabarug sa umaabut nga mga tentasyon.
A. Pagpaubos
Aron tinuorayng malupig ang pornograpiya ug ang kauban nga batasan, ang mga indibidwal kinahanglan mougmad ug kamapainubsanon (tan-awa sa Ether 12:27). Ang pagbalik ngadto sa Ginoo diha sa kamapainubsanon mohatud sa tawo nga makadawat sa piho nga kamatuoran, diin, kon hingpit nga masabtan, makahatag og kalig-on ug mopawagtang sa kaulaw. Pipila niining mga kamatuoran naglakip sa:
-
Ang matag usa kanato usa katalagsaon nga nilalang sa atong Langitnong Amahan
-
Ang atong Manluluwas, si Jesukristo, nahigugma ug nakaila sa matag usa kanato sa personal nga paagi.
-
Ang Pag-ula sa Manluluwas magamit sa tanang mga anak sa Dios.
-
Pinaagi sa grasya ni Jesukristo, ang tanan mahimong mapasaylo ug makadawat sa gahum sa pag-usab.
-
Ang matag usa kanato adunay bililhong gasa sa kabubut-on, nga nagtugot kanato nga makakuha sa gahum ug kalig-on sa Pag-ula.
-
Ang mga indibidwal kinsa nanlimbasug sa pornograpiya makakuha og paglaum gikan sa kamatuoran nga ang uban nagmalampuson niini nga gubat.
-
Ang pornograpiya dautan, apan ang pag-apil niini wala makahimo sa tawo nga dautan.
-
Bisan kinsa nga mga indibidwal makalingkawas sa laang sa pornograpiya ug hingpit nga mamaayo, apan posible lang kini pinaagi sa pagsalig sa gahum sa Pag-ula.
-
Ang tinuod nga paghinulsol gikan sa pornograpiya nagkinahanglan og labaw pa kaysa paghunong lang sa paggamit niini. Ang ingon nga paghinulsol nagkinahanglan og kausaban sa kasingkasing pinaagi sa Pag-ula ni Kristo.
Ang pagdawat niining mga kamatuoran nag-andam sa espirituhanong paagi sa pagbuhat niini, nga nag-abli sa pultahan aron sa pagdawat og tabang sa Ginoo aron mahimo ang mga kausaban nga gikinahanglan sa paghinulsol ug sa pagkaayo.
B. Pagkadisipulo
Ang paglihok niining mga kamatuoran nagkinahanglan og subli nga panaad sa pagsunod isip disipulo ni Ginoong Jesukristo ug sa pagbuhat niadtong mga butang nga molimpyo ug molig-on kanila aron makasugakod sa umaabut nga mga tintasyon. Nagpasabut kini nga ang panaad sa personal nga relihiyusong mga kinaiya: inadlaw-adlaw nga makahuluganon nga pag-ampo ug pagtuon sa kasulatan, pagtambong sa mga miting sa simbahan, serbisyo, pagpuasa, ug (kon gitugutan sa bishop) pag-ambit sa sacrament ug pag-simba diha sa temple.
C. Pasalig sa Personal nga Plano
Ang mapainubsanong mga disipulo ni Kristo makabaton sa kasensitibo sa pag-ila sa halawom nga mga pagbati, sosyal nga mga sitwasyon, ug pisikal nga mga palibut nga magpasiugda sa tintasyon sa paggamit og pornograpiya. Kay nakaanalisar na niadtong nakapasiugda, sila makahimo og personal nga plano sa paglingkawas nga motabang kanila:
-
Pag-ila sa mga nakapasiugda ug pagkahidlaw samtang nahitabo kini.
-
Pag-establisar og piho nga mga aksyon sa pagtabang kanila nga mahilayo gikan sa tintasyon.
-
Ibaling ang hunahuna ug kusog ngadto sa Ginoo.
-
Paglatid og mga aksyon kada adlaw sa paglig-on sa ilang personal nga pasalig sa pagpuyo nga matarung.
Kon ugmaron ang personal nga plano, ang mga indibidwal kinahanglan mogamit sa kinanindotan nga kapanguhaan nga gisangkap sa Simbahan. Sama pananglit, ang website sa Simbahan overcomingpornography.org adunay sulod alang sa mga indibidwal ingon man usab sa mga sakop sa pamilya ug mga lider sa priesthood nga nagsuporta kanila. Agig dugang, ang Programa sa Simbahan nga Pagkaayo sa Pagkaadik magamit na sa tanang mga miyembro kinsa nanlimbasug sa bisan unsang makapaadik nga kinaiya, ug motabang usab sa ilang mga sakop sa pamilya.
D. Pagkamay-tulubagon ug Pagtabang
Ang mapainubsanon nga mga sumusunod ni Jesukristo kinsa miangkon nga ilang gikinahanglan ang Manluluwas magtinguha usab sa tabang sa ilang bishop, kinsa gitawag sa Ginoo isip ilang lider sa priesthood ug naghupot sa gikinahanglan nga mga yawe sa pagtabang nila nga makahinulsol. Uban sa pagtugot sa mga indibidwal nga nalambigit ug kon ang bishop nadasig pag-ayo, ang bishop mahimong motawag og lain aron makigtambayayong ug magtabang kanila. Bisan unsa ang kahimtang, kining tambag ni Presidente Gordon B. Hinckley (1910–2008) magamit:
“Mangamuyo kamo sa Ginoo gikan sa kahiladman sa inyong kalag nga Iyang kuhaon gikan kaninyo ang pagkaadik nga maoy nakapaulipon kaninyo. Ug hinaut nga kamo adunay kaisug sa pagpangayo sa mahigugmaong giya sa inyong bishop ug, kon gikinahanglan, ang tambag sa maamumahong mga propesyonal.”7
Depende sa giladmon sa problema, ang mga indibidwal nanginahanglan sa pagsuporta sa usa ka tawo nga kasaligan, hanas o usa ka propesyonal nga magtatambag kinsa ilang maduol sa bisan unsang oras nga mopalig-on sa mga higayon sa kahuyang ug kinsa makahimo kanila nga personal nga manubag ngadto sa ilang mga plano.
E. Paglahutay diha sa Hugot nga Pagtuo
Ang mga tawo kinsa naghinulsol ug napanalanginan sa pagbuntog sa tinguha sa paggamit og pornograpiya kinahanglan gihapon nga mabinantayon, tungod kay ang kaaway magtinguha pa gihapon sa pagpahimulos sa ilang tawhanong mga kahuyang. Ang sulagmang mabantang mahitabo gihapon bisan pa sa tanang paningkamot nga malikayan kini. Sa tibuok nilang kinabuhi, kada indibidwal kinahanglang magkat-on sa pagpugong sa ilang hinatag sa Dios nga sekswal nga mga pagbati ug sa pagpanalipod sa ilang mga paningkamot nga mahimong limpyo.
IV. Kalooy alang sa Tanan
Karon usa ka mubong paglakbit kalabut niadtong nangatanggong sa pornograpiya. Kitang tanan nagkinahanglan sa Pag-ula ni Jesukristo. Kadtong nanlimbasug sa pornograpiya nagkinahanglan sa atong kalooy ug gugma samtang sila nagsunod sa gikinahanglan nga mga baruganan ug mga lakang sa pagkaayo. Palihug ayaw sila ipanghimaraut. Dili sila mga dautan o walay paglaum. Kitang tanan mga anak nga mga lalaki ug babaye sa atong mahigugmaong Langitnong Amahan. Pinaagi sa tukma ug hingpit nga paghinulsol, sila mamahimong limpyo, putli ug takus sa matag pakigsaad ug mga panalangin sa templo nga gisaad sa Dios.
Kon moabut ang panahon alang sa kaminyoon, ako moawhag sa batan-ong mga babaye ug batan-ong mga lalaki nga mag-amping sa pagpili og usa ka pares nga mahimo nga ilang kauban hangtud sa kahangturan kinsa limpyo ug putli sa atubangan sa Ginoo ug takus sa pagsulod sa templo. Ang mga indibidwal kinsa hingpit nga naghinulsol gikan sa pornograpiya takus niini nga mga panalangin.
V. Panapos
Sa tibuok natong kinabuhi, kitang tanan makasugat og materyal nga dunay sulod nga sekswal. Uban sa giya sa atong mahigugmaong Manluluwas, lakip ang kasiguroan gikan sa mga pakigsaad sa sakrament nga kita unta kanunayng makabaton sa iyang Espiritu uban kanato (tan-awa sa D & P 20:77), kita kanunay molihok sa husto nga paagi. Ako mopamatuod nga mao kini ang angay natong buhaton aron matagamtam ang mga panalangin Niya kinsa atong gisimba. Samtang ato kining buhaton, mas madawat nato sa hingpit ang kalinaw sa Manluluwas ug kita magpabilin sa dalan ngadto sa atong mahangturong padulngan sa kahimayaan.
Depende sa kaladmon sa problema, ang indibidwal mahimong nagkinahanglan og tabang sa usa ka masaligan, sinati nga tawo o propesyonal nga magtatambag.
PAGHULAGWAY PINAAGI SA Ingram Publishing/iStock/Thinkstock