2017
“Jen Un̄n̄are Peid Make Im Jeno̧ļo̧k ļo̧k Iaad”
October 2017


Jen Un̄n̄are Peid Make im Jeno̧ļo̧k ļo̧k Iaad

Āinwōt ro Rikwojarjar ipeļaakin laļ in rej kile katak ko an Kabun̄ in ikkijeen un̄n̄are peid make, rej bōki kōjeraam̧m̧an ko “ļap kōjatdikdik, aenōm̧m̧an, im eddōkļo̧k.”

Pija
violin maker in workshop

Mokta jān an kar erom̧ juon membōr in Kabun̄ in, Peter ekar joļo̧k aolep iien ko an ke erūtto bwen pukōt jeraam̧m̧an kōn jāān. Kōn paaktokin, ilo kalimjōkļo̧k elukkuun jeraam̧m̧an. Ālkin aolep men kein, ekar make wōr an pejnej.

Ke juon ritōl ilo ijo jikin ilo West Midlands, England, ekar kajjitōk bwe Peter en kobaļo̧k ilo juon kurup in ekkatak kilen kōjerbal jāān me an Kabun̄ in ikkijeen un̄n̄are peid make, ekar pere ke kūlaaj in en kar katakini kōn jet men. Ke Peter ej jino pād ilo kurup in, ekar mōkaj an kile ke elōn̄ men ko ej aikuj ekkatak kaki.

“Kūlaaj in ejjab kōn jāān wōt; ej kab jidikin wōt bwebwenato in,” ekar ba. “Men eo eaorōk tata ikar ekkatak bwe in tōmak ilo Jemedwōj Ilan̄—wāween an letok n̄an kōj aolep kōjeraam̧m̧an ko an kannōk im kōppelļo̧k kōjem n̄an un̄n̄are peid make eļan̄n̄e jej ļoor tōl eo An ilo jetōb.”

Āinwōt juon membōr ilo kurup in ekkatak kōn jāān, Peter ekar ekkatak kapeel ko āinwōt lale jon̄an an baam̧le eo kōjerbal jāān, ejaak im mour kōn jon̄an pajet, kadikļo̧k m̧uri, im kakkoņ jāān n̄an ilju im jeklaj. Ilo an kōjerbal kapeel kein, ekoba kōjerbal tōmak eo an ilo Jisōs Kraist im kate ilo jerbal, Peter im lio pāleen raar kōļļaik m̧uri eo aer eļap.

“Ij en̄jake aō meraļo̧k im anemkwoj ilo an ejjeļo̧k mijak kōn m̧uri im ad jatiljek ilo kōjerbal jāān,” ekar ba. “Ij en̄jake aō obrak kōn kōjeraam̧m̧an ko an Jemedwōj Ilan̄ ilo juon wāween eo me ijjan̄in kar en̄jake mokta. Ikar ekkatak wāween n̄an kajjitōk ippān im ron̄jake uwaak ko An n̄e ij aikuj jipan̄ kōn aikuj ko aō ilo mour in kanniōk.”

Kōttōpar ko an Un̄n̄are Peid Make

Un̄n̄are peid make eļapļo̧k jān an wōr ad jerbal, jikin kakkoņ mōn̄ā, ak jāān ilo bāān̄. Ijjelo̧kin, ej “maron̄, kalim̧m̧ur, im kijejeto n̄an kake aikuj ko ilo mour in jetōb im kanniōk n̄an kwe make im baam̧le eo. Ilo an membōr ro ilo [Kabun̄ in] un̄n̄are peier make, remaron̄ em̧m̧anļo̧k aer jerbal im kea kōn ro jet”1 ilo aer kaorōk jerbal ko aer āinwōt juon pedped in tōl ilo mour ko aer.

Būreejtōn Thomas S. Monson ekar katakin: “Un̄n̄are Peid Make ej juon tōprak in jerbal ko ad im ej loloorjake aikuj ko jet raorōk. Ej juōn m̧ōttan eo eaorōk ilo mour in jetōb ko ad barāinwōt mour in kanniōk. ‘Jen jerbal kōn aikuj ko ad. Jen un̄n̄are peid make im jeno̧lo̧k ļo̧k iaad. Lo̧mo̧o̧r eban bōk jikin kōn bar jabdewōt pedped. Lo̧mo̧o̧r ej n̄an kajjojo, im jej aikuj in lo̧mo̧o̧ren kōj make ilo kanniōk im barāinwōt ilo men ko an jetōb.’”2

Ium̧win tōl eo an ritōl ro an priesthood ijoko jej pād ie, elōn̄ ļo̧k jān 50,000 Armej ro Rekwojarjar ilo elōn̄ ļo̧k jān 100 laļ ko, ro rekar bōk koņaer ilo katak ko an un̄n̄are peid make jino jān 2014 eo. Kabun̄ in kiiō ej kōm̧m̧ane katak in ipeļaakin iturōk in Amedka.

Katak eo ekoba katak ko im kein jipan̄ ko “n̄an jipan̄ membōr ro ilo Kabun̄ in ekkatak im mour kōn katak ko kōn tōmak, jeļāļo̧kjeņ, kijejeto, im lōke Irooj. Bōki im mour kōn katak kein,” Būreejtōnji eo Kein Kajuon ekar ba, “enaaj em̧m̧anļo̧k an jipan̄ kōj bōk kōjeraam̧m̧ān ko an kanniōk, ko em̧ōj an kar Irooj kalim̧m̧ur kaki.”3

Pija
fisherman

Mōņōņō im Kōjatdikdik

Maria Edilene Romão ekar jako kōjatdikdik eo an. Ekar jab maron̄ elolo an jerbal, ekar juon m̧am̧a eo ejjeļo̧k pāleen, im ekar wōr jet nejin ajri n̄an kōmour er.

Kar iien ņe me ruo iaan membōr in ward eo an ilo Santa Catarina, Brazil, rekar karuwaineneiki n̄an juon nokon ikkijeen un̄n̄are peid make. Ilo jem̧ļo̧kin nokon eo, Maria ekar kobaļo̧k ilo juon kurup n̄an jipan̄ e kappok an jerbal.

“Ejkab juon kōttan ilo mour eo aō, ikar tōmak kōn juon ilju im jekļaj eo ijo imaron̄ naaj lale baam̧le eo aō,” ekar keememejļo̧k. “Ikar tōmak bwe kurup in un̄n̄are peid make enaaj kar jipan̄ eō ukōt mour eo aō.”

Ekar bōk jikin.

Ilowaan 12 wiik ko tokālik, Maria ekar wūjļepļo̧k e make n̄an kurup eo an, katak ko an, im kalim̧m̧ur ko an. Ekar jerbal kōn ikdeleel eļap n̄an tōpar kōttōpar ko an. Ekar kōjerbal kilen intōrpiu n̄an kappok jerbal. Ilowaan ruo wiik, ekar wōr an intōrpiu n̄an jerbal. Kōn intōrpiu eo ekar wōr an jerbal.

“Ekar lukkuun oktak mour eo aō,” Maria ekar ba, eo me ejako an apan̄ n̄an kōmour baam̧le eo an. “Kiiō eļap aō m̧ōņōņō, kijoroor, kijenmej, im kōjatdikdik. Ij tōmak bwe Jemedwōj Ilan̄ ej mour im ej iakwe eō. Ijeļā bwe n̄e ij kōmoururi tōmak eo aō ilo Jisōs Kraist, ij jeraam̧m̧an.”

“Kein Jerbal eo Em̧m̧antata”

Pija
seamstresses

Un̄n̄are peid make ej un eo n̄an tōpar kōttōpar ko reļļap, Elder Robert D. Hales ekar ba jān Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro: “Kōttōpar eo ad eļap ej n̄an erom̧ āinwōt Rilo̧mo̧o̧r, im bwe kōttōpar in ej tōprak kōn jerbal ko ad rejjab kalijōkļo̧k n̄an ro jet. Maron̄ eo ad n̄an jerbal ej ļapļo̧k ak dikļo̧k kōn jon̄an ad un̄n̄are peid make.”

Ijjeļo̧kin wōt n̄e jemaron̄ un̄n̄are peid make, Elder Hales ekar bar ba, “jermaron̄ lukkuun m̧ool ilo ad ļoor Rilo̧mo̧o̧r ilo ad jerbal im kōjeraam̧m̧an ro jet.”4

Sergio Galbuchi ekar ekkatak m̧ool in ippān make ke ekar jino pejnej eo an make ejjab to ālkin an Stake Būreejtōnji eo kar kūr e āinwōt juon rijipan̄ an stake ikkijeen un̄n̄are peid make. Libobo kōn tōmak, kapeel, im jeļāļo̧kjeņ eo ewōr ippān āinwōt juon membōr in kamittii eo, Sergio im lio pāleen, Silvia, rekar kōpelļo̧k juon aer mōn wia ilo Buenos Aires eo rej wiakaki “m̧weik im mōn̄ā” ilo Argentina.

“Ij ļōmņak un̄n̄are peid make ej juon wāween n̄an kōjerbal tōmak,” Sergio ekar ba. Moktaļo̧k, e im Silvia rekar jab m̧ōņōņō kōn jeraam̧m̧an eo aer me rekar kōjatdikdik kake, kōn menin tōmak ekar pād ioļapļap in jerbal ko aer. Ak ke rekar kōttar tōprak in jāān ko aer, rekar kate er jerbal im kōjeraam̧m̧an riwia ro aer kōn mwieūk ko aer im jerbal in mijinede ko aer.

“Kōm kar jeļā kajjien elōn̄ armej,” Sergio ekar ba. “Im ekar wōr am iien n̄an elleļo̧k kape in Bok in Mormon.”

Jinoin, kammitti eo an un̄n̄are peid make ilo stake rekar kile 10 membōr in stake eo an Sergio eo me rekar aikuj jipan̄ ikkijeen un̄n̄are peid make. Ak tokālik Bisop eo ekar bōk kuņaan.

“Kiiō jejeļā kōn 35 armej ro me rej aikuj,” Sergio ekar ba ilo an ļapļo̧k kijejeto ko. “Bisop ro rekar karuwaineneik er kajjojo n̄an bōk koņaer ilo kurup ko.”

Tōmak ko aer rekar kajoorļo̧k, rekar kōm̧m̧an oktak ko remenin aikuj, im rekar būki kapeel ko rekāāl.

“Aolep iien ij kōnono ippān ritōl ro an priesthood, ij kajjieon̄ kwaļo̧k n̄an er ke ej kein jerbal eo em̧m̧antata me kōm ekar bōk jān Būreejtōnji eo Kein Kajuon,” Sergio ekar ba. “Em̧m̧an ļo̧k jān jāān ko me remaron̄ kar leļo̧k n̄an jipan̄ bar juon, im katak ko an ralikkar eļapļo̧k jān m̧weiūk ko me ikar ekkatak kaki ke ikar juon rijikuuļ ilo university.

Eļaptata an aorōk, ro rekar kadedeļo̧k katak ko aer ikkijeen un̄n̄are peid make ilowaan 12 wiik n̄an erom̧ rikaļoor ro rem̧m̧an an Jisōs Kraist im ekkatak wāween n̄an kōjerbal kapeel ko aer n̄an kalōk aelōn̄ in kiin̄ eo an Anij.

“Kurup in [Un̄n̄are peid make] ejjab mije wōt pejnej ko ad; ej mije jem̧jera ko ad ippān Anij im ro jet,” Sergio ekar ba. “Jej erom̧ rikaļoor ro rem̧m̧an an Jisōs Kraist ilowaan wiik ko jilu in ad pād ilo kurup in. Ālkin aolep men kein, bōlen juon pejnej enaaj jipan̄ kōj bwe en ļapļo̧k ad un̄n̄are peid make, ak kōttōpar eo eļaptata ej n̄an jipan̄ ro jet.”

Eddōkļo̧k im Jerbal

Pija
mother with sons

“Elakkar bar juon pedped in katak eo eaorōk n̄an Armej ro Rekwojarjar ilo Raan-ko Āliktata,” Būreejtōn Joseph F. Smtih ekar ba (1838–1918), “bwe juon kabun̄ eo ejjeļo̧k an kajoor n̄an lo̧mo̧o̧ren armej ro ilo mour in kanniōk im kōm̧m̧an bwe ren jolet e ijin im m̧ōņōņō, ejjab maron̄ lo̧mo̧o̧ren er ilo mour jetōb, n̄an bōk mour indeeo ilo “mour eo ej itok.”5

Jejjab aikuj bwilōn̄, innām, kōn ad kōkajoorļo̧k mour in kanniōk, jej barāinwōt kōkajoorļo̧k mour in jetōb. Elder David im Sister Theresa Nish, ro rekar jet mijinede ro rej eddoiki un̄n̄are peid make ilo Solomon Islands, rekar lo jipan̄ jinointata jān membōr ro ilo Kabun̄ in ijeņ.

“Eddōkļo̧k ilo jetōb im pād ilo tampeļ rallikar bwe rej iookļo̧k katak ko, kapeel ko, im imenene ko kar katak kaki ilo My Foundation im n̄an lukkuun meļeļe kōmeļeļe ko ilo My Path to Self-Reliance,” rej kōnnaan kōn bok in katak jidik ko. “[Rej] jipan̄ armej eddōkļo̧k ilo mour in jetōb im mour in kanniōk, eo ej tōl ļo̧k n̄an un̄n̄are peid make ilo jetōb im ilo mour in kanniōk.”

Cheryl Redd, juon rijipan̄ ikkijeen un̄n̄āre peid make ilo Utah, ej kōmeļeļeiki wāween an katak ko an jetōb ikkijeen un̄n̄are peid make kar jipan̄ e wōnm̧aanļo̧k wōt ilo mour in kanniōk: Ikar kile bwe katak ko im pedped ko remaron̄ bōk jikier ilo mour ko ad. Kaminene kein remaron̄ jipan̄ eō bwe in mije wōt eddo ko aō āinwōt lio pālele im āinwōt juon m̧am̧a. Ewōr ippa kiiō kein jerbal ko n̄an kōkm̧anm̧anļo̧k aō meļeļe ikkijeen jāān ko an juon baam̧le. Ij lo bwe wāween ad jerbal ippān doon ippān eo pāleed n̄an jeļā kōjerbal jāān, ilo juon wāween, ej juon pejnej. Jej aikuji kein jerbal ko n̄an baam̧le ko ad bwe ren jeraam̧m̧an.”

Ilo aolepān Kabun̄ in, menin eļapļo̧k ilo visōn ej oktakļo̧k im ļap ilo tiljek im kajoor an jetōb. Āinwōt juon tōprak, membōr ro rekar ļapļo̧k aer kalim̧m̧ur bwe ren pād ilo imōnjar, kōļļa juon mōttan jon̄oul, im erreo wōt n̄an delo̧n̄e tampeļ eo.

“Ekar kabwilōn̄ eō,” membōr eo ekāāl George Echevarría ekar ba kōn katak ko an un̄n̄are peid make. George, eo me ej kattōr taxi ilo Peru, ekar ba bwe katak ko rekar jipan̄ e bwen bōk juon an naan in kam̧ool kōn gospel eo ilo an kobrak ļo̧k an kōn juon ikdeleel n̄an kōkm̧anm̧anļo̧k e make. Kiiō ekar kōjatdikdik n̄an erom̧ juon rijarom, kōm̧m̧ane taxi jidikko me ekkā an kattōri ium̧win elōn̄ iiō ko.

“Jejjab aikuj pād bajjōk im kōttar bwe men ko ren bōk jikier n̄an kōj,” ekar ba. “Jej aikuj kate kōj im wōnm̧aanļo̧k wōt.”

“Mour eo am̧ enaaj Jeraam̧m̧an”

Pija
woman kneeling in prayer

Armej ro Rekwojarjar ipeļaakin laļ in rej bōk kōjeraam̧m̧an ko an Irooj me ekar kalim̧m̧uri er kaki āinwōt aer tiljek ilo ekkatak, mour, im mour kōn katak ko an un̄n̄are peid make ilo jetōb im kanniōk. Ilo an aolep maron̄ jeraam̧m̧an kaki, katak in em̧ōj an kōjeraam̧m̧an eļaptata ro me ejjeļo̧k ak rej aikuj jipan̄ ikkijeen un̄n̄are peid make ilo jetōb im ilo kanniōk. Jāān in Jipan̄ Jeļāļo̧kjeņ an Kabun̄ in ej jipan̄ katak ko an un̄n̄are peid make ilo an jipan̄ ro me ewōr aer kōttōpar n̄an bōk kaminene ko ikkijeen jeļāļo̧kjen n̄an tōpar kein jipan̄ ko remenin aikuj.

Jeje ko rekwojarjar rej kalim̧m̧ur i kōj kōn jipan̄ eo an Irooj ilo ad jerbal n̄an un̄n̄are peid make. Ekar ba, “Ej Aō kōttōpar n̄an ņa an ro rekwojarjar Aō” (K&B 104:15).

Kalikkar unin kōttōpar in, Būreejtōnji eo Kein Kajuon ekar kwaļo̧k: “Revelesōn in ej juon kalim̧m̧ur jān Irooj bwe Enaaj letok kōjeraam̧man ilo mour in kanniōk im kōppelļo̧k kōjem n̄an un̄n̄are peid make, eo ej kōmaron̄ kōj n̄an kakke aikuj ko ad im ro uwaan baam̧le ko ad.”

Ilo ad ekkatak, mour kake, im katakin katak kein n̄an ro uwaan baam̧le ko ad, Būreejtōnji eo Kein Kajuon ej kalim̧m̧ur, “Mour eo am enaaj jeraam̧m̧an. Kwōnaaj ekkatak wāween n̄an mour m̧aanļo̧k n̄an em̧m̧an ļo̧k eo an un̄n̄are peid make. Kwōnaaj jeraam̧m̧an kōn eļap kōjatdikdik, aeņōm̧m̧an, im eddōkļo̧k.”6

Kakeememej ko

  1. Bok in Bōk Meļeļe 2: Tōl Kabun̄ eo (2010), 6.1.1

  2. Thomas S. Monson, “Guiding Principles of Personal and Family Welfare,” Ensign, Sept. 1986, 3; bar lale Marion D. Romney, in Welfare Services Meeting Report, Oct. 2, 1976, 13.

  3. First Presidency, in My Foundation: Principles, Skills, Habits (booklet, 2015), 2.

  4. Robert D. Hales, “A Gospel Vision of Welfare: Faith in Action,” in Basic Principles of Welfare and Self-Reliance (booklet, 2009), 2.

  5. Teachings of Presidents of the Church: Joseph F. Smith (1998), 164.

  6. First Presidency, in My Foundation, 2.

Būriin