Gikan sa Baybayon ngadto sa Laing Baybayon: Ang Among Biyahe Padulong sa Templo
Ang tagsulat nagpuyo sa Utah, USA.
Bisan gamay ra ang among kwarta ug sa peligro nga biyahe sa unahan, ako ug ang akong asawa nasayud nga ma-seal gyud mi sa templo.
Niadtong Oktubre 1979, sa adlaw human sa among sibil nga seremonyas sa kaminyoon, ang akong asawa, si Maria Ondina, ug ako mibiya sa among lungsod nga gipuy-an sa Arquipa, Peru, duol sa kabaybayunan sa Pacific Ocean, aron mobiyahe sa São Paulo Brazil Temple, subay sa baybay sa Atlantic, aron ma-seal. Primero kami nga magtiayon gikan sa Arequipa nga magpasaheroan lang sa pagbiyahe padulong sa bag-ong gipahinungod nga templo—ang unang natukod sa South Amerika. Giplano namo ang round-trip nga biyahe sulod sa 10 ka adlaw, apan sa kaulahian midangat kini og 30 ka adlaw tungod sa peligrong palibut sa politika. Wala ko kahibalo unsaon sa paghimo niini—ang ako rang nahibaloan nga nakasaad ko sa Dios nga human sa akong misyon, magpag-seal gyud ko sa babaye nga takus.
Sa Arequipa ngadto sa Juliaca ngadto sa Puno
Human sa siyam ka oras nga biyahe sa gabii, miabut mi sa Juliaca, Peru. Huwebes kadto, ug nagkinahanglan pa mi nga makakuha og stamp sa among passport ug permit aron makagawas mi sa nasud. Pagkaugma usa ka nasyunal nga holiday, ug sarado ang mga opisina sa gobyerno hangtud sa katapusan sa semana, mao nga milinya mi sa Bank of the Nation nianang buntag aron masiguro nga may igo ming panahon sa dili pa manirado ang tanang opisina pagkaudto.
Dihang naabut na gyud mi sa counter pagka alas 11:00 sa buntag., mipakita og kabalaka ang tawo sa counter. “Pasayloa ko,” miingon siya. “Dili mi mo-process dinhi niini nga matang sa mga dokumento. Kinahanglan mong moadto sa among opisina sa Puno.” Nakalitan ming duha ug nasagmuyo—kay ang Puno 45 minutos pa ang gidugayon sa biyahe.
Puno ngadto sa La Paz ngadto sa Cochabamba
Human sa kalisud nga pagpangita og taxi, nakaabut gyud mi sa Puno pagka ala 1:30 sa hapon. Sarado na ang mga pultahan. Gituktok nako og dungan ang puthaw nga pangtuktok nga kusog kutob sa akong mahimo. Usa ka naglagot kaayo nga tawo miabli ug nangutana, “Unsa may imong tuyo?” Militok ko og hilum, nga mainitong pag-ampo ug gitan-aw kini nga estranghero sa iyang mga mata. “Sir,” miingon ko, “Usa ko ka Mormon, magpakasal ko sulod sa templo sa São Paulo, Brazil, ug ikaw ang makatabang nako.” Ang maldito niyang kinaiya nausab. “Pasayloa gyud ko sir, miingon siya, “apan sarado na ang tanan kapin sa oras nang milabay, ug hapit tanan nakalakaw na.” Mitubag ko, “Pasudla lang ko ug tuguti nga ang akong Dios motabang nako sa pagpangita sa akong gipangita.” Iya kong gipasulod.
Human akong nakit-an ang manager, si Rosa, gipasabut nako ang among sitwasyon. Mabination siyang mitubag, “Kana nga mga porma iproseso sa tulo ka managlahi nga empleyado, ug sa akong tan-aw nanguli na ang tanan.” Apan ang tanang tulo didto pa diay, ug iya silang gipadugay og uli aron pagtabang kanako.
Gipangayoan ko sa unang tawo og mga porma nga wala nako. “Angay unta nga miadto ka sa Ministry of Economy, mopalit og unom ka porma, ug dad-on dinhi para iproseso,” mipasabut siya. “Maghulat ka pa hangtud sa Lunes.”
Mikaging ko—dili ko makatuo! Militok na sab ko og hilum nga pag-ampo. “Sir, miingon ko, “Usa ko ka Mormon, padulong ko sa templo sa São Paulo, Brazil, aron magpakasal. Ug ikaw ang makatabang nako.” Wala na kaayo siya magdali-dali. Gitan-aw niya ang tanang drawer ug sa katapusan nakit-an ang eksakto nga mga porma. Ang sunod nga clerk dali dayon nga mi-check niini ug gi-estampahan ang among mga passport.
Sa sunod nga window, dihang gibayran nako ang exit tax sa U.S. dollars, daw nahimuot og dako ang cashier sa pag-ingon, “pasayloa ko. Nakita nimo ni nga pahibalo?” Ang pahibalo sa bongbong mabasa, “Ang dolyar dili dawaton.” Hapit na mahagsa ang among plano—wala na koy mahimo.
“Dawata ang bayad,” nadungog nako nga misulti si Rosa sa among luyo. Gidawat sa cashier ang kwarta ug gihatag ngari nako ang mga dokumento. Makapadayon na mi!
Sa pagpadulong sa downtown sa La Paz, Bolivia, nagkangitngit na dihang ang mga bato misugod sa pag-igo sa among bus. Lahus sa mga bintana among makita ang suko kaayong mga tawo sa kadalanan, mihagis og mga bato ug namutang og mga babag para walay makaagi. Kusog nga mipadayon ang among bus hangtud sa lungsod. Magsugod na niadtong gabhiona ang rebolusyon sa Bolivia.
Nanganaug mi sa bus ug nagsugod sa pagpangita og hotel. Ang amo ra gyung nakit-an ang mahalon kaayo, apan human sa balik-balik nakong pagpasabut sa buotang tawo nga trabahante didto, gipapahulay mi niya sa kwarto nga butanganan sa mga supply sa panglimpyo nga barato ra kaayo ang gipabayad. Gibutangan niya og hapin ang salog ug gihatagan mi og habol sa pagprotektar namo sa katugnaw ug sa kalangas sa mga buto sa armas gikan sa gawas sa tibuok gabii.
Nanglakaw mi og sayo pagkabuntag, nahadlok ug nagdali. Sa among pagpadulong sa bus stop, nakita namo ang mga sundalo nga gisuportahan og mga tangke gitirahan ang mga nanagprotesta sa rebolusyon.
Nagkanihit na ang gasolina, ug imbis dunay tulo ka molarga nga bus sa usa ka adlaw, usa na lang ang palargahon. Puno na daan ang lingkuranan usa ka adlaw sa di pa molarga. Nakit-an nako ang manager ug gisulti nako ang susamang mga pulong ngadto sa tanan: “Sir, mga Mormon mi, ug mangadto mi sa templo para magpakasal. Ug ikaw ang makatabang namo.” Nangutana siya, “Asa ang inyong adtoan?” “Sa Cochabamba, sir.” Giablihan niya ang drawer ug mikuha og duha ka ticket. Akong nakita nga nahurot na. “Paspas,” miingon siya, “molarga na ang bus.” Sama og walay sulod ang among mga malita, ug daw wala magtugkad ang among mga tiil sa yuta—sa among mga kamot gikuptan namo ang mga panalangin nianang adlawa.
Sa Cochabamba ngadto sa Santa Cruz
Nakaabut mi sa Cochabamba taliwala sa kagubot gumikan sa rebolusyon. Nakakita mi og merkado nga puno sa mga tolda, diin usa ka buotang isigka-Peruvian mitugot nga makapanghugas mi ug ibilin ang among mga malita samtang nangadto mi sa terminal. Gamit ang mao gihapong hinangyoan, gipaapil mi sa lista para maghulat og laing bus ug miabut mi sa Santa Cruz, Bolivia, wala madugay sulod sa mga adlaw, duol sa utlanan sa Brazil. Sulod sa tulo ka buntag, miadto ko sa estasyon sa train aron mangutana kon duna bay molarga. Ang tubag kanunay nga wala. Apan sa ikaupat nga adlaw, mikatap ang balita nga molarga na ang train sa dili madugay para Brazil.
Niining puntoha, hurot na ang among kwarta. Gisulti nako sa akong asawa ang akong problema, kinsa lig-ong mitubag, “Bisan og mangabut ta didto nga maglakaw ra o magsakay og kabayo, himoon nato.” Nakalipay nako ang iyang tubag. Wala ko mahasol mahitungod sa kwarta hangtud sa katapusan sa among biyahe tungod kay ang among kamasaligon diha gipahimutang sa among pagtuo.
Dihang nag-istoryahanay mi, usa ka gulangon nga babaye miduol namo. Mihunong siya atubangan sa akong asawa ug miingon, “Inday, gusto ka ba og duha ka ticket para karong adlawa?” Daling gihakop sa akong asawa ang mga ticket gikan sa iyang kamot. Gibayaran nako ang tiguwang, ug nawala ra siya sa pundok. Mikabat og pipila ka segundos aron among maamguhan nga anaa gihapon sa among kiliran ang Ginoo ug ang Iyang mga anghel.
Santa Cruz ngadto sa São Paulo
Dihang nakaabut na gyud mi sa São Paulo Temple uban sa pasalamat sa usa ka higala sa katapusan namong pagsakay sa train, sarado na ang temple lodging. Nagkalisud mi apan malipayon, gihimo namong komportable ang among kaugalingon gamit ang duha ka bangko sa gawas sa templo. Didto, sama katahum sa among gipangandoy nga mahitabo, anaa ang estatuwa ni anghel Moroni sa tuktok. Tungang gabii na, ug nanghilak mi samtang nagginaksanay, ug basa sa nagpangatagak nga ulan. Wala namo batia ang pagkabasa, kagutom, o ang kabugnaw, kondili ang pagbati lamang sa kalipay nga dili mahulagway nga pagkanaa na sa kiliran gayud sa balay sa Ginoo. Nagmasulundon kami ug mao kini ang among ganti.
Samtang gitagamtam namo kadto nga panahon, may tawo nga mipikpik sa akong abaga. Ang kanhi nakong kompanyon sa misyon, nga na-seal sa templo nianang adlawa ug mibalik gikan nga nanihapon kauban sa iyang asawa. Gipakatulog mi niya sa ilang apartment niadtong gabhiona, ug pagkasunod nga adlaw siya ang nag-witness sa among sealing, nga gihimo sa temple president mismo. Pagkatahum nga tan-awon sa akong asawa sulod sa celestial room, nagsul-ob og lubos nga puti.
Gipahulam og kwarta sa misyonaryo nakong higala ug sa tabang sa temple president, nakapauli mi nga wala dangti og lima ka adlaw, walay pagkalangay—ug may $20 dollars lang sa pagsugod og kinabuhi uban sa akong asawa, nga si Maria Ondina, isip akong mahangturon nga kaparis.