“Pagtanom og Usab sa Binhi sa Hugot nga Pagtuo,” Liahona, Mar. 2024.
Pagtanom og Usab sa Binhi sa Hugot nga Pagtuo
Mga leksiyon gikan niadtong kinsa mibalik sa pagtuo.
Sa usa ka kalibotan nga balik-balik nga nagpakigbahin og mga istorya sa pagkawala sa hugot nga pagtuo, ang hilom nga mga panaw sa pagbalik ngadto sa hugot nga pagtuo usahay dili mabantayan. Apan ang mga istorya sa pagkakabig og balik naghulagway kon sa unsang paagi ang kaigsoonan sa ebanghelyo nakabuntog sa ilang mga pagduhaduha bisan human sa pagbiya sa Simbahan. Ang ilang mga istorya naghulagway sa unsay gitudlo ni Alma mahitungod sa pagtanom sa binhi. Si Alma naghulagway og usa ka proseso sa hugot nga pagtuo nga wala lang nagtabang sa pagpalig-on niadtong naningkamot sa pagpalambo sa ilang pagtuo apan nagtabang usab niadtong nanglimbasog sa mga pangutana ug mga kabalaka.
-
Una, gikinahanglan natong masabtan nga “ang hugot nga pagtuo dili ang pagbaton sa hingpit nga kasayoran” (Alma 32:21).
-
Dayon kita “[mo]bansay sa usa ka tipik sa hugot nga pagtuo” o bisan usa lang ka “pagtinguha sa pagtuo” (bersikulo 27).
-
Kita motanom sa binhi—ang pulong sa Dios—diha sa atong kasingkasing (tan-awa sa bersikulo 28).
-
Atol sa proseso, atong alimahan ang espirituhanon nga mga gamot uban ang pailob ug modawat og tabang gikan sa mga higala diha sa ebanghelyo aron motubo sa usa ka kahoy nga gitanom diha kang Kristo, “magtubo ngadto sa kinabuhi nga walay kataposan” (bersikulo 41).
“Ang hugot nga pagtuo dili ang pagbaton sa hingpit nga kasayoran sa mga butang; busa kon kamo adunay hugot nga pagtuo kamo molaom sa mga butang diin dili makita, diin mga tinuod” (Alma 32:21).
Si Alba Lucia Fonseca, usa ka miyembro sa Simbahan gikan sa Estados Unidos, nakakita og materyal sa online nga nakapabalaka niya mahitungod sa iyang relihiyoso nga mga gituohan, ug siya nakasinati og paspas kaayo nga pagkawala sa hugot nga pagtuo. Sa sinugdanan, tungod sa iyang mga pagduhaduha iyang gilabay ang binhi sa hugot nga pagtuo, apan siya misugod dayon sa pagpakig-istorya sa usa ka maamumahon ug maalamon nga miyembro ug nakaamgo nga ang iyang kawalay pagtuo nakamugna usab og mga pangutana.
“Ang akong pagsabot sa mga konsepto sa ebanghelyo ug sa kasaysayan sa Simbahan dili kaayo malukpanon sama sa akong gituohan,” siya mipasabot. “Kana nakapaubos kanako ug nakatabang kanako nga makaamgo nga ako adunay daghan pa kaayo nga kat-onon ug nga ang hugot nga pagtuo dili maggikan sa pagbaton og tubag sa tanang mga pangutana.” Si Alba nakaamgo nga ang ubang “mapuslanon nga mga butang sa kinabuhi—sama sa pamilya, edukasyon, panarbaho—naglambigit og risgo, sakripisyo, kawalay kasegurohan, ug tibuok kinabuhi nga paningkamot. Mibalik ko sa Simbahan ug makamatuod nga ang pagmentinar og hugot nga pagtuo angayan usab kaayo niini nga matang sa paningkamot.”
Si Presidente Russell M. Nelson mitudlo: “Ang Ginoo wala magkinahanglan og hingpit nga hugot nga pagtuo aron kita makagamit sa Iyang hingpit nga gahom.” Apan ang atong hugot nga pagtuo, siya usab mipasabot, nagkinahanglan og padayon nga paningkamot aron padayon nga molambo.1 Samtang ang orihinal nga pundasyon sa Salt Lake Temple napuslan pag-ayo sulod sa sobra usa ka siglo, kini karon nagkinahanglan og dako nga mga pag-ayo, mipasabot si Presidente Nelson. Kita usab usahay kinahanglan nga mopalig-on sa atong kaugalingon nga espirituhanon nga mga pundasyon “aron … makasugakod sa umaabot nga mga katalagman ug mga kalisod.”2 Sama nga kita usahay makasugat og lisod nga materyal sama sa nahitabo kang Alba, ang atong tinguha alang sa kasegurohan mahimong mogiya nato gikan sa yano nga pagtuo ngadto sa yano nga kawalay pagtuo, molaktaw sa paningkamot nga gikinahanglan aron sa pagpalig-on sa atong espirituhanon nga pundasyon.
Kadto kinsa nagtuon sa mga istorya sa pagbalik ngadto sa hugot nga pagtuo nakakaplag niini nga makatabang sa pagtan-aw sa hugot nga pagtuo isip usa ka tibuok kinabuhi, daghan og lakang nga panaw.3 Mahimo kitang magsugod sa usa ka yano nga pagtuo isip usa ka bata, apan sa usa ka punto kana nga binata nga pagtuo mag-atubang og mga pangutana ug mga kabalaka. Samtang ang atong wala masulayi nga hugot nga pagtuo mahimong nagsilbi isip usa ka espirituhanon nga pundasyon, kita kinahanglan na karon nga mobalhin gikan sa yano nga pagtuo latas sa kakomplikado ngadto sa hingkod nga hugot nga pagtuo nga makahimo sa pagsugakod sa umaabot nga mga hagit.4 Ang pagbiya sa pagtuo tingali ingon og mas sayon, hapit sama sa usa ka kahupayan, apan buhong nga mga ganti ang nag-uban sa mga panaw niadtong kinsa modangop sa Dios ug magpadayon sa pag-alima sa ilang mga binhi sa hugot nga pagtuo.
Ang mga pagsulay sa hugot nga pagtuo nagsugod alang kang Samuel Hoglund sa Sweden sa dihang ang mga sakop sa pamilya mipadangat og mga pangutana. Siya miagi latas sa usa ka hugna sa “pagtubag og usa ka pangutana nga makasugat lang og laing pangutana pa,” siya mipasabot. “Ang akong pagtuo kanunay nga nag-usab-usab gikan sa pagtuo ngadto sa kawalay pagtuo, hangtod akong naamgohan kini nga proseso ug ang akong panginahanglan alang sa kasegurohan dili mahimong masustener.” Imbes nga maningkamot sa pagsulbad sa matag medyo dili kaayo importante nga pangutana, si Samuel mihukom sa pagtuon sa importante nga mga pangutana—kadtong mahinungdanon kaayo sa usa ka lig-on nga pundasyon diha kang Jesukristo. Inubanan sa pag-ampo ug pagtuon sa kasulatan, ang pagpangita ni Samuel, sama sa kang Alba, mitudlo kaniya kon unsa pa ka dako ang kinahanglan niyang kat-onan ug midala kaniya ngadto sa mas hingkod nga mga tinuohan. “Ang kasinatian mipalig-on gayod og maayo sa akong pagtuo,” miingon siya, “ug mitudlo usab kanako nga unsay inyong tinud-anay nga gitinguha inyong makit-an.”
“Kon kamo mopukaw ug modasig sa inyong mga galamhan, bisan ngadto sa pagsulay sa akong mga pulong, ug pagbansay sa usa ka tipik sa hugot nga pagtuo, oo, bisan kamo kutob ra sa pagtinguha sa pagtuo, tugoti kini nga tinguha nga molihok diha kaninyo” (Alma 32:27).
“Ang pag-ugmad og hugot nga pagtuo ingon og malisod,” giila ni Presidente Nelson. “Dunay mga panahon nga kita maghunahuna kon makalikom ba kaha kita og igong hugot nga pagtuo aron makadawat sa mga panalangin nga ato kaayong gikinahanglan.”5 Apan bisan ang ginagmay nga mga buhat sa pagtuo, sugod sa usa ka “tipik sa pagtuo,” mahimong “molihok diha kaninyo” ug magsugod og usa ka espirituhanon nga pagkatawo pag-usab.
Human nga espirituhanon nga naglatagaw sa iyang mga tuig sa kolehiyo, si Amanda Freebairn sa Estados Unidos mihimo sa gamay nga lakang sa pag-ampo, nga migiya kaniya sa pagsunod sa usa ka pag-aghat nga mobisita sa iyang lokal nga mga nataran sa templo. “Ang pagbati sa Espiritu didto mipukaw pag-usab sa akong pagtuo,” miingon siya. Ang pagbalik sa simbahan ug pagdawat og usa ka calling sa pagtudlo sa Primary mipalawom sa iyang pagtuo, ug siya mipadayon sa paghimo og mga lakang nga midala kaniya sa hingpit nga paghangop sa ebanghelyo. Sa tibuok proseso, si Amanda nakaobserbar, “Nakakaplag ko og mga tubag sa mga pangutana nga gikahanglan gayod nako og maayo.”
Sa usa ka punto, si Dan Ellsworth, gikan usab sa Estados Unidos, dili segurado kon siya adunay nahibilin nga tipik sa pagtuo nga magamit. Ang iyang pasiuna nga pagkabantang sa akademiko ug makasaysayon nga mga pagtuki sa Daang Tugon nakapahuyang sa iyang hugot nga pagtuo sa Biblia ug nakaapekto sa iyang pagtuo sa tanang kasulatan. Apan si Dan nagpadayon sa pagsimba ug nakadesisyon nga mag-eksperimento sulod sa unom ka bulan uban sa usa ka plano nga mag-ampo, ug magpuasa, ug moserbisyo diha sa Simbahan. Sa pipila ka higayon, iyang gihangyo ang iyang batan-on nga mga anak nga babaye nga mag-ampo usab alang sa hugot nga pagtuo sa ilang papa.
Wala madugay, si Dan nagsugod nga makabaton og espirituhanon nga mga kasinatian ug nakakaplag og mga tubag sa pipila ka pangutana nga labing nakasamok kaniya. Usa ka adlaw, samtang anaa sa usa ka librarya, naaghat siya nga motan-aw sa usa ka laray sa mga libro ug mipili og usa. Niini, siya nakakaplag og puno sa panabot nga mga pangatarongan nga mibatok sa libro nga unang mikwestiyon sa iyang pagtuo sa Biblia. Samtang kini nga kasinatian wala makaresolbar sa matag pangutana, kini mitudlo ni Dan og pipila ka importante nga mga leksiyon: “Una, gikinahanglan nakong mahimong mapaubsanon mahitungod kon unsa ka dako gayod ang akong makat-onan sa akong kaugalingon. Ug ikaduha, adunay laing mga paagi sa pagpangita sa kamatuoran, uban sa pangatarongan: espirituhanon nga mga impresyon, positibo nga mga sangpotanan gikan sa mga bunga sa Espiritu, ug mga ideya nga makapaaghat og mahinungdanon nga mga panabot sa hunahuna, tanan niini misangpot ngadto sa mas lig-on gayod nga mga kombiksiyon ug hugot nga pagtuo kay sa akong nabatonan kaniadto.”
Alang ni Zac Marshall gikan sa England, ang yano nga lakang sa pagtan-aw og usa ka pang-edukasyon nga bidyo mahitungod sa Basahon ni Mormon mibukas sa iyang hunahuna ngadto sa posibilidad nga ang basahon mahimong katuohan. “Nabasa nako kini kaniadto diha sa pamilya nga pagtuon sa kasulatan ug sa akong kaugalingon nga walay tinuod nga katuyoan,” siya mipasabot. “Apan mihunong ko sa pagkahimong aktibo sa Simbahan isip usa ka tin-edyer, mao nga ang ebidensiya nga akong nakita diha sa bidyo nakapahimo kanako nga mobasa sa Basahon ni Mormon nga may katuyoan alang sa unang higayon.” Human nag-eskperimento sa pulong sa Dios, si Zac misugod sa pagpuli sa pagduhaduha og pagtuo. Siya karon nag-ingon, “Ang Simbahan nga akong nakita kaniadto nga mahigpit ako karong nakita nga makapagawasnon diha sa samang paagi nga giingon ni Jesus, ‘Ang kamatuoran maghatag kaninyog kagawasan’ [Juan 8:32].”
“Kon kamo mopasagad sa kahoy, ug dili maghunahuna sa iyang pag-alima, tan-awa kini dili mogamot” (Alma 32:38).
Samtang mohimo og ginagmay nga mga lakang sa pag-alima sa pagtuo, kita kinahanglan usab nga mahimong mahibalo sa atong mga paagi sa panghunahuna nga mobabag ug mopugong sa pagtuo. Sa pagtuon sa mga istorya sa pagbalik ngadto sa hugot nga pagtuo sa mga miyembro sa Simbahan gikan sa nagkalainlaing mga nasod, si Eric ug si Sarah d’Evegnée, mga propesor sa Brigham Young University–Idaho, mipasabot nga “kon sa unsang paagi nga kita maghunahuna mahimong ingon ka importante sa unsay atong gihunahuna.” Sama pananglit, ang pagdahom nga ang relihiyoso nga debosyon moluwas kanato sa kahasol ug grabe nga kasakit sa mga hagit sa kinabuhi dili tinuod ug mohimo og dili tinuod nga mga pangagpas. Si Jesukristo misaad nga dili gayod mobiya kanato apan mipasidaan nga “paantoson kamo sa kalibotan” (Juan 16:33). Gihapon, ang mga hagit sa kinabuhi mahimong, sumala ni Sarah, “modala kanato nga tan-awon ang ebanghelyo sa negatibo nga paagi. Usahay isalikway nato ang labing maayo kon mag-atubang og bisan og unsa nga menos kaysa labing maayo.”
Ang tagsulat ug independente nga magsusulat sa kasaysayan sa Estados Unidos nga si Don Bradley nag-atubang og mga pangutana mahitungod sa kasaysayan sa Simbahan atol sa usa ka panahon sa dihang, siya mipasabot, “Dili lang gayod ko malipayon ug adunay usa ka madudahon nga panglantaw. Ang pagkawalay salig ni bisan kinsa negatibong makaapekto sa usa ka relasyon, ug nawad-an ko sa akong hugot nga pagtuo ug relasyon sa Dios.” Mga tuig ang milabay, si Don nagsugod sa pagpaningkamot paingon sa pagkamalaomon ug pagkamapasalamaton sa iyang personal nga kinabuhi.
Siya usab misugod sa pagtuki sa mga pagtuon mahitungod sa mental ug pisikal nga mga kaayohan sa panglawas sa organisado nga relihiyon. “Dili ko makalimod niadto nga mga pagtuon,” naghinumdom si Don. “Hinay-hinay, akong naamgohan nga akong gipulihan ang pagkamadudahon og matukion nga panghunahuna, ug uban sa usa ka mas malaomon nga kinaiya bahin sa kinabuhi, akong naangkon og balik ang akong hugot nga pagtuo sa Dios ug kang Jesukristo.” Si Don mibalik ngadto sa makasaysayanon nga impormasyon nga mihagit sa iyang hugot nga pagtuo kaniadto, apan karon kining sama nga materyal misangpot sa usa ka kombiksiyon nga si Joseph Smith usa ka propeta sa Dios.
“Kon kamo moalima sa pulong, oo, moalima sa kahoy samtang kini misugod pagtubo, … kamo moani sa mga ganti sa inyong hugot nga pagtuo, ug sa inyong kakugi, ug sa pailob, ug sa pagkamainantoson” (Alma 32:41, 43).
Bisan uban sa kaandam sa pag-eksperimento sa pulong sa Dios ug pagbaton og malaomon nga panghunahuna, ang pagbalik ngadto sa hugot nga pagtuo ug sa pagtambong sa simbahan mahimong usa ka lisod buhaton, halos bug-at, nga proseso. Ang paningkamot nagkinahanglan og dili lang pailob, kaisog, ug pagkamapainubsanon apan usab sa gugma sa mga higala ug mga sakop sa pamilya. Ang pagdawat sa tabang sa sinsero nga mga higala moalima sa binhi ug motugot niini nga mogamot imbes nga mamatay.
Sa dihang si Leo Winegar sa Estados Unidos unang nakasugat og mga pangutana mahitungod sa kasaysayan sa Simbahan, nakat-onan niya ang importansiya sa maluluy-on nga mga higala. “Ang akong pagpamatuod nalaya,” siya mipasabot, samtang siya nakasinati og usa ka panahon sa “pag-inusara ug makahadlok nga pagkawalay paglaom sa dihang nanglimbasog ko sa pag-ampo.” Usa ka adlaw naaghat si Leo nga kontakon ang usa ka propesor sa kasaysayan sa Simbahan. Siya wala lang miawhag ni Leo nga hunahunaon og usab ang iyang dalan sa pagduhaduha apan usab mahimong usa ka suod nga higala. Ang pagpamatuod ni Leo hinay-hinay nga mibalik uban sa tabang sa tigmatuto ni Leo ug sa mga katuigan sa malaomon nga pagtuon. Sa saktong higayon, nakakaplag siya og mga tubag sa daghang pangutana. “Gibati nako nga mahangtorong mapasalamaton sa akong Manluluwas nga si Jesukristo sa paggiya kanako og balik,” siya mipasabot, “ug alang sa mga higala kinsa mirepresentar Kaniya.”
“Kon ang mga higala ug pamilya mopalayo gikan sa Simbahan, padayon sa paghigugma kanila,” mitambag si Presidente Nelson. “Wala kaninyo ang paghukom sa pagpili sa laing tawo sama ra nga kamo dili usab angayan nga sawayon sa pagpabiling matinud-anon.”6
Ang kahadlok sa ingon niana nga pagpanaway ang mipalayo ni Letitia Rule, usa ka miyembro sa England, sa ebanghelyo sulod sa 20 ka tuig. Kapila na siya nga gusto mobalik, apan siya “nahadlok bisan sa pagsulod lang sa pultahan, gibati nga gihukman ug ingon nga ako wala nagpakabuhi sa husto nga paagi.” Ang usa lang ka makapahulga sa kinabuhi nga paghiling ang mihatag kaniya sa kaisog sa paghimo nianang lisod nga lakang. Ang mga miyembro mihimamat kaniya uban sa kainit ug gugma, nagtabang kaniya nga moapil og balik diha sa ebanghelyo.
“Itanom kini nga pulong sa inyong mga kasingkasing, ug samtang kini magsugod na sa pagtubo bisan pa niana alimahi kini pinaagi sa inyong hugot nga pagtuo. Ug tan-awa, kini mahimo nga usa ka kahoy, magtubo diha kaninyo ngadto sa kinabuhi nga walay kataposan” (Alma 33:23).
Samtang gitapos ni Alma ang iyang wali, giklaro niya nga samtang importante kaayo ang mga paningkamot sa pag-alima sa binhi, kini dili ang binhi mismo. Hinuon, itanom nato ang tinuod nga binhi sa dihang kita “[magsugod] sa pagtuo sa Anak sa Dios, nga siya moanhi sa pag-ula sa iyang dugo alang sa iyang mga katawhan, ug nga siya mag-antos ug mamatay aron sa pagtubos sa ilang mga sala” (Alma 33:22).
Si Michael Auras gikan sa Germany nakakat-on og importante nga mga leksiyon mahitungod sa mga prayoridad sa ebanghelyo human nga siya nahisalaag isip usa ka batan-on. “Daghan kaayong maayo nga mga butang ug mga relasyon ang anaa diha sa ebanghelyo, apan ang hugot nga pagtuo lamang diha kang Jesukristo ang makapalahutay sa atong mga pagpamatuod,” siya mipasabot. “Ang akong amahan ug ako parehong napakyas sa among hugot nga pagtuo alang sa usa ka panahon uban sa nagkadaiyang mga pangutana apan mibalik sa dihang gibase namo ang among hugot nga pagtuo kang Jesukristo labaw sa tanang butang.”
Si President Nelson miseguro kanato, “Ang Manluluwas mas duol kaninyo kon mag-atubang kamo o magsagobang og kalisdanan uban sa hugot nga pagtuo.”7 Si Jesus Mismo nagsaad, “Ako mag-uban kaninyo sa kanunay hangtod sa kataposan sa kalibotan” (Mateo 28:20). Siya molakaw uban kanato, mohigugma kanato uban ang “gugma [nga] walay paglubad” (Jeremias 31:3), ug mohatag kanato og mas buhong nga kinabuhi (tan-awa sa Juan 10:10). Kadto kinsa andam nga motanom niini nga binhi makakaplag nga bisan ang ilang gamay nga hugot nga pagtuo, pinaagi sa Manluluwas, mahimong “usa ka kahoy, magtubo diha kaninyo ngadto sa kinabuhi nga walay kataposan” (Alma 33:23).
Ang tagsulat nagpuyo sa Utah, USA.