Tusi ma Lesona
Mataupu 11: O Le Soifuaga o Keriso

Mataupu 11

O Le Soifuaga o Keriso

Jesus Christ at the home of Jairus. Christ is standing beside the bed of the twelve-year-old daughter of Jairus. The girl's father and mother are standing on the other side of the bed. Christ is holding the hand of the girl as He helps her rise from her bed. The girl, who had been declared dead, is looking up at Christ. Light from a window is shining on the girl's face, and on the back of Christ.

Ua Loa Ona Valoia Le Soifuaga o Keriso a o Le i Fanau Mai

O tagata uma o e o mai i le lalolagi e faalagolago ia Iesu Keriso e faataunuu le folafolaga na Ia faia i le lagi e avea ma o tatou Faaola. A aunoa ma Ia, e le taunuu le ata o le faaolataga. Talu ai le taua tele o Lana misiona, o lea na molimauina ai e perofeta uma mai ia Atamu, o le a afio mai o Ia (tagai i le Galuega 10:43). Ua molimau mai perofeta uma talu mai Keriso, sa afio mai o Ia. E tatau ia i tatou taitoatasi ona suesue i le soifuaga o le Faaola, ma mulimuli ai ma le faamaoni i o tatou olaga atoa.

Sa ta’u atu e se agelu ia Atamu o le suafa o le a faaigoa ai le Faaola, o Iesu Keriso (tagai i le Mose 6:51–52). Sa vaai Enoka o le a maliu Iesu i luga o le satauro ma Ia toetu mai (tagai i le Mose 7:55–56). Sa molimauina foi o Ia e Noa ma Mose (tagai i le Mose 1:11; 8:23–24). E tusa e valu selau tausaga a o lei fanau mai le Faaola i le lalolagi, sa muai vaaia e Isaia Lona soifuaga. Ina ua vaai Isaia i le tiga ma le faanoanoa o le a oo i le Faaola ina ia totogi ai le tau mo a tatou agasala, sa ia alaga:

“Ua inosia ma tuulafoaiina o Ia e tagata; o le tagata faanoanoa, ua masani foi ma le tiga …

“… E moni, ua Ia tauave o tatou tiga, ma Ia tauave o tatou faanoanoaga. …

“A ua manu’a o Ia ona o a tatou solitulafono, ua momomo o Ia ona o a tatou amio leaga. …

“Na faasauaina o Ia, sa tigaina foi o Ia, a e le tautala mai o Ia, e pei o le tamai mamoe ua taitaiina ia fasia” (Isaia 53:3–5, 7).

Sa vaai foi Nifae i se faaaliga o le fanau mai ma le misiona a le Faaola i le lumanai. Sa ia vaai i se taupou lalelei lava, ma sa fetalai mai se agelu ia te ia, “Faauta, o le taupou lea ua e iloa, o ia o le tina o le Alo o le Atua i la le tino” (1 Nifae 11:18). Ona vaai lea o Nifae i le taupou sa sapaia se tama meamea i ona lima. Ona fetalai mai lea o le agelu, “Faauta, o le Tamai Mamoe a le Atua, ioe o le Alo o le Tama Faavavau!” (1 Nifae 11:21).

E tusa ma le 124 tausaga a o lei fanau mai Iesu, sa muai vaai foi i ai le Tupu o Peniamina, o se perofeta ma se tupu sa Nifae, i le soifuaga o le Faaola:

“Aua faauta, o loo sau le aso, ma ua le toe mamao, e afio ifo ai mai le lagi, i le mana, o le Alii e pule aoao, o Ia foi lea sa soifua, e soifua pea foi mai le vavau e oo lava i le faavavau. E afio ifo o Ia mai le lagi e faatasi ma le fanauga a tagata e mau foi i se fale omea ma femaliuai faatasi ma tagata, e fai vavega tetele, e pei o le faamaloloina o e mamai, ma le toe faatuina mai o e ua oti, e faasavavali o e pipili, ma faapupula mata o e tauaso, e faafaalogo foi o e tutuli, ma faamalolo i ma’i uiga eseese uma.

“E tulia i fafo foi e Ia o temoni, po o agaga leaga ua ulu i loto o le fanauga a tagata.

“Faauta, e onosai o Ia i tofotofoga, ma le tigaina o le tino, o le matelaina, ma le fia inu, ma le lailoa, e sili i mea e mafai ona onosai ai tagata, vagana ua oo i le oti; aua faauta, e sau le toto ai mea uma e afu ai (le tino), e faapea ona tele Lona puapuaga ona o le amio leaga ma mea inosia a Lona nuu.

“E ta’ua foi o Ia o Iesu Keriso, le Alo o le Atua, o le Tama foi o le lagi ma le lalolagi, o Lē na faia mea uma talu le amataga; e igoa foi Lona tina ia Maria” (Mosaea 3:5–8).

  • O a nisi valoaga anamua e faatatau ia Iesu Keriso?

O Ia o Le Alo E Toatasi Na Fanaua E Le Tamā

  • O le a le mea na maua mai e Iesu Keriso i Lona Tama? O le a le mea na Ia maua mai Lona tina?

O le tala o le fanau mai ma le soifuaga o le Faaola, ua maua lea i le Feagaiga Fou i tusi a Mataio, Mareko, Luka, ma Ioane. Ua tatou iloa mai ia latou tala, sa fanau mai Iesu i se taupou e igoa ia Maria. Sa faamau o ia e faaipoipo ia Iosefa i le taimi na afio mai ai se agelu a le Alii ia te ia. Sa fetalai mai le agelu ia te ia, o le a avea o ia ma tina o le Alo o le Atua. Sa fesili atu Maria ia te ia pe o le a faapefea ona mafai ona faia o lenei mea (tagai i le Luka 1:34). Sa fetalai mai le agelu ia te ia, “E afio ifo le Agaga Paia i luga ia te oe, e faamalumalu ifo foi ia te oe, le mana o le Silisili Ese: o le mea lea e ta’ua ai le tama paia, o le Alo o le Atua” (Luka 1:35). O lea la, o le Atua le Tama, o le Tama moni lea o Iesu Keriso.

O Iesu ona pau lea o le tagata na fanau mai i lenei lalolagi i se tina faaletino, ma se Tama tino ola pea. O le pogai lena ua ta’ua ai o Ia o le Alo e Toatasi na Fanaua. Sa maua e Ia mana faalelagi mai Lona Tama (Faalelagi). Mai Lona tina na Ia maua ai le tino faaletino ma oo ai ia te Ia le fia ai, fia inu, vaivai, tiga, ma le oti. E leai se tagata e mafai ona ia aveesea le soifua o le Faaola mai ia te Ia, sei vagana ai ua Ia finagalo ai. Sa ia te Ia le mana e tuu atu ai Lona soifua, ma le mana e toe aumai ai Lona tino pe a mavae Lona maliu. (Tagai i le Ioane 10:17–18.)

Na Soifua O Ia I Se Soifuaga Atoatoa

  • O le a le uiga o le soifuaga o le Faaola ia i tatou?

Mai Lona talavou, sa usiusitai Iesu i mea uma sa poloaiina ai o Ia e lo tatou Tama Faalelagi. Sa tupu ae Iesu e pei o isi tamaiti, i lalo o le taitaiga a Maria ma Iosefa. Sa Ia fiafia tele ma usiusitai i le upu moni. Ua faamatala mai e Luka ia i tatou, “Ua tupu le tama, ma ua malosi Lona loto, ua tumu i le poto; ua ia te Ia foi le alofa o le Atua” (Luka 2:40; tagai foi i le MFF 93:12–14).

E oo mai i le taimi ua sefululua Ona tausaga, ua silafia e Iesu na auina mai o Ia e fai le finagalo o Lona Tama. Sa malaga atu o Ia ma Ona matua i Ierusalema. Ina ua toe foi atu Ona matua i lo latou aiga, sa la iloa ua le i ai o Ia i la latou au malaga. Sa toe foi atu i laua i Ierusalema e saili o Ia. “Ua mavae aso e tolu, ona la maua ai lea o Ia i le malumalu o nofo i totonu o le ‘au a’oa’o, o loo faalogologo ia te i latou, ma tuufesili ia te i latou” (Joseph Smith Translation, Luke 2:46). “Ua matua ofo uma lava e na faalogo ia te Ia i Lona poto ma Ana upu e tali” (Luka 2:47).

Sa te’a le popole o Iosefa ma Maria ina ua la maua o Ia, peitai, “ua la ofo…: ona fai ane lea o Lona tina ia te Ia, La’u tama e, se a le mea ua e faapea mai ai ia te i maua? faauta, o i maua ma Lou tama sa ma saili lava ia te Oe ma le tiga.” Ona tali atu lea o Iesu ia te ia faapea, “Lua te le iloa ea e tatau ona ou i le fale o lo’u Tama?” (Luka 2:48–49).

Ina ia faataunuu Lana misiona, sa tatau ona faia e Iesu le finagalo o Lona Tama i le Lagi. “Ou te le fai fua foi se mea,” sa Ia tautino mai ai, “peitai, faapei ona aoao mai e lo’u Tama ia te au, o mea ia ou te tautala atu ai. … Ou te faia pea lava o mea e lelei ia te Ia” (Ioane 8:28–29).

Ina ua 30 tausaga o le soifua o Iesu, sa maliu atu o Ia ia Ioane le Papatiso ia papatisoina o Ia i le Vaitafe o Ioritana. Sa musu Ioane e papatiso ia Iesu aua sa ia iloa ua sili atu Iesu ia te ia. Sa oo ina fetalai atu Iesu ia Ioane ia papatiso mai ia te Ia ina ia “faataunuuina mea tonu uma.” Sa oo ina papatiso e Ioane le Faaola, ma sa faatofuina o Ia i lalo i le vai. Ina ua papatisoina Iesu, sa fetalai mai Lona Tama mai le lagi ua faapea mai, “O lo’u Atalii pele lena, ua ou fiafia lava ia te ia.” Sa oo ina afio ifo le Agaga Paia, e pei ona faaali mai i le faailoga o le lupe. (Tagai i le Mataio 3:13–17.)

Ina ua mavae le papatisoga o Iesu, na alu ane ai Satani ia te Ia ma faaosooso ia te Ia. Ina ua mavae lena, sa faaosoosoina o Ia e Satani. Sa mafai e Iesu ona tetee atu i nei faaosoosoga uma, ma sa Ia faatonuina Satani e alu ese. (Tagai i le Mataio 4:1–11; tagai foi i le Joseph Smith Translation, Matthew 4:1, 5–6, 8–9, 11.) Sa tumau Iesu Keriso i le le ponā, o Ia o le Tagata atoatoa e toatasi na feafioai i le lalolagi (tagai i le Eperu 4:15; 1 Peteru 2:21–22).

  • O le fea tala mai le soifuaga o le Faaola e faapitoa lava le aoga ia te oe?

Sa Ia Aoao Mai Le Ala E Alofa Ma Auauna Atu Ai Le Tasi I Le Isi

  • Na faapefea ona aoao mai e le Faaola ia i tatou le auala e alofa ma auauna atu ai le tasi i le isi?

Ina ua mavae ona faaosoosoina o Ia e Satani, sa amata loa e Iesu Lana galuega i tagata. Sa le gata ina afio mai i le lalolagi e maliu mo i tatou, ae sa Ia afio mai foi e aoao mai ia i tatou le ala tatou te ola ai. Sa Ia aoao mai o loo i ai poloaiga silisili e lua: muamua, ia alofa i le Atua ma o tatou loto, manatu, ma le malosi atoa; ma lona lua, ia alofa i o tatou uso a tagata e pei ona tatou alolofa ia i tatou lava (tagai i le Mataio 22:36–39). O Lona soifuaga o se faataitaiga lea o le ala e tatau ona tatou usiusitai ai i ia poloaiga e lua. Afai tatou te alolofa i le Atua, tatou te faalagolago ma usiusitai ia te Ia, e pei ona faia e Iesu. Afai tatou te alolofa atu i isi, tatou te fesoasoani i ai e faataunuu o latou manaoga faaletino ma faaleagaga.

Sa faaaoga e Iesu Lona soifua e auauna atu ai i isi. Sa Ia faamalolo i latou mai o latou ma’i. Sa Ia faapupula tauaso, ma faafaalogo o e tutuli, ma faasavavali i e pipili. I se tasi taimi, a o Ia faamalolo i e mamai, sa oo ina ua leva lava le aso, ma ua fia aai tagata. Sa Ia le aauina ese atu i latou, ae sa Ia aumai ni potoi areto se lima ma ni i’a se lua, ma faamanuia, ma sa mafai ona Ia fafagaina ai le motu o tagata e 5,000 i se ala faavavega. (Tagai i le Mataio 14:14–21.) Sa ia aoao mai, soo se taimi tatou te maua ai se tagata fia ai, o maalili, le lavalavā, pe ua faaesea, e tatau ona tatou fesoasoani atu ia te Ia i mea uma e mafai ona tatou faia. A tatou fesoasoani atu i isi, ua tatou auauna atu lava i le Alii. (Tagai i le Mataio 25:35–46.)

Sa alofa Iesu i isi tagata ma Lona loto atoa. E masani lava ona tumu Lona loto i le alofa, sa tutulu ai o Ia. Sa Ia alofa i fanau laiti, tagata matutua, ma tagata lotomaulalo ma vaivai o e sa faatuatua ia te Ia. Sa Ia alofa i e ua agasala, ma sa Ia aoao atu ia i latou ma le alofa tele, ina ia latou salamo ma papatisoina. Sa Ia aoao mai, “O a’u nei le ala, ma le upu moni, ma le ola” (Ioane 14:6).

Sa alofa Iesu i e na agasala ia te Ia ae le salamo. I le faaiuga o Lona soifua, ao ia faalavaau i le satauro, sa Ia tatalo atu i le Tama mo fitafita sa faasatauroina o Ia, i Lana olega, “Lo’u Tama e, ia E faamagaloina atu ia te i latou; aua ua latou le iloa le mea ua latou faia” (Luka 23:34). Sa Ia aoao mai, “O la’u poloaiga lenei, Ia outou fealofani, pei ona ou alofa atu ia te outou” (Ioane 15:12).

  • O a ni auala e mafai ona tatou faaali atu ai i le Alii tatou te alolofa ia te Ia?

Sa Ia Faatuina Le Ekalesia Moni E Tasi

  • Aisea na faatulagaina ai e le Faaola Lana Ekalesia ma faauuina Aposetolo?

Sa finagalo Iesu ia aoao atu Lana talalelei i tagata uma o le lalolagi, ma o lea na Ia filifilia ai ni Aposetolo e Toasefululua e molimau atu ia te Ia. O i latou ia sa avea ma taitai faavae o Lana Ekalesia. Sa latou maua le pule latou te galulue ai i Lona suafa ma fai galuega sa latou vaai o Ia faia. O i latou sa maua le pule mai le Au Aposetolo, sa mafai foi ona latou aoao atu, ma papatiso atu, ma faia isi sauniga i le suafa o Iesu. Ina ua mavae le maliu o Iesu, sa faia pea e nei taitai Lana galuega, seia oo ina matua faateteleina le amio leaga o tagata ma latou fasiotia ai le Au Aposetolo.

Sa Ia Togiola I Tatou Mai A Tatou Agasala Ma Laveai I Tatou Mai Le Oti

  • Ao e suesueina le vaega lenei, ia i ai se taimi e mafaufau loloto ai i taualumaga o le Togiola.

Ina ua latalata i le faaiuga o Lana misiona faaletino, sa saunia loa Iesu e faia le taulaga silisili mo agasala uma a tagata. Sa faasalaina o Ia i le oti, ona sa Ia molimau atu i tagata, o Ia o le Alo o le Atua.

I le po ao lumanai Lona faasatauroga, sa maliu atu ai o Ia i le faatoaga ua ta’ua o Ketesemane. Sa lei umi ae oo ia te Ia se mafatia tele ma le faanoanoa ma sa tutulu ai o Ia ao tatalo. Sa maua e le Aposetolo o aso e gata ai o Orson F. Whitney se faaaliga i le mafatia o le Faaola. Sa ia vaai atu i le tutulu o le Faaola, ma ia [Orson F Whitney] faapea mai ai: “Sa matuā ootia lava a’u i lenei faaaliga, sa ou tagi ai foi, i lo’u alofa tele [ia te Ia]. Sa alu atu lo’u loto atoa ia te Ia; sa ou alofa ia te Ia ma lo’u agaga atoa, ma ou fia faatasi lava ma Ia, e sili atu i lo’u manao i se isi lava mea” (“The Divinity of Jesus Christ,” Improvement Era, Ianuari 1926, 224–25; tagai foi i le Ensign, Tesema 2003, 10). Sa oo ina “maliu faaitiiti atu” Iesu “i luma, ona faapa’ū faō ai lea o Ia ma tatalo, ua faapea atu, Lo’u Tama e, afai e mafai, ia ave ese lenei ipu ia te a’u: ae ‘aua le faia lo’u loto, ao Lou finagalo” (Mataio 26:39).

Ua faamatala mai e le Faaola i se faaaliga i ona po nei, le mamafa moni o Lona puapuaga, ma fetalai mai “O le tiga lea na faagateteina ai a’u lava, o le Atua, le silisili ese i mea uma, ona o le tiga, ma na maligi ai le toto mai pu laiti uma lava o le tino, ma na tiga le tino atoa ma le agaga” (MFF 19:18). Na puapuagatia o Ia “e tusa ma le tino,” ma ave i Ona luga o tatou tiga, ma’i, vaivaiga, ma agasala (tagai i le Alema 7:10–13). E leai se tagata e mafai ona malamalama i le mamafa o lenei avega. E leai se isi lava tagata e mafai ona ia lavatia se mafatia faapea o le tino ma le agaga. “Na…alu ifo o Ia i lalo o mea uma ina ia avea o Ia i mea uma ma ala mai i mea uma, ma malamalama o le upu moni” (MFF 88:6).

Peitai sa le i uma ai ona puapuaga. O le aso na sosoo ai, sa sasa ai o Ia, ma faamaasiasia, ma fepō ma tuu feanu i ai tagata. Sa faatonu o Ia Na te amo Lona lava satauro i luga o le mauga; ona sii a’e ai lea o Ia ma tu’itu’i i le satauro i fao. Sa fasiotia o Ia i se tasi o ala aupito sili ona faasaua ua faia e tagata. Ina ua mavae Ona mafatiaga i luga o le satauro, sa Ia alaga i le tiga, “Lo’u Atua e, Lo’u Atua e, se a le mea ua E tuu lafoaiina ai a’u?” (Marek o15:34). I le taimi aupito sili ona matuitui le faigata ia Iesu, sa tuua ai o Ia e Lona Tama, ina ia mafai ai e Iesu ona faamaea le mafatiaga o le faasalaga mo agasala a le fanauga uma a tagata ina ia maua ai e Iesu le manumalo atoatoa i ‘au a le agasala ma le oti (tagai i le James E. Talmage, Jesus the Christ, lomiga lona 3 [1916], 660–61).

Ina ua silafia e le Faaola ua talia e le Tama Lana taulaga, sa Ia alaga atu ma le leo tele, “Ua taunuu” (Ioane 19:30). “Lo’u Tama e, ou te tuuina atu lo’u nei agaga i Ou aao” (Luka 23:46). Sa punou ifo Lona ao, ma ua tuuina atu ma Lona finagalo malie Lona agaga. Ua maliu le Faaola. Ona luluina lea o le eleele i se mafuie malosi lava.

Sa aveina e ni uo le tino o le Faaola ma tuuina i se tuugamau, ma sa i ai i lea mea Lona tino mo aso e tolu. A o i ai Lona tino i le tuugamau, sa afio atu Lona agaga ma faatulagaina le galuega faafaifeautalai i agaga o e sa manaomia ona latou maua Lana talalelei (tagai i le 1 Peteru 3:18–20; MFF 138). O le aso lona tolu, o se Aso Sa lea, na toe foi mai ai Lona agaga ma toe ulu i Lona tino [ma Ia toetu mai ai]. O Ia le Tagata muamua na manumalo i le oti. Ua faataunuuina le valoaga e faapea “e toetu o Ia nai e ua oti” (Ioane 20:9).

E lei umi ona mavae Lona Toetu mai, ona afio atu ai lea o le Faaola i tagata sa Nifae ma faatuina Lana Ekalesia i Amerika. Sa Ia aoao atu i tagata ma faamanuia ia te i latou. Ua maua lenei tala ootia i le 3 Nifae 11 e oo i le 28.

Sa Faaalia i Lana Taulaga Lona Alofa Mo Lona Tama Ma i Tatou

Na aoao mai Iesu: “E le sili lava le alofa o se tasi i lenei alofa, ia tuuina atu e se tasi lona ola e sui a’i ana uo. O a’u uo outou, pe afai tou te faia mea uma lava ou te fai atu ai ia te outou” (Ioane 15:13–14). Sa finagalo malie o Ia ma lotomaulalo ia oo ia te Ia le faanoanoa i Ketesemane ma le puapuagatia i luga o le satauro ina ia tatou maua ai faamanuiaga uma o le ata o le faaolataga. Ina ia maua nei faamanuiaga, e tatau ona tatou o mai ia te Ia, salamo i a tatou agasala, ma alolofa ia te Ia ma o tatou loto atoa. Na Ia fetalai mai:

“O le talalelei lenei ua ou tuuina atu ia te outou—na ou sau i le lalolagi e fai le finagalo o Lo’u Tama, aua na auina mai a’u e le Tama.

“Ma na auina mai a’u e le Tama, ina ia siitia a’u i luga o le satauro; ina ua uma ona siitia a’u i luga o le satauro, ia tosina mai tagata uma ia te a’u…ina ia faamasinoina ai e tusa ma a latou galuega. …

“Aua o mea ua outou vaai mai ua ou faia, o mea lava ia tou te faia. …

“O lea foi, pe faapefea la outou amio e tatau ai? E moni, ou te fai atu ia te outou, e pei lava o a’u nei ” (3 Nifae 27:13–15, 21, 27; faaopoopo le faatusilima).

  • O a ni ou lagona a o e mafaufau loloto i le taulaga a le Faaola mo oe?

Mau faaopoopo ma Isi Tusi