Mataupu 24
O Le Aso Sapati
O Le Uiga o le Aso Sapati
-
O le a le aso Sapati?
“Ia manatua le aso sapati, e te faapaiaina ai” (Esoto 20:8; tagai foi i le MFF 68:29).
O le upu Sapati e sau mai le upu Eperu o lona uiga o le aso e malolo ai. Ao lei oo i le Togiola ma le Toetu o Iesu Keriso, o le aso Sapati sa faamanatu ai le aso na malolo ai le Atua ina ua maea ona Ia faia le Foafoaga. O se faailoga lea o le feagaiga i le va o le Atua ma Lona nuu. Ua tatou faitau i le tusi o Kenese na faia e le Atua o lagi ma le lalolagi i vaitaimi e ono ua ta’ua o aso: “Ua faauma e le Atua i le aso fitu Lana galuega na faia e Ia; ona malolo ai lea o Ia i le aso fitu i lana galuega uma na faia e ia. Ona faamanuia atu lea e le Atua i le aso fitu, ma na faasaina ai” (Kenese 2:2–3). I ona po nei, ua faamanatu foi i le Sapati le Toetu o Iesu Keriso.
O aso lona fitu taitasi, o le aso Sapati lea. O se aso paia ua faauuina e le Atua mo i tatou e malolo ai mai ia tatou galuega i aso taitasi ma tapuai atu ia te Ia.
O Le Faamoemoega o le Aso Sapati
-
E faapefea ona e faamatalaina le faamoemoega o le aso Sapati i se tasi e le malamalama i le Sapati?
Sa aoao mai e Iesu, ua faia le Sapati mo lo tatou lelei (tagai i le Mareko 2:27). O le faamoemoega o le Sapati o le tuuina mai lea ia i tatou o se aso faapitoa o le vaiaso e tuuina atu ai o tatou mafaufauga ma mea tatou te faia i le Atua. Ua le na o se aso e malolo ai mai galuega. O le Sapati o se aso paia ua tuuina mai e faaaoga e tapuai ai ma le migao. A tatou malolo mai a tatou galuega e masani ai o aso taitasi, e saoloto o tatou mafaufau e manatunatu loloto i mea faaleagaga. O lenei aso e tatau ona faafouina ai a tatou feagaiga ma le Alii, ma fafaga o tatou agaga i mea a le Agaga.
-
Mafaufau i ni mea e mafai ona e faia e tausisia ai i lou mafaufau le faamoemoega o le Sapati ao e sauniuni atu mo le Sapati i vaiaso taitasi.
Talafaasolopito o le Sapati.
Sa faapaiaina e le Atua le aso lona fitu o le Sapati, i le amataga o le lalolagi (tagai i le Kenese 2:2–3). Talu mai ona po o le amataga, sa tausia pea lava lenei masani e tagata eseese o le lalolagi, le aso lona fitu o le aso paia. Sa faafouina e le Atua le poloaiga e uiga i lenei aso i le fanauga a Isaraelu, e faapea, “Ia e manatua le Aso Sapati e te faapaiaina” (Esoto 20:8). O le tausia o le aso Sapati, o se faailoga foi lea sa iloa ai o le fanauga a Isaraelu o tagata o Lana feagaiga (tagai i le Esoto 31:12–13, 16; Isaia 56:1–8; Ieremia 17:19–27).
Peitai, e i ai nisi taitai o tagata Iutaia sa latou faia le tele o tulafono e le tatau ai e faatatau i le Sapati. Sa latou faatulafono le mamao o le mea e savali ai le tagata, le ituaiga nonoa e mafai ona latou nonoaina, ma isi mea faapena. Ina ua faitio nisi o taitai patino o tagata Iutaia ia Iesu Keriso i Lona faamaloloina o tagata mamai i le Sapati, sa faamanatu atu e Iesu ia i latou, ua faia le Sapati mo le lelei o le tagata.
Sa tausia foi e tagata sa Nifae le Sapati e tusa ma poloaiga a le Atua (tagai i le Iaroma 1:5).
I ona po nei, ua toe tuu mai e le Alii Lana poloaiga e tatau ona tatou manatua le aso Sapati ma tausia ia paia (tagai i le MFF 68:29).
O Le Aso o le Alii
-
Aisea na suia ai le Sapati mai le aso fitu i le aso muamua?
Sa faamamaluina e Iesu Keriso ma Ona soo le aso lona fitu o le Sapati seia oo i Lona Toetu mai. Ina ua mavae Lona Toetu mai, sa oo ina avea le Aso Sa ma aso paia o le Alii, e manatua ai Lona Toetu mai i lena aso (tagai i le Galuega 20:7; 1 Korinito 16:2). Talu mai le taimi lena seia oo mai i le taimi nei, ua filifilia e Ona soo le aso muamua o le vaiaso, o lo latou Sapati. I ia tulaga uma e lua, e ono lava aso e galulue ai, ae e tasi le aso e malolo ma tapuai ai.
Ua tuuina mai e le Alii ia i tatou i ona po nei se poloaiga e tatau foi ia i tatou ona tatou faamamaluina le Aso Sa, le aso o le Alii, e avea ma o tatou Sapati (tagai i le MFF 59:12).
-
E mafai faapefea e lo tatou manatuaina o le Toetu ona uunaia la tatou tapuaiga i le Sapati?
Tausia o le Aso Sapati Ia Paia
-
O le a le uiga o le tausia o le aso Sapati ia paia?
Muamua, ua fetalai mai le Alii ia i tatou, ia tatou faapaiaina le aso Sapati. I se faaaliga na tuuina mai ia Iosefa Samita i le 1831, na poloaiina e le Alii le Au Paia e o atu i le fale tatalo ma tuuina atu a latou faamanatuga, ma malolo mai ia latou galuega, ma tapuai atu i le Silisili Ese (tagai i le MFF 59:9–12).
Lua, ua Ia fetalai mai ia tatou malolo mai ia tatou galuega o aso taitasi. O lona uiga e le tatau ona tatou faia ni galuega [i lea aso] e taofia ai i tatou mai le tuuina atu o lo tatou manatu atoa i mea faaleagaga. Sa fetalai mai le Alii i le fanauga a Isaraelu, “Aua e te faia ai se galuega e tasi, o oe, ma lou atalii, ma lou afafine, o lau auauna tane, ma lau auauna fafine, o au manu foi” (Esoto 20:10). Ua faatonu mai e o tatou perofeta ia i tatou, ua le tatau ona tatou faatau, pe tuli manu, pe fagogota, pe auai i ni taaloga po o ni mea faapena, i lena aso.
Peitai, sa apoapoai mai Peresitene Spencer W. Kimball, afai na o na tatou nofonofo vale ma lē faia se mea i le Sapati, tatou te le o tausia le aso ia paia. E manaomia e le Sapati o mafaufauga ma galuega lelei. (Tagai i le Aoaoga a Peresitene o le Ekalesia: Spencer W. Kimball [2006], 187.)
O a ituaiga o mea e mafai ona tatou faia i le Sapati? Ua fai mai le perofeta o Isaia e tatau ona tatou tuu le faia o mea tatou te fiafia i ai, ae tatau ona tatou “ta’ua le Sapati o se aso fiafia, o le aso ua sa ia Ieova, ua mamalu” (Isaia 58:13).
E tatau ona tatou faia mea tonu e mafai ona tatou faia i le Sapati. Mo ni faataitaiga, e mafai ona tatou tausia ia paia le aso Sapati i le auai i sauniga lotu; faitauina o tusitusiga paia ma upu a o tatou taitai o le Ekalesia; asiasi atu i e mama’i, i e ua matutua, ma e ua pele ia i tatou; faalogologo i musika lelei ma usuusu viiga; tatalo i lo tatou Tama Faalelagi i le viiga ma le faafetai; faia o sauniga a le Ekalesia; saunia o talafaasolopito o aiga ma talafaasolopito o le tagata lava ia; faamatalaina o tala faatupu faatuatua ma le tuuina atu o a tatou molimau i tagata o o tatou aiga, ma faamatala atu ia i latou mea faaleagaga na oo ia i tatou; tusia o tusi i faifeautalai ma e pele ia i tatou; anapogi mo se faamoemoe faapitoa; ma le faaaoga o le taimi e faatasi ai ma fetufaai ai ma fanau ma isi i le aiga.
I le filifilia o isi mea e tatau ona tatou faia i le Sapati, e tatau ona tatou fesili ifo ia i tatou lava e uiga i ia mea: Pe faagaeetia ma musuia ai a’u i lea mea? Pe faaali atu ai ea lo’u faaaloalo i le Alii? Pe taitai atu ai ea o’u manatu ia te Ia?
Atonu e i ai ni taimi e tatau ai ona tatou galulue i le Sapati. E tatau ona tatou aloese mai lena mea pe a mafai, ae a matua tatau ai lava, e mafai ona tatou tausia pea le agaga o le tapuai atu i le Sapati i o tatou loto i le mea sili tatou te mafaia.
-
Mafaufau i se mea e mafai ona e faia e faaleleia atili ai au taumafaiga e tausia le paia o le aso Sapati. Afai o oe o se matua po o se tama po o se tina matua, mafaufau i se mea e mafai ona e faia e fesoasoani ai i lau fanau po o fanau o lau fanau ia malamalama i le uiga o le Sapati.
Faamanuiaga e Ala Mai i le Tausia o le Sapati
-
O a nisi o faamanuiaga tatou te maua pe a tatou tausia ia paia le aso Sapati?
Afai tatou te faamamaluina le aso Sapati, e mafai ona tatou maua faamanuiaga silisili faaleagaga ma faaletino. Ua fetalai mai le Alii afai tatou te tausia le aso Sapati ma le faafetai ma le loto fiafia, o le a faatumuina i tatou i le olioli. Ua Ia folafola mai:
“O le atoatoa o le lalolagi e a outou, … pe aoga mo mea ai po o ofu, po o fale, po o fale manu, po o togalaau aina, po o faatoaga, po o tovine;
“Ioe, o mea uma e maua mai le eleele, i lona lava tau, ua faia mo le lelei ma le aoga i tagata, ina ia fiafia ai mata ma faaolioli ai le loto;
“Ioe, ia aoga mo meaai ma ofu, ma le tofo ma le manogi, ia faamalosi ai le tino ma faaolaola ai le agaga” (MFF 59:16–19).
Mau Faaopoopo
-
Esoto 31:16–17 (o le Sapati o se feagaiga tumau i le va o le Alii ma Lona nuu)
-
Mosaea 13:16–19; 18:23; Esoto 35:1–3; Levitiko 26:2–4, 6, 12 (tausi le Sapati o se aso paia)
-
Luka 6:1–11 (e tatau le faia o mea lelei i le Sapati)
-
Luka 13:11–17; Ioane 5:1–18 (o faataitaiga a Iesu o le faia o mea lelei i le Sapati)