Pene 1
Te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai o te ’Evanelia—Te hitira’a mai o te hō’ē mahana māramarama a’e
« ’Ua ’ōmuahia mai teie ’evanelia hanahana nā roto i te fāra’a mai o te Metua ’e te Tamaiti i te tamaiti iti ra ia Iosepha ».
Nō roto mai i te orara’a o Gordon B. Hinckley
I roto i tōna orara’a tā’āto’a, ’ua fa’a’ite te peresideni Gordon B. Hinckley i te fa’atura rahi i te mau ta’ata ’e i te mau vāhi tei ō i roto i te parau nō te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a-hia mai te ’evanelia. ’Ua tupu te ’ā’au mēhara ta’a ’ē i roto iāna nō Iosepha Semita ’e tāna ’ohipa i roto i te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai, ’e ’ua parau ’oia nō ni’a i « te hō’ē tītaura’a haere noa i te rahi nō te fa’a’ite i te ’itera’a pāpū nō ni’a i te hanahana o te Fatu ’e nō ni’a i te misiōni a te peropheta Iosepha Semita ».1
I te matahiti 1935, ’a ho’i mai ai ’o Gordon nā tāna misiōni i Peretāne, ’ua haere ’oia ’e te tahi atu mau misiōnare e ho’i ato’a ra, e māta’ita’i i te uru rā’au mo’a ’e i te ’āivi nō Cumorah. ’Ua tāpe’a ato’a rātou i te fare tāpe’ara’a nō Carthage, i reira te peropheta Iosepha ’e ’o Hyrum Smith i pohe ai i te hāmani-ino-ra’a. ’Ua haere rātou nā ni’a i te purūmu repo nō Navu, i reira te Feiā Mo’a tei ti’avaruhia i fa’ariro ai i te hō’ē vāhi varivari ’ei ’oire nehenehe. E mea pāpū maita’i ē, ’ua tupu te mana’ona’ora’a rahi i roto ia Gordon nō ni’a i te mau tāmatara’a ’e te mau upo’oti’ara’a o te Feiā Mo’a mātāmua ’a ti’a ai ’oia i teie mau vāhi ’e ’a tāmau noa ai tōna tere i te pae tō’o’a o te rā nā ni’a i te ’ē’a o te mau pionie nō te haere i Roto Miti.
’Ua ho’i ā ’o Gordon B. Hinckley i te mau vāhi mo’a o te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a e rave rahi taime i muri mai. I roto i te purera’a noela a te Peresidenira’a Mātāmua i te 3 nō tītema 2000, ’ua fa’a’ite mai ’oia i teie ’itera’a nōna i roto i te hō’ē tere māta’ita’i i te uru rā’au mo’a :
« Tau matahiti i ma’iri a’enei ’ua tonohia vau i roto i te ’āmuira’a a te titi nō Rochester New York. I te mahana mā’a, ’ua parau atu vau i te mau taea’e tei ’āmui mai ē, ’ananahi po’ipo’i, e ti’a ’oi’oi tātou, po’ipo’i sābati, ’e e haere tātou i te uru rā’au mo’a hou te ’āmuira’a.’ ’Ua fāri’i pā’āto’a rātou. Mai tei parauhia, i te po’ipo’i roa nō taua sābati ra o te pu’e tau tupura’a rā’au, te peresideni misiōni, te peresideni titi, te ti’a retiōni ’e ’o vau nei, ’ua haere mātou i Palmyra ’e ’ua tomo atu i roto i te uru rā’au. ’Aita e ta’ata ’ē atu i reira. E mea hau ’e e mea nehenehe. ’Ua uahia i te pō. Tē vai ra te mau rao’ere ’āpī na’ina’i i ni’a i te mau tumu rā’au.
« ’Ua paraparau noa mātou ma te marū i te tahi ’e te tahi. ’Ua tūturi mātou i ni’a i te repo haumi ’e ’ua pure. ’Aita mātou i fa’aro’o i te hō’ē reo. ’Aita mātou i ’ite i te hō’ē ’ōrama. Tera rā, nā roto i te hō’ē huru ’aita e nehenehe e parau, ’ua parauhia mai i roto i tō mātou ferurira’a, ’o mātou tāta’itahi ē, ’oia mau, ’ua tupu i’ō nei, mai tā Iosepha i parau ra. I ’ō nei tō te Atua tō tātou Metua i te Ao ra ’e Tāna Tamaiti here, te Fatu tei ti’afa’ahou ’o Iesu Mesia, i te fāra’a mai i te tamaiti iti ra e 14 matahiti ’e ’ua paraparau mai iāna. ’Ua pou mai ra tō rāua māramarama fāito ’ore i ni’a iāna, ’e ’ua ha’api’ihia mai ra ’oia i te mea tāna e ti’a ’ia rave.
« Nā taua ’ohipa nehenehe ra, te ’Ōrama Mātāmua, i ’īriti i te mau pāruru ’e nā roto i te reira, i tupu ai te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai o te ’Ēkālesia a te Mesia i ni’a i te fenua nei. ’Ua haere mai i rāpae i te medebara o te pōiri, i rāpae i te ’oto o te mau tenetere i muta’a iho ra, ’e ’ua tae mai i roto i te hitira’a hanahana o te hō’ē mahana ’āpī. I muri iho ’ua tae mai te Buka a Moromona ’ei hō’ē fa’ahou ’ite nō te Fatu ra ’o Iesu Mesia. ’Ua fa’aho’ihia mai tōna autahu’ara’a hanahana mo’a i raro a’e i te rima o te feiā tei mau i te reira i muta’a iho ra. ’Ua tu’uhia mai ra te mau tāviri ’e te mau mana i ni’a i te peropheta ’e i tōna ra mau hoa. ’Ua vai fa’ahou te ’Ēkālesia i tahito ra i ni’a i te fenua nei ’e tae noa atu i te mau ha’amaita’ira’a ato’a, te mau mana, te mau ha’api’ira’a tumu, te mau tāviri ’e te mau parau tumu o te mau tau tu’ura’a i muta’a iho ra. E ’Ēkālesia nā te [Mesia]. ’Ua pi’ihia i Tōna i’oa. Nā Tōna autahu’ara’a e fa’atere nei. ’Aore e i’oa ’ē atu i raro a’e i te ra’i e fa’aorahia ai te ta’ata nei. ’Ua riro ’o Iosepha Semita ’ei ’ite rahi Nōna ».2
Nā te ’Ōrama Mātāmua i ha’amata i « te pene hope’a i roto i te ’ā’amu roa o te ’ohipara’a a te Atua i te mau tāne ’e te mau vahine i ni’a i te fenua nei ».
Te mau Ha’api’ira’a a Gordon B. Hinckley
1
I muri a’e i te pohera’a o te Fa’aora, ’ua topa te ’Ēkālesia Tāna i fa’ati’a i roto i te tāivara’a.
’Ua riro na [Iesu Mesia] ’e te riro nei ā ’ei ta’ata faufa’a rahi i roto i te ’ā’amu o te ta’ata nei, te ’āfara’a o te mau tau ’e te mau pu’e tau o te mau ta’ata ato’a.
Nā mua a’e i Tōna pohera’a, ’ua fa’atōro’a ’Oia i tāna mau ’āpōsetolo. ’Ua ha’a rātou nō te hō’ē pu’e tau. ’Ua ha’amauhia tāna ’Ēkālesia.3
I muri a’e i te pohera’a o te Fa’aora, ’ua topa te ’Ēkālesia Tāna i fa’ati’a i roto i te tāivara’a. ’Ua ’ite a’ena te peropheta Isaïa ē e tupu mau ā taua huru ra ’e ’ua tohu ’oia ē : « ’ua vi’ivi’i te fenua i raro a’e i te ta’ata ra ; ’ua pi’o rātou i te ture ra ; ’ua ruri-’ē-hia e rātou tei ha’apa’ohia ra ; ’ua pi’o rātou i te faufa’a ha’apa’o-tāmau-hia ra » (Isaïa 24:5).4
’Ua ani te mau rata a Paulo i te pūai i rotopū i te mau pipi a te Mesia, ’ia ’ore ho’i rātou ’ia topa i roto i te mau haere’a o te feiā ’ī’ino ra. Tera rā, ’ua upo’oti’a te vārua o te tāivara’a i te hope’a ra.5
’Ua tere noa te mau tenetere. ’Ua tāpo’i te hō’ē ata pōuri i te fenua nei. Tē parau ra ’o Isaïa ē : « Inaha, e ’ati ho’i te fenua nei i te pōuri, ’e te mau ’ētene i te pōuri ta’ota’o »(Isaïa 60:2).
’Ua riro ïa ’ei pu’e tau harura’a ’e te ’oto, i roto i te ’arora’a roa ’e te mani’ira’a toto… E ’anotau ïa nō te ti’aturi-’ore-ra’a, e taime nō te mau fatu ’e te mau tāvini.
’Ua hope nā tauatini matahiti mātāmua, ’e ’ua hiti mai te piti o te mireniuma. ’Ua riro tōna nau tenetere mātāmua ’ei tū’atira’a nō te mau tenetere tahito ra. E taime nō te mata’u rahi ’e nō te māuiui.6
2
’Ua tauturu te tau nō te Fānau-fa’ahou-ra’a ’e te Reforomatio i te fa’aineinera’a i te ’ē’a nō te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai i te ’evanelia.
E nehenehe e parau ē, i roto i taua pu’e tau pōuri ra, ’ua tū’amahia te hō’ē mōrī hinu. ’Ua hōpoi mai te ’anotau o te Fānau-fa’ahou-ra’a i te hotura’a o te ha’api’ira’a, te ano’ihi ’e te ’ihi. I muri iho, ’ua ’itehia te hō’ē ’ārepurepura’a o te mau tāne ’e te mau vahine mata’u ’ore ’e te itoito tei hi’o i ni’a i te ra’i nō te ’imi i te Atua ’e tāna Tamaiti hanahana. Tē parau nei tātou i te parau nō te Reforomatio.7
’Ua ha’a te mau ta’ata reforomatio nō te taui i te ’ēkālesia [keretetiano] mai ia Luther, Melanchthon, Hus, Zwingli ’e ’o Tyndale. E mau ta’ata itoito rahi teie, te tahi pae o rātou ’ua pohe nō tō rātou mau ti’aturira’a. ’Ua ti’a mai te porotetani nō tāna tītaura’a i te tauira’a. ’Aita rā taua tauira’a ra i tupu, nō reira, ’ua fa’atupu a’era te feiā taui i tā rātou iho mau ’ēkālesia. ’Ua rave rātou i te reira ma te mana autahu’ara’a ’ore. Tō rātou hina’aro hō’ē roa ’o te ’imira’a ïa i te hō’ē vāhi iti i reira e ti’a ai ia rātou ’ia ha’amori i te Atua mai tā rātou i mana’o ra.
’A ’ohu noa ai teie ārepurepura’a rahi i roto i te ao keretetiano, tē rave ato’a ra te mau pūai poritita i tā rātou ravera’a. ’E ’ua tupu mai ra te Tama’i Orurehau Marite, ’e nā roto i te reira, ’ua ti’a mai ra te hō’ē nūna’a ’e tāna Papa Ture Nui tei parau ē, ’eiaha te fa’aterera’a hau e tu’u i tōna ihu i roto i te mau ’ohipa o te fa’aro’o. ’Ua hiti mai te hō’ē mahana ’āpī, e mahana hanahana. E ’ere fa’ahou te hō’ē ’ēkālesia nā te hau i’ō nei. ’Aita i ha’afaufa’a-hau-hia te ha’apa’ora’a a te tahi i tā te tahi.
I muri a’e i te mau tenetere e rave rahi o te pōuri ’e o te māuiui ’e o te ’arora’a, ’ua tae i te taime nō te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai i te ’evanelia. ’Ua tohu te mau peropheta i tahito ra i teie mahana tia’i-maoro-hia.
’Ua fa’atoro te tā’āto’ara’a o te ’ā’amu nō mūta’a iho ra i ni’a i teie pu’e tau. ’Ua haere mai ’e ’ua reva ’ē atu te mau tenetere ’e tō rātou māuiui ato’a ’e tō rātou ti’aturi tā’āto’a. ’Ua fa’aoti te Ha’avā Manahope o te mau nūna’a, te Atua Ora ē, ’ua tae mai te taime tā te mau peropheta i parau ra. ’Ua tohu ’o Daniela i te parau nō te hō’ē ’ōfa’i tei ’ō’otihia mai roto mai i te mou’a ma te rima ’ore ’e ’ua riro mai ’ei mou’a rahi ’e ’ua fa’a’ī i te fenua tā’āto’a [’a hi’o Daniela 2:35, 44].8
3
’Ua riro te fāra’a mai te Metua ’e te Tamaiti ia Iosepha Semita ’ei ’ōmuara’a nō te Fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai.
I muri a’e i te rahira’a tenetere tei ma’iri i ni’a i te fenua nei—e rave rahi i roto i te ’arora’a, te riri, te pōuri ’e te ’ino—teie mai nei te mahana rahi ’āpī o te Fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai. ’Ua riro te fāra’a mai te Metua ’e te Tamaiti ia Iosepha Semita ’ei ’ōmuara’a nō teie ’evanelia hanahana.9
’Auē te fa’ahiahia taua ’ōrama ra i te matahiti 1820, ’a pure ai Iosepha i roto i te uru rā’au, ’e i reira, ’ua fā mai ra te Metua ’e te Tamaiti i mua iāna. ’Ua parau mai ra te hō’ē o rāua iāna, ma te fa’ahiti i tōna i’oa, ’e, ma te fa’atoro atu i te tahi, nā ’ō mai ra ē, « ’O tā’u Tamaiti Here Teie. ’A Fa’aro’o iāna ! » (Iosepha Semita—’Ā’amu 1:17)
’Aore hō’ē mea mai te reira te huru i tupu nā mua a’e. E riro te ta’ata i te ui ē, nō te aha i riro ai ’ei ’ohipa faufa’a rahi ’ia fā mai te Metua ’e te Tamaiti. Tē mana’o nei au ē, tē ’īriti ra Rāua i te tau tu’ura’a o te ’īra’a o te mau tau, te tau tu’ura’a hope’a o te ’evanelia, i reira ho’i e ’āmui-tahi-hia ai te mau tuha’a o te mau tau tu’ura’a ato’a nō nā mua atu. ’Ua fa’ata’ahia teie pene ’ei pene hope’a i roto i te ā’amu roa o te ’ohipara’a a te Atua i pīha’i iho i te mau tāne ’e te mau vahine i ni’a i te fenua nei.10
Te mau anira’a ato’a tā tātou e ani nō ni’a i te mana hanahana, te mau parau mau ato’a tā tātou e pūpū nō ni’a i te ti’ara’a mau o teie ’ohipa, nō roto mai tō rātou a’a i te ’Ōrama Mātāmua a te tamaiti peropheta ra. ’Āhiri ’aita te reira, ’aore re’a e parau tā tātou. Teie te mea i tātara i te pāruru i ni’a i te tau tu’ura’a o te ’īra’a o te mau tau, i parau ai te Atua ē, e fa’aho’i mai ’Oia i te mana tā’āto’a, te mau hōro’a, te mau ha’amaita’ira’a, o te mau tau tu’ura’a ato’a i mua ra.11
4
’Ua fa’aho’ihia mai te mana ’e te mau tāviri o te autahu’ara’a.
’Ua fa’aho’ihia mai te mana ’e te mau tāviri o te autahu’ara’a a Melehizedeka i te fenua nei ’ei tuha’a nō te Fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai.
I roto i te fa’aho’ira’a mai i te Autahu’ara’a a Aarona, ’ua tu’u ’o Ioane Bapetizo tei ti’afa’ahou i tōna nā rima i ni’a i te upo’o o Iosepha Semita ’e o Olive Kaudere ’e nā ’ō a’era, « I ni’a iho ia ’ōrua e tau na tāvini taea’e nei, i te i’oa o te Mesia ra tē hōro’a atu nei au i te Autahu’ara’a a Aarona ra, ’o tei mau i te mau tāviri nō te utuutura’a o te mau melahi, ’e nō te ’evanelia nō te tātarahapa, ’e nō te bāpetizo nā roto i te utuhira’a nō te ha’amatarara’a i te hara » (PH&PF 13:1)12
’Ua ’āpe’ehia mai te reira nā roto i te fāra’a mai o Petero, Iakobo ’e Ioane, e mau ’āpōsetolo nā te Fatu ’o Iesu Mesia, tei hōro’a mai i te autahu’ara’a a Melehizedeka ia Iosepha ’e ia Olive Kaudere, tei fāri’ihia e teie nau ’āpōsetolo i raro a’e i te rima o te Fatu iho.13
E toru o te mau ’āpōsetolo a [te Fa’aora]—Petero, Iakobo ’e Ioane—tei fā mai ia Iosepha ’e ia Olive i te hō’ē vāhi « i roto i te medebara » i pīha’i i te ’ānāvai nō Susquehanna (’a hi’o PH&PF 128:20). ’Ua tu’u rātou i tō rātou mau rima i ni’a i tō rāua upo’o ’e ’ua hōro’a mai ra ia rāua i teie mana mo’a […]
E nehenehe tā’u e fa’atoro i tō’u autahu’ara’a i roto i te hō’ē reni ’āfaro ē tae roa atu i taua ’ohipa ra. Teie tōna haerera’a: ’Ua fa’atōro’ahia vau e David O. McKay ; tei fa’atōro’ahia e Joseph F. Smith ; tei fa’atōro’ahia e Brigham Young ; tei fa’atōro’ahia e na ’Ite To’otoru ; tei fa’atōro’ahia e Joseph Smith Jr. ’e ’o Oliver Cowdery ; tei fa’atōro’ahia e Petero, Iakobo ’e Ioane ; tei fa’atōro’ahia e te Fatu ’o Iesu Mesia.
Mai te reira te huru i te hōro’ara’ahia mai i [te taea’e tāta’itahi tei mau i te autahu’ara’a a Melehizedeka]. ’Outou tāta’itahi ’e te mau taea’e tei mau i teie autahu’ara’a, ’ua fāri’i ato’a ’outou i te reira i roto i te hō’ē reni ’āfaro ti’a mai ’ō mai i te hōro’ara’a a Petero, Iakobo ’e Ioane.14
5
Nā roto ia Iosepha Semita, ’ua heheu mai te Fatu i te mau parau mau tei fa’ata’a ’ē ia tātou i te tahi atu mau ’ēkālesia.
Tē hina’aro nei au e fa’a’ite atu i te tahi o te mau ha’api’ira’a tumu e rave rahi o te fa’ata’a ’ē nei ia tātou i te tahi atu mau ’ēkālesia pā’āto’a, ’e ’ua hope pā’āto’a te reira i te tae mai nā roto i te heheura’a i te peropheta ’āpī roa ra. ’Ua mātaro maita’i ’outou i te reira, terā rā, e mea faufa’a ’ia fa’ahiti-noa-hia ’e ’ia feruri-noa-hia.
Te Atuara’a
Te mātāmua o te reira… ’o te fa’a’itera’a mai ïa te Atua Iāna iho ’e Tāna Tamaiti Here, te Fatu tei ti’afa’ahou, ’o Iesu Mesia. Teie fāra’a rahi hanahana, i tō’u ferurira’a, ’o te ’ohipa rahi a’e ïa mai te fānaura’a, te orara’a, te pohera’a ’e te ti’afa’ahoura’a mai o tō tātou Fatu i roto i te ’āfa ti’a o te mau tau ra.
’Aita tā tātou e pāpa’ira’a nō te tahi atu ’ohipa e ’aifāito i te reira.
I te roara’a o te mau tenetere ’ua ha’aputu ’e ’ua mārō te ta’ata i te parau nō te huru mau o te Atuara’a. ’Ua ha’aputuputu ’o Constantin i te mau ’aivāna’a e rave rahi i Nikaea i te matahiti 325. I muri a’e e piti ’āva’e te tāu’aparaura’a ma te ’eta’eta, ’ua hō’ē te mana’o nō ni’a i te hō’ē tātarara’a tei riro ’ei parau ha’api’ira’a tumu i rotopū i te mau keretetiano nō ni’a i te Atuara’a, nō te mau tenetere e rave rahi.
Tē ani atu nei au ia ’outou ’ia tai’o i te reira tātarara’a ’e ’ia fa’aau i te reira i ni’a i te parau a te tamaiti ra ’o Iosepha. Tāna noa i parau maori rā, ’ua ti’a mai te Atua i mua iāna ’e ’ua paraparau mai iāna. ’Ua ti’a ia Iosepha ’ia hi’o Iāna ’e ’ua ti’a ’ia fa’aro’o Iāna. E hōho’a tino ta’ata tōna, mai te au i tō te ta’ata nei te huru. I pīha’i iho Iāna ’o te Fatu tei ti’afa’ahou ïa, e ta’ata ta’a ’ē, tāna i fa’a’ite mai ē, e Tamaiti Here Nāna ’e tā Iosepha ato’a i paraparau atu.
Tē parau nei au ē, i roto i terā ārea taime poto o taua ’ōrama fa’ahiahia ra, ’ua hau atu tā Iosepha i ha’api’i mai nō ni’a i te huru Atua i tā te mau ’aivāna’a pā’āto’a ’e te mau pāpa’i parau i tahito ra.
I roto i teie heheura’a hanahana ’ua ha’apāpū-fa’ahou-hia mai ma te fē’a’a ’ore te ti’afa’ahoura’a mau o te Fatu ’o Iesu Mesia.
Teie ’itera’a nō ni’a i te huru Atua, tei hunahia i tō te ao e rave rahi tenetere, ’o te ’ohipa mātāmua ïa ’e te rahi tā te Atua i heheu mai i Tōna tāvini ma’itihia.15
Te Buka a Moromona ’ei ’ite ’āpiti ’e te Bībīlia
« Tē parau mai nei te Buka a Moromona… mai te hō’ē reo mai raro mai i te repo ’ei fa’a’ite-pāpū-ra’a nō ni’a i te Tamaiti a te Atua ».
E parau atu vau i teie nei nō te tahi atu ’ohipa faufa’a roa tā te Atua i heheu mai.
Tē fari’i nei te ao keretetiano i te Bībīlia ’ei parau nā te Atua. Te rahira’a o te ta’ata ’aita i ’ite e mea nāhea tōna taera’a mai ia tātou nei.
Nō oti noa a’enei iā’u te tai’o i te hō’ē buka i nene’i-’āpī-hia nā te hō’ē ta’ata ’imi tu’iro’o. ’Ia au i te ha’amāramaramara’a tāna i hōro’a, e mea pāpū maita’i ē, mai te huru ra ē, ’ua tāhō’ēhia te mau buka rau o te Bībīlia i roto i te hō’ē fa’anahora’a mātaro-’ore-hia. I roto i te tahi mau huru, ’ua hāmanihia te mau pāpa’ira’a tau taime roa i muri a’e i te mau ’ohipa e fa’a’itehia ra. E riro te hō’ē ta’ata i te ui ē, « e parau mau ānei te Bībīlia ? Nā te Atua mau ānei te reira mau parau ? »
E pāhono tātou ē, ’oia ïa, mai te mea ’ua tano te ’īritira’ahia. Tei roto te rima o te Fatu i tōna hāmanira’ahia. I teienei rā, e ’ere atu ra ōna ana’e. Tē vai ra te tahi fa’ahou ’ite nō te mau parau mau rahi ’e te faufa’a e ’itehia i roto.
’Ua ha’api’i Paulo ē « Tei te vaha o nā ’ite to’opiti ’e to’otoru ra e riro ai te mau parau ato’a na ’ei parau mau » (2 Korinetia 13:1).
« ’Ua tae mai te Buka a Moromona nā roto i te hōro’a ’e te mana o te Atua. Tē parau mai nei ’oia mai te hō’ē reo mai raro mai i te repo ’ei fa’a’ite-pāpū-ra’a nō ni’a i te Tamaiti a te Atua. Tē fa’ahiti nei te reira nō ni’a i Tōna fānaura’a, Tāna ’ohipa porora’a ’evanelia, Tōna fa’asātaurora’ahia ’e te ti’afa’ahoura’a, ’e Tōna fāra’a atu i te feiā parau-ti’a i te fenua nō Bounetifula i ni’a i te fenua Amerika.
« E mea mau e nehenehe e tāpe’ahia, e nehenehe e tai’ohia, ’e e nehenehe e tāmatahia. Tei roto i tōna mau ’api te hō’ē fafaura’a nō tōna tupura’a hanahana. E rave rahi milioni ta’ata tei tāmata i te reira ’e tei ’ite ē e buka mau ’e te mo’a te reira […]
Mai te Bībīlia tei riro ’ei faufa’a nō te ao tahito, ’ua riro te Buka a Moromona ’ei faufa’a nō te ao ’āpī. ’Ua hō’ē rāua i te fa’a’itera’a nō ni’a ia Iesu ’ei Tamaiti nā te Metua […]
’Ua riro teie buka mo’a tei ’itehia ’ei heheura’a nā te Manahope, ’ei hō’ē fa’ahou ’ite nō te huru atua o tō tātou Fatu.16
Te mana autahu’ara’a ’e te fa’anahonahora’a o te ’Ēkālesia
Te autahu’ara’a ’o te mana ïa nō te ’ohipa nā roto i te i’oa o te Atua […] ’Aita i maoro a’enei ’ua tai’o vau i te [hō’ē] buka [nō ni’a iho] i te tāivara’a o te ’Ēkālesia mātāmua. Mai te mea ’ua mo’e te mana o taua ’Ēkālesia ra, e mea nāhea te reira i monohia ai ?
’Ua tae mai te mana autahu’ara’a nā te vāhi noa iho nō reira mai ’oia, ’oia ho’i, nō te ra’i mai. ’Ua hōro’ahia mai te reira i raro a’e i te rima o te feiā tei mau na i te reira ’a haere ai te Fa’aora nā ni’a i te fenua nei […]
E mea nehenehe mau te hōhorara’ahia mai te hōho’a o te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai, ’a tupu atu ai te fa’ati’ara’a o te ’Ēkālesia i te matahiti 1830… ’Ua hōro’ahia mai te i’oa o te ’Ēkālesia nā roto i te heheura’a. Nā vai taua ’Ēkālesia ra ? E ’Ēkālesia ānei nā Iosepha Semita ? E ’Ēkālesia ānei nā Olive Kaudere ? E ’ere, e ’Ēkālesia nā Iesu Mesia tei fa’aho’i-fa’ahou-hia mai i te fenua nei i teie mau mahana hope’a nei.17
Te ’utuāfare
Te tahi atu heheura’a rahi ’e te fa’ahiahia tei hōro’ahia mai i te peropheta maori rā, te fa’anahonahora’a nō te ora mure ’ore o te ’utuāfare.
Nā te Manahope i hāmani i te ’utuāfare. ’Ua riro te reira ’ei hi’ora’a mo’a roa a’e nō te mau autā’atira’a ato’a. ’Ua riro te reira ’ei hi’ora’a pāpū roa a’e nō te mau ’ohipa ato’a. ’O te fa’anahonahora’a tumu te reira nō te orara’a sōtaiete.
Nā roto i te mau heheura’a a te Atua i Tōna peropheta, ’ua tae mai te ha’api’ira’a tumu ’e te mana e tā’ati ai te mau ’utuāfare ’eiaha nō teie noa orara’a, nō tē orara’a ra ē a muri noa atu.18
Te huru hara ’ore o te mau tamari’iri’i
Te huru hara ’ore o te mau tamari’iri’i, ’o te tahi atu ïa heheura’a tā te Atua i hōro’a mai nā roto i te peropheta Iosepha. Te ’ohipa tumu e ravehia nei ’o te bāpetizora’a ïa i te mau tamari’iri’i nō te ’īriti i tē mea e parauhia nei ē, te hara a Adamu ’e a Eva. I raro a’e i te ha’api’ira’a tumu o te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai, ’ua riro te bāpetizora’a ’ei ha’amatarara’a i te mau hara a te ta’ata iho. E riro mai ’ei fafaura’a i rotopū i te Atua ’e te ta’ata. E ravehia te reira i te matahiti e ta’a ai tō tātou mana’o, ’ia rava’i te pa’ari o te ta’ata nō te ’ite i te maita’i ’e te ’ino. E ravehia nā roto i te utuhira’a, ’ei fa’ahōho’ara’a i te pohera’a ’e te hunara’a o Iesu Mesia ’e Tōna haerera’a mai nā roto i te ti’afa’ahoura’a.19
Fa’aorara’a nō tei pohe
E parau ā vau nō ni’a i te tahi atu ā parau mau i heheuhia mai. ’Ua parauhia ia tātou ē, e ’ore te Atua e ha’apa’o i te huru o te ta’ata, noa atu ra i te reira, ’aore e ’ēkālesia ’ē atu tā’u i mātau, i fa’a’ite ē, e fāri’i te feiā i’ō mai i te pāruru o te pohe i te mau ha’amaita’ira’a ato’a e ti’a i te feiā ora ’ia fāri’i. Tei roto ana’e i teie ’Ēkālesia te ha’api’ira’a tumu nō te fa’aorara’a o te feiā i pohe… Hō’ē ā rāve’a tei hōro’ahia i te feiā pohe ’e i te feiā ora. Fa’ahou ā, e hōro’ara’a hanahana ’e te nehenehe mau tā te Manahope i hōro’a mai i Tōna ra peropheta nā roto i tāna heheura’a.20
Te nātura, te ’ōpuara’a ’e te pūai o te mau tamari’i a te Atua
’Ua heheuhia mai te nātura mure ’ore o te ta’ata nei. E mau tamāroa ’e e mau tamāhine tātou nā te Atua. Te Atua te Metua o tō tātou vārua. I ora na tātou hou ’a haere mai tātou i’ō nei. E huru ta’ata tō tātou. ’Ua fānauhia mai tātou i roto i teie orara’a i roto i te hō’ē fa’anahonahora’a a te Atua. Tei ’ō nei tātou ’ia tāmatahia tō tātou ha’apa’o maita’i, ma te fa’a’ohipa i te ti’amāra’a tā te Atua i hōro’a mai ia tātou. ’Ia pohe tātou e tāmau noa tātou i te ora. E toru tuha’a i roto i tō tātou orara’a mure ’ore : ’a tahi, tō tātou orara’a hou te orara’a tāhuti nei ; ’a piti, tō tātou orara’a tāhuti nei ; ’e ’a toru, tō tātou orara’a i muri a’e i te orara’a tāhuti nei. I roto i te pohera’a e pohe tātou i teie ao, ’e te ta’ahira’a nā roto i te pāruru, i roto i te ao i ha’apa’ohia nō tātou ia au i tō tātou ti’amā. ’Ua riro ā teie ’ei ha’api’ira’a hō’ē roa ’e te fa’ahiahia ’e te faufa’a rahi nā teie ’Ēkālesia tei tae mai nā roto i te heheura’a.21
Heheuraa nō teie ’anotau
Tē hōro’a atu nei au i teie pū’ohura’a poto o te nīni’ira’a fa’ahiahia o te ’ite ’e o te mana nō ’ō mai i te Atua ra i ni’a i te upo’o o Tāna peropheta… Tē toe nei ā hō’ē o te ti’a iā’u ’ia fa’a’ite atu. E parau tumu teie nō te heheura’a nō teie ’anotau. Tē nā ’ō nei te hīro’a fa’aro’o tā te peropheta i pāpa’i ē :
« Tē ti’aturi nei mātou i te mau mea ato’a i heheuhia mai ’e te Atua, te mau mea ato’a o tāna e heheu mai nei i teie nei, ’e tē ti’aturi nei ho’i mātou ē, e heheu mai ā ’Oia e rave rahi atu ā mau mea maita’i ’e te faufa’a rahi nō tōna ra bāsileia » (Te mau Hīro’a Fa’aro’o 1:9)
Hō’ē ’Ēkālesia e tupu i te rahi, hō’ē ’Ēkālesia e parare nā te ao nei i roto i teie ’anotau fifi, e tītau ’oia i te heheura’a tāmau nō ni’a mai i te terōno o te ra’i nō te arata’i ’e nō te fa’ahaere iāna i mua.
Nā roto i te pure ’e te ’imira’a tu’utu’u ’ore i te hina’aro o te Fatu, tē fa’a’ite pāpū nei tātou ē, ’ua fāri’ihia te arata’ira’a, tē tae mai nei te heheura’a, ’e tē ha’amaita’i nei te Fatu i tāna ’Ēkālesia ’a haere ai ’oia nā ni’a i te ’ē’a o tōna haere’a.
Tē haere nei tātou i mua i ni’a i te niu pa’ari o te pi’ira’a hanahana o te peropheta Iosepha ’e te mau heheura’a a te Atua nā roto mai iāna.22
I roto i tō’u ti’ara’a 15 i ni’a i te rēni tei ha’amata mai nā ni’a ia Iosepha Semita, ’e ma te ’ahu i te pereue tei tae mai i ni’a iho iāna, tē fa’a’ite hanahana nei au i tō’u ’itera’a pāpū ē, e parau mau te ’ā’amu o te peropheta Iosepha nō ni’a i [te mau ’ohipa nō ni’a i te Fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai], ’ua fa’a’ite pāpū mai… te Metua i te huru atua o tāna Tamaiti, ’ua ha’api’i mai te Tamaiti i te tamaiti peropheta ra, ’e i muri iho ’ua tupu mai te tahi atu mau ’ohipa e rave rahi ē tae roa mai i te fa’ati’ara’a o te « ’Ēkālesia mau ’e te ora hō’ē roa i ni’a i te tino o te fenua tā’āto’a » [PH&PF 1:30].23
Te mau mana’o tauturu nō te tuatāpapara’a ’e te ha’api’ira’a
Mau uira’a
-
Nō te aha tō te ao nei e hina’aro ai ’ia fa’aho’i-fa’ahou-hia mai te ’Ēkālesia ’e te ’evanelia a Iesu Mesia ? (’A hi’o i te tuha’a 1). E mea nāhea tō te Fatu fa’aineinera’a i te ’ē’a nō te fa’aho’i-fa’ahou-ra’a mai i te ’evanelia ? (’A hi’o i te tuha’a 2).
-
’A feruri maite i te mau ha’api’ira’a a te peresideni Hinckley nō ni’a i te ’Ōrama Mātāmua (’a hi’o i te tuha’a 3). Nāhea tō ’outou ’itera’a pāpū nō ni’a i te ’Ōrama Mātāmua i te fa’aurura’a ia ’outou ?
-
Nō te aha i tītauhia ai ’ia fa’aho’ihia mai te autahu’ara’a nā te mau ve’a nō te ra’i mai ? (’A hi’o i te tuha’a 4). Nō te aha e mea faufa’a ’ia ti’a i te mau taea’e tei mau i te autahu’ara’a a Melehizedeka ’ia fa’atoro i tō rātou mana autahu’ara’a ē tae roa atu ia Iesu Mesia ra ?
-
I roto i te tuha’a 5, ’a hi’o fa’ahou i te pū’ohura’a o te tahi mau parau mau tei tae mai nā roto i te heheura’a i te peropheta Iosepha Semita. Nāhea tō teie mau fafaura’a i te ha’amaita’ira’a i tō ’outou orara’a ? Nāhea e ti’a ai ia tātou ’ia tauturu i te mau tamari’i ’ia hāro’aro’a ’e ’ia au i teie mau parau mau ?
Te mau pāpa’ira’a mo’a
Isaïa 2:1–3; Te mau ’Ohipa 3:19–21; Apokalupo 14:6–7; 2 Nephi 25:17–18; PH&PF 128:19–21
Tauturu ha’api’ira’a
« E maita’i a’e tā ’oe tuatāpapara’a i te ’evanelia mai te mea ē, nā te Vārua Maita’i ’oe e ha’api’i. ’A ha’amata i tā ’oe tuatāpapara’a ’evanelia i te mau taime ato’a nā roto i te pure ’ia tauturuhia ’oe ’e te Vārua Maita’i » (’Ia Poro Haere i Tā’u nei ’Evanelia [2004], 18).