Pene 23
Te mau ha’amaita’ira’a o te hiero mo’a
« E riro te mau ’ōro’a hiero ’ei mau ha’amaita’ira’a teitei roa tā te ’Ēkālesia e hōro’a ».
Nō roto mai i te orara’a o Gordon B. Hinckley
« Tē ti’aturi nei au ē, ’aita te melo o te ’Ēkālesia e fāri’i i te mea teitei roa a’e tā te ’Ēkālesia e hōro’a maori rā ’ua fāri’i ’oia i tōna mau ha’amaita’ira’a nō te hiero i roto i te fare o te Fatu », te parau ïa a te peresideni Gordon B. Hinckley i roto i te tuha’a purera’a autahu’ara’a o te ’āmuira’a rahi nō ’ātopa 1997. « Nō reira, tē ’imi nei tātou i te mau rāve’a ato’a nō te fa’a’oi’oi i te patura’a i teie mau fare mo’a ’e ’ia fāri’ihia te mau ha’amaita’ira’a e vai ra i reira ».1 ’Ua fa’a’ite ’oia e rave rahi hiero e fa’anahohia ra ’e ’o tē patuhia ra, ’e i muri iho, ’ua hōro’a ’oia i te hō’ē parau fa’a’ite ’o te taui i te orara’a o te ta’ata nā te ao ato’a nei :
« E rave rahi mau vāhi o te ’Ēkālesia e mea ātea roa, e mea iti roa te melo, ’e e’ita e tupu rahi i teie mau taime i muri nei. E ti’a ānei i te mau ta’ata e pārahi nei i teie mau vāhi ’ia fa’a’erehia rātou ē a muri noa atu i te mau ha’amaita’ira’a o te mau ’ōro’a o te hiero ? ’A rātere ai mātou nā te hō’ē o te reira huru vāhi tau ’āva’e i ma’iri a’enei, ’ua feruri hōhonu mātou nā roto i te pure i teie uira’a. Tē ti’aturi nei mātou ē, ’ua tae mai te pāhonora’a ma te māramarama ’e te pāpū.
« E patu tātou i te mau hiero na’ina’i i roto i te tahi o teie mau fenua… E patuhia te reira ’ia au i te fāito o te mau hiero, e fāito teitei a’e i tō te mau fare purera’a. E tupu ïa i reira te mau bāpetizora’a nō te feiā i pohe, te ’ohipa nō te ’ōro’a hiero, te mau tā’atira’a, ’e te tā’āto’ara’a o te tahi atu mau ’ōro’a e ravehia i roto i te fare o te Fatu nō tei ora ’e nō tei pohe ».2
’Ua ha’amata te fa’aurura’a nō teie fa’anahora’a hau atu i te 20 matahiti i teienei, i te taime ’a tāvini ai te peresideni Hinckley ’ei fa’atere nō te tōmite hiero a te ’Ēkālesia. Nō tōna māna’ona’o i te feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei e rave rahi e ’ere i te mea ’ōhie nō rātou ’ia haere i te hiero nō te fāri’i i te mau ha’amaita’ira’a hiero, ’ua pāpa’i ’oia i roto i tāna buka ’ā’amu, « e nehenehe te ’Ēkālesia e patu [e rave rahi hiero huru na’ina’i a’e] i te fāito moni o te hiero nō Washington [’o tē patuhia ra i taua taime ra]. Nā te reira e hōpoi atu i te hiero i te mau ta’ata ra, ’eiaha rā nā te ta’ata e tere i te mau tere ātea nō te haere i reira ».3
Nā te hō’ē heheura’a nō ’ō mai i te Fatu ra i te matahiti 1997 i fa’atupu i teie mana’o. ’Ua fa’a’ite mai te peresideni Hinckley i te tahi parau nō ni’a i taua heheura’a ra i te taime ’a hōro’a ai ’oia i te pure ha’amo’ara’a nō te hiero nō Colonia Juárez Chihuahua i Mehiko. ’Ua pure ’oia, « I’ō nei i Mehiko Apato’erau nei tō ’Oe heheura’a mai i te mana’o ’e i te hōho’a nō te hō’ē hiero huru na’ina’i a’e, tei hope te mau tuha’a ato’a, terā rā, tei tano i te hina’aro ’e i te huru o te mau melo o te ’Ēkālesia i roto i teie vāhi o tā ’Oe ’ō vine. ’Ua tupu mai teie heheura’a mai roto mai i te hō’ē hina’aro ’e te hō’ē pure nō te tauturu i tō ’Oe mau ta’ata o teie mau tuha’a fenua tei ha’apa’o maita’i ».4
E ono ’āva’e i muri a’e i tōna fa’a’itera’a i te ’ōpuara’a nō te patu i te mau hiero na’ina’i a’e, ’ua fa’a’ite fa’ahou te peresideni Hinckley i te tahi atu fa’aarara’a faufa’a :
« ’Ua rātere ātea mātou i rotopū i te mau melo o te ’Ēkālesia. ’Ua pārahi au i rotopū e rave rahi o rātou tei iti roa tā rātou tao’a nō te orara’a nei. Terā rā, i roto i tō rātou ’ā’au, tē ’ama ra te hō’ē fa’aro’o rahi nō ni’a i teie ’ohipa o te mahana hope’a nei. Tē here nei rātou i te ’Ēkālesia. Tē here nei rātou i te ’evanelia. Tē here nei rātou i te Fatu ’e tē hina’aro nei e ha’apa’o i Tōna hina’aro. Tē ’aufau nei rātou i tā rātou tuha’a ’ahuru, noa atu e mea ha’eha’a roa. E rave rātou i te mau fa’atusiara’a rahi nō te haere i te hiero. E tere rātou e rave rahi mahana te maoro nā ni’a i te mau pereo’o uta ta’ata moni raro roa ’e te mau poti tahito. E ha’aputu rātou i tā rātou moni ’e e fa’atusia rātou i te mau mea tā rātou e hina’aro nō te fa’atupu i te ’ōpuara’a.
« E tano te mau hiero fātata nō rātou—hiero na’ina’i, nehenehe ’e te au māite ’ia fa’a’ohipa. Nō reira, tē hina’aro nei au e fa’aara i tō te ’Ēkālesia tā’āto’a i te hō’ē fa’anahora’a nō te patu ’oi’oi fātata e 30 hiero na’ina’i […]
« E riro teie ’ei ’ohipa rahi. ’Aita hō’ē ’ohipa mai teie te huru i ravehia a’enei… E tae’ahia ïa e 47 hiero ’āpī ’o te ’āmuihia atu i te 51 e ’ohipa nei i teienei. Tē mana’o nei au e ’āmui atu tātou e 2 a’e e toe ra nō te fa’ati’a roa 100 i te hope’a o teie tenetere, ’oia te 2 000 matahiti ’mai te taera’a mai o tō tātou Fatu ’e te Fa’aora ’o Iesu Mesia i roto i te tino nei’ (PH&PF 20:1). I roto i teie fa’anahonahora’a tē tere nei tātou i te hō’ē fāito ’aita i ’itehia a’enei i mua ra ».5
I te 1 nō atopa 2000, ’ua ha’amo’a te peresideni Hinckley i te hiero nō Boston Massachussetts, te 100ra’a o te hiero e ’ohipa nei. Hou te hope’a o te matahiti, ’ua ha’amo’a ’oia e piti hiero i Beresilia. ’E i tōna pohera’a i te 27 nō tēnuare 2008, e 124 hiero tā te ’Ēkālesia e ’ohipa ra, ’e e 13 tei fa’aarahia. I roto i terā 124 hiero e ’ohipa nei, ’ua ’āmui atu te peresideni Hinckley i roto i te fa’aineinera’a ’e te patura’a o te rahira’a o te reira mau hiero e nāna roa iho i ha’amo’a e 85 o te reira mau hiero.
I te fa’aarara’a te peresideni Hinckley e rave rahi hiero ’āpī, e tōna ha’afa’ahiahiara’a i tō rātou nehenehe, ’ua fa’aha’amana’o ’oia i te feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei i te ’ōpuara’a o taua mau fare mo’a ra : Nō te ha’amaita’i i te ta’ata hō’ē ’e i te mau ’utuāfare, tāta’ihō’ē. Nō ni’a i te hiero nō San Diego Kalifonia, ’ua parau ’oia ē : « E fare nehenehe mau teie. Terā rā, ta’a ’ē noa atu te nehenehe o teie fare, ’ua riro teie fare ’ei rāve’a noa e noa’a ai te mea tā tātou e hina’aro, e ’ere rā te hope’ara’a. ’Ua fa’ati’ahia ’e ’ua ha’amo’ahia teie fare nō te ravera’a i te mau ’ōro’a mo’a tā te Fatu i heheu mai i teie ’anotau ».6
I te tahi atu taime ’ua parau ’oia ē : « ’Aita hō’ē ta’ata i mau i te tā’āto’ara’a o te ’evanelia ē tae roa atu i te taime ’ua ti’a iāna ’ia fāri’i [i te mau ’ōro’a o te hiero]. ’E tei ia tātou te hōpoi’a nō te hi’ora’a ’ia vai taua mau fare ra. ’Aita vau i ’ite e aha te maorora’a e toe ra o tō’u orara’a, tē ti’aturi nei rā vau ē, e hope tō’u orara’a i roto i te patura’a i te mau hiero o te Fatu, ma te hōpoi i te mau hiero i te mau ta’ata ra ’ia ti’a ia rātou ’ia fāri’i i te mau ha’amaita’ira’a fa’ahiahia e tītauhia ’ia roa’a i [reira] ».7
Te hiero nō Colonia Juárez Chihuahua Mehiko
Te mau ha’api’ira’a a Gordon B. Hinckley
1
E fa’a’itera’a te mau hiero nō tō tātou ’itera’a pāpū, ’e ’o te reira te fāito hope’a nō tā tātou ha’amorira’a.
’Ua riro te hiero tāta’itahi i patuhia ’e te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei ’ei fa’a’itera’a nō te ’itera’a pāpū o teie mau ta’ata ē, tē ora nei te Atua tō tātou Metua Mure ’Ore, e fa’anahora’a Tāna nō te ha’amaita’i i Tāna mau tamaiti ’e Tāna mau tamāhine ’o te mau u’i ato’a, ’e Tāna Tamaiti Here, ’o Iesu Mesia, tei fānauhia i Betelehema i Iudea ’e ’ua pātitihia i ni’a i te satauro i Golatoga, ’o te Fa’aora ïa o tō te ao nei, ’e nā roto ho’i i tōna tusia tāra’ehara e ti’a ai i taua fa’anahora’a ra ’ia tupu i roto i te ora mure ’ore o te ta’ata tāta’itahi e fāri’i ’e e ora i te ’evanelia.8
Te mau mea ato’a e tupu i roto i [te] hiero e mau mea ïa nō te ha’amaita’i ’e nō te fa’ahanahana ia tātou. E paraparauhia te parau nō te orara’a i’ō nei ’e te orara’a i’ō mai i te mēnema. E paraparauhia te faufa’a o te ta’ata hō’ē ’ei tamari’i nā te Atua. E paraparauhia te faufa’a o te ’utuāfare ’ei poietera’a nā te Manahope. E paraparauhia te ti’ara’a mure ’ore o te autā’atira’a o te fa’aipoipora’a. E paraparauhia te haerera’a i mua i roto i te hanahana rahi atu ā. E vāhi nō te māramarama, e vāhi nō te hau, e vāhi nō te here i reira tātou e rave ai i te mau mea nō te ao a muri atu.9
’Ua riro te mau hiero ato’a… ’ei ’ōfa’i tāpa’o nō tō tātou ti’aturira’a i roto i te tāhuti ’ore o te vārua ta’ata, teie tuha’a o te orara’a tāhuti nei tā tātou e ora nei, e nehenehe e parau ē, e tuha’a ïa nō te hō’ē pa’umara’a tāmau, e mai te orara’a e vai nei i’ō nei, e mea pāpū maita’i ē, tē vai ato’a ra hō’ē orara’a i’ō mai. Terā tō tātou ti’aturira’a pāpū. E tupu te reira maoti te Tāra’ehara a te Fa’aora, ’e e riro mai te hiero, mai tā’u i fa’a’ite atu, ’ei ara turu mai teie orara’a haere atu i te orara’a a muri a’e. Nō te mau ’ohipa nō te tāhuti ’ore te hiero.10
Teie mau fare ta’a ’ē roa ’e te hāviti, ’e te mau oro’a e fa’aterehia ra i roto, ’ua riro ïa ’ei ’ohipa teitei i roto i tā tātou ha’amorira’a. ’Ua riro teie mau ’ōro’a ’ei mau fa’a’itera’a hōhonu roa a’e nō tō tātou ’ite i te parau a te Atua.11
E tītauhia te fa’aturara’a mo’a nō te mau mea mo’a… ’Ia fa’aru’e ana’e ’outou i te mau ’ūputa o te fare o te Fatu, ’a ha’apa’o i te ti’aturira’a mo’a ’eiaha e paraparau i te mea mo’a ’e tei ha’amo’ahia.
Nā ’ō mai ra te Fatu, « ’A ha’amana’o ’e ’o tei nō ni’a mai ra e mea mo’a ïa, ’e ’ia parauhia te reira mai te ara e tīa’i, ’e nā roto ho’i i te tāpe’ara’a o te Vārua. » (PH&PF 63:64). ’E teie ā, « ’Eiaha e rave tāpetepete noa i te mau mea mo’a ». (PH&PF 6:12).12
2
Nā roto i te mau ’ōro’a o te hiero, e fāri’i tātou i te mau ha’amaita’ira’a teitei roa o te ’evanelia.
Teie mau hiero ’o tē vai nei i te mau vāhi e rave rahi o te fenua nei, e mea faufa’a ïa nō te tupura’a hope roa o te Tāra’ehara o te Fa’aora. I raro a’e i te mana o te autahu’ara’a mo’a, i’ō nei e fa’aterehia ai taua mau ’ōro’a ra ’o te arata’i atu ’eiaha i te fa’aorara’a noa, i te fa’ateiteira’a mure ’ore ato’a rā.13
’Ua hōro’a ’o Iesu Mesia, te Tamaiti a te Atua, i Tōna ora i ni’a i te sātauro nō Karavaria ’ei tāra’ehara nō te mau hara a te ta’ata nei. E tusia mono Tōna nō tātou tāta’itahi. Nā roto i taua tusia ra, tae mai ra te fafaura’a o te ti’afa’ahoura’a nō te mau ta’ata ato’a. ’Ua tupu te reira nā roto i te aroha mau o te Atua, ma te ’ohipa ’ore nō te ta’ata nei. ’E i’ō atu i teie, nā roto i te mau tāviri o te autahu’ara’a mo’a i hōro’ahia mai e te Fatu i te Tino ’Ahuru Ma Piti ’ haere ai ’Oia i rotopū ia rātou, teie mau tāviri tei fa’aho’ihia mai i roto i teie tau tu’ura’a e te feiā tei mau i te reira i tahito ra—nā roto ho’i i te reira ’ua tae mai te tahi atu mau ha’amaita’ira’a rarahi, mai teie mau ’ōro’a ta’a ’ē ’e te fa’ahiahia e ravehia i roto i te fare o te Fatu. I roto ana’e i te reira mau ’ōro’a e tupu ai « te ’īra’a o te autahu’ara’a ». (PH&PF 124:28).14
E riro te mau ’ōro’a hiero ’ei mau ha’amaita’ira’a teitei roa tā te ’Ēkālesia e hōro’a.15
Tei roto i teie te mau ha’amaita’ira’a o te hiero nō te mau tāne ’e te mau vahine tei ti’amā nō te tomo i reira… tō tātou mau hōroira’a ’e te mau fa’atāhinura’a ’ia mā tātou i mua i te Fatu. Tē vai ato’a ra te taime ha’api’ira’a i reira e hōro’ahia mai ai ia tātou te hō’ē hōro’ara’a o te mau tītaura’a ’e te mau ha’amaita’ira’a ’o te fa’aitoito ia tātou ’ia ha’apa’o i te mau parau tumu o te ’evanelia. I roto i te reira tē vai ra te mau ’ōro’a tā’atira’a, ’oia ho’i, ’o tei tā’atihia i te fenua nei e tā’ati-ato’a-hia ïa i te ra’i ra, i reira e ti’a ai i te ’utuāfare ’ia vai tāmau noa.16
I te [hō’ē taime] ’ua pi’ihia mai au ’ia haere i te fare ma’i i pīha’i iho i te hō’ē metua vahine i roto i te mau taime hope’a o te hō’ē ma’i teimaha. ’Ua fa’aru’e mai ’oia tau taime i muri mai, ma te vaiiho mai i tāna tāne ’e e maha tamari’i, i roto i te reira, hō’ē tamaiti e ono matahiti. Tē vai ra te ’oto, e ’oto rahi, te māuiui ’e te fifi. Terā rā, noa atu tō rātou mau roimata, ’ua ’itehia te hō’ē fa’aro’o nehenehe, ’e e mea pāpū i teienei ’ua tupu teie ta’a-’ē-ra’a ’oto rahi, tē vai ra te mahana e tupu ato’a te hō’ē fārereira’a ’oa’oa, i te mea ē, ’ua ha’amata taua fa’aipoipora’a ra nā roto i te hō’ē tā’atira’a nō teie nei ’e nō te tau mure ’ore i roto i te fare o te Fatu, i raro a’e i te mana o te autahu’ara’a mo’a […]
E rave rahi tei rātere [ātea] nō te fāri’i i te mau ha’amaita’ira’a o te fa’aipoipora’a hiero. ’Ua ’ite au i te hō’ē pupu feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei nō te fenua Tāpōnē mai—hou te patura’a o te hō’ē hiero i roto i tō rātou fenua ’āi’a—’ua ha’apae rātou i te mā’a ’ia ti’a ia rātou ’ia haere i tō rātou tere roa i te hiero nō Laie Hawai’i. Hou ’a ti’a ai te hō’ē hiero nō tātou i Johannesburg, ’ua fārerei mātou i te feiā tei ha’apae i te mau mea e hina’arohia ’ia ti’a ia rātou ’ia rātere nā ni’a i te manureva 11 000 km nā ’Āfirita Apato’a haere atu i te hiero i Surrey, i Peretāne. ’Ua ’itehia te ’oa’oa i roto ia rātou ’e te ’ata’ata i ni’a i te hōho’a mata ’e te fa’a’itera’a i te ’itera’a pāpū ē, ’ua hau roa atu te reira i te faufa’a i tei te moni i pau.
’E tē ha’amana’o nei au i tō’u fa’aro’ora’a i Niuterani e rave rahi matahiti i ma’iri, i te ’itera’a pāpū o te hō’ē tāne nō te pae ātea roa o Auteraria, tei fa’aipoipohia i te pae tīvira ’e i muri iho ’ua tomo mai i roto i te ’Ēkālesia e tāna vahine ’e te mau tamari’i, e ’ua rātere i te ’ā’anora’a o taua fenua ra, ’e i muri iho, nā ni’a i te moana Tasman ē tae roa atu i Auckland, i te hiero i roto i te ’āfa’a nehenehe nō Waikato. Tē ha’amana’o ra vau i tāna mau parau, i te nā ’ōra’a ē, « ’aita tā mātou e rāve’a nō te haere mai. Tā mātou faufa’a i te ao nei, hō’ē ïa pereo’o uira tahito, tō mātou tauiha’a fare, ’e tā mātou mau ’āu’a. ’Ua parau vau i tō’u ’utuāfare ē, ‘e’ita e ti’a ia tātou ’ia haere.’ I muri iho, ’ua hi’o vau i te hōho’a mata o tā’u vahine nehenehe ’e tā māua mau tamari’i nehenehe, ’e nā ’ō atu ra vau ē, ‘e’ita e ti’a ia tātou ’eiaha e haere. Mai te mea e hōro’a mai te Fatu i te pūai iā’u, e nehenehe tā’u e rave i te ’ohipa ’ia roa’a mai te moni e nava’i nō te tahi atu pereo’o uira ’e te tauiha’a fare ’e te mau ’āu’a, terā rā, mai te mea e mo’e tei herehia e au, e veve ïa vau i roto i nā orara’a to’opiti, teie ’e te ao a muri atu’ ».17
’Eiaha e māere, e au mau taea’e e au mau tuahine ē, nā roto i te ’īritira’a o te… mau hiero ’ua ’ite au i te roimata o te mau tāne pa’ari tei tauahi i tā rātou vahine i mua i te fata i roto i teie mau fare mo’a. ’Ua ’ite au i te roimata o te mau metua tāne ’e te mau metua vahine ’a tauahi ai rātou i tā rātou mau tamari’i i mua i teie ā mau fata. Nā roto i te mana i fa’a’ohipahia i’ō nei, ’ua roa’a te ’itera’a ia rātou e ’ore roa e ti’a i te tau ’e te pohe ’ia ha’amou i te mau tā’amura’a o te tā’amu nei ia rātou.18
3
’Ua riro te hiero ’ei fare mo’a nō te tāvinira’a i reira tātou e fāri’i ai i te mau ’ōro’a nō te fa’aorara’a ’ei maita’i nō te feiā tei pohe ma te ’ore e fāri’i i te ’evanelia.
E rave rahi mirioni e’ita e ti’a ’ia tai’ohia ’o tei ora i te fenua nei ’e ’o tei ’ore roa i fāri’i i te rāve’a nō te fa’aro’o i te ’evanelia. E fa’a’erehia ānei rātou i teie mau ha’amaita’ira’a mai tei pūpūhia i roto i te mau hiero o te Fatu ?
Nā roto i te mau mono ’o te ti’a ’ei maita’i nō tei pohe, e roa’a ato’a taua mau ’ōro’a ra i te feiā ’o tei fa’aru’e mai i te orara’a tāhuti nei. I roto i te ao vārua e ti’amāra’a tō rātou ’ia fāri’i ’e ’aore rā, ’ia pāto’i i terā mau ’ōro’a i ravehia i te fenua nei nō rātou, ’oia ho’i te bāpetizora’a, te fa’aipoipora’a ’e te tā’atira’a i te mau aura’a ’utuāfare. ’Aita e fa’ahepora’a i roto i te ’ohipa a te Fatu, ’āre’a rā, e mea ti’a ’ia vai te rāve’a.19
E fare mo’a teie nō te tāvinira’a. Te rahira’a o te ’ohipa e ravehia i roto i teie fare mo’a e ravehia ïa nā roto i te monora’a nō te feiā tei reva i’ō mai i te pāruru o te pohe. ’Aita vau i ’ite i te hō’ē ’ohipa ’ē atu e fa’aauhia i te reira. E mea fātata a’e te reira i te tusia mono a te Tamaiti a te Atua ’ei maita’i nō te mau ta’ata ato’a i te tahi atu ’ohipa tā’u i ’ite. ’Aita e tīa’ihia nei te ha’amāuruurura’a a te feiā i roto i te ao i’ō mai ’o te fāna’o i teie ’ohipa ha’amo’ara’a. E ’ohipa tāvinira’a teie nā te feiā ora ’ei maita’i nō tei pohe. E ’ohipa tāvinira’a tei riro mau ’ei ’ohipa pipiri ’ore.20
E rave rahi tamāroa ’e te tamāhine tei… fa’aha’amana’ohia e ’ere teie mau hiero nō tō rātou ana’e mau metua, nō rātou ato’a rā. ’Ia tae’ahia tō rātou matahiti i te 12, e ti’a ia rātou ’ia tomo i roto i te fare o te Fatu ’e ’ia ti’a ’ei mono i roto i te mau bāpetizora’a nō te feiā i’ō mai i te pāruru o te pohe. E ’ohipa tāvinira’a pipiri ’ore mau teie. E ’ohipa nehenehe mau nō tō tātou feiā ’āpī ’ia ō atu i roto i teie ’ohipa pipiri ’ore ’ei maita’i nō vetahi ’ē ’aore tō rātou e mana nō te tauturu ia rātou iho.
Te tahi atu… tupura’a i te rahi o te mau ’ohipa o te hiero, ’o te mara’ara’a ïa o tā tātou ’ohipa nō te ’ā’amu ’utuāfare. Tē ha’avitiviti nei te rorouira i te ’ohipa, nā roto i te raura’a o tōna fa’a’ohipara’a, ’e tē fāna’o nei te ta’ata i te mau rāve’a ’aravihi ’āpī e pūpūhia mai nei ia rātou. Nāhea e ti’a ai i te hō’ē ta’ata ’ia pāto’i i te ’itera’a ē, tē fa’auru nei te Fatu i teie mau mea tā’āto’a ? ’A haere noa ai te rorouira i te maita’ira’a, tē tupu ato’a nei i te rahi te mau hiero nō te pāhono i te tupura’a vitiviti o te ’ohipa o te ’ā’amu ’utuāfare.21
Tei ia tātou te hōpoi’a nō te ha’amaita’ira’a, te ha’amaita’ira’a mure ’ore, o te feiā ato’a tei ora i ni’a i te fenua nei, te mau u’i e rave rahi o te mau tāne ’e te mau vahine tei ora na i ni’a i te fenua nei, tē ora nei i ni’a i te fenua nei i teie mahana, ’e ’o rātou ato’a e ora a muri a’e i ni’a i te fenua nei. E hōpoi’a rahi mau tā tātou. Tītauhia ia tātou ’ia ti’a teitei ri’i a’e ’e ’ia ’ohipa pūai ri’i a’e nō te fa’aoti i te reira.22
’O rātou i te tahi atu pae, tei ’ore i pohe, tē ora nei rā i te vārua, e ’oa’oa ïa rātou ’ia ara mai rātou ’e ’ia haere i mua ē tae roa atu i « te tāhuti ’ore ’e i te ora mure ’ore » (Mose 1:39).23
4
E mau ha’amaita’ira’a rarahi te tīa’i mai ra ia tātou mai te mea e vai ti’amā noa tātou ’e e haere pinepine tātou i te hiero.
Tē ani… nei au ia ’outou tāta’itahi i teie mahana ’ia fa’atītī’aifaro i tō ’outou orara’a, ’ia fa’ati’amā ia ’outou nō te haere i te fare o te Fatu ’e ’ia fāri’i i reira i te mau ha’amaita’ira’a i fa’ata’ahia nō ’outou… E mea rahi te mau tītaura’a, terā rā, e mea rahi atu ā te mau ha’amaita’ira’a.24
Tē ti’aoro nei au i tō tātou mau melo nā te mau vāhi ato’a, nā roto i te pūai o te mana’o tāparu e vai ra i roto iā’u, ’ia ora parau ti’a noa nō te fāri’i i te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero, ’ia fāri’i i te reira, ’e ’ia fa’ariro ’ei faufa’a herehia, ’e ’ia fa’aitoito rahi atu nō te haere i te fare o te Fatu ’e ’ia fāri’i i te vārua ’e te mau ha’amaita’ira’a e ’itehia i roto.25
Noa atu e nehenehe tā ’outou e haere pinepine [i te hiero] ’e ’aore rā e’ita, ’a fa’ati’amā ia ’outou nō te fāri’i i te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero ’e ’a tāpe’a noa i te hō’ē parau fa’ati’a i roto i tō ’outou pūtē. E riro te reira ’ei fa’ahamana’ora’a ia ’outou i te mea i tītauhia ia ’outou ’ei feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei.26
’Ua pāpū iā’u ē te mau tāne ’e ’aore rā, te mau vahine ato’a ’o te haere i te hiero ma te hō’ē vārua parau ti’a ’e te fa’aro’o, e haere mai rātou i rāpae i te fare o te Fatu mai te hō’ē ta’ata ’e ’aore rā, mai te hō’ē vahine maita’i atu ā. E tītauhia te hō’ē ha’amaita’ira’a tāmau i roto i te tā’āto’ara’a o tō tātou orara’a. E tītauhia i te tahi taime ’ia ha’apae i te māniania ’e te tāhutura’a o te ao nei ’e’ ia ta’ahi i roto i te hō’ē fare mo’a o te Atua, ’e ’ia fāri’i i reira i tōna Vārua i roto i te hō’ē vāhi mo’a ’e te hau.27
E riro mai teie fare mo’a ’ei fare nō te ha’api’ira’a i te mau mea au ’e te mo’a a te Atua. I’ō nei ’ua hāmani tātou i te hō’ē fa’anahora’a a te hō’ē Metua ’ei maita’i nō Tāna mau tamaiti ’e Tāna mau tamāhine nō te mau u’i ato’a. I’ō nei ’ua fa’anaho tātou i mua ia tātou i te tere mure ’ore o te ta’ata mai roto mai i te ao hou te tāhuti nei, tae mai i roto i teie orara’a, e haere atu i roto i te orara’a i’ō mai. Tē ha’api’ihia nei te mau parau mau faufa’a rahi ma te māramarama ’e te ’ōhie ’o te māramaramahia ’e te feiā ato’a e fa’aro’o. […]
’Ua riro ato’a te hiero ’ei vāhi nō te fa’aurura’a ’e te heheura’a nō te ta’ata iho. E rave rahi o rātou, i roto i te mau taime fifi, ’ua tītauhia ’ia rave i te mau fa’aotira’a fifi, ’e ’ua tītauhia ’ia fa’atītī’aifaro i te tahi mau fifi teimaha, e haere mai rātou i te hiero i roto i te vārua ha’apae ’e te pure nō te ’imi i te arata’ira’a nō te ra’i mai. E rave rahi tei fa’a’ite pāpū ē, noa atu e ’aita i fa’aro’o-tari’a-hia te reo o te heheura’a, ’ua tupu rā te mau mana’o nō ni’a i te hō’ē haere’a e tītauhia ; ia pe’e i taua taime ra ’e ’aore rā, i muri a’e, tei riro mai ’ei pāhonora’a i tā rātou mau pure.
« ’A haere i te fare o te Fatu ’e ’a fāri’i i tōna Vārua i reira, ’e ’a paraparau iāna, i reira ’outou e ’ite ai i te hō’ē hau ’o te ’ore e ’itehia ia ’outou i te tahi atu vāhi ».
Teie hiero, e pape piha’a ïa nō te parau mau mure ’ore. « ’Āre’a te inu i te pape e hōro’ahia atu e au nei, e ’ore roa ïa ’oia e po’ihā fa’ahou. » (Ioane 4:14). I’ō nei e ha’api’ihia ai te mau parau mau hanahana i roto i tō rātou fāito mau, ’e te mure ’ore i roto i tō rātou fa’a’ohipara’a.
Nō rātou tei tomo i roto, e riro mai teie fare ’ei fare nō te mau fafaura’a. I’ō nei tātou e fafau ai, ma te hanahana ’e te mo’a, ’ia ora i te ’evanelia a Iesu Mesia ma te maita’i hope roa. E fafau tātou i te Atua tō tātou Metua Mure ’Ore ’ia ora i taua mau parau tumu ra tei riro ’ei niu pāpū nō te mau ha’apa’ora’a mau ato’a.28
’Ua ’ī ānei tō ’outou orara’a i te hepohepo ? Tē vai ra ānei tō ’outou mau fifi ’e te mau māna’ona’ora’a ’e te mau pe’ape’a ? E hina’aro ānei ’outou i te hau i roto i tō ’outou ’ā’au ’e i te hō’ē rāve’a nō te paraparau i te Fatu ’e ’ia feruri hōhonu i ni’a i tōna mau haere’a ? ’A haere i te fare o te Fatu ’e ’a fāri’i i tōna Vārua i reira ’e ’a paraparau iāna, i reira ’outou e ’ite ai i te hō’ē hau ’o te ’ore e ’itehia ia ’outou i te tahi atu vāhi.29
I te mau taime hepohepo rahi, ’a tāmata i te haere i te fare o te Fatu, ’e i reira, ’a ’ōpani i te ao nei. ’A fāri’i i tāna mau ’ōro’a mo’a, ’e ’a hōro’a i te reira i tō ’outou mau tupuna. ’Ia tae i te hope’a o te hō’ē ’ōro’a i roto i te hiero, ’a pārahi hau noa i roto i te piha tiretiera ’e ’a feruri hōhonu i te mau ha’amaita’ira’a tā ’outou i fāri’i nō ’outou iho ’e ’aore rā, tā ’outou i hōro’a nō te feiā tei reva atu i’ō mai. ’Ei reira tō ’outou ’ā’au e ’ī ai i te māuruuru, ’ei reira te mau mana’o o te mau parau mau mure ’ore o te fa’anahora’a rahi nō te ’oa’oa a te Fatu e fa’auru ai i tō ’outou vārua.30
I roto i teie ao māniania, te ’āehuehu ’e te ’aro, ’auē te ha’amaita’ira’a rahi i te vaira’a te hō’ē fare mo’a i reira tātou e nehenehe ai e fāri’i i te fa’aurura’a mo’a o te Vārua o te Fatu. Tē tāmata tāmau nei te mana’o pipiri i te fa’auru ia tātou. Tītauhia ia tātou ’ia upo’oti’a i ni’a i te reira, ’e ’aita e rāve’a maita’i a’e maoti rā te haerera’a i te fare o te Fatu ’e ’ia tāvini i reira ’ei mono ’e ’ei maita’i nō te feiā i’ō mai i te pāruru o te pohe […]
Tē fa’aitoito atu nei au ia ’outou ’ia fāna’o i teie maita’i ha’amaita’ihia. E fa’anehenehe te reira i tō ’outou huru. E ’īriti te reira i te ’apu o te huru pipiri i reira te rahira’a o tātou e ora ai. E hōpoi mai te reira i te hō’ē huru ha’amo’ahia i roto i tō tātou orara’a ’e e fa’ariro ho’i ia tātou ’ei mau tāne maita’i a’e ’e ’ei mau vahine maita’i a’e.31
’Ua ’ite au e orara’a ’ohipa roa tō ’outou. ’Ua ’ite au e mea rahi tā ’outou ’ohipa. Terā rā, tē fafau atu nei au ia ’outou, mai te mea e haere ’outou i te fare o te Fatu, e ha’amaita’ihia ïa ’outou ; e maita’i a’e ïa tō ’outou orara’a. I teienei, e au mau taea’e e au mau tuahine here ē, ’a ha’afāna’o ia ’outou iho i te rāve’a rahi o te haerera’a i te fare o te Fatu, ’e nā roto i te reira, ’a fāri’i i te mau ha’amaita’ira’a nehenehe ato’a ’o tā ’outou e fāri’i i reira.32
Te mau mana’o tauturu nō te tuatāpapara’a ’e te ha’api’ira’a
Mau uira’a
-
’Ua parau te peresideni Hinckley ē, te mau ’ōro’a hiero « e mau fa’a’itera’a hōhonu roa a’e ïa nō tō tātou ’ite i te parau a te Atua » (tuha’a 1) ’e « ’ei mau ha’amaita’ira’a teitei roa tā te ’Ēkālesia e hōro’a » (tuha’a 2). E aha te tahi mau ha’amaita’ira’a tā ’outou i fāri’i nā roto i teie mau ’ōro’a ?
-
’Ua paraparau te peresideni Hinckley nō ni’a i te mau tāne ’e te mau vahine tei mani’i te roimata ’oa’oa i roto i te hiero (tuha’a 2). Mai roto mai i tō ’outou ’itera’a, nō te aha te mau ’ōro’a o te hiero e fa’atupu ai i te mau mana’o hōhonu mai te reira te huru ?
-
Nō ni’a i te ’ohipa fa’aorara’a i te feiā pohe, ’ua parau te peresideni Hinckley ē, « e ’ohipa nehenehe mau nō tō tātou feiā ’āpī ia ō atu i roto i teie ’ohipa pipiri ’ore » (tuha’a 3). E aha te ti’a i te mau metua ’e i te feiā ’āpī ’ia rave nō te ’ohipa ’āmui i roto i teie ’ohipa tāvinira’a ?
-
E aha te ti’a ia tātou ’ia rave nō te fa’ata’a i te taime nō te tāvini ’e nō te ha’amori i roto i te hiero ? Nāhea tā tātou ’ohipa tāvinira’a i roto i te hiero i te ha’amaita’i i tō tātou orara’a i rāpae i te hiero ? (Nō te tahi mau hi’ora’a, ’a hi’o te tuha’a 4). E mea nāhea te haerera’a i te hiero i te ha’amaita’ira’a ia ’outou ?
Te mau pāpa’ira’a mo’a
Exodo 25:8 ; 1 Te mau Ari’i 6:11–13 ; PH&PF 88:119–20 ; 109:12–13, 24–28 ; 110:1–10 ; 128:22–24
Tauturu ha’api’ira’a
« ’A fa’a’ite i te mea o tā ’outou i ’apo mai. ’A rave ai ’outou i te reira, e māramarama mai tō ’outou ferurira’a ’e e rahi atu tō ’outou pūai nō te tāpe’ara’a mai » (Te Ha’api’ira’a : ’Aita e pi’ira’a teitei a’e [1999], 17).