Pene 5

E mau tamāhine nā te Atua

« E mea fa’ahiahia te mana o te mau vahine fa’aro’o ».

Nō roto mai i te orara’a o Gordon B. Hinckley

I roto i tōna orara’a tā’āto’a, ’ua fa’a’ite o Gordon B. Hinckley i te māuruuru nō te aravihi ’e nō te mau ’ohipa a te mau vahine. ’Ua fa’a’ite ato’a ’oia i tōna ’itera’a pa’ari i te faufa’a o te mau vahine i roto i te fa’anahora’a mure ’ore a te Atua. E mea ’oa’oa nāna te tupura’a i te rahi te mau ’ohipa i ravehia ’e te mau vahine, ē tae noa atu i tō rātou fa’aro’o i roto i te Fa’aora ’e tō rātou ha’apa’o i tō rātou ’utuafāre ’e i te ’Ēkālesia.

E vahine māramarama ’o Ada, te metua vahine o Gordon B. Hinckley ; e mea au nāna te mau parau pāpa’ihia, te ’upa’upa ’e te ano’ite (art). I te 29 o te matahiti, ’ua fa’aipoipo ’oia i te tāne ’ivi ia Bryant Hinckley ’e ’ua rave i te hōpoi’a e ha’apa’o e va’u tamari’i e ’oto ra i te fa’aru’era’a mai tō rātou metua vahine. ’Ua aupuru ’oia ia rātou ma te here, ’ua hōro’a i te pāturura’a e tītauhia e rātou, ’e ’ua ha’api’i ’ia fa’atere i te hō’ē ’utuāfare rahi. ’O Gordon te tamari’i mātāmua i ni’a i te pae tei fānauhia mai e Ada rāua ’o Bryant. Noa atu e 20 matahiti tō Gordon ’a fa’aru’e mai ai o Ada, ’ua vai noa te mau ha’api’ira’a ’e te hi’ora’a o Ada ma te pāpū i roto i te orara’a tā’āto’a o Gordon. ’Ia paraparau ana’e ’oia nō ni’a ia Ada, e fa’ahiti ’oia i te mau taime ato’a i tōna maita’i rahi i ni’a iāna.

’O Marjorie Pay ato’a, te vahine a Gordon B. Hinckley, tei fa’atupu i te maita’i rahi i ni’a iāna. E vahine pūai ’oia, tei ti’aturi pāpū i te ’evanelia a Iesu Mesia. E fa’aro’o māere tōna, e huru ’oa’oa, ’e te here i te orara’a. I roto i te hō’ē rata here tā te peresideni Hinckley i pāpa’i i tāna vahine, ’ua fa’a’ite ’oia i tōna here ’e tōna fa’atura :

« ’Ua rātere tāua i terā ’e terā vāhi. ’Ua māta’ita’i tāua i terā fenua ’e terā fenua. ’Ua fa’atupu tāua i te mau rurura’a i roto i te mau ’oire rarahi o te ao nei ’e i roto i te mau ’oire na’ina’i a’e e rave rahi… ’Ua paraparau tāua e hia rahira’a mirioni ta’ata tei māuruuru roa ia ’oe. Nā roto i tā ’oe mau parau ’ōhie ’ua roa’a ia ’oe te here o te feiā ato’a i fa’aro’o ia ’oe. Nō tō ’oe mau mana’o māramarama, tō ’oe vārua ’oa’oa ’e te fa’aitoito, tō ’oe pa’ari hau ’e te fati ’ore, ’e tō ’oe fa’aro’o fa’ahiahia ’e te tāmau māite i fāriu mai ai te ’ā’au o te feiā ato’a tei fa’aro’o ia ’oe… Nā tō ’oe hia’ai fāito ’ore nō te tai’ora’a ’e tā ’oe tītaura’a tu’utu’u ’ore i te ’ite, i fa’aara ’e i fa’aitoito noa ia ’oe i roto i te hō’ē orara’a roa ’e te hotu ».¹

’Ua paraparau pinepine te peresideni Hinckley i te parau nō te nātura hanahana o te mau vahine ’e ’ua fa’aitoito ia rātou ’ia tītau i te manuïa ’e te fa’aro’o rahi a’e. Teie tāna parau i te feiā ’āpī tamāhine : « E tamāhine mau ’outou nā te Manahope. ’Aita e ’ōti’a i tō ’outou pūai. Mai te mea e fa’atere maita’i ’outou i tō ’outou orara’a, e fa’a’īhia te ananahi i te rāve’a ’e te ’oa’oa. E’ita e ti’a ia ’outou ’ia ha’amāu’a i tō ’outou mau tāreni ’e ’aore rā i tō ’outou taime. E mau rāve’a rarahi teie i mua ia ’outou ».² Nō te mau vahine pa’ari, ’ua parau ’oia ē : « E tītau te ao nei i te ’aravihi o te mau vahine ’e i tō rātou here, tā rātou tāmāhanahana, ’e tō rātou pūai. E hina’aro tō tātou orara’a fifi i tō rātou reo fa’aitoito, i te nehenehe e vai ra i roto i tō rātou nātura, i te vārua aroha tei riro ’ei faufa’a ’āi’a nō rātou ».³

I roto i te ’āmuira’a rahi i muri mai i te pohera’a o tōna hoa here, ’o Marjorie, ’ua ’ōpani te peresideni Hinckley i te hō’ē o tāna mau a’ora’a nā roto i teie parau ha’amaita’i nō roto mai i te ’ā’au : « E māuruuru rahi tō’u, e ti’a ia tātou pā’āto’a ’ia māuruuru nō te mau vahine i roto i tō tātou orara’a. ’Ia ha’amaita’i mai te Atua ia rātou. ’Ia nini’ihia mai tōna here rahi i ni’a iho ia rātou ’e ’ia fa’aheihia rātou i te ’una’una ’e te nehenehe, te aroha ’e te fa’aro’o ».⁴

metua vahine, tamāhine — « E tamāhine ’outou tāta’itahi nā te Atua. ’A feruri i ni’a i te aura’a nehenehe o taua ’ohipa faufa’a rahi ra ».

Te mau ha’api’ira’a a Gordon B. Hinckley.

E ti’ara’a teitei ’e te mo’a tō te mau vahine i roto i te fa’anahonahora’a mure ’ore a te Atua.

E tamāhine ’outou tāta’itahi nā te Atua. ’A feruri i ni’a i te aura’a nehenehe o taua ’ohipa faufa’a rahi ra […]

Tē fa’aha’amana’o atu nei au ia ’outou i te mau parau i parauhia ’e te peropheta Iosepha i te mau vahine nō te Sōtaiete Tauturu i te ’āva’e ’Ēperēra 1842. ’Ua parau ’oia ē : « Mai te mea e ha’apa’o ’outou i tā ’outou mau ha’amaita’ira’a, e’ita ïa te mau melahi e tāpe’ahia ’ia riro ’ei mau tauturu nō ’outou » [Te mau Ha’api’ira’a a te mau peresideni o te ’Ēkālesia : Iosepha Semita (2007), 509]. ’Auē te pūai fa’ahiahia e vai ra i roto ia ’outou.⁵

E tao’a rahi mau ’outou, ’outou tāta’itahi… E ti’ara’a teitei ’e te mo’a tā ’outou e mau nei i roto i te ’ōpuara’a mure ’ore a te Atua, tō tātou Metua i te Ao ra. E mau tamāhine ’outou Nāna, e tao’a rahi ’outou Nāna, ’outou Tāna i here, ’e e mea faufa’a ’outou Nōna. E’ita Tāna ’ōpuara’a rahi e manuïa mai te mea ’aita ’outou.⁶

E fa’a’ite atu vau ia ’outou e te mau tuahine ē, ’aita ’outou e mau nei i te ti’ara’a iti a’e i roto i te ’ōpuara’a a tō tātou Metua nō te ’oa’oara’a mure ’ore ’e te orara’a maita’i o Tāna mau tamari’i. E tufa’a faufa’a rahi mau ’outou nō taua ’ōpuara’a ra. ’Ia ’ore ’outou e’ita ïa te ’ōpuara’a e tere. ’Ia ’ore ’outou, e’ita ïa te tā’āto’ara’a o te fa’anahonahora’a e manuia.⁷

’Ua tae mai te reira i ni’a ia ’outou mai te hō’ē ti’ara’a matahiapo, hō’ē ’ohipa nehenehe ’e te mo’a ’e te hanahana. ’Eiaha roa atu e ha’amo’e i te reira. ’O tō ’outou Metua Mure ’Ore te Fatu rahi nō te ao nui. Nāna e fa’atere nei i ni’a i te mau mea ato’a, terā rā, e fa’aro’o ato’a mai ’oia i tā ’outou mau pure, ’outou Tāna tamāhine, ’e e fa’aro’o mai ’Oia ia ’outou ’ia paraparau atu Iāna. E pāhono mai ’Oia i tā ’outou mau pure. E’ita ’Oia e vaiiho ’ōtahi noa ia ’outou.⁸

Te a’o a te Fatu ia Emma Semita, e au ato’a ïa nō te tā’āto’ara’a.

Te tuha’a piti ’ahuru ma pae o te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau… e heheura’a ïa tei hōro’ahia mai nā roto ia Iosepha te Peropheta i tāna vahine ’o Emma… Tē parau ra te reira ia Emma, ’e ia tātou tāta’itahi :

« E heheura’a tā’u e hōro’a atu ia ’oe nō ni’a i tō’u hina’aro ; e mai te mea e ha’apa’o maita’i ’oe ’e e haere ’oe nā te mau ’ē’a o te parau ti’a i mua iā’u nei, e fa’aora vau ia ’oe, ’e e noa’a ia ’oe te hō’ē ’āi’a i Ziona ra » [PH&PF 25:2 ; hi’o ato’a te irava 16] […]

Tē mau nei tātou tāta’itahi i te tāviri nō te fāri’i i te mau ha’amaita’ira’a a te Manahope. Mai te mea e hina’aro tātou i te ha’amaita’ira’a, tītauhia ia tātou ’ia ’aufau i te ho’o. Te hō’ē tuha’a o te reira ho’o, tei roto ïa i tō tātou ha’apa’o maita’i. Ha’apa’o maita’i i te aha ? Ha’apa’o maita’i ia tātou iho, i te mea maita’i hope roa i roto ia tātou. ’Aita roa e ti’a i te hō’ē vahine ’ia tu’u iāna iho i raro roa, ’ia fa’aiti i tōna faufa’a, ’ia fa’atopa i tōna mau ’aravihi ’e ’aore rā i tōna mau maita’i. ’A ha’apa’o na ’outou tāta’itahi i te mau huru teitei ’e te hanahana e vai ra i roto ia ’outou. ’A ha’apa’o maita’i i te ’evanelia. ’A ha’apa’o maita’i i te ’Ēkālesia. ’Ati a’e ia tātou tē vai nei te feiā e ’imi nei ’ia ha’amou, e ’imi nei i te hapa i roto i tōna mau ti’a fa’atere i tahito ra, e ’imi nei i te hape i roto i tāna mau fa’anahora’a, ’ia fa’aino i te reira. Tē hōro’a atu nei au ia ’outou i tō’u ’itera’a pāpū ē, nā te Atua teie ’ohipa, nō reira, te feiā e fa’ahapa i te reira, tē fa’ahapa ra ïa iāna.

’A ha’apa’o maita’i atu iāna. ’Oia ana’e te tumu mau o tō ’outou pūai. ’Oia tō ’outou Metua i te Ao ra. Tē ora nei ’Oia. Tē fa’aro’o nei ’e tē pāhono mai nei ’Oia i te mau pure. ’A ha’apa’o maita’i atu i te Atua.

’Ua parau ā te Fatu ia Emma, « Mai te mea… e ha’apa’o maita’i ’oe ’e e haere ’oe nā te mau ’ē’a o te parau ti’a (vi’ivi’i ’ore) ».

Tē mana’o nei au ē, tē māramarama nei… te mau vahine ato’a i te aura’a o teie parau. Tē feruri nei au ē, ’ua hōro’ahia teie mau parau ia Emma Semita, ’e nā roto i te reira, ia tātou pā’āto’a, ’ei tītaura’a ’o te ti’a ’ia ha’apa’ohia mai te mea ē, e hina’aro tātou ’ia fāri’i i te fatura’a ’āi’a i roto i te bāsileia o te Atua. E’ita te ’orera’a te vi’ivi’i ’ore e tū’ati i te parau nō te ha’apa’ora’a i te mau fa’auera’a a te Atua. ’Aore e mea hau atu i te nehenehe i te vi’ivi’i ’ore. ’Aore e pūai hau atu i te rahi i te pūai o te vi’ivi’i ’ore. ’Aore e hanahana ’ē atu e ’aifāito i te hanahana o te vi’ivi’i ’ore. ’Aita e maita’i nehenehe atu, ’aita e huru fa’ahiahia atu […]

’Ua parauhia o Emma « e vahine mā’itihia » [PH&PF 25:3]. ’Oia ho’i, i roto i te tahi atu pāpa’ira’a moa, ’ua riro ’oia ’ei « fa’ari’i mā’itihia e te Fatu ». (Hi’o Moroni 7:31.) E vahine mā’itihia ’outou tāta’itahi. ’Ua haere mai ’outou i rāpae i te ao nei nō te ’āmui i te ’evanelia a Iesu Mesia i fa’aho’i-fa’ahou-hia mai. ’Ua rave ’outou i tā ’outou mā’itira’a, ’e mai te mea e ha’apa’o ’outou i te reira, e fa’anahanaha te Fatu ia ’outou i roto i te reira ’e e fa’arahi ho’i ia ’outou […]

’Ua tītauhia ’ia fa’atōro’ahia Emma⁹ i raro a’e i te rima o Iosepha « ’ia a’o atu i te mau parau mo’a, ’e ’ia fa’aitoito i te ’Ēkālesia, mai te au i te hōro’ahia ia ’oe e tō’u nei Vārua » [PH&PF 25:7].

’Ua tītauhia iāna ’ia riro ’ei ’orometua ha’api’i. ’Ua tītauhia iāna ’ia riro ’ei ’orometua ha’api’i i te parau ti’a ’e te parau mau. Inaha ho’i, nā ’ō mai ra te Fatu iāna nō ni’a i teie pi’ira’a, « E fāri’i ’oe i te Vārua Maita’i, ’e e hōro’a ’oe i tō ’oe taime nō te pāpa’ira’a, ’e nō te ha’api’ira’a i te tahi mau mea e rave rahi ra » [PH&PF 25:8].

’Ua tītauhia iāna ’ia tuatāpapa i te ’evanelia. ’Ua tītau-ato’a-hia iāna ’ia tuatāpapa i te mau mea o te ao tāna e ora nei. ’Ua ha’amāramaramahia mai te reira i roto i te mau heheura’a i muri mai nō tātou pā’āto’a. ’Ua tītauhia iāna ’ia hōro’a i tōna taime « nō te ha’api’ira’a i te tahi mau mea e rave rahi ra ». Tītauhia iāna ’ia pāpa’i, nō te hōro’a i tōna mau mana’o.

E ia ’outou na ’e te mau vahine nō teie ’anotau, tei ruhiruhia ’e ’aore rā tei ’āpī, tē hina’aro nei au e parau atu ia ’outou ’ia pāpa’i, ’ia tāpe’a i te mau buka ’ā’amu, ’ia fa’a’ite ’outou i tō ’outou mau mana’o i ni’a i te ’api parau. E ’ohipa maita’i roa te ’ohipa pāpa’i. E ’ohipa ha’api’ira’a fa’ahiahia roa te reira. E tauturu te reira ia ’outou i roto i te mau huru e rave rahi, ’e e ha’amaita’i ’outou i te orara’a o te mau ta’ata e rave rahi […]

Mai te au i te heheura’a, ’ua tītauhia ia [Emma] « ’ia a’o atu i te mau parau mo’a, ’e ’ia fa’aitoito i te ’Ēkālesia, mai te au i te hōro’ahia ia ’oe e tō’u nei Vārua ».

’Auē ïa fa’auera’a fa’ahiahia iāna ’e i te mau vahine pā’āto’a o teie ’Ēkālesia. ’Ei ha’api’ira’a, ’ei fa’aineinera’a, ’ei fa’anahonahora’a mana’o, ’ei a’ora’a i te mau pāpa’ira’a mo’a, ’ei fa’aitoitora’a i te ’ohipa maita’i mai te au i te arata’ira’a a te Vārua Maita’i.

Tē parau ra ā te Fatu ē, « ’E ’oia mau tā’u e parau atu nei ia ’oe na ’e e ha’apae ’oe i te mau mea nō teie nei ao, ’e e tītau ho’i i te mau mea nō tei maita’i a’e ra » [PH&PF 25:10].

Tē mana’o nei au ē, ’aita ’oia e parau nei ia Emma ē, ’eiaha ’oia e ha’ape’ape’a nō ni’a i te vāhi nohora’a, te mā’a i ni’a i tāna ’amura’a mā’a ’e te ’ahu. Tē parau nei ’Oia iāna ’eiaha tōna mana’o ’ia fa’atumu noa i roto i teie mau mea, mai ia tātou e rave rahi e nā reira nei. Tē parau nei ’Oia iāna ’ia tu’u i tōna mau mana’o i roto i te mau mea teitei a’e o te orara’a, te mau mea nō te parau ti’a ’e nō te maita’i, te mau mea nō te aroha ’e te here ia vetahi ’ē, te mau mea nō te tau a muri atu […]

’Ua parau ā te Fatu ē : « Nō reira, ’a fa’ateitei mai nā i tō ’oe ’ā’au ’e ’a ’oa’oa, ’e ’a ’ati atu i te mau fafau tā ’oe i fa’aau ra » [PH&PF 25:13].

Tē ti’aturi nei au ē, tē parau mai nei ’oia ia tātou tāta’itahi, ’ia ’oa’oa. Te ’evanelia e ’ohipa ïa nō te poupou. E hōro’a mai te reira ia tātou i te hō’ē tumu nō te ’oa’oara’a. ’Oia mau, tē vai ra te taime ’oto. ’Oia mau, tē vai ra te taime pe’ape’a ’e te horuhoru. E ha’ape’ape’a tātou pā’āto’a. Terā rā, ’ua parau mai te Fatu ia tātou ’ia fa’ateitei i tō tātou ā’au ’e ’ia ’oa’oa.¹⁰

vahine, metua vahine, mama rū’au i Thailande — « ’Ia ha’amaita’i mai te Atua ia ’outou ’e te mau metua vahine ! E tae ’outou i reira, tītauhia ia ’outou ’ia tae i reira, ’ei pūai nō te hō’ē u’i ’āpī ».

E pi’ira’a mo’a tō te mau metua vahine nō te fa’a’amu i tā rātou mau tamari’i i roto i te parau ti’a ’e te parau mau.

Te pūai mau o te hō’ē fenua, te hō’ē sōtaiete, ’e ’aore rā, te hō’ē ’utuāfare, tei roto ïa i te mau huru tei roa’a mai i te rahira’a o te mau tamari’i tei ha’api’ihia i te huru ha’api’ira’a marū ’e te ’ōhie a te mau metua vahine i te mau mahana ato’a.¹¹

Nā te ’utuāfare e fa’ahotu mai i te ha’aputura’a o te mau u’i ’āpī. Tē ti’aturi nei au ē, e ’ite ’outou e te mau metua vahine ē, i te pae hope’a, ’aita e hōpoi’a hau atu i te teimaha, ’e te ’ī ato’a i te utu’a maita’i, i te ha’api’ira’a tā ’outou e hōro’a nei i tā ’outou mau tamari’i i roto i te hō’ē orara’a pāruruhia, te hau, ’e te auhoara’a, te here ’e te tūra’ira’a ’ia tupu i te rahi ’e ’ia rave i te maita’i.¹²

Tē fa’aha’amana’o nei au i te mau metua vahine i te mau vāhi ato’a i te mo’ara’a o tō ’outou pi’ira’a. ’Aita e ta’ata ’ē atu e nehenehe e rave ma te au māite i tō ’outou ti’ara’a. ’Aita e hōpoi’a rahi atu, ’aita e tītaura’a ’eta’eta atu i te hōpoi’a o te fa’a’amura’a i roto i te here ’e te hau ’e te ha’avare ’ore i te feiā tā ’outou i tu’u mai i roto i te ao nei.¹³

Fa’a’amu i tā ’outou mau tamari’i i roto i te māramarama ’e te parau mau. Ha’api’i ia rātou ’ia pure i tō rātou ’āpīra’a. ’A tai’o atu ia rātou i te mau pāpa’ira’a mo’a noa atu ’aita rātou e māramarama ra i te mau mea ato’a tā ’outou e tai’o ra. ’A ha’api’i ia rātou ’ia ’aufau i tā rātou tuha’a ’ahuru ’e te mau ō i te moni mātāmua tā rātou e fāri’i. ’A fa’ariro i teie peu ’ei peu mātarohia i roto i tō rātou orara’a. ’A ha’api’i i tā ’outou mau tamaiti ’ia fa’atura i te ti’ara’a vahine. ’A ha’api’i i tā ’outou mau tamāhine ’ia haere nā ni’a i te ’ē’a o te vi’ivi’i ’ore. ’A fāri’i i te hōpoi’a i roto i te ’Ēkālesia, ’e ’a ti’aturi i te Fatu nō te fa’atae ia ’outou i te fāito o te mau huru pi’ira’a ato’a tā ’outou e fāri’i. E riro tō ’outou hi’ora’a ’ei hōho’a nō tā ’outou mau tamari’i.¹⁴

’Ia ha’amaita’i mai te Atua ia ’outou, ’e te mau metua vahine ! ’Ia hope i te tai’ohia te mau upo’oti’ara’a ’e te mau paura’a o te mau rohira’a a te mau tāne, ’ia topa ri’i te fa’atumura’a te mana’o i ni’a te mau ’arora’a o te orara’a, ’ia mōrohi i mua i tō tātou mata te mau mea ato’a tā tātou i rohi ma te pūai i roto i teie ao ha’avī, tei reira ’outou, tītauhia ’outou ’ia pārahi mai, ’ei pūai nō te hō’ē u’i ’āpī, ’oia ho’i te nu’ura’a tāmau i mua o te horora’a. Tei ia ’outou te tumu nō tōna maita’i.¹⁵

E mau hōpoi’a rarahi tā te mau vahine i roto i te ’ohipa nō te fa’aorara’a.

Tē vai nei te pūai ’e te ’aravihi rahi i roto i te mau vahine o teie ’Ēkālesia. Tē vai nei te fa’aterera’a ’e te arata’ira’a, te tahi vārua ti’amā, ’e te māuruurura’a rahi nō te rirora’a ’ei tufa’a nō teie bāsileia o te Fatu, ’e te rave-’āmui-ra’a i te ’ohipa ’e te autahu’ara’a nō te fa’ahaere i te bāsileia i mua.¹⁶

’Ua hōro’a mai te Atua i te mau vahine o teie ’Ēkālesia i te hō’ē ’ohipa e rave i roto i te patura’a i tōna bāsileia. ’O te parau ïa nō te mau huru ato’a o nā tuha’a e toru o tā tātou hōpoi’a—’oia ho’i, ’a tahi, te ha’api’ira’a i te ’evanelia i tō te ao nei ; ’a piti, te ha’apūaira’a i te fa’aro’o ’e te patura’a i te ’oa’oa o te mau melo o te ’Ēkālesia ; ’e ’a toru, te fa’ahaerera’a i mua i te ’ohipa rahi o te fa’aorara’a o te feiā i pohe.¹⁷

’Ua riro te mau vahine i roto i te ’Ēkālesia ’ei mau ’āpiti nō tō rātou mau taea’e nō te fa’ahaere i mua i teie ’ohipa rahi a te Fatu… Tē amo nei te mau vahine i te mau hōpoi’a fa’ahiahia ’e e nehenehe e ti’aturi i ni’a iho ia rātou nō te fa’aoti i te reira mau hōpoi’a. Tē fa’atere nei rātou i tā rātou iho mau pupu, ’e e mea pūai te reira mau pupu ’e e mea pāpū, ’e ’ua riro ’ei mau pūai rahi nō te maita’i i roto i te ao nei. Tē ti’a nei rātou i roto i te hō’ē ’ohipa i ’āpitihia e te autahu’ara’a, ma te tauto’o ’āmui nō te patu i te bāsileia o te Atua i ni’a i te fenua nei. Tē fa’atura nei ’e tē auraro nei mātou ia ’outou nō tō ’outou ’aravihi. Tē tīa’i nei mātou i te fa’aterera’a, ’e te pūai ’e te mau hope’ara’a māere nā roto mai i tā ’outou fa’aterera’a i te mau pupu tā ’outou e ti’a’au nei. Tē pāturu nei mātou ia ’outou ’ei mau tamāhine nā te Atua, ma te rave ’āmui i te ’ohipa nō te tauturu iāna i te fa’atupura’a i te tāhuti ’ore ’e te ora mure ’ore o te mau tamaiti ’e te mau tamāhine pā’āto’a a te Atua.¹⁸

Feiā ’āpī tamāhine i mua i te hiero — « Tē ani nei au… i te mau vahine i te mau vāhi ato’a ’ia ti’a i ni’a i te pūai rahi e vai ra i roto ia ’outou ».

Te Sōtaiete Tauturu, te puna ïa nō te mau ha’amaita’ira’a fāito ’ore.

’Ua hā’atihia te mau vahine o te Sōtaiete Tauturu i roto i te rima o tō tātou Fatu ē a muri noa atu. I tō’u hi’ora’a, teie te pupu vahine rahi roa a’e i te ao ato’a nei. Nā te Atua i hōro’a mai i teie poietera’a. ’Ua parau ’e ’ua ha’a ’o Iosepha Semita ’ei peropheta i te taime ’a fa’anaho ai ’oia i te Sōtaiete Tauturu i te matahiti 1842.¹⁹

E mea faufa’a rahi mau ’ia ti’a te mau vahine o te ’Ēkālesia ma te pa’ari ’e te ’āueue ’ore nō te mau mea ti’a ’e te au maita’i i raro a’e i te ’ōpuara’a a te Fatu. ’Ua pāpū iā’u ē ’aita atu e fa’anahora’a i te mau vāhi ato’a o te nehenehe e tāpiri atu i te Sōtaiete Tauturu o teie ’Ēkālesia… Mai te mea e hō’ē [tōna mau melo] ’e e parau rātou i te reo hō’ē, e’ita ïa e nehenehe e parau tō rātou pūai.²⁰

’Ua haere au i roto i te hō’ē ’āmuira’a titi i reira te hō’ē tamāhine ’āpī, peresideni nō te Sōtaiete Tauturu o te hō’ē pāroisa nā te feiā ’āpī pa’ari, paraparaura’a nō ni’a i te tāvinira’a ’e te rāve’a rahi i roa’a i te feiā ’āpī tamāhine i roto i tāna pāroisa. Tei ia ’outou teie mau mea tā’āto’a. Tē vai ra tā ’outou iho pupu. Tē vai ra tō ’outou mau ti’a fa’atere pāpū nō te a’o ia ’outou. Tē vai ra ’o te toro mai i te rima nō te tauturu ia ’outou i roto i tō ’outou mau taime pe’ape’a ’e te ’oto.²¹

’O vai te nehenehe e fāito i te ’ohipa semeio i ni’a i te orara’a o te rahira’a mirioni vahine tei fa’arahihia te ’itera’a, tei fa’aāteahia te hi’ora’a, tei fa’a’ā’anohia te orara’a, ’e tei ha’afaufa’ahia te ’ite i te mau mea a te Atua nā roto i te mau ha’api’ira’a e rave rahi tei ha’api’ihia mai ’e tei ’apohia mai i roto i te mau putuputura’a a te Sōtaiete Tauturu ?

’O vai te nehenehe e fāito i te ’oa’oa tei tae mai i roto i te orara’a o teie mau vahine nā roto i tō rātou ha’aputuputura’a, fārereira’a te tahi ’e te tahi i roto i te fa’anahora’a a te pāroisa ’e ’aore rā a te ’āma’a, ma te ha’afaufa’a i te orara’a o te tahi ’e te tahi nā roto i te auhoara’a au maita’i ’e tei fa’ahereherehia ?

’O vai, i roto i te ferurira’a ’ā’ano roa a’e, e nehenehe e tai’o i te rahira’a ’ohipa nō te aroha tei ravehia, te mā’a tei tu’uhia i ni’a i te mau ’iri ’amura’a mā’a, te fa’aro’o tei utuutuhia i roto i te mau hora hepohepo o te ma’i, te mau pēpē tei rapa’auhia, te mau māuiui tei ha’amaita’ihia ’e te mau rima here ’e te mau parau tāmāhanahana ’e te hau, te tāmāhanahanara’a tei fa’ataehia i te taime nō te pohe ’e te orara’a mo’emo’e i muri mai ? […]

’Aore e ta’ata e nehenehe e tai’o i te mau ’ohipa tei ravehia ’e tei fa’aotihia ’e te mau Sōtaiete Tauturu o te fenua iho. ’Aore e ta’ata e nehenehe e fa’a’ite i te maita’i tei tae mai i roto i te orara’a o te mau vahine nō teie mau pupu ’e nō te feiā tei fāna’o nā roto i tā rātou mau ’ohipa maita’i […]

’Ia ha’amaita’i mai te Atua i te Sōtaiete Tauturu a te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te Mau Mahana Hope’a Nei. ’Ia tāmau noa te vārua o te here tei fa’aitoito i tōna mau melo… i te tupu i te rahi ’e ’ia ’itehia i te ao ato’a nei. ’Ia ha’aputapū mai tā rātou mau ’ohipa nō te here i te orara’a o te mau ta’ata e rave rahi i te mau vāhi ato’a e fa’aro’ohia te reira. ’E ’ia fa’a’una’una mai te māramarama ’e te hāro’aro’a, te ha’api’ira’a ’e te ’ite ’e te parau mau mure ’ore i te orara’a o te mau u’i vahine i muri nei, i roto i te mau fenua o te ao nei, nā roto i teie pupu fa’ahiahia ’e tei ha’amauhia mai te ra’i mai.²²

’A tītau ’ia tae’ahia ia ’outou te fāito o te huru atua i roto ia ’outou.

’Ua riro ’outou ’ei ’āmuira’a rahi nō te mau vahine o te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei… ’Aore e ta’ata e nehenehe e tai’o i te pūai rahi nō te maita’i e ti’a ia ’outou ’ia riro mai… Tē fa’aitoito atu nei au ia ’outou ’ia ti’aturi ’e ’ia vai pūai noa i te pārurura’a i teie mau maita’i rahi tei riro ’ei pūai nō te haerera’a i mua o tō tātou orara’a sōtiare. ’Ia hō’ē ana’e ’outou, ’aita e ’ōti’a nō tō ’outou pūai. E nehenehe tā ’outou e fa’aoti i te mau huru mea ato’a tā ’outou e hina’aro e fa’aoti. E mea hina’aro-rahi-hia ’outou i roto i te hō’ē ao tē mōrohi atu ra te mau mea faufa’a, ’e mai te huru ra ē, nā te ’enemi e fa’atere nei i te reira.²³

Tē mana’o nei au e ani manihini i te mau vahine i te mau vāhi ato’a ’ia tupu i te rahi ē tae atu i te fāito o te pūai rahi i roto ia ’outou. ’Aita vau e ani nei ’ia haere ’outou i’ō atu i tō ’outou fāito maita’i. Tē ti’aturi nei au ē, e’ita ’outou e ha’ape’ape’a ia ’outou iho i te mau ferurira’a o te manuia ’ore. Tē ti’aturi nei au ē, e’ita ’outou e tāmata i te fa’ata’a i te mau ’ōpuara’a nā ’ō roa atu i tō ’outou ’aravihi ’ia rave. Tē ti’aturi nei au ē, e rave noa ’outou i te ti’a ia ’outou ’ia rave ma te maita’i roa i tā ’outou i ’ite. Mai te mea ē, e nā reira ’outou, e ’ite ’outou i te mau semeio ’ia tupu.²⁴

Tē fa’a’ite atu nei au i tō’u māuruuru rahi ia ’outou ’e te mau vahine ha’apa’o maita’i nō te Feiā Mo’a i te mau Mahana hope’a nei, ’outou e rave rahi mirioni e ’itehia ’ati a’e te fenua nei. E pūai rahi tō ’outou nō te maita’i. E mea nehenehe tō ’outou mau tālēni ’e tō ’outou itoito. E mea fa’ahiahia tō ’outou fa’aro’o ’e tō ’outou here i te Fatu, i Tāna ’ohipa, ’e i Tāna mau tamaiti ’e mau tamāhine. ’A tāmau noa i te ora i te ’evanelia. ’A fa’arahi i te reira i mua i tō ’outou mau ’āpiti pā’āto’a. E hau atu i te rahi te fa’aurura’a tā tā ’outou mau ’ohipa maita’i e fa’atupu, i te mau huru parau ato’a tā ’outou e nehenehe e parau. ’A haere nā ni’a i te ’ē’a nō te te vi’ivi’i ’ore ’e te parau mau, ma te fa’aro’o ’e te ha’apa’o maita’i. E tuha’a ’outou nō te hō’ē ’ōpuara’a mure ’ore, e ’ōpuara’a i fa’ata’ahia ’e te Atua tō tātou Metua Mure ’Ore. E tuha’a te mahana tāta’itahi nō taua tau mure ’ore ra.

’Ua ’ite au ē, e rave rahi ’outou e ’amo nei i te mau hōpoi’a teimaha. ’Ia tauturu mai tō ’outou mau ’āpiti i roto i te ’Ēkālesia, tō ’outou mau taea’e ’e te mau tuahine, ia ’outou i roto i te reira mau hōpoi’a. ’Ia tae atu tā ’outou mau pure Iāna ra, ’oia te pūai rahi, tei here ia ’outou, ’e ’o te nehenehe e fa’atupu i te mau pūai ’e i te mau mea e nehenehe e tauturu ia ’outou. E ’ohipa teie nō te mau semeio. ’Ua ’ite ’outou i te reira, ’e ’ua ’ite au i te reira. E mea ohie nā’u ’ia parau ia ’outou ’eiaha e ha’aparuparu te mana’o, e parau noa atu rā vau te reira, ’e tē fa’aitoito atu nei au ia ’outou ’ia haere i mua nā roto i te fa’aro’o.²⁵

E mea fa’ahiahia te pūai o te mau vahine fa’aro’o. ’Ua fa’a’ite-tāmau-noa-hia te reira i roto i te ’ā’amu o teie ’ēkālesia. Tē haere noa ra te reira i rotopū ia tātou i teie mahana. Tē mana’o nei au ē, hō’ē tuha’a te reira o te hanahana i roto ia ’outou.

E te mau tuahine, ’a tītau ’ia tae’ahia te fāito o te reira hanahana. I roto i te reira tauto’ora’a, ’a fa’ariro i te ao tā ’outou e noho nei ’ei vāhi maita’i a’e nō ’outou iho ’e nō te feiā ato’a e ora i muri a’e ia ’outou.²⁶

’Ia ha’amaita’ihia te Atua nō te mau vahine fa’ahiahia o teie ’Ēkālesia. ’Ia tanu mai ’Oia i roto i tō ’outou ’ā’au i te hō’ē mana’o ha’apeu i tō ’outou mau ’aravihi ’e i te hō’ē ’itera’a i te parau mau o te ti’a ’ia riro ’ei hoe nō te tāpe’a pāruru ia ’outou i te mau vero ato’a.²⁷

Te mau mana’o tauturu nō te tuatāpapara’a ’e te ha’api’ira’a

Mau uira’a

E aha tā tātou e ha’api’i mai mai roto mai i te peresideni Hinckley nō ni’a i te huru o te mau mana’o o te Metua i te Ao ra nō ni’a i tāna mau tamāhine ? (Hi’o te tuha’a 1). Nō te aha e mea faufa’a nō tātou ’ia hāro’aro’a i te « ti’ara’a teitei ’e te mo’a » o te mau vahine i roto i te ’ōpuara’a mure ’ore a te Atua ?
E aha te tuha’a o te a’o a te Fatu ia Emma Semita ’o te riro ’ei maita’i nō ’outou ? (Hi’o te tuha’a 2). E aha te ti’a ia tātou ’ia ’apo mai i roto i te tuha’a 2 nō ni’a i te rirora’a ’ei mea ha’apa’o maita’i ? E aha te ti’a ia tātou ’ia ’apo mai nō ni’a i te rirora’a ’ei « vahine mā’itihia » ? E aha te ti’a ia tātou ’ia ’apo mai nō ni’a i te huru o te fa’a’ohipara’a i te mau pāpa’ira’a mo’a i ni’a ia tātou iho ?
E aha tō ’outou mana’o ’a tai’o ai ’outou i te a’ora’a a te peresideni Hinckley i te mau metua vahine ? (Hi’o te tuha’a 3). E mea nāhea ’outou i ha’amaita’ihia ai i te fa’aurura’a a te hō’ē metua vahine ? Nō te mau metua, nō te aha « ’aita e tītaura’a hau atu i te teimaha » i te fa’a’amura’a i tā rātou mau tamari’i « i roto i te here ’e te hau ’e te parau ti’a » ?
E aha te mau hi’ora’a tā ’outou i ’ite nō ni’a i te « pūai ’e te aravihi rahi » o te mau vahine i roto i te ’Ēkālesia ? (Hi’o te tuha’a 4). E aha te tahi mau huru tauturura’a a te mau vahine nō te fa’atupu i « te tahuti ’ore ’e te ora mure ’ore o te mau tamaiti ’e te mau tamāhine pā’āto’a a te Atua » ? Nō te aha e mea faufa’a ’ia rave ’āmui te mau vahine ’e te mau tāne i te ’ohipa nō te fa’ahaere i te ’ohipa a te Fatu i mua ? E aha te tahi mau hi’ora’a tā ’outou i ’ite nō ni’a i te reira ?
’A hi’o fa’ahou i te mau ha’amaita’ira’a nō roto mai i te Sōtaiete Tauturu, mai tā te peresideni Hinckley i tātara mai i roto i te tuha’a 5. E aha te mau ha’amaita’ira’a tei roa’a ia ’outou nā roto i te mau ’ohipa a te mau tuahine o te Sōtaiete Tauturu, tae noa atu ia rātou ’o tē tāvini nei i roto i te Feiā ’Āpī Tamāhine ’e te Paraimere ? Nāhea e ti’a ai ia ’outou ’ia ha’apūai i te Sōtaiete Tauturu i roto i tā ’outou pāroisa ? Nāhea e ti’a ai i te Sōtaiete Tauturu ’ia tauturu i te mau vahine ’ia fa’arahi i tā rātou fa’aurura’a i te maita’i ?
’A feruri i te fa’aitoitora’a a te peresideni Hinckley ’ia « tītau ’ia tae’ahia te pūai rahi i roto ia ’outou » (tuha’a 6). Nāhea e roa’a ai ia tātou te hi’ora’a ātea maita’i a’e i te huru tā te Atua hi’ora’a i tō tātou pūai a muri a’e ? Nāhea e ti’a ai ia tātou ’ia haere i mua e tae’ahia ai tō tātou pūai ? I nāfea tō ’outou ’itera’a i te « pūai… fa’ahiahia o te mau vahine fa’aro’o » ?

Te mau pāpa’ira’a mo’a

Maseli 31:10–31 ; Luka 10:38–42 ; Te mau Ohipa 9:36–40 ; Roma 16:1–2 ; 2 Timoteo 1:1–5 ; Alama 56:41–48

Tauturu ha’api’ira’a

« ’A fa’aineine ai ’outou nō te ha’api’i i te ha’api’ira’a tāta’itahi, ’a pure ’ia tauturu mai te Vārua ia ’outou ’ia ’ite e aha te taime e fa’a’ite ai ’outou i tō ’outou mau mana’o mo’a roa a’e. E fa’auruhia mai paha ’outou ’ia fa’a’ite i te ’itera’a pāpū e rave rahi taime i te roara’a o te ha’api’ira’a, ’eiaha rā i te pae hope’a noa » (Te Ha’api’ira’a, ’Aore e Pi’ira’a Te’itei a’e [1999], 44).