Kapitulo 23
Indibidwal nga Responsibilidad
“Kita naglaum sa atong mga miyembro sa tanang dapit sa pagkat-on sa hustong mga baruganan ug sa pagdumala sa ilang mga kaugalingon.”
Gikan sa Kinabuhi ni Joseph Fielding Smith
Si Brother D. Arthur Haycock naglakaw padulong sa Church Administration Building usa ka adlaw niana sa dihang nakita niya nga giablihan ni Presidente Joseph Fielding Smith ang pultahan sa kilid. Nagkinahanglan nga mosulod sa building, diin nagtrabaho siya isip secretary sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, si Brother Haycock “nagdali og saka sa hagdanan, duha o tulo ka ang-ang matag higayon, nga makasulod sa pultahan sa dili pa kini mosira. Hapit wala siya makasulod. Sa diha na siya sa sulod sa building nagdali na usab siya sa pag-apas ni Presidente Smith aron ikadungan siya sa elevator. Mikomentaryo siya ngadto kaniya, ‘Nanghinaut ako nga ingon niana ako ka swerte nga makaluklok sa langit agi sa pultahan nga imong giablihan.’” Sa sinugdanan si Presidente Smith wala motubag, ug si Brother Haycock naguol nga sa iyang paninguha nga magpakatawa, nakasulti siya og sayop. Apan “sa dihang miabut sila sa elevator miingon si Presidente Smith, nga may kahimuot sa iyang hitsura, ‘Karon, brother, ayaw pagdahum niana!’”1
Pinaagi sa mga sermon ug mga lihok, gibalik-balik ni Presidente Smith pagtudlo ang mga baruganan nga iyang gipakigbahin ni Brother Haycock: Iyang gihatagan og gibug-aton nga bisan tuod ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw kinahanglan nga magkugi sa pagtabang sa uban nga madawat ang mga panalangin sa ebanghelyo, ang kaluwasan usa ka indibidwal nga responsibilidad. Giawhag usab niya ang mga Santos sa pagbarug sa ilang kaugalingon ug sa pagtrabaho nga makugihon sa temporal nga mga paninguha. “Ingon niana ang kinabuhi,” miingon siya, “ang pagpalambo sa atong potensyal, ug ilabi na ang pagbaton og pagpugong sa kaugalingon.”2
Nakat-unan ni Joseph Fielding Smith ang pagtrabaho niadtong bata pa siya. Ang iyang amahan kasagaran wala sa panimalay, busa “gigahin niya kadaghanan sa panahon sa iyang pagkabata sa pagtrabaho sa buhat sa mga hamtong.” Gani, sa iyang kakugihan “wala niya tuyoang makakuha dayon og trabaho kay sa iyang pagkinahanglan, nga sa binatang garbo gigatasan niya sa hilom ang usa sa mga baka sa pamilya sa pagpakita nga siya makabuhat niini, ug busa gihatagan sa permanente nga trabaho.”3
Ang iyang kaandam sa pagtrabaho mipadayon sa dihang siya miserbisyo og full-time nga misyon sa England. Ang iyang asawa nga si Louie misulat sa mosunod ngadto kaniya samtang tua siya didto: “Nasayud ako nga imong gihigugma ang katungdanan labaw kay sa kalingawan ug busa ako adunay dako kaayo nga gugma ug pagsalig nga gibati nako nga ingon og ikaw hapit na mahimong perpekto nga batan-ong lalaki.”4 Agi og dugang sa pagtuman sa iyang katungdanan sa pagtudlo sa ebanghelyo ngadto sa uban, naningkamot siya pag-ayo sa pagkat-on sa ebanghelyo sa iyang kaugalingon mismo. Sa usa ka sulat nga iyang gipadala sa panimalay, miasoy siya sa iyang mga paninguha sa pagmemorya og linya sa kasulatan: “Ako naninguha sa tibuok adlaw sa pagkat-on og linya sa kasulatan ug wala pa gyud nako makuha kini. Apan ako determinado sa pagkat-on niini sa dili pa ako mahuman.”5
Gipasunod ni Presidente Smith ang iyang kinaiya sa pagtrabaho ngadto sa iyang mga anak. Gisultihan niya sila: “Ang mga tawo mamatay sa higdaanan. Ug mao usab ang ambisyon kon ikaw naghigda.” Uban niini nga baruganan isip giya, siya ug ang iyang asawa naniguro nga ang ilang mga anak mobangon og sayo kada buntag ug mohimo sa ilang bahin sa paglimpyo ug sa paghapnig sa panimalay. “Sa laing paagi maingon og dautan ngadto ni Papa nga naghigda pa kami lapas sa alas sais,” gihinumduman sa usa sa iyang anak nga mga lalaki. “Sa tinuod nasulayan ko kini og kausa ra. Gipaniguro sa akong amahan nga dili na kana nako usbon.”6 Si Presidente Smith mitabang usab sa panimalay. Sa dihang siya ug si Louie bag-o pang minyo, mitrabaho siya og maayo kutob sa iyang mahimo sa pagtukod sa ilang unang panimalay. Sa nanglabay nga mga panahon, kasagaran siya ra ang nag-ayo sa ilang panimalay, mitabang sa kusina, ug mitabang siya sa pagpamu-po sa mga prutas kon hinog na ug mipreserbar niini sa mga botelya.7
Si Brother Haycock, ang mao nga tawo kinsa makausa midali sa pagsunod ni Presidente Smith ngadto sa Church Administration Building, sa kadugayan nahimong personal nga secretary sa lima ka Presidente sa Simbahan, lakip ni Presidente Smith. Niining suod nga panag-uban, nakita niya ang nagpadayong mga paninguha ni Presidente Smith sa pagpauswag sa iyang kaugalingon sa espirituhanong paagi. Miingon siya nga kasagaran siyang mosulod ngadto sa opisina ni Presidente Smith ug makit-an ang propeta nga nagtuon sa mga kasulatan o nagbasa og lain nga libro.8
Mga Pagtulun-an ni Joseph Fielding Smith
1
Ang Ginoo naglaum kanato nga magmakugihon sa pagpaninguha og temporal ug espirituhanong mga panalangin.
Ang Ginoo miingon ngadto ni [Adan]: “Sa singot sa imong nawong magakaon ikaw sa tinapay” [Genesis 3:19; tan-awa usab sa Moises 4:25], ug ngadto sa tanang panahon ang Ginoo misulti sa iyang katawhan sa pagkugi, sa pagserbisyo kaniya diha sa pagkamatinud-anon, sa pagtrabaho. …
Sa unang mga panahon sa Simbahan dinhi niining mga walog [sa Utah], gihatagan ni Presidente Brigham Young ug sa ubang kaigsoonan og dakong importansya ang pagkamakugihon, ug kini gikinahanglan tungod kay ang atong mga katigulangan miabut dinhi nga walay dala. Gikinahanglan nilang magtrabaho. Gikinahanglan nilang magkugi. Importante nga sila makahimo sa mga butang nga ilang gikinahanglan, ug busa ang tambag kabahin niana ug niana nga direksyon gihatag ngadto kanila kanunay nga gikinahanglan nilang magkugi. Gitudloan sila nga dili magmapagarbuhon diha sa ilang mga kasingkasing. Mianhi sila dinhi diin makasimba sila sa ilang Ginoo nga ilang Dios ug makasunod sa iyang mga sugo. Gisultihan sila sa pagmapainubsanon ingon man sa pagmakugihon. … O, nanghinauot ako nga atong mahinumduman kana. Gikasubo ko nga atong gikalimtan. …
… Ang Ginoo miingon, “Dili kamo magtinapulan kay siya nga tapulan dili makakaon sa pan ni makasul-ob sa mga saput sa mamumuo.” [D&P 42:42.] Kana makatarunganon, dili ba? Nganong ang usa ka tawo nga nagtinapulan makigbahin sa gikugihan sa makugihon—kon kining tawhana kinsa tapulan, anaa sa maayong panglawas aron makatrabaho? Dili gyud ako motugot sa bisan unsa nga matang sa hiniusang lihok nga ang tumong mao ang pagdaot sa pagkalalaki pinaagi sa pag-awhag sa mga tawo nga magtinapulan, ug dili ako manumbaling pilay edad niana nga tawo. Dili kini igsapayan pila ang iyang edad, kon ang tawo lig-on sa pisikal ug makahimo og mga serbisyo, kinahanglan nga atimanon niya ang iyang kaugalingon mismo; kana ang gilauman sa Ginoo nga iyang pagabuhaton.
Ang Ginoo miingon diha sa laing pagpadayag:
“Ug usab, sa pagkatinuod Ako moingon nganha kaninyo, nga ang matag tawo kinsa adunay katungdanan sa pagsangkap alang sa iyang kaugalingon nga banay, himoa nga siya makasangkap, ug siya dili gayud mawad-an sa iyang korona; ug himoa nga siya maghago diha sa Simbahan. Himoa nga ang matag tawo makugihon diha sa tanan nga mga butang. Ug ang tapulan walay dapit sa Simbahan, gawas nga siya maghinulsol ug mag-usab sa iyang mga pamaagi.” [D&P 75:28–29.]
Mao kana ang tambag nga gihatag sa Ginoo sa Simbahan karon. Ug kini dili lamang pagagamiton sa pagdaro sa mga umahan, o sa pag-ani ug sa industriya, apan kini nagpasabut usab nga ang tawo kinahanglan nga magkugi sa espirituhanong mga butang ingon man sa mga temporal nga panginabuhian.9
Ania kita dinhi alang sa dakong katuyoan. Kana nga katuyoan dili nga mabuhi og 100 ka tuig, o minus pa, ug magtanom sa atong kaumahan, mag-ani sa atong mga abut, mamu-po sa mga bunga, magpuyo sa mga balay, ug libutan ang atong mga kaugalingon sa mga kinahanglanon sa mortal nga kinabuhi. Kana dili mao ang katuyoan sa kinabuhi. Kining mga butanga gikinahanglan sa atong pagpuyo dinhi, ug kana mao ang rason ngano nga kita kinahanglan nga magkugi. Apan pila ka mga tawo ang naggahin sa ilang panahon sa paghunahuna nga ang tanan sa kinabuhi mao ang pagtigum sa mga butang niini nga kalibutan, pagpuyo sa kaharuhay, ug paglibut sa atong mga kaugalingon sa tanang mga kaluho, ug mga pribilehiyo, ug sa mga kalingawan nga posibling maangkon sa mortal nga kinabuhi, ug dili na maghunahuna og bisan unsa pa?
Ang tanan niining mga butanga lumalabay lamang nga mga panalangin. Mokaon kita aron mabuhi. Gisininaan nato ang atong mga kaugalingon sa paghatag og kainit ug pagtabon. May mga balay kita nga kapuy-an alang sa atong kaharuhay ug kasayon, apan kinahanglan kitang motan-aw niini nga mga panalangin nga lumalabay nga mga panalangin nga gikinahanglan samtang nagpanaw niini nga kinabuhi. Ug kana mao ra ang kaayohan niini ngari kanato. Dili nato madala ang bisan hain niini kon kita mamatay. Bulawan, pilak ug mahalong mga bato, nga gitawag og bahandi, mga walay gamit sa tawo kutob lamang nga kini makahimo kaniya sa pag-amuma sa iyang kaugalingon ug makasangkap sa iyang mga panginahanglan dinhi.10
Ang Ginoo … naglaum kanato sa pagbaton og kahibalo sa temporal nga mga butang aron kita makaatiman sa atong mga kaugalingon sa temporal nga paagi, aron kita makaserbisyo sa atong isigka-tawo; ug aron kita makadala sa mensahe sa ebanghelyo ngadto sa uban niyang mga anak sa tibuok kalibutan.11
“Ang Ginoo … naglaum kanato sa pagbaton og kahibalo sa temporal nga mga butang.”
Ang tuyo sa atong pagkatawo dinhi mao ang pagbuhat sa kabubut-on sa Amahan ingon nga kini gibuhat didto sa langit, sa pagbuhat og pagkamatarung dinhi sa kalibutan, sa pagpugong sa kadautan ug pagyatak niini sa atong mga tiil, sa pagbuntog sa sala ug sa kaaway sa atong mga kalag, sa pagpaningkamot batok sa pagkadili hingpit ug sa mga kahuyang sa kabus nga napukan nga katawhan, pinaagi sa inspirasyon sa Ginoo ug sa iyang gahum nga gipakita ug busa nahimo nga mga santos ug mga sulugoon sa Ginoo dinhi sa kalibutan.12
2
Kita sa katapusan may tulubagon ngadto sa Ginoo alang sa atong paghimo sa atong katungdanan.
Kita naglihok kalabut sa atong hugot nga pagtuo ug konsensya; wala kamo makigsabut kanako, wala sa Kapangulohan sa Simbahan, apan sa Ginoo. Wala ako makigsabut sa mga tawo kalabut sa akong ikapulo—ang akong mga pakigsabut anaa sa Ginoo; nga mao, kalabut sa akong kaugalingong pamatasan diha sa Simbahan ug kalabut sa akong pagsunod sa ubang mga balaod ug mga lagda sa Simbahan. Kon mapakyas ako sa pagsunod sa mga balaod sa Simbahan, ako ang responsable ngadto sa Ginoo ug manubag kaniya, sa umaabut, alang sa akong wala pagtagad sa katungdanan, ug tingali ako manubag ngadto sa Simbahan alang sa akong pakigdait. Kon akong buhaton ang akong katungdanan, sumala sa akong pagsabut sa mga panginahanglanon sa Ginoo kanako, nan ako kinahanglang may konsensya nga walay sala. Kinahanglan nga aduna akoy kalipay diha sa akong kalag nga ako naghimo lamang sa akong katungdanan sumala sa akong pagsabut niini, ug akong dawaton ang mga sangputanan. Alang kanako, kini butang nga tali kanako ug sa Ginoo, busa ingon man sa matag usa kanato.
Siya mipadala sa iyang Bugtong Anak nganhi sa kalibutan, sa pagtuman sa misyon nga iyang gibuhat, mipadala usab sa tanang kalag nga namati sa akong tingog, ug sa pagkatinuod sa matag lalaki ug babaye sa kalibutan, sa pagtuman og misyon, ug kana nga misyon dili matuman pinaagi sa walay pagtagad, ni pinaagi sa pagbaliwala, ni kini matuman pinaagi sa pagkawalay alamag.
Kinahanglan atong kat-unan ang katungdanan nga kita may tulubagon sa Ginoo ug sa usag usa; kining mga butanga importante, ug dili kita molambo sa espirituhanong mga butang, dili kita motubo sa kahibalo kalabut sa Ginoo o diha sa kaalam, nga walay paggahin sa atong mga hunahuna ug sa atong mga paninguha ngadto sa atong kaugalingong kaayohan, ngadto sa pagtubo sa atong kaugalingong kaalam ug kahibalo sa mga butang sa Ginoo.13
Kini sayon kaayo alang sa katawhan sa pagbasol og usa ka tawo alang sa ilang kaugalingon nga mga kasaypanan, ug sayon kaayo alang kanato, tungod sa atong tawhanong kinaiyahan, sa pagdawat sa pagdayeg kon ang butang nga natuman usa ka butang nga nakapahimuot ug naghatag og kaayohan. Apan dili gayud kita modawat sa responsibilidad sa atong mga kasaypanan nga dili makapahimuot, ug busa naninguha kita sa pagbutang nianang matang sa responsibilidad sa laing dapit ug diha sa uban. … Atong pas-anon ang atong kaugalingong mga responsibilidad, ug dili maninguha sa pagbutang niini sa laing dapit.14
3
Ang Dios naghatag kanato og kabubut-on ug naglaum kanato sa pagbuhat sa tanan nga atong mahimo alang sa atong mga kaugalingon.
Ang kabubut-on [mao] ang mahinungdanon nga gasa nga gihatag sa Ginoo diha sa matag kalag sa paglihok alang sa iyang kaugalingon, sa paghimo sa iyang kaugalingon nga pagpili, nga mahimong tinugyanan nga may gahum sa pagtuo ug pagdawat sa kamatuoran ug sa pagdawat og kinabuhing dayon o sa pagsalikway sa kamatuoran ug pagdawat sa kahasol sa konsensya. Kini mao ang usa sa labing mahinungdanon nga gasa sa Dios. Mag-unsa kita kon wala kini, kon kita gipugos sama sa pipila ka mga tawo nga buot sa ilang isigka-tawo nga pugson sa pagbuhat sa ilang kabubut-on? Walay kaluwasan; walay mga ganti sa pagkamatarung; walay usa nga masilutan alang sa pagkadili matinud-anon tungod kay ang mga tawo walay tulubagon sa atubangan sa ilang Tigbuhat.15
Gipangutana si Joseph Smith kon giunsa niya pagdumala ang daghan kaayo ug nagkalain-laing katawhan sama sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Mitubag siya: “Ako mitudlo kanila sa husto nga mga baruganan ug gidumala nila ang ilang mga kaugalingon.”
Kini mao ang baruganan diin atong gidumala ang Simbahan. Kita naglaum sa atong mga miyembro sa tanang dapit sa pagkat-on sa hustong mga baruganan ug sa pagdumala sa ilang mga kaugalingon.16
“Walay tawo, pinaagi sa bisan unsa nga balaod sa Amahan, nga gipugos sa pagbuhat og maayo. … Ang matag usa mahimong molihok alang sa iyang kaugalingon.”
Kining mahinungdanon nga gasa sa kabubut-on, nga mao ang pribilehiyo nga gihatag ngadto sa tawo sa paghimo sa iyang kaugalingon nga pagpili, wala gayud sukad mabakwi, ug dili gayud pagabakwion. Kini usa ka mahangturon nga baruganan nga naghatag og kagawasan sa hunahuna ug lihok sa matag kalag. Walay tawo, pinaagi sa bisan unsa nga balaod sa Amahan, nga gipugos sa pagbuhat og maayo; walay tawo sukad nga gipugos sa pagbuhat og dautan. Ang matag usa mahimong molihok alang sa iyang kaugalingon. Kini plano ni Satanas ang pagguba niini nga kabubut-on ug pagpugos sa mga tawo sa paghimo sa iyang kabubut-on. Walay mahimong maayo nga kinabuhi nga wala kining mahinungdanon nga gasa. Ang mga tawo kinahanglan gayud nga adunay pribilehiyo sa pagpili bisan kon sila mosukol batok sa balaang mga balaod. Sa tinuod ang kaluwasan ug kahimayaan kinahanglan gayud nga moabut pinaagi sa kabubut-on nga walay pagpugos ug pinaagi sa indibidwal nga kaayo aron ang mga ganti sa pagkamatarung mahatag ug ang tukma nga silot mapahamtang ngadto sa nakalapas.17
Kita nagtuo nga kini pinaagi sa grasya nga kita maluwas human sa tanan nga atong mabuhat, ug sa pagtukod diha sa pundasyon sa pag-ula ni Kristo, kinahanglan gayud nga lihokon sa tanang tawo ang ilang kaugalingong kaluwasan uban sa kahadlok ug pagpangurog diha sa atubangan sa Ginoo [tan-awa sa 2 Nephi 25:23; Mormon 9:27].18
Kini usa ka importanting kamatuoran, gipakita pinaagi sa tataw nga mga lihok ug pinaagi sa gipasabut sa tanang mga kasulatan, nga gihimo sa Dios alang sa mga tawo ang tanan nga dili mahimo sa mga tawo alang sa ilang mga kaugalingon sa pagsiguro og kaluwasan, apan naglaum siya sa mga tawo sa pagbuhat sa tanan alang sa ilang mga kaugalingon kutob sa ilang mahimo.
Tungod niini nga baruganan kini supak sa lagda sa langit nga gitukod sa wala pa ang katukuran sa yuta, alang sa balaang mga mensahero kinsa nabanhaw, o mga mensahero kinsa sakop sa langit, sa pag-anhi sa kalibutan ug paghimo og trabaho alang sa mga tawo nga sila makabuhat alang sa ilang mga kaugalingon. …
Dako kaayong sayop nga motuo nga gibuhat ni Jesus ang tanan alang sa mga tawo nga igo lang sila mosulti nga sila mituo kaniya, ug wala na silay lain pang buhaton. Ang mga tawo adunay trabaho nga pagabuhaton kon sila nagtinguha sa pag-angkon og kaluwasan. Kini nahiuyon niining mahangturong balaod nga ang anghel misugo ni Cornelio ngadto ni Pedro [tan-awa sa Mga Buhat 10], ug nga si Ananias gipadala ngadto ni Pablo [tan-awa sa Mga Buhat 9:1–22]. Tungod usab sa pagkamasulundon niini nga balaod nga si Moroni, kinsa nakasabut sa mga panulat diha sa mga palid sa Nephite, wala maghimo og paghubad, apan ubos sa direksyon sa Ginoo, gihatag ngadto ni Joseph Smith ang Urim ug Thummim pinaagi diin siya nakahimo sa pagtuman nianang importanting buhat pinaagi sa gasa ug gahum sa Dios.19
4
Ang atong duha ka dagkong mga responsibilidad mao ang pagpaninguha sa atong kaugalingon nga kaluwasan ug sa pagtrabaho nga makugihon alang sa kaluwasan sa uban.
Aduna kita niining duha ka dagkong mga responsibilidad. … Una, ang pagpaninguha sa atong kaugalingong kaluwasan; ug, ikaduha ang atong katungdanan ngadto sa atong isigka-tawo. Karon akong dawaton nga ang akong unang katungdanan mao, kutob nga ako may kalabutan, sa pagpaninguha sa akong kaugalingong kaluwasan. Kana mao ang inyong unang indibidwal nga katungdanan, ug ingon man sa matag miyembro niini nga Simbahan.20
Ang atong unang kabalaka kinahanglan ang atong kaugalingong kaluwasan. Kinahanglan nga atong paninguhaon ang matag panalangin sa ebanghelyo alang sa atong mga kaugalingon. Kinahanglan kitang magpabunyag ug mosulod ngadto sa kapunongan sa celestial nga kaminyoon aron kita mahimong mga manununod sa kahingpitan sa gingharian sa atong Amahan. Dayon kita kinahanglan nga magpakabana mahitungod sa atong mga pamilya, atong mga anak, ug sa atong mga katigulangan.21
Kini … atong katungdanan sa pagluwas sa kalibutan, sa mga patay ingon man usab sa mga buhi. Kita nagluwas sa mga buhi kinsa mohinulsol pinaagi sa pagsangyaw sa ebanghelyo taliwala sa mga nasud ug sa pagpundok sa mga anak ni Israel, ang matinuoron sa kasingkasing. Kita nagluwas sa mga patay pinaagi sa pag-adto sa balay sa Ginoo ug sa pagpahigayon niini nga mga seremonyas —pagbunyag, pagpandong sa mga kamot, pagkumpirma, ug ang ubang mga butang nga gikinahanglan sa Ginoo kanato—alang kanila.22
Kini akong katungdanan, ingon man usab inyong katungdanan, akong mga kaigsoonan—kay ang responsibilidad gibutang usab diha kaninyo—sa paghimo sa labing maayo kutob sa atong mahimo, ug dili molikay, apan maningkamot uban sa tibuok natong kalag sa pagpalambo sa mga calling nga gihatag sa Ginoo kanato, sa paghago nga makugihon alang sa kaluwasan sa atong kaugalingong pamilya, matag usa kanato, ug alang sa kaluwasan sa atong mga silingan, ang kaluwasan niadtong kinsa tua sa layo kaayo.23
Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Pagtudlo
Mga Pangutana
-
Unsay nakapadani kaninyo mahitungod sa mga paninguha ni Presidente Smith sa pagtudlo sa iyang mga anak sa pagtrabaho? (Tan-awa sa “Gikan sa Kinabuhi ni Joseph Fielding Smith.”) Unsay atong mabuhat sa pagtabang sa mga kabataan nga mahimong mas responsable?
-
Sa unsa nga paagi nga ang mga pagtulun-an sa seksyon 1 nagdugang sa inyong pagsabut kabahin sa pagbarug sa kaugalingon? Paghunahuna mahitungod sa unsay inyong mabuhat nga mas makabarug sa kaugalingon?
-
Ribyuha ang tambag diha sa seksyon 2. Unsa ang kahulugan niini kaninyo nga mahimong “responsable ngadto sa Ginoo”?
-
Gitudlo ni Presidente Smith, “Kita naglaum sa atong mga miyembro sa tanang dapit sa pagkat-on sa hustong mga baruganan ug sa pagdumala sa ilang mga kaugalingon” (seksyon 3). Sa unsa nga paagi kini nga pagtulun-an makahatag og kaayohan sa mga pamilya? Sa unsa nga paagi kini makagiya sa mga korum sa priesthood ug sa mga Relief Society?
-
Sa atong paninguha nga makaserbisyo sa uban, ngano sa inyong hunahuna nga ang “atong unang kabalaka kinahanglan ang atong kaugalingong kaluwasan”? (Tan-awa sa seksyon 4.)
May Kalabutan nga mga Kasulatan
Tabang sa Pagtudlo
“Samtang magtudlo ka gikan niini nga libro, dapita ang uban sa pagpakigbahin sa ilang mga hunahuna, sa pagpangutana, ug sa pagtudlo sa usag usa. Kon aktibo silang moapil, mas andam silang makat-on ug modawat og personal nga pagpadayag” (gikan sa pahina ix niini nga libro).