Wase 17

Na Lawa ni Tiko Savasava

Na Turaga e dua walega na nona itagede ni bula savasava—na taucoko ni tiko savasava me baleta na tagane kei na yalewa ni bera na vakamau kei na taucoko ni yalodina ni oti na vakamau.

Na Bula nei Spencer W. Kimball

Ena nodra vakasalataki na lewe ni Lotu me baleta na veigadivi, veilasamaki, kei na vakamau, e vakadreta kina o Peresitedi Spencer W. Kimball na bibi ni kena bulataki na lawa ni tiko savasava ni Turaga kei na yalodina. E veivakasalataki talega me baleta na veivakatovolei nei Setani me cakava na kaukauwa ni lawa oqo me vakadonui se me vakamalumalumutaki. E tukuna me baleta e dua na veiwatini gone ka rau a soro ki na veivakaisini ni meca:

“E kaya na gonetagane, ‘Io, keirau sa veisorovaki, ia keirau sega ni vakasamataka ni cala baleta ni keirau veivinakati.’ Au nanuma ga deu sa sega ni tauri koya rawa. Ena gauna e tekivu kina na vuravura, e a sega ni taqei rawa na levu ni ivalavala ca, ia me da rogoca ni ra vakadonui mai vei ira na itabagone ni Yalododonu Edaidai e vakidacalataki au. E tomana tale, ‘Sega, e sega ni cala, baleta ni keirau veivinakati.’

“Erau tokaruataka tiko vakawasoma na cakacaka butobuto ni kauta vakatani na ivakavuvuli ni lotu ka rau sa vakaraitaka vakairau na kena dina, ka rau sa tara e dua na bai ni veivorati, kei na daku ni bai oqo erau tucake tu kina ena vakalecaleca, ka vakaraitaka e matana levu na talaidredre.”

Ena nodrau vakaiulubale, e a sauma kina o Peresitedi Kimball, “Sega, kemudrau na noqu gone lomani, o drau a sega ni veivinakati. Na kena dodonu, o drau a dodomo ca.… Kevaka e dua e vinakata dina e dua tale, e rawa cake vua e dua me mate me baleta na tamata o ya ka kakua ga ni vakamavoataki koya. Ena gauna ni veidomoni, e biliraki tani ena dua na mata ni katuba na veivinakati savasava ka curu butako yani ki loma na dodomo ca.”¹

E a vakadinadinataka talega o Peresitedi Kimball ni reki kei na vakacegu e lako mai ena talairawarawa ki na lawa ni tiko savasava. E a raica ni veivakalougatataki oqo ena nodra bula na lewenilotu yalodina, me vaka ena veika e a sotava oqo o koya ena valetabu:

“Eke e kunea kina na vakacegu kei na loma vata kei na gagadre ni vakaitavi. E dua na gonetagane isulusulu vinaka kei na dua na goneyalewa vakavinivo balavu ka rairai vinaka, sega ni vakamacalataki rawa na kena totoka, tekiduru [ena] icabocabo ni isoro. Ena kaukauwa ni veiliutaki, au a kacivaka kina na veiqaravi vakalomalagi ena nodrau vakamau ka vauci rau vata me tawamudu e vuravura kei na vuravura vakasilesitieli. Era tiko e kea na yalosavasava. E tiko e kea na lomalagi.”²

iVakavuvuli nei Spencer W. Kimball

E vakatabuya na lawa ni tiko savasava na veimoceri taucoko sara ena taudaku ni vakamau.

Na itutu ni Lotu ena bula savasava e rawa me kilai, keitou vakaraitaka vakamatata na kena sega ni veisau sai koya e sega ni vaka e dua na isulu makawa ka sa dodonu me kau laivi. Sai koyakoya tikoga na Kalou ena siga sa oti, ena siga edaidai kei na veisiga e muri, kei na nona veiyalayalati kei na vunau era sega ni veisau; kei na gauna e sa batabata kina na siga ka ra sa sega ni cila na kalokalo, na lawa ni tiko savasava ena yavu tudei tikoga ena vuravura ni Kalou kei na lotu ni Turaga. E maroroya tu na Lotu na veivakavuvuli makawa e sega ni baleta ni ra sa makawa, ia e sa baleta ga ni ra dodonu.³

Na taucoko ni tiko savasava ni bera na vakamau kei na taucoko ni yalodina ni oti na vakamau era sa ivakarau tudei tikoga ka sega ni rawa ni veisau me na sega kina na ivalavala ca, rarawa, kei na sega ni marau.⁴

O ira era dauvakalialia na itovo ni vakamau, ka ra kaya ni sa ivakarau makawa, na tiko savasava ni bera na vakamau vata kei na yalodina, e rairai era sa vakadeitaka me ra tauyavutaka vakataki ira ga e dua na ivakarau vou ka vakaisini ira na tani. E sega beka ni rawa me ra raica ni na kena itinitini na kocokoco levu oqo e dua na galili titobu? E sega beka ni rawa me ra raica ni, veibiligi ni marau ena vakayawaki ira vakalevu cake tikoga mai na reki? E sega beka ni rawa me ra raica ni mataqali veivakamamautaki vakaoqo ena vakavuna e dua na qakilo kei na lala ni bula ka na sega ni rawa me na vakabulai ira mai muri e dua tale na mataqali marau? Na lawa ni tatamusuki e se sega ni bokoci (raica Kalatia 6:7].⁵

O ira na iapositolo kei na parofita ena gauna e liu era tukuna na levu ni ivalavala ca ka ra a sega ni dodonu kivei ira. E vuqa vei ira era ivalavala ca ni veidauci—veibutakoci, era na sega ni rawarawa na yalodra, garogaro ca, sega ni yalodina, yalodredre, veivosaki dukadukali, ivalavala tawa savasava, veibutakoci. Era okata kina na veimoceri kecega ena taudaku ni vakamau—veivakayagoi, vakatanitaki ni veilasamaki, vakatarai ni yago ka vakavuna na gagano ca, kei na vakaosoti ni dua na vakasama kei na veivosataki ni veimoceri. Era okata kina na veivalavala ca yadua e vunitaki tu kei na ivalavala ca vuni kei na veika kece ka sega ni vakalou kei na vakanananu kei na ivalavala dukadukali. E dua vei ira ka toro sobu duadua sai koya na veimoceri vakaveiwekani voleka sara.⁶

Kevaka e dua e tiko vua na gagadre kei na ivakarau ni [vakasalewalewa], me rawai ira me vaka ga na kena rawai na veireguci kei na veiyagoi se veibutakoci se veidauci. Na Turaga e vakacala ka vakatabuya na ivakarau oqo me vaka sara ga na nona vakacala na veidauci kei na veitovo tale eso ni veimoceri.… E dua tale, veibasai ki na vakabauta kei na nodra itukutuku e vuqa na tamata, na [ivalavala] oqo, me vaka na veibutakoci, e rawa me valuti ka vosoti, ia vakadua tale, ena na veivutuni titobu ka vakaidina walega, e kena ibalebale na biuti tani vakadua kei na veisau taucoko ni vakanananu kei na ivakarau. Na dina ni vuqa na matanitu ka vakakina e vuqa na lotu kei na dua na iwiliwili levu ni tamata ca era tovolea me ra vakalailaitaka na ca ni mataqali itovo vakaoqori, me mai na cala ni basu lawa ki na dodonu vakatamata e sega ni veisautaka na ituvaki kei na bibi ni ivalavala. O ira na tamata vinaka, tamata vuku, tamata rerevaka na Kalou ena veivanua kecega era se vakacalai ira tikoga na vakayacora na valavala oqori ka vakatokai ira me ra luve ni Kalou tawa kilikili; sa vakakina na lotu i Karisito, e vakacala ka vakacacana.… Na ivalavala ca vakasisila oqo ni vakasalewalewa e ivakarau makawa ena vuravura raraba. Era sa kawaboko yani e vuqa na veikoro lelevu kei na veivanua vakararamataki me baleta na ka oqo.⁷

E vakadonui na bula ni veimoceri savasava ena ivakarau dina ni vakamau. E tiko e dua na gauna kei na caka vakarauta ni veika kece sara ka tiko na kedra yaga. Ia na sotavi ni veimoceri ena taudaku ni vakamau vakalawa e solia ki na tamata yadua e dua na ka e dau vakayagataki, e dua ka ivakarau ni ka, ka yaco kina me veisolitaki, vakaveitaliataki, ka vakarabailevutaki.…

E dua na ivakarau kocokoco, veivakaisini, ka lawaki ca na veimoceri ni bera na vakamau. E dua na ivakarau ni dadatuvu ka tawadina na kena sega ni via ciqoma na itavi. Na vakamau e ka ni bula oqo kei na tawamudu. Na veibutakoci, kei na kena veika kece tale eso e baleta na siga edaidai, baleta na auwa, baleta na “gauna oqo.” E solia na bula na vakamau. E veimuataki ki na mate na veibutakoci.⁸

Na dodomo e taucoko ka daunanumi ira na tani, ia na garogaro e ca ka kocokoco.

Na gonetagane ka sega ni dina ena nona gauna ni cauravou ka yalataka na irogorogo vinaka, veigauna vinaka, veimaroroi, lasa, kei na loloma, ia ka rawa walega me solia na katakata ni yalo kei na veivuana vakatani—na ni cakacala, veika vakasisila, veicati, veivakasisilataki, yaco me cati sara, ka rawa ni yaco kina na bukete sega ni dodonu kei na veidokai. E vakaraitaka ni nona kisi e baleta na loloma kei na veika kecega e rawa me solia sai koya na dodomo ca. E tautauvata sara ga, kei koya na goneyalewa ka volitaki koya vakarawarawa. Na kena itinitini sai koya na vakacacani ni bula kei na vakamaduataki ni yalo.…

O ira na tamata gone oqo, era se veivosakitaka tikoga na dodomo. Sa dua na caka ca ena gauna totoka vakaoti! Na vuanikau e gaga baleta ni vunikau ca. Na tebe ni gusudra e kaya, “Au domoni iko.” Na yagodra e kaya, “Au vinakati iko.” E dauloloma ka taucoko na dodomo. Na dodomo sai koya mo solia, sega ni o taura. Na dodomo sai koya mo veiqaravi, sega ni veivakaisini.…

A cava na veidomoni? E vuqa na tamata era nanuma ni dua tu na veigaleleti vakayago ka ra vakawaletaka tu ga ena kena kainaki me “veidomoni” kei na “veidomoni ena imatai ni veirai.” … E rawa ni yaco me dua e totolo wale tu ga na nona galeleta e dua, ia na dodomo e yawa vakalevu cake sara mai na veigaleleti vakayago. E titobu sara, wiliki vata, ka macala vinaka. Na vakayarayarataki vakayago sai koya e duabau ga mai na vuqa na veitikina bibi; e dodonu me tiko kina na vakabauta kei na yalodei kei na kila kei na veitokani. E dodonu me tiko na kena inaki matau kei na ivakatagedegede. E dodonu me tiko na gugumatua kei na veiwekani. Na dodomo sai koya na savasava kei na toso ki liu kei na solibula kei na daunanumi ira na tani. Na mataqali dodomo vakaoqo e sega ni vakacauoca se dromu, ia e bula sivita na tauvimate kei na rarawa, dravudravua kei na veika vakaitaukei, veika e vakayacori kei na veivakayalolailaitaki, gauna kei na tawamudu. Me tomani tikoga na dodomo, e dodonu me vakalevutaki cake e veigauna na nuidei kei na veikilai vinaka sara, na kena vakaraitaki vakawasoma na vakavinavinaka e na yalodina ni veikauwaitaki. E dodonu me da dau guilecavi keda ka wasoma na noda kauwaitaki koya ka dua. Na veigagadre yadua, vakanuinui, navunavuci e dodonu me ra vakatabakiduataki ki na dua ga na sala .…

O koya na gonetagane e taqomaka na nona daulomani mai na veika kece sara e vakayagataki walega se veivakacacani, mai na beci kei na veivakalolovirataki mai vei koya vakaikoya se mai vei ira na tani, e vakaraitaka na dodomo dina. Ia na gonetagane ka vakayagataki nona itokani me vaka e dua na ivakawele bula me vakacegui koya tu ga vagauna—sai koya oqori na garogaro ca.

Na goneyalewa ka vakatotokataki koya vakayalo, vakaivakasama, ka vakayago ka na sega ni veivakayarayarataka vakayago ena vosa se isulusulu se itovo me vakayavalata se vakauqeta kina na nona itokani ka dabe tikivi koya toka me sauma lesu vakayago e sa vakaraitaka tiko na dodomo dina. Vei koya na goneyalewa me tara sara ga, vakayavalata veilomayaka ka temaka ka vakayagataka na veivakaraitaki ni garogaro ca kei na ivakarawa ni ka.…

Me qarauni na inaki ca ni tevoro ena nona vakavinakataka na irairai ni ivalavala ca me vinaka ena nona solia kina e dua na ivakatakilakila ka na vunitaka na nona ivakarau. E dua ga na kena ivakaraitaki oqori sai koya na kena vakamacalataki na garogaro me dodomo.⁹

E dina ga ni veimoceri e rawa ni dua na tiki bibi ka veivakacegui ni bula vakawati, e dodonu me da nanuma tiko ni a sega ni tuvanaki na bula me baleta duadua ga na veimoceri.¹⁰

Na duavata ni yalewa kei na tagane veiwatini, (ka me tagane kei na yalewa veiwatini duadua ga), e baleta na inaki levu duadua sai koya na nodra kau mai na gone ki na vuravura. Na veimoceri e a sega ni nakita na Turaga me dua walega na ka ni qito se me vakaceguya walega na gagano kei na garogaro ca. Eda kila ni a sega ni dua na ivakasala mai vua na Turaga e tukuni kina ni veisala dodonu ni veimoceri ena kedrau maliwa na tagane kei na yalewa veiwatini e gadrevi kina me vakaiyalayala ga ki na nodra buli na gone, ia me yacova mai oqo eda kunea e levu na ivakadinadina mai vei Atama ni sega na ka e vakarautaki mai vua na Turaga me baleta na veivakaduiduitaki ni veimoceri.¹¹

E dodonu me da levea na iyaloyalo vakasisila kei na so tale na ivakarau ni bula dukadukali.

Eda sa luvena vakayalo na Kalou, ka … da sa nona ibulibuli cecere duadua. E tiko vei keda vakayadua na kaukauwa vuni me da yaco rawa kina me da dua na Kalou—savasava, vakaturaga dina, dauveivakayarayarataki, kaukauwa, tu vakaikoya mai na veikaukauwa vakavuravura. Eda vulica mai na ivolanikalou ni da ka tawamudu vakayadudua, ni da a tiko vata kei na Kalou mai na ivakatekivu (raica Epa. 3:22). Na kila o ya e solia vei keda e dua na vakasama duatani me baleta na rokovi ni vakaturaga ni tamata.

Ia era sa tu e veivanua kecega na qasenivuli vakailasu, ka ra vakayagataka tiko na vosa kei na ivolatukutuku vakasisila, ivola, retio, retioyaloyalo (RY), vosa dukadukali—ka ra vakatetea tiko yani na veivakacacani ka vakarusa na veivakatagedegede savasava, ka vakina me vakamamautaka na garogaro ca vakayago.¹²

Eda sa besetaka sara ga vakalevu na iyaloyalo vakasisila ka ra sa robota tu oqo na noda vanua. E sa cakava tiko na lawa e dua na sasaga me tarova, ia na gaunisala uasivi duadua me tarovi kina sai koya na nodra viribaita na turaga kei na marama, vata kei ira na nodra matavuvale. Me dua mada na neimami taro vei kemuni, “Oi kemuni na tamata vinaka e na veitikotiko, o ni vinakata li me vakacacana na nomuni veimatavuvale kei ira o ni tiko veivolekati na itovo ca vakaoqo?”¹³

Ni da raica nodra vakuwai e vuqa na tamata ena noda isoqosoqo ena nodra tovolea vakaukauwa me ra vakaukauwataki ira na tamata ki na vakayaco ivakarau vakaisi, ena vosa dukadukali, sega ena kena ivalavala dodonu, eda lomatarotarotaka, se sa yaco beka mai o Setani vata kei na nona ivalavala butobuto, na ligana ca me dreti ira ki na nona kaukauwa na tamata ni vuravura oqo? Sa sega li ni vo e dua na iwiliwili veirauti ni tamata vinaka me ra butuqaqia na ca ka sa veivakaleqai tiko ena noda vuravura? Na cava eda se via vakadonuya tikoga kina na ca ka cava eda se via tomana tikoga kina na noda vosota na ivalavala ca?¹⁴

Eda nuitaka ni o ira na noda itubutubu kei ira na noda iliuliu era na sega ni dau vosota tikoga na iyaloyalo vakasisila. E benu dina sara ga, ia nikua e sa volitaki wavoki me vaka ga ni dodonu tu ka kakana ni veivakamamautaki.… E tiko na isema ena iyaloyalo vakasisila kei na, gagadre ni veimoceri kei na kedra dau vakatanitaki lolovira.¹⁵

E ka ni rarawa ni ivalavala ca e yaco mai na iyaloyalo vakasisila e rawa ni vakavuna na talaidredre tale eso, okati kina na vakalutu gone.¹⁶

Sa dua na ka lialia na nanuma ni sega na ka e kauta mai na iyaloyalo vakasisila. Era veiwekani kece tu na ivalavala ca. Na laba, butako, kucu, saqamua, kei na kedra vakayacori ka saumi na itovo ca oqo era vakani tiko mai ena bula ivalavala ca oqo. Na iwiliwili ni ivalavala ca ni veimoceri e via vakaraitaka toka e dua na veiwekani ena kedrau maliwa na cala ena lawa kei na iyaloyayalo vakasisila.

E sega sara ga ni vakabula na kena yaga ni veilasamaki. Eda sa vakamasuti ira na noda matavuvale me ra taqomaki ira na luvedra ena veigaunisala kecega e rawa. Eda bula tiko ena dua na vuravura ka sega ni vakaiyalayala, ia e dodonu me da vakadeitaka ni da sega ni yaco me da tiki ni vuravura vagalalataki o ya, na vuravura veivakayalolailaitaki o ya.¹⁷

Ko ni sa vakamasuti na lewe ni Lotu e veivanua taucoko mo ni kakua walega ni vorata na kena tete yani na matetaka bibi ni iyaloyalo vakasisila, ia me vaka na lewenivanua oqo mo ni yaco mo ni gugumatua ka kakua ni vakaukauwa ena saqati ni meca vakacakacakaikoya oqo ni kawatamata ena vuravura taucoko.…

… Vakavulici ira na luvemu me ra levea na veivakasosataki me vaka ni mate dewa bibi. Me vaka ni o lewenivanua, mo duavata ena kena valuti na veika vakasisila ena nomu itikotiko. Kakua ni vakamocera na kena cakacakataki mai vei ira na tamata era kunea na kena yaga mai na iyaloyalo vakasisila ena nodra kaya ni kau laivi na veika vakasisila sai koya na noda vakuwai na tamata mai na dodonu ni galala ni digidigi. Kakua ni vakalaiva me ra vakaveitaliataka na galala ni veimoceri ni se bera na vakamau.

Era sa tu ena vanua rerevaki na yalo vakamareqeti—na veiyalo era voleka ka lomani kivei keda vakayadua.¹⁸

E dodonu me ra taqomaki ira na gone kei na itabagone o ira na itubutubu kei na iliuliu mai na veivakayarayarataki ni ivalavala dukadukali.

Era na vulica mai vei iko o ira na luvemu ena itekivu ni nodra bula ni dodonu me ra kakua sara ga ni vakaitavi ena ivalavala dukadukali ena kena mataqali cava ga. Na ka oqo e sega ni rawa me tukuni ga vakadua kivei ira. Ia e dodonu ni ra se bera ni vakamau me dau tukuni vei ira vakaduanadrau ena veigauna, ka dodonu me ra kila tiko, ni sega walega ni nodra matavuvale kei na nodra itubutubu me ra namaka na veiqaravi cecere vakaoqo, ia na Turaga mai lomalagi, o Jisu Karisito, e namaki ira me ra vakasavasavataki ira tiko ka vagalalataki ira mai na ivalavala dukadukali.¹⁹

Na tevoro levu duadua edaidai sai koya na tawa savasava. Me vaka ga e dua na kuita, e ologa e dua na tamata ena ligana. E vuqa sara na veigaunisala me muataki ira kina na itabagone ki na veivakadukadukalitaki. Meu tukuna mada e vuqa na veika e roro mai me tagutuva na ituvatuva ni bula savasava.

Eso era vakawalena na nodra itavi qaravi vakalotu ka vakavulagitaki ira mai na veivakayarayarataki ni veivakasavasavataki ka veitaqomaki ni Lotu. E vaka me ikarua tiko ni ka na kosipeli ena veika era taleitaka yadua. Era calata na nodra veisoqoni, vakadonuya na cakacaka ni vuli, bula ni veilasamaki, se bisinisi se vakacakacaka me vakalatilati ki na bibi ni itavi qaravi vakalotu kei na kosipeli me yacova sara ni ra sa vakila ni vaka me sa mate na Lotu kei na kena ivakatagedegede.

E dua tale mai na veika e vuqa ka veiliutaki ki na tawa savasava sai koya na ivakarau tawa kilikili. E vuqa na goneyalewa kei na gonetagane edaidai era sa dokadoka ena nodra kila ka me baleta na veika e rawati vakatamata. Era nanuma ni ra sa kila kecega na isau ni taro. Era veivosakitaka na veidauci me vaka ga na nodra veivosakitaka tiko na motoka kei na iyaloyalo kei na isulu. E tubu kina na ivakarau tawa kilikili me yacova ni sa sega ni dua na ka me ra vakamareqeta rawa.²⁰

E sega ni dua na vuna me ra daramaka kina na goneyalewa na ivinivo lolovira se me vakaraitaka tu na yagodra me ulubaletaki ki na ni sa isulusulu vakavuravura. E rawa ni da bulia ga vakataki keda e dua na kena ivakarau.…

E sega talega ni dua na iulubale me ra vakaraitaka tu na yagodra na gonetagane. O ira na uabula e rawa ni ra vakaraitaka na yalodei kei na vakatulewa vinaka kevaka era vakauqeti ira na nodra itokani goneyalewa me ra dau vakaisulu maqosa. Kevaka e dua na gonetagane ena sega ni veigadivi kei na dua na goneyalewa ni sega tu ni maqosa na nona isulusulu, ena veisau sara vakatotolo na kena ivakarau.…

E a yalataka na Turaga kivei ira na yalodoudou, “Na ka kecega sa tu vei au sa nomu.” Mo yacova na vanua cecere oqo kei na veivakalougatataki sega ni vakaiyalayala, e dodonu mo kakua ni vakawaletaka. Taqomaka na nomu bula me kamikamica ka savasava ka makaresese, ka me sega ni yali rawa kina na ka. Me rawa ni vakayacori oqo, ena dodonu sara mo levea “na ivalavala ca kecega” kei “na kena torovi yani na ivalavala ca.”²¹

E sega ni rawa ni da vakabibitaka tikoga vakasivia na ivakarau tawa kilikili me vaka e dua na dai me levei ia e dodonu sara mada ga me da gole tani mai na veivakatovolei ka vakasavasavataki keda tikoga.²² –

Au vakatututaka … na ivakatagedegede ka tarava oqo. Ke dua na veibuku se veisasa ena veitaratara ni veilasamaki e dodonu me tu vakawawa me yacova na yabaki 16 se sivia, e dodonu mada ga me levu na vakatulewa me vakayagataki ena digidigi kei na kena vakabibitaki. E dodonu o ira na itabagone me ra se vakaiyalayalataka tiko na veitaratara voleka me vica vata na yabaki, baleta na gonetagane ena laki kaulotu ena gauna e sa na yabaki 19 kina.

Na veigadivi vakabibi na kena sa tauri vakabibi tiko mai vua e dua ena itekivu ni yabaki tini vakacaca ni nona bula e sa rui vakarerevaki. E vukica vakatani na iyaloyalo ni bula. E vakuwai iko mai na veika yaga ka vutuniyau; e yalana na veitokani, e vakalatilati ki na veimaliwai ka rawa me yaga sara vakalevu ena kena digitaki e dua na itokani ni bula oqo ka tawamudu.

E tiko dina e dua na gauna me baleta na danisi, me baleta na veilakoyaki, me baleta na veimaliwai, me baleta na veigadivi, vakatalega kina na veigadivi tudei ka kena itinitini na veidomoni ka na vakauti ira sara yani na gone itabaqase ki na valetabu me baleta na vakamau tawamudu. Ia sa ka bibi sara kina na gauna. Sai koya gona ni na cala mada ga kina na vakayacori ni so na ka dodonu ena gauna cala ena vanua cala kei na inaki cala.²³

Vakasavasavataka na nomu bula ka vagalalataki iko mai na veika lolovira taucoko kei na veivakanananu kei na veicakacaka butobuto. Levea na veitokani kece sara e veivakamaduataki ka vakalolovirataka na veika cecere, itagede dodonu ka tuvai tu me baleti keda. Ena qai toso vakavinaka na nomu bula ka na vakavolivoliti iko tiko na vakacegu kei na reki.²⁴

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Vakayagataka na vakasama eso oqo ena nomuni vulica na iwase oqo se ena nomuni vakavakarau mo ni veivakavulici. Raica na tabana e v–ix, me baleta na ikuri ni veivuke.

Veidutaitaki rau na veitokani e vakamacalataka o Peresitedi Kimball ena tabana e 211 vata kei rau na veitokani e vagolei ki na imatai ni parakaravu ena tabana e 212. Na cava e rawa me a vakauti rau na veitokani Yalododonu Edaidai ki na veimataqali vakasama kei na ivalavala vakaoqo?
Wilika na ikarua ni parakaravu ena tabana e 212. Na cava ena rawa mo ni kaya kivua e dua ka kaya ni sa ivakarau makawa na bula savasava? (Eso na ivakaraitaki, raica na tabana e 212–14.) Na cava eso na itinitini ni sega ni vakamuri ni lawa ni tiko savasava? Na cava eso na veivakalougatataki mai na talairawarawa kina?
Vakasamataka mada mo ni vakacavara vakacava na veiyatu vosa oqo: Na dodomo sai koya ____________. Na dodomo ca sai koya ______________. (Eso na ivakaraitaki, raica na tabana e 214–16) Me vakayarayarataki vakacava na noda vakanananu kei na noda ivalavala mai na noda kila na dodomo?
Na cava na vuna o ni nanuma kina ni ra a veivakasalataki ena kena saqati na iyaloyalo vakasisila o Peresitedi Kimball kei ira na vuqa na iliuliu ni Lotu mai na nona gauna? (Raica na tabana e 216–18.) Ena veisala cava e rawa ni da valuta kina na kena tete yani kei na veivakayarayarataki ni iyaloyalo vakasisila? Na cava e rawa me da vakayacora ena noda veimatavuvale me da “viribaita kina”?
Raica lesu na veivakatagaedegede ena tabana e 218–21.) Na cava na vuna e sa dodonu kina kivei ira na itubutubu kei na iliuliu me ra sa tekivu vakatavulica na lawa ni tiko savasava ena itekivu ni nona bula e dua na gone? Na cava era rawa ni cakava na itubutubu kei ira na iliuliu me vukei ira na itabagone me ra tudei tu ena Lotu kei na kena ivakatagedegede? Na ivurevure cava e vakarautaka na Lotu me vukei ira na itabagone me ra kila ka maroroya na ivakatagedegede ni Lotu?
Erau veiwekani vakacava na ivakarau kilikili kei na tiko savasava?
Na cava na kena ibalebale me maqosa na noda isulusulu? Na veigaunisala cava e rawa me da “bulia ga kina vakataki keda e dua na kena ivakarau veikeda”? (tabana e 219). Na cava na kena ibalebale me da ivakarau kilikili ena noda vosa kei na noda itovo? Me da vukei ira vakacava na itabagone me ra kila ni gadrevi na ivakarau kilikili ena veiroka kece ni nodra bula?

iVolanikalou Veiwekani: 1 Korinica 6:9, 18–20; Jekope 2:7; Alama 39:3–5, 9; 3 Nifai 12:27–30; V&V 42:22–23, 40–41; 59:6

bride and groom at temple — “Na vakamau sai koya e baleta na gauna oqo ka tawamudu.… E solia na bula na vakamau.”

young couple on date — E a solia e dua na idusidusi matata o Peresitedi Kimball me baleti ira na tamata gone ka ra veigadivi.