Wase 19

Vaqaqacotaki ni Noda Matavuvale

Sa gadrevi me da vaqaqacotaka ka taqomaka na noda matavuvale ena noda vakatavulica ka bulataka na kosipeli ena loma ni noda vuvale.

Na Bula nei Spencer W. Kimball

E dau vakamatatataka vakawasoma o Peresitedi Spencer W. Kimball na kena gadrevi me vaqaqacotaki na matavuvale ena kena bulataki na kosipeli ena loma ni vuvale. Ena nona a vakamacalataka na veika a sotava, e kaya kina: “Au vakananuma sara na neitou itavi qaravi vakamatavuvale lomani ena gauna niu se qai tubu cake tiko, kei na gauna vata kei watiqu kei iratou na luvequ ena neitou loma ni vale. Sa yaco me lomalagi na neitou loma ni vale. Ena gauna e vakayacora kina e dua na ka e dua vei keitou, se nona lagasere, liutaka e dua na qito, wiligusutaka e dua na yavu ni vakabauta, italanoa, wasea e dua na taledi, se vakayacora e dua na ilesilesi, sa yaco kina e dua na veivakatatakitaki kei na loma vinaka.”¹

Erau a vaqaqacotaki ira na luvedrau o Peresitedi Kimball kei Camilla na watina ena nodrau vakatavulica ka vakayaloqaqataki ira ka solia vei ira na ilesilesi me ra vakatulewa ga vakataki ira. O Olive Beth na luvedrau yalewa e a kaya “ni rau a veidusimaki ga ka sega ni vakasaurarataki keitou ki na salatu erau vinakata me keitou gole kina.”²

Erau lomani iratou vakavinaka sara na luvedrau yadudua o Peresitedi kei Sisita Kimball. E kaya vakaoqo o Edward e dua na luvedrau tagane: “E dau yalololoma vakalevu o tamaqu. Au kila ni lomani au o koya.” E nanuma lesu o Edward na gauna a laki tiko kina ena dua na soqoni dokai ena Valetabu e Salt Lake: “E udolu na tamata era a soqoni yani. Ni mai cava na soqoni, e a raici au rawa sara o tamaqu niu a tiko talega ena matasere. E a lako mai, ka mokoti au reguci au ni lako yani ki tautuba.”³

iVakavuvuli nei Spencer W. Kimball

Sa iusutu ni ituvatuva nei Tamada na matavuvale ka sa yavu ni itikotiko raraba.

Na bula vakamatavuvale sa iwalewale vinaka duadua ni kena rawati na bula marau ena vuravura oqo, ka sa dua na ituvatuva matata sara sa solia vei keda na Turaga me baleta na veika e baleta na vuravura e tarava.⁴

E a tauyavutaka na Turaga na parokaramu taucoko oqo mai na ivakatekivu kei na tamada o koya ka a veibuli taumada, veivakarautaki, ka loloma ka veidusimaki, kei na dua na tinada ka a kunekune, vakasucu ka veisusugi cake, veivakani ka veivakavulici. E a rawa ni dua tani tale na ituvatuva ni Turaga ia a digitaka ga na matavuvale kei na kena ilesilesi kei na veimaliwai e vakainaki ka ra veivakavulici ka bula vakaivakarau vakaira na gone ka yaco me ra veilomani, veidokai ka veitaleitaki vakaira. Na matavuvale sai koya na ituvatuva cecere ni bula ka a kunekunetaka ka tauyavutaka na Tamada mai lomalagi.⁵

Na matavuvale sai koya na yavu taumada ni matanitu ni Kalou e vuravura. Ena sega ni rawa ni bulabula vinaka cake na Lotu mai na veimatavuvale era tiko kina.⁶

Mai na ivakatekivu, sa dau vakamatatataka tiko na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai na bula vakamatavuvale. Eda sa kila vinaka tu mai na yavu ni matavuvale, me vaka ni sa dua na yavu tawamudu, e a tuvanaki mai ni bera ni buli na vuravura oqo! Na bula raraba ni tamata e sega kina na bula vakamatavuvale sa sega tu na kena yavu ka na yaco me karusa ka tawayaga.…

Oi keda mai vei ira kece na tamata … me da kakua ni coriti ena vakasama ni matavuvale sa dua na yavu e semati ki na dua na gacagaca ni veivakatorocaketaki ni isoqosoqo vakatamata ka sa vakayacori tiko. Sa tu na galala me da vorata na veivakasama oqori ka vakacala tiko na inaki ni matavuvale ka vakamatatataka na ivakaraitaki ni dui caka nona ga. Eda sa kila ni sa ka tawamudu na matavuvale. Eda kila talega ni cala e dua na ka ena matavuvale, ena laki ca na veigacagaca ni bula raraba ni tamata.…

Na veilawalawa vakapolitiki … era na sega ni rawa ni vakabulai keda kevaka e sega ni qaqaco vinaka tu na noda yavu ilawalawa, o ya na matavuvale. Era sega ni vakabulai keda rawa o ira na tutaka na tiko vakacegu kevaka e tiko na veicacati ka sega na loloma ena vuvale. Ena sega ni vakabulai keda na parokaramu ni veivakacakacakataki ni sa vuqa sara era sa sega ni vakavulici ena cakacaka se sega ni rawa ni cakacaka se na nodra sega ni tauri, kei na nodra besetaka ena so na gauna. Ena sega ni rawa ni taqomaki keda na vaqaqacotaki ni lawa kevaka e vuqa vei ira na tamata era sega ni vinakata me ra bula vakaivakarau se vunauci.⁷

Sa sega tale ni dua na digidigi … ia me da sa tomana tikoga na kena tutaki na ivakavuvuli ni matavuvale ni Yalododonu Edaidai. Me baleta ga ni so era sega ni sotava na madigi ni bula ena dua na matavuvale vakaoqo ena sega ni rawa me vakaiulubaletaki me ra kakua ni veivosakitaka. Me da dau veivosakitaka na matavuvale ena yalomatua, ia ka me da raica talega ni vuqa sara era sega tiko ni ra sotava e dua na madigi me ra lewena se veiqaravi ki na dua na matavuvale vakaoqo. Ia eda na sega ni rawa me da vakawalena na ivakarau oqo, baleta ni vuqa sara na ka era umanaki tiko kina.⁸

Sa gadrevi vei ira na itubutubu me ra tara cake na ivurevure ni kaukauwa vakayalo me ra tokoni cake kina na gone ena ilakolako ni bula oqo.

E vuqa sara tu na veimataqali ivurevure ena noda bula. Eso na itutu me ra tawani kina na wai. Eso me ra maroroi kina na kakana, me vaka ga na noda parokaramu ni welefea ni matavuvale me vaka ga a vakayacora o Josefa ena vanua o Ijipita ena gauna ni vitu na yabaki ni sautu. E dodonu talega me tiko na ivurevure ni kila ka me qarava na gagadre ni veisiga ni mataka; na ivurevure ni yaloqaqa me vorati rawa kina na waluvu ni rere ka dau vakavuna na veilecayaki ni bula; na ivurevure ni kaukauwa vakayago me vukea na noda taqeya rawa na cakacaka kaukauwa kei na tauvimate ena so na gauna; na ivurevure ni loma vinaka; na ivurevure ni qaqa; kei na ivurevure ni vakabauta. Io, e vakabibi tiko ki na ivurevure ni vakabauta me baleta na gauna e ulabaleti keda kina na vuravura oqo, eda na tudei tiko ka kaukauwa; ena gauna e veitemaki kina na vuravura ca oqo me kauta tani na noda kaukauwa, seuta laivi na noda ituvaki vakayalo, ka saga me buluti keda, sa na gadrevi kina e dua na ivakarau ni vakabauta me ra muataki kina na itabagone ni ra sa na qase talega ka valuta rawa na veika wale, na dredre, na veigauna rerevaki, rarawa, yalolailai, kei na veiyabaki ni veika ca, na dravudravua, veilecayaki, kei na lomaocaoca.…

Au vakavinavinakataki rau na noqu itubutubu, ni rau sa tara cake na neitou ivurevure na taciqu, na ganequ, ka vakakina oi au. Sa ra vakasinaiti tu na ivurevure ena yalo ni masumasu, vuli, itavi qaravi, na veiqaravi savasava, na dina kei na ivalavala dodonu. Keitou dau lesi yadudua ena veimataka lailai kei na veibogi ena tekiduru ena neitou dui idabedabe ena yasa ni teveli ka masu. Na gauna au sa vakamau kina, sa laki matau sara vei au, ka laki tomana sara na noqu matavuvale vou na ivakarau oqo.⁹

Na bula vakavuvale, na veivakavulici dodonu ena loma ni vuvale, na veidusimaki kei na veiliutaki vakaitubutubu—sai koya oqo na iwali ni leqa ni vuravura oqo kei ira na luvena. Oqo na iwali ni tauvimate vakayalo kei na vakasama kei na iwali ni veika dredre.

Sa vaka me toso cake tikoga na kena vakacolati na ilesilesi oqo ni vuvale ki na veivakauqeti mai taudaku me vakataka na koronivuli kei na lotu, ka rarawataki sara na nodra kau yani ki na veivale se isoqosoqo ni mei gone. Ena kena bibi me vakataka beka ga na veivakauqeti mai taudaku oqo, ena sega ga ni rawa me veirauti vakavinaka me vakataka na nodrau veivakauqeti o tama kei tina. Na nodra vakavulici vakawasoma, na veitaqomaki dina, na veitokani, kei na nodra yadravi tiko na luveda sa ka yaga sara me na qaqaco tikoga kina na vuvale ka vakalougatataki na luveda ena sala ga ni Turaga.¹⁰

Sa ka bibi sara na veiqaravi ni mataisoqosoqo ni Lotu, ka sa dodonu sara me da votai kece sara ena veivakalougatataki e solia mai. Ia me da kakua vakadua ni vakatara me ra sosomitaka na itubutubu, se taura na nodra ilesilesi na itubutubu me ra vakavulici ira na luvedra ena kosipeli i Jisu Karisito.¹¹

Me ra taroga vakaoqo o ira na iliuliu ni mataisoqosoqo kei ira na qasenivuli ni itabagone, meu vukei ira vakacava na itabagone oqo me ra lomana ka talairawarawa vei ira na nodra itubutubu, dokai ira, ka tokona na ilesilesi ni nodra matavuvale? Me da na tuvanaka vakacava na soqoni, na vakatovotovo, kei na itavi qaravi me tarova kina na kena vakataotaki na veimaliwai ena loma ni vuvale kei na kena ilesilesi, ka vakarautaki na gauna ni veitavi qaravi vakamatavuvale?

Na noda yalodina kei na kena bulataki na kosipeli ena loma ni vale sa dodonu me nodra itukutuku matata sara na lewe ni matabete yadua kei na¹² parokaramu ni mataisoqosoqo, ka musuki sobu eso na itavi qaravi ka na rawa me vagolea tani na iusutu ni vakasama ni matavuvale kei na vuvale.

Na ituvatuva matau walega kei na muataki ni bula ni matavuvale eda na rawa ni dusimaki ira kina na luveda ka taqomaki ira tani mai na veika butobuto tawakilai ka veimuataki yani ki na ivalavala ca kei na rusa, ka tuberi ira yani ki na salatu ni bula marau kei na bula vakalou. Ena ka oqo, sa sega tale ni dua na ka e kaukauwa cake me vakataka na nodra ivakaraitaki na nodra itubutubu kei na veivakauqeti ni nodra bula vakavuvale. Ena yaco me tautauvata kina na nodra bula na luveda kei na ka era raica tiko ena noda loma ni vuvale ni ra sa qase cake tiko mai. O koya gona me da muataka sara na noda ilakolako oqo ena salatu eda vinakata me ra muria o ira na luveda.¹³

Ena kauta voli yani na gone ena nona bula na veika kecega a sotava ena loma ni nodratou bula vakavuvale. Kevaka ena raici rau na nona itubutubu ni rau lako vakawasoma ki na valetabu, ena vakarautaka o koya e dua na bula vakavaletabu. Kevaka e vakavulici me dau masulaki ira na daukaulotu, ena saga o koya me okati talega ena parokaramu ni kaulotu. Ia oqo e ka rawarawa sara, ia sai koya oqo na ivakarau ni bula. Ka keitou sa yalataka vei kemuni ni ra na kauta mai na dokai kei na lagilagi vei iko o ira na luvemu ni ko ivakaraitaki vinaka ka vakavulici ira.¹⁴

Au sa raica oti eso na gone mai na matavuvale vinaka era veisaqasaqa, veivorati, vukitani ka caka cala, ka valuta sara ga na Kalou. Sa qai yaco kina me ra kauta mai na rarawa vei ira na nodra itubutubu, era sa cakava na nodra vinaka taucoko … me ra veivakavulici ka ivakaraitaki bula. Ia au sa dau raici ira vakawasoma na ilawalawa gone oqo, ni oti na veiyabaki ni veilecayaki, vakadodonutaki, era sa qai kidava rawa na veika era sa calata tiko, ka ra veivutuni ka cau vakalevu sara ki na nodra bula vakayalo na lewe ni nodra itikotiko raraba. Na vuna au tukuna kina ni na rawa ni yaco na veika oqo ni dina ga ni ra ravuti o ira oqo ena cagi butobuto, era se vakauqeti tikoga vakalevu cake, ka ra sega tu ni kila ni sa levu cake sara, ena veiroka ni bula ena loma ni nodra vuvale era a susugi cake kina. Ni ra qase cake tiko, era sa gadreva sara me ra tauyavutaka talega ena nodra dui matavuvale na draki ni bula vata ga o ya era a marautaka ena gauna ni nodra gone, era na rawa ni mua yani ki na vakabauta e vakaibalebale ki na nodra bula na itubutubu.¹⁵

Oi kemuni na tama kei na tina, na nomuni ilesilesi bibi duadua o ya na nomuni matavuvale. Ni kemuni cakacaka vata ena yaco na nomuni vuvale me vaka na kena e a vinakata na Turaga mo ni taukena. Ena nomuni loloma kei na veinanumi vakai kemuni kei ira na luvemuni, sa rawa mo ni tara cake e dua na ivurevure ni kaukauwa vakayalo ka na sega vakadua ni maca.¹⁶

Me da taqomaki ira na noda matavuvale mai na veika butobuto e vakavolivoliti keda.

Ena yaco mai na gauna vei ira walega era vakabauta dina sara ka bulataka vinaka na matavuvale era na yaco me ra taqomaka vinaka na nodra matavuvale ena gauna ni nodra veiyavalati vei keda na veika butobuto.¹⁷

Ena kila vinaka na tevoro na vanua cava me valuta. Ena valuta o koya na matavuvale. Ena saga me vakarusa na matavuvale. Oqori na ka e vinakata o koya me cakava.… Me da sa vakatulewa oqo me kakua ni yaco na lomana ena noda matavuvale.¹⁸

Sa dodonu sara me da taqomaka tikoga na noda itikotiko kei na matavuvale ka sabaya yani na ravuravu mai ni veika butobuto me vakataka na veisere, kavoro ni matavuvale, veivakamavoataki, kei na veivakacacani, vakabibi oqo vei ira na yalewa vakawati kei ira na gone. Sa gadrevi sara me da tataqomaki mai na itovo ca, na iyaloyalo vakasisila, kei na garogaro ca ka na rawa ni vakarusa na nodra bula savasava na lewe ni matavuvale, na qase kei na gone.…

… Eda raica na veika butobuto vakaoqo e voleka ni vanua kecega eda lako kina. Sa voleka ni da sota kaya tu ga. Eda kauta mai loma ni vuvale mai koronivuli, mai na rara ni qito, vanua ni sara iyaloyalo, valenivolavola kei na makete. E tiko na vanua eso ka vica walega eda na dau lako kina e veisiga ni bula oqo me noda idrodro.

Sa qai cava beka me noda isasabai? Na cava me da cakava? E dodonu me da dau tataqomaki tikoga mai na nodra dau curuma mai na noda vuvale ka me da vakarusai ira me vaka na manumanu ca kei na duka ni mate veitauvi. Me da vakarusai ira mai na noda vakasama, ka sereki keda mai na veika vakavuravura vakaoqo, ka bokoca laivi na ivakawaqa ni ivalavala ca ni bera ni ra yaco me yameyame veivakarusai. Eda na cakava vakacava na ka oqo?

Kevaka me da na dro tani mai na veivakarusai nei koya na tevoro ka vakayacora me galala tani ka taqomaka vagumatua na noda matavuvale mai na veivakauqeti veivakarusai kecega era vakavolivoliti keda tu, sa dodonu me vukei keda o Koya e a kunekunetaka ka tauyavutaka na ituvatuva oqo ni matavuvale—o koya na Dauveibuli vakaikoya. Sa dua ga na kena sala dina sai koya ga na kosipeli ni Turaga o Jisu Karisito kei na noda talairawarawa ki na kena ivakavuvuli bibi ka veivakauqeti. Sa dina sara ni sa dodonu ga me vakayacori me da kila tiko ni isau ni kena voli e dua na matavuvale me galala mai na veivakauqeti butobuto sai koya na kena maroroi na ivakaro ni Kalou.¹⁹

Ni ra sa wilika na niusipepa kei na mekesini o ira na itubutubu ka raica rawa na veika sa saga tiko o vuravura me vakavulica vei ira na luvedra, sa dodonu sara me ra kakavaki yani vagumatua me ra kakua ni vakacacani ena ivalavala ca kei na caka cala vakaoqo. Sa dodonu kina vei ira na itubutubu me ra vakarautaka e dua na bula vakavuvale, na bula vakaivakarau, kei na veivakavulici ka na vakatikitikitaka ka ravuta na veika butobuto e vakayacori tiko e vuravura. Ni ra sa vulica tale tikoga na gone na veika tawa kilikili ena vuravura oqo, sa dodonu talega me ra vulica na veika vinaka ni vuravura oqo kei na kena isasabai dodonu kei na itovo e veiganiti.²⁰

Ena vica na yabaki sa oti keitou a tadu yani ki na dua na matanitu ka a vakatavulici tiko kina na ivakavuvuli e dua tani kei na “vunau e veivakararawataki” e vakatavulici e koronivuli ena veisiga kei na veitukutuku vakarautaki ni matanitu. Ena veisiga yadua era na dau rogoca tiko o ira na gone na vunau, ivakavuvuli, kei na vakasama e vakavulica vei ira na nodra qasenivuli.

E dua e a kaya ni “tuturu ni veisiga ena vuca kina na vatu kaukauwa duadua.” Oqori au sa kila tu, kau a taroga baleti ira na gone: “Era tudei tiko li ena nodra vakabauta? Era sega beka ni ra ulabaleti ena nodra vakasaurarataki mai vei ira na nodra qasenivuli? O ni na vakadeitaka rawa vakacava ni ra sega ni lako tani mai na nodra a vakabauta na Kalou?”

Sa qai sau ga ni taro oqo “Eda na vakavinakataka na ivurevure sa vakacacani ena veibogi yadua. Eda na vakavulica vei ira na gone na ivalavala dodonu ka qaqa me kakua kina ni tauyavu rawa na ivakavuvuli lasu. E sa tubu cake tiko na nodra vakabauta kei na ivalavala dodonu na luveda e dina ga ni kaukauwa sara na veivakayavalati mai taudaku.”

O ira mada ga na itoto (dam) era sa kaca sa rawa me ra botani ka vinaka tale, ka rawa me ra tarova na waluvu na taganuku. Sa vakakina na bulataka na dina, vakavoui ni masu, ivakavuvuli ni kosipeli, vakaraitaki ni loloma, kei na veikaroni ni itubutubu ena vakabulai rawa kina na gone ka vakatudeitaki koya ena salatu dodonu.²¹

Na vuvale sa vanua me vakatavulici ka susugi cake kina na veika vakayalo.

Na vuvale dina ni Yalododonu Edaidai sai koya na idrodro mai na veika dredre ni bula oqo. Na veika vakayalo e sucu mai ena kena susugi cake ena masumasu ena veisiga, vulici ni ivolanikalou, na veivosakitaki ni kosipeli vakavuvale, kei na kena veiqaravi, na lotu vakamatavuvale, bose vakamatavuvale, cakacaka kei na qito vata, na veiqaravi vua e dua tale, kei na wasei ni kosipeli vei ira era tiko volekati keda. Sa dau susugi cake talega na veika vakayalo ni da bulataka na vosota, lomasoli, kei na veivosoti vakaikeda kei na noda vakayagataka na ivakavuvuli ni kosipeli ena loma ni matavuvale. Na vuvale ga sa vanua eda na yaco me da kenadau ka gonevuli ena ivalavala dodonu ni kosipeli, vulica ka bulataka vata na dina ni kosipeli.²²

Na vuvale e dodonu sara ga me dua na vanua sa vakarau ni bula tiko kina na vakararavi vua na Turaga, ka sega ni vanua me vakayacori kina na veimataqali veiqaravi tale eso. E dua na sala ni kena tauyavutaki na ka oqo o ya me dua na ivakarau tudei ni masumasu vagumatua. E sega ni se rauta na noda vakayacora ga na masu. Sa ka bibi sara na noda vosa dina sara ga vua na Turaga, ka vakabauta ni na vakatakila vei keda na itubutubu na veika e gadrevi me da kila ka vakayacora me baleta na tiko vinaka ni noda matavuvale.²³

Na vulici ni ivolanikalou vakatamata yadua kei na vakamatavuvale sa ka bibi sara ki na kena vulici na kosipeli. Na wiliki kei na kena veivosakitaki vata na ivolanikalou ena veisiga e sa ivakasala tudei tiko mai ni sai koya oqo e dua na iyaragi kaukauwa me valuta na lecaika kei na veitemaki nei Setani. Na ivakarau oqo ena rawata mai e dua na marau cecere ka na vukei na lewe ni matavuvale me ra lomana na Turaga kei na nona vinaka.

Me baleta tiko na kena qaravi na noda matavuvale, eda sa vakavulici tiko vakadodonu ni matabose vakamatavuvale sai koya na matabose liu duadua ni Lotu. Ena ruku ni nodrau veidusimaki o tama kei tina, ka rau na dau veivakasalataki vakairau, ia na matabose ni matavuvale era na rawa me ra veivosakitaka na veika ni matavuvale, na tuvailavo ni matavuvale, vakayacori na tuvatuva ka, ka ra tokoni ka vakaukauwataki na lewe ni matavuvale.²⁴

Me baleta na noda lotu vakamatavuvale, na soqoni vata kei na matavuvale se soqoni yani ki na dua tale na vanua taleitaki kei na matavuvale ena walia ga vakatikina na gagadre ni lotu vakamatavuvale. Na ka e bibi taumada o ya na nodra vakavulici tiko na gone ena ivakarau ni bula e yaga bibi dina. Na sara iyaloyalo yavala wale tu ga se dua na kana vata, se laki siwa, oqo ena rawata walega e veimama na ka e gadrevi dina, ia na soqoni ga e vale ka vakavulici ira na gone ena kosipeli, na ivolanikalou, kei na veilomani kei na nodrau lomani na itubutubu sa ka bibi dina sara. ²⁵

Ena noda sa vakadeitaki keda me da vakayacora e dua na ivakarau ni lotu vakamatavuvale e veivakauqeti ka tuvanaki vakavinaka na veika me vakayacori ena soqoni o ya, eda sa vakarautaka sara tikoga e dua na ivakatakilakila vei ira na luveda ka ra na dau nanuma tikoga. Sa vakakina ena noda solia na noda gauna vei ira na luveda, eda sa na tiko vata kei ira, oqo na isolisoli ena dau siqemi rawa tiko.²⁶

Au vinakata meu vakatauvatataka na lotu vakamatavuvale, masu vakavuvale, kei na veitavi qaravi ena Lotu e lako vata kaya me vakabulai kina na matavuvale, ni ra sa vakayacori ena yalododonu, ki na dua na ivakaruru. Kevaka ena sega ni dumuki na ivakaruru, sa na vaka ga e dua na tolo ni kau ka na sega ni solia e dua na veitaqomaki mai na cava bula. Sa vakakina na ituvatuva soli va-Kalou ni ra takiveiyaga kevaka era sega ni taurivaki.

Ni sa dumu na ivakaruru ena tadre vakavinaka na kena isulu silika. Ni tau na uca ena lako laivi, ni tau na uca cevata ena tasisi yani, ni yaco mai na cava uca matailelevu ena riba lesu, ni liwa mai na cagi ena lako laivi ena batibati ni ivakaruru. Sa tautauvata talega vakakina na ivakaruru vakayalo ni na sabaya laivi na meca me vaka na lecaika, vakanananu ca, vakatitiqa, vukitani, garogaro ca, kei na ivalavala tale eso e sega ni vakalou.

Sa noqu masu me da dumuka yani na noda ivakaruru vakayalo me ra taqomaki kina na noda matavuvale.²⁷

E dodonu me da lomani ira na luveda me vaka sa lomani keda na Kalou.

Sa Tamada na Kalou. E lomani keda o Koya. E vakayagataka vakalevu na Nona isolisoli me vakatavulici keda kina, ka me da vakatotomuri Koya ka lomani ira vakavinaka na luveda ka susugi ira cake ena ivalavala dodonu.²⁸

Na gauna cava sara mada o a tauri ira kina na luvemu se cava ga na kedra ituvaki, ka kaya ni ko lomani ira ka marautaka ni ra sa rawa me ra nomu vakadua?²⁹

Io, kemuni na taciqu kei na ganequ, sa rawa ni tawamudu na matavuvale! Mo kakua ni temaki rawarawa mo dro tani kina mai vei iratou! Na ka vakalou, tawamudu, kei na matavuvale—eratou sema vata tikoga, lakovata tiko, ka sa vakakina oi keda!³⁰

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Vakayagataka na vakasama eso oqo ena nomuni vulica na iwase oqo se ni ko ni vakavakarau mo ni veivakavulici. Raica na tabana e vi–ix, me ikuri ni veivuke.

Me baleta na bula ni nona matavuvale a kaya kina vakaoqo o Peresitedi Kimball: “Sa yaco me lomalagi na neitou loma ni vuvale” tabana e 239.) Eda na tauyavutaka rawa vakacava e dua na veimaliwai vakalomalagi ena noda vuvale? Na sala cava eso ena vakarautaki keda kina na bula vakavuvale ki na bula tawamudu?
Na cava eso na ka bibi cecere e rawa ni ra cakava na itubutubu me ra vakarautaka rawa kina na ivurevure ni kaukauwa vakayalo baleti ira na luvedra? (Eso na kena ivakaraitaki, raica na tabana e 241–49.)
Na cava ena yaco kevaka era na biuta na itubutubu na luvedra vei ira tale eso? Na veivakarautaki cava ni Lotu sa tu me vukei ira na itubutubu me ra vakavulica na luvedra? Ena sala cava e rawa ni ra tokoni ira kina na itubutubu o ira na iliuliu ni Lotu kei na qasenivuli? (Eso na kena ivakaraitaki, raica na tabana e 243–45.)
Mo ni nanuma na ivakasala nei Peresitedi Kimball ena tabana e 247–49). Na ivakadinadina bula cava o ni sa raica rawa sa yaco kina na veisau levu mai na masu vakamatavuvale, vulici ni ivolanikalou vakamatavuvale, matabose vakamatavuvale, kei na lotu vakamatavuvale?
Wilika na iotioti ni parakaravu ena tabana e 239. Mo qai vakasamataka vata kei na taro nei Peresitedi Kimball ena tabana e 249. “Na gauna cava sara mada o ni a tauri ira kina na luvemuni, se cava ga na kedra ituvaki, ka kaya ni ko ni lomani ira ka marautaka ni ra sa rawa me ra nomuni vakadua?

iVolanikalou Veiwekani: iVakarua 6:3–7; 2 Nifai 25:26; Mosaia 4:14–15; V&V 68:25–28

Kimball family — O Peresitedi kei Sisita Kimball kei ira na lewe ni nodrau matavuvale.

mother reading to child — “Na bula vakavuvale, na veivakavulici dodonu ena loma ni vuvale, na veidusimaki kei na veiliutaki vakaitubutubu—sai koya oqo na iwali ni leqa ni vuravura oqo kei ira na luvena.”

family praying — “Na loma ni vale me vakadeitaki me vanua ni masu vagumatua, kei na vakararavi vua na Turaga ka sega ni veika tale eso.”