Wase 18

Na Vakamau e Dokai, Mamarau, ka Gugumatua

Era na marautaka na veiwatini e dua na veimaliwai e veiyaloni ka tawamudu ni ra dina tikoga vua na Turaga ka vakakina vakaira.

Na Bula nei Spencer W. Kimball

Ni bera ni a kacivi ki na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua o Spencer W. Kimball, e a taukena-vakatikina tu e liu e dua na kabani ni inisua kei na volitaki iyauqaqa mai Safford e Arizona. E dua vei ira na nona tamata cakacaka, o Carmen Richardson Smith e a talanoataka na nodrau yalodina o Spencer kei Camilla Kimball ena gauna a tauvi polio tu kina o Edward na luvedrau tagane ena itekitekivu ni veiyabaki 1930:

“Na nodrau veimaliwai o Baraca Kimball kei na watina e dua na ka au dau qoroya vakalevu. Ena gauna a laki qaravi tale kina o Eddie ki California, a laki tiko vata kei koya o Sisita Kimball ka qai dau veisiko tikoga yani o Peresitedi Kimball ena gauna dredre eso. Ena gauna ni vakabulabula ni sele oti o Eddie, e dau lesu yani ki vale o Baraca Kimball me laki tiko kei iratou na vo ni lewe ni matavuvale, ka tiko mai vata kei Eddie o watina.

“Au vakabauta ni a volavola yani ena veisiga yadua kivei watina. E sega walega ni dua na ivola lekaleka e 50 na vosa. Ena so na gauna ni dau osooso e dau cavuta ga na ka meu vola ena ivola, kau nanuma sara na ka au a vakila: sa vaka e dua dina na cakacaka vakalou.

“Na nodrau vakamau e vinaka ka rau marautaka, ka vaka me rau veikauwaitaki vakalevu sara. Na nodrau bula e vaka me rau veikauwaitaki vakairau vakalevu sara.”¹

Erau a vakadinadinataka na nodrau veidomoni o Spencer kei Camilla Kimball ni rau se qai itabagone tiko, ka kaukauwa ka titobu cake ni rau sa qase cake tiko. E dau vakavuqa na nona dau vakavinavinakataka o Peresitedi Kimball na nodrau veimaliwai vakaveiwatini: “E dau tokoni au sara vakavoleka o Camilla ena veicakacaka kecega. Keirau sa buluti ira oti na neirau itubutubu kei ira na daulomani tale eso ka, soli ira yani na luvei keirau era a sucu dole. Keirau sa sotava oti na rarawa bibi kei na marau levu.… Keirau a tagi vata ka dredre vata talega.… E vakasinaiti ena neirau bula namarau ena gauna ni veika rarawa ka veivakaleqai dina. Keirau a dau danisi, keirau a lagasere vata, vakacegui ira na vulagi; keirau a lomani ira na tamata ka keirau a lomani talega. E matata, taucoko, ka sautu na bula ni da bula vata kei na dua na marama vakataki Camilla Eyring, na watiqu.”²

Ena nona bula voli ena dua na vakamau dede ka marautaki, a kaya kina: “Eda na gadreva e dua na itokani vinaka ka dauloloma ka sega ni dau vakaraica na noda caka cala, nanuma tiko na noda lecaika se nanuma na noda malumalumu’ … eda na gadreva e dua na itokani lomani eda a sotava vata na rarawa ka tagi vata, masu ka sokalou vata; o koya eda a yalobibi ka lomaleqa vata, o koya e dua e lomani keda ena keda ituvaki dina se sega ni raica ga na keda ituvaki e taudaku.”³

iVakavuvuli nei Spencer W. Kimball

Na vakamau tawamudu e lesia na Kalou, ka sa ka bibi sara na matavuvale ena ituvatuva nona na Tamada Vakalomalagi me baleti keda.

Sa lesia na Kalou na vakamau me dokai. E sa tuvanaka tu o Koya ni yavu ni bula raraba sai koya na itikotiko kei na matavuvale, ka da sa vakasalataki oqo ni ivakarau ni bula e veicavilaki sai koya na vuki tani mai na ituvatuva sa lesia oqo na Kalou.…

Sa vaka me saqati tikoga vakalevu na bula vakamau mai vei ira na tamata lolovira ni vuravura oqo kei na kena vinakati vakalevu na vakamau ka sega kina na vakaluveni. Na taro sa qai tiko oqo, “Na cava e qai caka kina na vakamau?” Eda sa qai kila rawa oqo na vu ni kena saqati na vakamau. Era kaya ni o ira na gone era veivakaocai, era vakalatilati, ka icolacola. Era sa vakadeitaka eso ni vuli, na galala mai na ogaoga kei na ilesilesi—sai koya o ya na bula. Ka sa ka rarawa sara ni yalo ni lecaika ka veivakarusai oqo era sa tekivu vakabauta tiko eso vei keda.⁴

Ena kena vinakati me da vagalalataki ka dro tani mai na ivakavuvuli butobuto ena itukutuku raraba kei na kena vakaraitaki na iyaloyalo yavala ena sala eso kei na vanua eso, e dodonu me da vakavulica na vakamau, na vakamau e savasava ka tawamudu.⁵

E dua na ulu ni inaki ni vakamau tawamudu sai koya ni bula e tawamudu; ka sa semati na vakamau ki na inaki tawamudu eso, ka dodonu me vakatiko oqo ena gauna ni bula oqo. Na vakamau vakamatanitu, se ra vakayacora na vakailesilesi ni Lotu e taudaku ni valetabu sa baleta walega na bula oqo, se “me yacova na mate” se “ena gauna ni nomudrau bula oqo.” Sa mai bokoca kina o mate.… Na vakamau tawamudu ena dau vakayacora na parofita ni Turaga se dua vei ira walega e vica sa lesia o koya. Oqo ena dau vakayacori ga ena kena vale sa tara ka vakatabui oti tu o ya ena valetabu. Na vakamau ga vakaoqo ena takosova bula yani na mate ka na taqomaka tudei na isema veiwekani ni veiwatini, na itubutubu kei na gone ki na gauna ni bula tawamudu.⁶

Na vakamau e dokai, mamarau ka gugumatua sai koya dina na ulu ni inaki vua e dua na tamata e tu vinaka na nona vakasama. E a tuvanaka na Turaga na vakamau me buli kina na matavuvale kei na kawa e kaukauwa ka mamarau. O koya e nakita me kakua ni vakamau e sega walega ni tamata lialia, ia e sa vakacacana tiko na ituvatuva e baleti koya.

Au tutaka na vosa kena ivakarau tu baleta na Turaga mada ga a tuvanaka e dua na ka vinaka ena nodrau semati vata mai o Atama kei Ivi, na isevu ni tagane kei na isevu ni yalewa ena vuravura oqo, ka vakayacora e dua na vakamau vakalou ka me rau tagane ka yalewa vakawati. E a duidui sara na kedrau ituvaki yadudua, kei na duidui ni nodrau ilesilesi. Ni oti toka ga na Nona a vakamautaki rau a kaya kina vei rau: “Drau vakaluveni, ka tubu me lewe vuqa, ka vakatawai vuravura” (iVakatekivu 1:28).

Sa kena ivakarau dodonu tu ka savasava na vakamau kei na nodra vakasucumi mai na gone. E dodonu vei ira na tamata yadua me ra vinakata ka tuvanaka me ra vakamau baleta ni ka oqo a tuvanaka vei keda na Kalou mai lomalagi. Oqo na veika a vakarautaka mai o koya.⁷

Na ituvatuva taucoko sara ni [Turaga] e a vakarautaki vakavuku me ra sucu rawa mai kina na gone ki vuravura ena loloma kei na nodra umanaki vei ira na nodra itubutubu. Kevaka beka me a vakayacori na nodra vakasama lasu e lewe vuqa na tamata edaidai, sa rairai kawaboko beka vakadua na vuravura, na kena tamata kei na veika kilikili.…

… E sa vakaraitaka na Turaga ni kena gadrevi me rawati na kena e cecere duadua vei iratou na matanitu ni lagilagi se lomalagi ena matanitu vakasilesitieli “sa kilikili me vakayacori vua na tamata na cakacaka tabu vakabete [ko ya na veiyalayalati [vou] ka tawamudu ni vakamau];

“Ia kevaka sa sega ni muria na sala oqori, ena sega sara ni rawata.” (V&V 131:2–3.)

Oqo ga na sala dodonu.

Eso na tagane era sa sega tu ni vakamau ni ra sa digitaka vakakina. Era sa vakuwai ira tikoga vakaira. E rairai vuqa talega na yalewa era sa vakuwai ira mai na veivakalougatataki oqo. Eso tale era se sega tu ni vakamau baleta ni calati ira tiko na madigi. Eda sa kila vakavinaka talega ni na veivakarautaki vakavinaka na Turaga ka na sega ni vakarusa kina e dua ena vuku ni nona a sega ni rawa ni vakayacora kina e dua na ka.…

Ia, na veika e baleta na vakamau kei na nona ilesilesi na tagane kei na yalewa, me kakua ni dua na tamata me saqata kina na Kalou.…

Sa noqu inuinui dina ni o ira na noda goneyalewa kei na marama Yalododonu Edaidai, o ira na tagane kei na cauravou, era na bula voli ena taucoko ni bula oqo ka bula vakaivakarau ki na nodra ilesilesi totoka ka matata sa lesia tu vei ira na Turaga.

Au sa nuitaka ni da na sega ni saga me da vakavinakataka e dua na ituvatuva sa vinaka vakaoti tu, ia me da vakasaqara ga ena noda igu, vakasama kei na kaukauwa taucoko me da vakavinakataki keda ki na ituvatuva matata sa soli mai kivei keda. Me baleta ga ni ra sa lutu eso vei keda, o koya gona ena sega ni dodonu me da beitaka kina na ituvatuva oqo. Me da dau vakatulewataka vakavinaka na noda nanuma, na noda itavi qaravi, kei na noda bula taucoko, me rawa kina ni da taukena talega na veivakalougatataki sautu ka levu sa yalataki tu vei keda.⁸

E gadrevi ena vakamau tawamudu na vakavakarau vakavinaka.

Na vakamau sai koya beka na vakatulewa bibi duadua vei ira kece ka tawamudu na kena vinaka, baleta ni sega walega ni kena rawati na marau e tiko kina, ia sa vakakina na kena marau tawamudu. E sega walega ni yaga vei rau e umanaki kina, ia o ira talega na nodrau matavuvale ka vakabibi o ira na luvedrau kei ira na luvedra na luvedrau ka drodrova sobu yani na itabatamata e vuqa.

Ena kena digitaki e dua na itokani ni bula oqo kei na tawamudu, sa dina sara ni sa dodonu me vakayacori na ituvatuva kei na vakasama kei na masu kei na lolo e maqosa me vakadeitaka kina na vakatulewa taucoko sara, na kena oqo me kakua ni cala. Na vakamau dina sa dodonu me duavata kina na vakasama ka vakakina na yalo. Na vakayavalati ni lomada me kakua sara ni yavutaka na noda vakatulewa, ia na noda vakasama kei na yaloda ka vaqaqacotaki ena lolo kei na masumasu kei na digidigi e bibi, ena yaco kina vua e dua na ivakatagedegede e cake ni marau ni bula vakawati. Ena sala vata tiko mai na solibula, veiwasei, kei na kena gadrevi vakalevu na sega ni nanumi koya ga vakaikoya.…

…“Na veitokani ni tagane kei na yalewa e vakaitalanoa ga ka dua na tatadra; ia ena gauna ni o ira na cauravou kei na goneyalewa yadua era na vakasaqaqara vagumatua kei na masumasu me ra kunea e dua na itokani ena laki vinaka ka totoka kina na bula, ia sa ka dina sara ni sa rawa vua e dua na tagane vinaka se yalewa vinaka me rau kune marau ka gugumatua na nodrau vakamau kevaka me rau na solibula kina.…

Ni rau gole yani e rua na tamata ki na itutu ni vakamau e dodonu me rau kila tiko ni kena rawati na bula vakamau mamarau ka rau sa nuitaka tiko e dodonu me rau kila tiko ni vakamau ena sega ni na walia na veika kece, ia sa kena ibalebale na solibula, na veiwasei, ka yacova sara na musuki sobu ni gagadre vakatamata yadudua. Sa gadrevi kina na tuvailavo gugumatua ka balavu. Sa kena ibalebale talega o ira na gone era lako vata kaya mai na ogaoga vakailavo, na icolacola ni veiqaravi, na lomaocaoca ni sasaga; ia sa na kauta talega mai na veivakayavalati e titobu ka kamikamica duadua vei ira kece.⁹

Na lokuyarataki ni vakamau … e sega sara ni tokoni. Na tamata kecega e tu vinaka na nodra bula e dodonu me ra tuvanaka na nodra bula me okati kina e dua na vakamau ena valetabu e vinaka ena nodra yabaki gone ni bula ka me ra vakaluveni ka vakamatavuvale ni ra se yalomatua taudonu tu.¹⁰

O ira na tamata gone era tuvanaka yani na nodra vakamau ki na valetabu era sa tauyavutaka tiko mai e dua na vakanananu ka na yaco me rawarawa sara na nona tuvatuva kei koya na nona itokani e sa kunea. Ni se bera mada ga ni vakayacori na nodrau lotu ni vakamau ena kena vanua tabu erau sa na tuvanaka vata tiko mai na nodrau bula, ka laki tomani sara ni rau sa tagane ka yalewa vakawati ni rau sa mai lomavata ki na dua na ilakolako e curuma yani e dua na bula marau ka gugumatua vakayalo ka laki bula vakalou ena matanitu ni Kalou.¹¹

Ena rawa vei kemuni mo ni lakova yani na veivanua e vuravura mo ni laki vauci tawamudu kevaka o kila na kena bibi, kevaka o kila na kena cecere sara. Ena sega sara ni vakataotaki iko na yawa ni vanua, na lailai ni ilavo se dua tale na ka mo na laki vakamau ena valetabu ni Turaga.¹²

Ena yaco me dua na yalo vou e Saioni ni ra na kaya yani o ira na goneyalewa vei ira na nodra itokani cauravou, “Kevaka e sega ni tiko na nomu ivolatara ni valetabu, au na sega ni semata na noqu bula vei iko, ka sega mada ga ena bula oqo.” Ia o ira na cauravou era suka mai ena kaulotu era na kaya vei ira na nodra itokani goneyalewa, “Vosota sara, dina ga niu domoni iko sara, au na sega ga ni vakamau e taudaku ni valetabu.” …

… Eda qai taroga baleta ni sa tu kece sara na kena kalougata kei na yalayala, ia era se vakamau vakatawa dodonu tikoga o ira na tamata ka ra vakamaumautaka na nodra bula ki na veika caca wale ka na seavu yani. Na cava na vuna me na vakasamataka kina e dua na tamata gone me laki vakamau ena taudaku ni valetabu ka laki vakacacana sara na veika lagilagi sa vakarautaki tu vua?¹³

Sa rawa me ra muria na veiwatini e dua na iwalewale sega ni veivakadrukai rawa me ra kune marau vata kina.

E voleka ni vakamau taucoko era na rawa ni totoka, veiyaloni, marau ka tawamudu sara, kevaka erau a tekivutaka me rau vakadeitaka ni dodonu, ka rawa, ka na yaco vakakina.¹⁴

Na kena vakayacori ga na vakamau ena sega ni kauta mai e dua na vakamau e marau ka gugumatua. Na marau e sega ni lako tu ga mai, me vaka na cina livaliva, na marau sa ituvaki ni vakasama ka lako mai loma. Ena cakacakataki. E sega ni rawa ni voli vakailavo; e sega ni soli wale mai.

Eso era nanuma ni marau e dua na bula vinaka, vutuniyau, kei na veika vovou e yaco mai; ia na vakamau e vakayavutaki ena dua na marau ka cecere cake mai na kena o ya, e lako mai ena soli ka, veiqaravi, veiwasei, solibula, kei na sega ni nanumi koya ga vakaikoya.

Ni rua na tamata e duidui na ivakarau ni nodrau bula erau na qai kila ni sa oti na vakamau ni veika dina sara me sa na sotavi. Sa sega tale ni dua na bula tatadra se vakarairai; me da siro mai na vanua cecere ka biuti keda sobu sara. Na ilesilesi me laurai ka ciqomi sara na itavi vou. Sa na boko laivi eso na galala yadudua ni tamata, ka me vakayacori e vuqa sara na veisau, na veiveisau sega ni baleti koya ga.

Ena qai raica kina e dua na tamata ni oti na vakamau ni o watina sa vakaraitaka mai eso na malumalumu a sega taumada ni vakaraitaki se kilai. Na veika vivinaka ka a dau laurai vakalevu tiko ena gauna ni veimusumusuki sa vaka me lailai mai, kei na malumalumu ka a se lailai ka sega ni laurai ena gauna ni veimusumusuki sa tubu cake sara me dua na ka levu. Oqo sara ga na gauna ni veiyaloni, veilialiaci, kei na vakatulewa vinaka, ni inaki kei na ituvatuva.…

E tiko dina e dua na iwalewale e sega ni veivakadrukai ka na vakadeitaka kina na veiwatini yadua e dua na vakamau e marau ka tawamudu; ia me vakataka ga na iwalewale kece sara, me kakua ni vakawaleni, vakalailaitaki, se yalani na imatai ni gacagaca. Na digidigi ni bera na veimusumusuki kei na kena laki sema yani ni oti na vakamau era sa ka bibi talega, ia era sega ni bibi cake mai na vakamau, o koya gona na kena gugumatua sa na vakatau tiko vei rau na rua na tamata—sega ni vua e dua, ia vei rau na rua oqo.

Ni dua na vakamau e tekivutaki ena dua na ivakarau tudei e dodonu … , e sega tale ni dua na kaukauwa era cokovata mai me na rawa ni vakarusa vakavo ga ena kaukauwa e tiko vua e dua se vei rau ruarua na veiwatini; ka me rau raica vakararaba na itavi eso e tiko kina. Era na dau veivakauqeti mai na tamata kei na veika eso e vinaka se ca. Ena vaka me dau veivakauqeti talega na veika vakailavo, marau, politiki kei na ituvatuva tale eso, ia na vakamau ena vakatau taumada tikoga ena veigauna kece vei rau na veiwatini ka sa na rawarawa tu ga vei rau me rau cakava na nodrau vakamau me gugumatua ka mamarau kevaka me rau na gugumatua, sega ni kocokoco, ka bula savasava.

E rawarawa tu ga na iwalewale oqo; e vica walega na kena gacagaca, e dina ga ni vuqa toka na kena laki vakatetei.

iMatai, me donu na vakasama me baleta na vakamau, ka na vakasamataki kina na nona digitaki na itokani ka volekata tu yani na ivakatagedegede ni bula uasivi sara na nona bula ka vakakina ena veika kece ka bibi ruarua vei rau. Me rau sa na qai gole yani oi rau oqo ki na itutu ena valetabu ni rau sa kila tiko ni rau na cakacaka vakaukauwa ki na bula vata e gugumatua oqo.

iKarua, me sa tiko kina e dua na veikauwaitaki cecere, sega ni nanumi koya ga ka vakarautaka na veika kece ni matavuvale kei na veika e rawati kina me vinaka kina na matavuvale ka biuti koya ki ra na tamata yadua.

iKatolu, e dodonu me vakayacori tikoga na veimusumusuki kei na vosa ni veivakamenemenei, loloma, kei na kena vakayacori me taqomaka ka tubu tikoga na veidomoni.

iKava, e dodonu me bula vakaivakarautaki na ivakaro ni Turaga ka sa vakamatatataki tu ena kosipeli i Jisu Karisito.

Ni sa veisemati vata na veigacagaca kece oqo ka me vakayacori dina tikoga, sa na sega ni basika rawa mai na rarawa se tomani tale na vakaduiduile, se yaco na veitawasei. Era sa na lesi yani na loya ni veisere ki na tabana tale eso ka yaco me sogo vakadua na mataveilewai ni veisere.¹⁵

Na sega ni kocokoco kei na vakayacori ni vunau ena gugumatua kina na vakamau.

Oi rau na daulomani oqo e dodonu me rau kila tiko ni se bera ni rau laki bubului ni sa dodonu me rau ciqoma vakaidina ka vakadeitaka ni kena vinaka na matavuvale vou lailai oqo me na vakaliuci tiko e liu mai na nodrau vakaliuci na veiwatini. Na tagane se yalewa vakawati yadua me na tagutuva laivi na “Au” se “noqu” ka vakaisosomitaka ena … “kedaru” kei na “nodaru.” Me nanumi tiko ni vakatulewa yadua sa na baleta tiko e rua se sivia na tamata. Ni sa gauna ni nona vakatulewa bibi, ena raica tiko o marama vakawati na kena qaravi kina na itubutubu, o ira na gone, na vuvale, kei na nodratou bula vakayalo. Na mataqali cakacaka ena digitaka o tagane vakawati, na nona bula marau, nona itokani, na nona gagadre yadudua, ena gauna oqo e sa dodonu me kila tiko ni o koya e dua walega na tiki ni dua na matavuvale, ni sa na vakayacori ga na inaki raraba ni matavuvale.¹⁶

Ni rau gadreva e rua na tamata me vinaka na nodrau vakamau, me rau tuvanaka e dua na tuvailavo e veiraurau vinaka ka rau vakaitavi ruarua kina na veiwatini, ka rau rokova sara. Na bula vakamau e dau vakadrukai ena vanua ni veivoli ena kena voli e dua na ka a sega ni tuvanaki tu mai. Me nanumi tiko ni vakamau e ka ni veitokani ka na sega ni gugumatua ke vakatanitaki.¹⁷

Ena sega ni dau maravu tu ga na bula vakamau se sega ni vakaleqai, ia sa rawa me dua na vakacegu cecere. Ena rawa ni rau sotava na veiwatini na dravudravua, tauvimate, lomaleqa, kei na druka, ka vakakina na mate ena nodrau matavuvale, ia na veika kece sara oqo ena sega ni kauta tani na nodra vakacegu. Sa rawa me gugumatua na nodrau bula vakamau kevaka me kakua ni curuma yani na kocokoco. Na veika dredre kei na leqaleqa eso ena dau vakaduavatataki rau na itubutubu ki na dua na veiyaloni sega ni kavoro rawa kevaka e sega ni kune kina na kocokoco.…

Na loloma sa vaka e dua na senikau, me vakataka ga na yago, ni sa gadreva me vakani tiko. Na ituvaki ni yago ena yaco me vuca mai ka mate kevaka ena sega ni vakani tiko. Na senikau malumalumu o ya ena malai mai ka mate ni sega na kena kakana kei na wai. Sa vakakina na loloma, ena sega talega ni gugumatua sara vakavo ga ke vakani tiko ena gacagaca ni loloma, na ivakaraitaki ni qaqa kei na veikauwaitaki, sega ni nanumi koya ga.

Na sega ni nanumi koya ga ena vakadeitaka me rawa ka ena vakamau e gugumatua. Kevaka e dua ena dau vakasaqara na veika e taleitaka, vakacegu, ka kune marau kina e dua tale, ena yaco me tubu cake vakalevu na dodomo a bucini mai ena gauna ni veimusumusuki ka laki vauci sara ena vakamau. E vuqa sara na veiwatini era vakatara na nodra bula vakamau me luluqa mai ka batabata sara na nodra loloma me vaka na madrai bulagi se veiwali rogo ca se kakana batabata. Sa dina sara ni kakana e bibi ki na loloma sai koya na veinanumi, lomasoli, vakatulewa vinaka, veikauwaitaki, vosa ni veivakamenemenei, veimokoti ni vakavinavinaka, veivakacerecerei, veidokadokai, veitokani, yalodei, vakabauta, duavata, tautauvata, kei na bula galala.

Ni vinakati sara na marau dina ena loma ni vakamau, sa dodonu vua e dua me sa na yalodina sara ena muria na vunau ni Turaga. E sega ni dua, vakawati se sega, e a bau sotava na marau dina vakavo ga ke bula dodonu. Ena dau yaco mai eso na vakacegu e lekaleka wale kei na kena e matavulotaki tu. Ia sa tudei sara, na marau e taucoko ka rawa duadua ga mai na bula dodonu kei na bula kilikili.…

… Kevaka e rua na tamata me rau lomana vakalevu cake na Turaga mai na nodrau bula, ka cakacaka vata ena dua na veiyaloni ena parokaramu ni kosipeli me nodrau yavu, erau sa na qai kunea na marau cecere oqo. Ni rau dau lako vakawasoma na veiwatini ki na valetabu, tekidru vata ena masumasu kei na nodrau lewe ni matavuvale ena itikotiko, erau lako vata tiko ena nodrau soqoni ni lotu, maroroya me savasava na nodrau bula ena vakasama kei na yagodrau—ka yaco na nodrau vakanananu, kei na gagadre kei na veilomani ena vakatabakidua ki na dua ga na tamata, o ya o nodrau itokani, ka rau cakacaka vata ena kena taraicake na matanitu ni Kalou, ka yaco me uluna na marau.¹⁸

E gadrevi na lomavata kei na yalodina e taucoko ena vakamau.

Era tiko eso na tamata vakawati era dau gadreva na tagane se yalewa tale eso, ka ra dau nanuma ni sega ni cala na gagadre vaka o ya, me ra vagolea na yalodra ka vinakata e dua tale ka sega ni o watina. Na Turaga e sa vakamatatataka sara vakaoqo: “Mo lomana na watimu ena yalomu taucoko, ka mo kabiti koya duadua ga.” (V&V 42:22.)

Ni sa kaya na Turaga ena yalomu taucoko, sa sega ni vakadonui kina me wasei se vidavidai se veivakuwai. Kivua na yalewa sa tukuni talega vua: “Mo lomana na turaga watimu ena yalomu taucoko, ka mo kabiti koya duadua ga.”

Na vosa koya duadua ga sa tagutuvi kina na tamata kei na veika kecega. Sa qai yaco kina me cecere duadua na itokani ki na bula nei tagane se yalewa vakawati, ka sega ni rawa kina na bula marau se bula vakacakacaka se bula vakapolitiki se dua tale na gagadre se tamata se dua ga na ka me na ulabaleta na itokani vakawati. Eda raica ni so na yalewa era sa vakatabakiduataka na nodra qaravi na gone ka guilecavi watidra, ka so na gauna e dau vakuwai ira tani na gone mai vua.

Sa kaya vakaoqo na Turaga vei ira: “Mo na kabiti koya duadua ga.”¹⁹

Sa dau vakavuqa me ra kabita tu ga na tamata na tinadra kei na tamadra kei na nodra itokani. Ena so na gauna era sega ni dau sereki ira yani na luvedra o ira na tina, ka ra dau lesu tale na tagane kei na yalewa vakawati vei tinadra kei tamadra me ra vakasalataki ka vakavulici ka laki tukutuku vuni kina, ia e a dodonu ga na veikabiti vakaoqo me vakayacori kece vua na marama vakawati, kei na veika vakamareqeti me taqomaki vakavinaka ka vakatikitikitaki mai vei ira na tamata.²⁰

Ni bera na vakamau sa gadrevi taumada na duavata e taucoko kei na lomavata e taucoko. Erau na veikilai tiko na veiwatini ni rau sa dui solia tiko na taucoko ni yalodrau, kaukauwa, dina, dokai, kei na dodomo, ena kena savasava taucoko. Ni muataki vakatani oqo e ivalavala ca; kei na wasei ni yalo sa caka cala. Me vaka ni “ka kecega [eda] sa kitaka sa [da] vakacaucautaka kina na Kalou,” o koya gona na veika eda raica, rogoca ka vakila me vakatabakidua ki na bula vakamau kei na watida kei na matavuvale.²¹

Au sa vakamasuti kemuni ko ni sa vauci tu ena bubului kei na veiyalayalati ni vakamau me vakalou kina na vakamau oqori, mo ni vakabulabulataka tiko, ka dau vakaraitaka na veivinakati ena yalodina, ena inaki ka vakawasoma.

Mo ni lesu mai ki vale na tagane vakawati—ena taucoko ni yago, yalo, vakasama, dina, gagadre, kei na veivinakati—ka lomani ira na watimuni ena dua na veimaliwai vakalou e sega ni voroki rawa.

Mo ni lesi mai ki vale na yalewa vakawati ena taucoko ni gagadre, yalo, dodomo, dina, kei na veivinakati—ka mo drau cakacaka vata me yaco kina na nomu vuvale me dua na vanua vakalou kalougata. Sa yaco kina mo na vakalomavinakataka na nomu Turaga ka iVakavuvuli ka vakadeitaka vei iko na marau sa cecere.²²

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Vakayagataka na vakasama eso oqo ena nomuni vulica na iwase oqo se ena nomuni vakavakarau mo ni veivakavulici. Raica na tabana e vi–ix, me baleta na ikuri ni veivuke.

Na cava o ni nanuma ni so na ivakadinadina ni sa ka dokai, bula marau, ka gugumatua e dua na vakamau? Na ivakadinadina cava o ni raica rawa e a yaco ena nona bula veimalaiwai o Peresitedi
Raica lesu na tabana e tekivu tiko ena tabana e 225. Na cava eso na veivakauqeti edaidai ena vuravura oqo o ni nanuma ni saqata na vakamau? Na cava e sa yaco tiko ena vuku ni veisaqasaqa oqo? Na cava e rawa ni da cakava me da vagalalataka ka dro tani mai vei ira vakabibi ena noda vuvale?
Na ivakavuvuli cava i Peresitedi Kimball me baleta na vakamau tawamudu e vakauqeti kemuni vakalevu sara kei na vuna? (Raica na taba e 228–30.) Na ivakavuvuli cava e rawa ni veukei ira era sa vakamau oti?
E a tukuna o Peresitedi Kimball e dua na “iwalewale e sega ni veivakadrukai” me baleta na vakamau (tabana e 231–32.) Kevaka e yali e dua na kena gacagaca, ena vakauqeti rawa vakacava na bula vakamau o ya?
E vakatavulica o Peresitedi Kimball ni o ira na vakawati me ra “kabita” duadua ga na dui watidra ka sega tale e dua (tabana e 234–35.) Na cava e rawa ni ra cakava o ira na veiwatini me ra vakadeitaka kina me kakua ni veivakataotaki na ogaoga kei na gagadre e tautuba ki na nodrau duavata tiko?

iVolanikalou Veiwekani: iVakatekivu 2:18, 21–24; 1 Korinica 11:11; Efeso 5:22–25; V&V 132:7–21

President and Sister Kimball at piano — “E dau tokoni au sara vakavoleka o Camilla ena veika kecega.”

couple talking — “Ena rawa na bula vakawati mamarau ka maucokona vua na tagane kei na yalewa vinaka ka sa tu vakarau me sotava na kena isau”