Kawakin Ara Berita ao Ara Berita Aika Tabu
I kaoko bwa ko na iangoa te berita ao te berita ae tabu ae ko na karaoia ma te Uea, ao ma tabeman, ma te etieti ae korakora, ao ko na ataia bwa am taeka bon am moti n nano.
Tariu ao mwaneu aika kam tangiraki, ngkai ti a roroko ni banean ara tetere aei, ti riai ni kabane n taui inanora koaua ake a taekinaki n te bong aei iaon koauan ana Euangkerio Iesu Kristo ake ti a tia n ongoraeakin. Ti rangi ni kakabwaia ngkai e reke ara tai ae tabu aio ni kakorakora ara berita ma Iesu Kristo bwa ngaira Ana toro ao Ngaia ara Tia Kamaiu.
Kakawakin karaoan ao kawakinan berita ao berita aika tabu bon te bwai ae aki toki ni iaiangoia. Kakawakira iroum kawakinan am berita? bwa e na onimakinaki? ni karaoakin te bwai ae ko na karaoia? keiaki ni karinea am berita ae tabu? ni karekea te etieti? Man ara kaokaonimaki nakon ara berita nakon te Uea ao nakoia tabemwaang, tina mwananga rinanon te kawai ae tabu n okirikaaki nakon te Tama are I Karawa ao n namakina ana tangira.
Ara Tia Kamaiu, Iesu Kristo, bon te Banna ni katooto ae tamaroa ni irekereke ma karaoakin ao kawakinakin berita ao berita aika tabu. E roko nako aon te aba ni berita bwa e na karaoa ana mwakuri te Tama. E reirei moan tuua n te euangkerio man ana angareirei ao ana mwakuri. E karaoa te mwakuri ni kamaiu ibukin ara bure bwa ti aonga ni maiu. Ea tia ni kawakinii ana berita n tatabeniia nako.
E kona n taekina taekara ae ti tebo? Tera te kanganga ngkana arona bwa ti kewe teutana, ti kariiriiaki teutana, ke tiaki teimatoa man ara motinnano? Tera ae ena riki ngkana a bwarananora man ara berita? A kona tabeman n nakomai nakon Kristo ibukin ara katooto? Ko kakaraoa nanon am moti n nano? Kawakinan taian berita tiaki te bwai ae kakaraoaki ni katoa tai, bon anuan ana tia reirei Iesu Kristo.
Bukina bwa te Uea e ururingii kabwakara n te maiu ae mamate, ao te Atua e berita, “Kukurei ao tai maaku, bwa Ngai te Uea I mena iroumi.”1 I namakinna bwa e mena irarikiu ngkana I kainanoa te kakoaua, te rau, te tamnei ae korakora ke te korakora, I a tia n rangin n nanorinano ao ni kakaitau ibukin ana kakawakin.
E koaua, ae taku te Uea, “E na koro bukina bwa aomata nako ake a kitani aia bure ao n roko nakoiu, ao ni wetea arau, ao n ongeaba nakon bwanaau, ao ni kawakini au tua, a na nora ubu ao n ataia bwa bon iai Ngai.”2 Anne tao bon Ana berita ae korakora.
I reiakina bonganan kawakinan au berita inanon kairakeu. Teuana te katoto ngke I tei ao ni kainetai ni kaira a na Taeka ni Bau te Tikauti. Ara reitaki ma te tikauti n ataeimimwaane mai Amerika, ae ngkai e a toki, e na riki ni katoatai bwa te bwai ni kauring ae kakawaki nakoiu ao te Ekaretia aio. Nakon te bootaki n Tikauti, nakoia mwaane ao aine aika mwaiti ake a karaoi tabeia bwa taan kairiiri n te tikauti, nakoia tiina—te kamoamoa riki e na nakoia—ao nakoia ataeinimwaane ake a tia ni kaina te Tikauti, ti kangai, “Kam Rabwa.”
N te tetere aio, ara burabeti, Bereitenti Nelson, ao Unimwaane Quentin L. Cook a tia ni katanoataa te bitaki are e na katuruturuaki iai riki ara mwakuri iaoia kairake ao ni boutokaa ara bootaki ma koaua aika a tia ni kaoti. Irarikin anne, ai tibwa te Taabati ae nako, ngke e kabwarabwara Beretitenti M. Russell ao Beretitenti Ballard te burokuraem ae boou ae Ataei ma Kairake n ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika a Itiaki Ni Boong Aika Kaitira ibukin te Ekaretia. Bon te waaki ae boou ni kabutaa te aonaaba ae e boboto iaon ara Tia Kamaiu, Iesu Kristo. Te Moan Beretitentii ao Kooram n te Tengaun am Uoman a katiteuanaaki n te kairi ae boou aio, ao I kaota au koaua bwa te Uea e raoniira ni babaire nako ake ti karaoi. I rangi ni ingainga ibukiia ataei ao kairake n te Ekaretia n rinanon te waaki ae e karinaki aio ibukiia ni mweengaia ao n te ekaretia — rinanon eiakinan te euangkerio, te mwakuri n ibuobuoki ao waaki ni kakukurei, ao bon karikirakean temanna ma temanna .
Ana boto n iango te kairake n te ririki ae na roko, 2020, e taekina iai ana berita ae tamaroa Nibwaai are “ nako ao karaoi.” E koreia, “Ao e koro bukina bwa ngai, Nibwaai, I taku nakon tamau: N na nako ao N na karaoi baike e a tia n tua te Uea, bwa I ataia bwa e na bon aki anga te kaetieti te Uea nakoia natiia aomata, ma ti ngkana e a tia ni katauraoa te kawai ibukiia are a na kona iai ni kakoroa bukin te bwai are e tua nakoia.”3 E ngae ngke e taekinaki n taai aika maan n nako, ngaira inanon te Ekaretia ti teimatoa ni kawakina te berita n taai aikai.
Te “nako ao karaoi” e nanonaki iai ni karaoakin bwaai rinanon te Uea, ao tiaki te aonaaba, karekean ao mwakurian kaotioti iroun temanna ma temanna, maiuakinan te maiu ae raoiroi ma te kantaninga ao te onimaki n taai aika a na roko, karaoakin ao kawakinan berita aika tabu ni iriira Iesu Kristo, ngaia ae karikirakea ara tangira ibukna, te Tia Kamaiua te aonaaba.
Te berita ae tabu bon te uoua ni kawai ni berita imarenara ma te Uea. Ngaira kaain te Ekaretia ti karaoa te berita ae tabu ngke ti bwabetitoaki ni katokaa aran Iesu Kristo, ni maeka n ai Arona . Ai aroia naake a bwabetitooaki n Nein Moomon, ti karaoa te berita ae tabu bwa ti na riki bwa ana aomata, ni katoka i aomi rawawataia raomi, bwa aonga ni beebete; … n tang ma ake a tang; … ao ni karau nanoia ake a kainnanoa karauan nanoia, ao n tei bwa taan kakoaua ibukin te Atua n taainako ao ni bwaai nako, n taabo nako ake kam nako iai.”4 Ara ibuobuoki nakoia tabemwaang n te Ekaretia e kaota ara motinnano ni kawakini ara berita aikai.
Ngkana ti anaa te toa, ti kabooua ara berita ae tabu n katoka iaora arana ao ni karaoa ara berita ni karikirakea. Ara iango ma ara mwakuri ni katoa bong, aika bubura ao aika uarereke, a kaota ara motinnano nakoina . Ana berita ae tabu ibukira “Ngkana kam aki toki n uringai ao e na memena Tamneiu iroumi.”5
Au titiraki n te tai aio bwa, ti kawakinii ara berita ma ara berita ae tabu ke n tabetai a motinnanoaki ma tiaki raoi te nano ae koaua, aki raoi tabeakinaki ao ibukin anne a baiti uruakaia? Ngkana ti taetae nakon temanna, “N na tataro ibukim,” ti karaoia? Ngkana ti motinnano, “Nna roko ni ibuobuoki,” Ti na roko? Ngkana ti bon berita iroura bwa ti na kabwara ara taarau, ti karaoia? Ngkana ti katei baira ni boutokaia kaain te ekaretia n nakoaia ae boou, are kanonaaki bwa ti na anga te boutoka, ti boutokaiia?
Te tairiki teuana n au tai ni kairake I tekateka ma tinau I tabon ana kainiwene ao e taetae ma nanona ae koaua iaon kakawakin maiuakinan Tuan te Mauri. “Ia ataia man bwaai ake a rinanona tabeman, n ririki aika nako,” e taku, “man buan te tamnei ae raoiroi ao te oota are e riki man aki kawakinan Tuan te Mauri.” E tarai matau ao I namakina ana taeka are e a roota nanou ae moan te korakora: “Berita nakoiu, Ronnie, [ngkai e weteai bwa Ronnie], bwa ko na teimatoa ni maiuakina Tuan te Mauri.” I taua ma nanou ni karaoakin te berita aio nakoina, ao I a tia ni kawakin ni karokoa ririki aika ngkai.
Te motinnanon anne e buokai ngke I mena n au tai ni kairake ao n ririki riki ake imwiina ngke I mena ibuakoia aomata ake a bane ni mooi manging. I a karaoa te baire ni moantaai ni irii ana tua te Atua, ao iaki manga baireia ni iangoia bwa n na kawakina te berita anne ke iaki. Te Uea e a tia n taku, “Ngai, te Uea, I bae ngkana kam karaoa ae I taku; ma ngkana kam aki karaoa ae I taku, akea te berita nakoimi.”6 Tera ae taku nakoia naake a maiuakina Tuan te Mauri? Are e na reke te berita ibukin te marurung, korakora, wanawana, rabakau, ao anera bwa a na kawakiniira.7
Tabeua ririki n nako, Titita Rasband ao ngai ti mena n te Tembora are Salt Lake ibukin te kabaebae ibukin temanna mai ibuakon natira te aine. Inanon teiteira itinankun te Tembora ma natira te aine ae uarereke ae tuai n tau ni kaea te bootaki ae mimitong, ti taetae iaon kakawakin te kabaebae are e karaoaki inanon ana tembora te Uea ae tabu. Ngkai e a tia tinau n reireinai n ririki aika nako, ti tuanga natira, “Ti tangiriko bwa ko na kabaeaki raoi n te tembora, ao ti tangiriko bwa ko na berita nakoira bwa ngkana e reke toam n aki toki, ko na kotea am tai ma ngaia bwa kam na kabaeaki inanon te tembora.” E berita nakoira.
E a tia n taekinna bwa ara maroro ao ana berita e a tia ni kamanoa ao ni kaururingnga “bwa tera ae moan te kakawaki.” Rimwi ao ea tia ni bane ni karaoa te berita ae tabu e kabaeaki ma buuna inanon te tembora.
Beretitenti Nelson e reirei: “Ti … karikirakea mwaakan te Tia Kamaiu inanon maiura ngkana ti karaoa te berita ae tabu ao ni kawakinii berita aikai ni mwakuria raoi. Ara berita ae tabu e reitira nakoina ao n anganiira mwaakan te Uea.”8
Ngkana ti kawakin berita aikai nakon temanna, ao titebo ma ti kawakina ara berita nakon te Uea. Uring ana taeka te Uea: “Ngke kam karaoi baikai nakon temanna ae moan te mangori i buakoia tariu aikai, ao kam karaoi naba nako Iu.”9
Iango ma ngai iaon banna ni katoto ake inanon koroboki aika a tabu. Ammon ao natin Motiaea inanon Ana Boki Moomon a motinnano “bwa a na taekina ana taeka te Atua.”10 Ngke Ammon e reke irouia ana tautia Reimwanaite, e uotaki nako matan aia Uea Remwanaite Ramonaai. E motinnanoia nakon te Uea, “N na riki ngai bwa temanna am toro.”11 Ngke a roko taan iraa bwa a na kimoa ana tiibu te Uea, Ammon e kabwabui angan baia. E rangi ni miimii te Uea ngke, e ongoraeakina ana rongorongo Ammon iaon te Euangkerio ao man rairaki nanona.
Ruta, inanon te O Tetemanti, e berita nakon tinan buuna, “Ba ike ko nako iai, ao I a nako iai.”12 E kawakina ana berita. Te Itamaaria ae raoiroi, inanon taian kaikonaki n te Nu Tetemanti, e berita nakon te tia bwaibwai n te auti ni iruwa ngkana e kona n tararua te tia mwamwananga ae ikoaki aio, “Ao ane e bua riki am bai ao I a manga kaboa.”13 Tioram, inanon Ana Boki Moomon, e berita bwa e na nako n te rereua ma Nibwaai ao tarina. E kabwarabwara Nibwaai, “E a tia ni tuea Tioram nakoira, ao a mauna raraomara irouna.”14
Tera te berita n taai akekei “a karaoaki nakoia taama” n aron are e kabwarabwaraaki ni booki aika tabu bwa “a na rairi nanoia naati nakon tamaia”?15 N te maiu n te aonaaba are imwain aei ti rinea ana babaire te Atua, ti karaoa te berita ni buokia ni ikotiia Iteraera n iteran te roki ake uoua. “Ti mwakuri ni iraorao ma te Uea,” Unimwaane John A. Widtsoe e kabwarabwara inanon ririki aika a nako. “Mwakurian te babaire aio tiaki tii ana mwakuri te Tama, ao te Tia Kamaiu, ma bon ara mwakuri naba.”16
“[Te] ikoikotaki bon te bwai ae kakawaki ae ena riai ni karaoaki iaon te aonaaba aio n te bong aei,”Beretitenti Nelson e taekinna inanon mwamwanangana n te aonaaba. “Ngkana ti taetae iaon te ikotaki, ti taekina kakawakin te koaua aei: ni kabaneia natin Tamara are i Karawa, n iteran te roki aika uoua, e tau n ongoraeaki rongorongon ana euangkerio Iesu Kristo ae kaokaki.”17
N aron taben ana Abotoro Iesu Kristo, I motikia au maroro ma te kakao ao te berita. Te Moan: te kakao: I kaoko bwa ko na iangoa te berita ao te berita ae tabu ae ko na karaoia ma te Uea, ao ma tabeman, ma te etieti ae korakora, ao ko na ataia bwa am taeka bon am moti n nano. Te kauoua, I berita nakoim, bwa ngkana ko karaoi bwaai aikai, te Uea e na bon kateimatoa am berita ao ni kakabwaia am mwakuri ngkana ko kataia ma te botumwaaka ae aki bwarannano bwa ko na karikirakea maium, am utu, ao ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika a Itiaki ni Boong Aika Kaitira. E na bon memena irarikim, tariu ao mwaneu aika kam tangiraki, ao ko kona, ma te koaua raoi, ni ingainga nakon te “butimwaeaki mai karawa, ao a [na] maeka ma te Atua n te aro ni kukurei ae aki totoki … bwa e a tia n taekin te Uea ae te Atua.”18
I a taekin aikai ao ni berita n aran Iesu Kristo, amen.