Mwiokoara n te Aonaaba
Kakabwaia n tamnei aika a korakora a beritanaki nakoia ake a tangira ao ni tabe i bukin te aonaaba ao raoia aika mwaane ao aine.
Ngke ti nako Buranti are bon oin abara, e reke ara iango ae kakukurei ngai ma kainabau bwa ti na kairiia tabeman mai i buakoia tibura bwa ti na neweabaa te onaroka ae rangi ni tikiraoi n te kawa ae uarereke ae Giverny. Ti rangi ni kukurei ni mamataku ni kawaina ao ni miiakina tamaroan te uee ae karinanaki, aroka ake a uee ake a maiu i nanon te ran, ao taura ake a kaotaa nanon te nei.
Te tabo ae rangi n tamaroa aio bon mwiin te karikibwai ae mamaten nanon te aomata temanna: te tia koro banna ae Claude Monet, are, i nanon 40 te ririki, e karaua ni kateiraoa ao ni karika te onaroka aio bwa ana tabo ni korobanna. E baabane ana tai ae bati Monet ni mena i buakon te karikibwai ae rangi n tamaroa; imwiina, ma ana burati ni been, e kaotinakoa are i nanona ao n namakinna n ana korobanna ma aekan nako te kara ao te ota. I nanon ririki, e karaoi bubua korotamnei aika a bobotaki, ake a kairaki mai nanon ana onaroka.
Water Lilies ao Japanese Bridge, 1899, iroun Claude Monet
Tariu ao mwaneu, arora n reitaki ma tikiraoin te karikibwai ae katobibira e kona ni karekei tabeua taneiai aika a rangi n anai nano ao ni kakukurei nakon maiura. Namakin ae ti namakin i nanora a karika te nano ni kakaitau i bukin Tamara are i karawa ao Natina, Iesu Kristo, are a karika te aonaaba ae tamaroa aio—ma maunga ao karanga aika a uarereke, kaai nako ma maan—ao ara moan karo, Atam ao Ewa.1
Te mwakuri ni karikibwai bon tiaki te tokina i bon irouna. Bon reitan ana babaire te Atua ae rangi ni kakawaki i bukiia Natina. Bukina raoi bon katauraoan te tabo are a kona iai aine ao mwaane ni karekea te kataaki, kammwakuran inaomataia n rinerine, karekean te kimwareirei, ao reiakinaki ao n rikirakeia bwa aonga ni kona n te bong teuana n okirikaaki nakon aia tia Karikibwai ao ni karekea te maiu ae akea tokina.
Karikibwai aika a tamaroa aikai a bon katauraoaki i bukira ao bon kakoauakin ana tangira te tia Karikibwai ibukiia Natina. E taekinna te Uea, “Eng, bwaai ni kabane ake a reke man te aba … a karaoaki ibukin kabwaiaia aomata ao buokaia, bwa a na kakukureia te mata ao te nano naba.”2
E ngae n anne, te bwai n tangira ae te Karikibwai e aki roko n akean mwakuri ao tibwanga. Mwakuri aikai a kabwarabwaraaki raoi man te kaantaninga ae te mwioko. N taekana n te euangkerio, te taeka ae mwioko e kaota te tibwanga n te maiu n tamnei ao n rabwata ni kawakin ake ana bwai te Atua, n ake ti mwiokoaki iai.3
N aron ae reiakinaki n booki aika a tabu, te mwioko i bukira n te aonaba iai i nanona reirei aikai:
Te moan reirei: Te aonaaba ae bwanin, n ikotaki ma maiu ni kabane ake i nanona, ana bwai te Atua.
E a tia te tia Karikibwai ni katuka te onimakinaki n bwaai ao maiu ni kabane n te aonaaba bwa ti na tararuaia, ma bon Ngaia te tia bwaibwai iaoia ni kabane. E taku, “Ngai, te Uea, I taakina karawa, ao ni karika te aonaba, ana mwakuri baiu; ao ni kabane bwaai i nanona bon au bwai.”4 Ni kabane ake n te aonaba ana bwai te Atua, ni ikotaki ma ara utu, rabwatara aikai, ao bon maiura naba.5
Kauoua n reirei: Ngkai ti mwiokoaki n ana karikibwai te Atua, iai tabera ni karinea ao n tararuaia.
Ngkai natin te Atua ngaira, ti a tia ni karekea bukinakira bwa taan mwioko, tararuaa, ao taan kawakina Ana karikibwai mai karawa. E taku te Uea bwa E karaoia “aomata ni kabane bwa a na bukinaki, n aron te tia tararua i aon kakabwaian te aonaba, are I a tia ni karaoi ao ni katauraoi ibukiia au bwai aika maiu.”6
E kariaia Tamara are i Karawa bwa ti na kabonganai bwaai ni ibuobuoki n te aonaaba nakon are bon oin nanora. Ma inaomatara n rinerine e naaki rairaki bwa te raitienti ni kabonganaa ke ni karekei kaubwain te aonaaba aei n akea te wanawana ke te totoko. E anga te kauring aio te Uea: “Ao e kakukureia te Atua bwa e anga bwaai aikai ni kabane nakoia aomata; aei ibukina ngke a karaoaki ao a na kabonganaaki, ma te iango raoi, tiaki n ae e riao, ke man te kairoroaki.”7
E taetae n te taina Beretitenti Russell M. Nelson: “Ngkai ngaira aika ti butimwaea te Karikibwai ae mai iroun te Atua, tera ae ti na karaoia? Ti riai n tararua te aonaaba, n riiki bwa taan mwiokoaki iai, ao ni kawakinna i bukin rooro aika a na roko.”8
N riaon ae ti te tiaenti ke baika a riai ni waakin te tautaeka, te tararua nakon te aonaaba ao ara eniwaromenta bon te tabe ae tabu are ti anganaki iroun te Atua, are e riai n anganiira namakinan te tabe ao te nanorinano. Bon aio naba kakawakin tibwangara n arora n riki bwa reirei. Ti na kanga n karinea ao n tangira Tamara are i Karawa ao Iesu Kristo ao n aki karinea Aia karikibwai?
A mwaiti bwaai aika ti kona ni karaoi—ni bootaki ao n tatabemaniira—bwa taan mwiokoaki aika raraoi. N tara te bwai ae ti mena inanona, ngaira ni kabane ti kona ni kabonganai bwaai aika a tauraoi man te aonaaba ma te karinerine ao te iangoraoi. Ti kona ni boutokai aia mwakuri korakora kain te kawa n tararuaa te aonaaba. Ti kona ni kabonganai anua ni maiu ao aroaro aika a karinea ana karikibwai te Atua ao ni karaoa oin ara tabo ni maeka bwa e na itiaki, e na tikiraoi riki, ao n anai nano riki.9
Mwiokoara n ana karikibwai te Atua, ae te kabanea n rietata, bon te mwioko n tangira ae tabu, karinerine, ao n tabe i bukiia aomata ni kabane are ti maeka ma ngaia n te aonaaba. Bon natin te Atua mwaane ao aine, tarira ao mwanera, ao kukureia ae akea tokina bon oin raoi te kantaninga n te mwakuri ni karikibwai.
Te tia koro karaki ae Antoine de Saint-Exupéry e karanakina te karaki aei: Te bong teuana, ngke e mwananga i aon te turain, e kunea bwa e tekateka i buakoia aomata aika taan birinako mai abaia. Rootakina n taraan te nanokaawaki ni matan te ataei ae uarereke, e takarua: “Ngkana e riki te rooti ae boou n te onaroka man mwiin kaboakina, a bane ni kimwarerei nanoia taan ununiki. A kararoa te rooti ma aroka tabeua, a tararuaia, a karikirakea. Ma akea te tia ununiki ibukiia aomata.”10
Tariu ao mwaaneu, tiaki ngaira taan ununiki i bukiia raora ni mwaane ao aine? Tiaki ngaira taan kawakiniia tarira? E tuangiira Iesu bwa ti na tangiira raora n ai aron tangirara iroura.11 Man Wiina, te taeka ae raom e aki raoi nanonaki bwa te kaan ni maeka ma ake irarikim; e katurua raoi te kaan ke te reitaki n te nano. E rotiia ni kabane kaain te aonaaba aio—bwa a maeka ni kaan ma ngaira ke n aaba aika a raroa, n aki taraia bwa tera rikiia, aroia n tatabemaniia, ke te bwai ae a rinanona.
Ngkai ana reirei Kristo ngaira, iai tabera ae kakawaki n reitanako ara mwakuri i bukin te rau ao te katiteuanaaki i buakoia aaba ni kabane n te aonaaba. Ti riai ni karaoa ara kabanea ni konaa ni kawakina ao n karekea te mwengaraoi ao te buoka nakoia ake a mamaara, kainano, ao ni kabane ake a rootaki ke are a karawawataaki. I aon bwaai ni kabane, te kabanea n tamaroa ni bwaintangira n te tangira nakoia raora bon man tibwaan te kimwareirei n te euangkerio ma ngaia ao ni kaoiia bwa ana roko nakon aia tia Kamaiu rinanon berita aika a tabu ao otenanti.
Te kateniua n reirei: Ti kaoaki bwa ti na kaaina te mwakuri n karikibwai.
Waakin te mwakuri mai ieta n karikibwai e tuai tia. Ni katoabong, ana karikibwai te Atua e reitinako n rikirake, raababanako, ao ni mwaiti. Te bwai ae te kabane n tamaroa bwa Tamara are i Karawa e anganiira te kakao bwa tina ibuobuoki n Ana mwakuri ni karikibwai.
Ti kaaina te mwakuri ni buoka te karikibwai ngkana ti mwakuria te aonaaba ke ni karika oin ara karikibwai n te aonaaba aio—ngkana ti kaota te karinerine nakon ana karikibwai te Atua. Ara ibuobuoki a kona ni kaotaki rinanon te karikibwai n te mwakuri n korotamnei, kateitei, katangtang, koroboki ao katei, are a katamaaroa riki ara buraneti, kawaekoai ara namakin, ao ni kaotaa maiura. Ti ibuobuoki naba rinanon kukune n tiaienti ao bwain aoraki are a kamanoa te aonaaba ao te maiu are iai. Beretitenti Thoma S. Monson e kauarerekea te iango n taeka aika a tamaroa aikai: “Te Atua e katuka te aonaaba ae tuai tia i bukin te aomata ni mwakuria ana konabwai iai … bwa e aonga n karekea kimwareirein ao mimitongin te karikibwai.”12
N ana kaikonaki Iesu i aon tarena, ngke e oki te toka man mwanangana, e kamoamoaia ao ni kanuanganiia uoman tooro ake a karikirakea ao ni karabaaba aia tarena. Ni kabotauana, e arana te toro are e tauna ana tarena i aantano bwa e “taningaroti,” ao e anaa naba are e a tia ni karekea.13
N aron naba anne, tibwangara ngaira ae taan tararuaa ana karikibwai n te aonaaba bon tiaki ti ibukin kamanoaia ke kateimatoaaia. E kantaningaira te Uea bwa ti na wanawana ni mwakuri, ni kairaki iroun te Tamnei ae Raoiroi, n rikirake, kabatiaa, ao kanakoraoia man bwaai ake a tauraoi are E a tia ni katabeira iai—tiaki ibukin arora ma i bukin kakabwaiaakia tabeman.
Ibuakon ana konabwai ae karekea te aomata, akea ae kona ni kabotaua te bwai are ko namakinna n riki bwa te tia buoka te karikibwai ma te Atua n anga te maiu ke ni buoka reiakinan te ataei, rikirakena, ao ni maiuraoi—bwa tao ngkoe te karo, te tia reirei, taan kairiiri, ke n tibwanga riki tabeua. Akea te mwioko ae tabu riki, karau nano riki, ma ae kainanoa te mwakuri korakora, nakon riki raonakin ara tia Karikibwai ni katauraoi rabwata n aomata i bukiia Natina aika tamnei ao imwiina ni buokakiia n roko n aia konabwai ae mairoun te Atua.
Taben te tia ibuobuoki ni karikibwai e beku bwa te tia kauring ni katoa tai bwa te maiu ao bwa rabwatan te aomata a tabu, ao akea ae bwaibwai bwa ti te Atua, ao bwa E a tia ni karikiira bwa taan tararua ni karinea, kawakina, ao n tararuaia. Ana tua te Atua, are e tautaekanii mwaaka ni karikiaomata, ao karikan utu aika akea tokiia, a kairiira n mwiokoara ae tabu, are e rangi ni bongana nakon Ana babaire.
Tariu ao mwaneu, ti riai ni kinaa bwa bwaai ni kabane bon tamnei iroun te Uea—n ikotaki ma aron tein arora n rabwata ni maiura. I kakoauaa bwa te kakabwaia n tamnei aika a korakora a beritanaki nakoia ake a tangira ao ni tabe i bukin te aonaaba ao raoia aika mwaane ao aine. Ngkai ko teimatoa ni kakaonimaki n te mwioko ae tabu ao ni karinea am berita aika tabu ao akea tokiia, ko na rikirake i nanon ana ataibwai te Atua ao Natina, Iesu Kristo, ao ko na namakina Aia tangira ao Aia kairiiri ae bati i nanon maium. Ni kabane aikai ana katauraoiko ni maeka ma Ngaia ao ni karekea riki mwaakan te karikibwai14 n te maiu ae na roko.
N tokin te maiu aei, e na titirakiniira te Toka bwa ti na anga te rongorongo i bukin mwiokoara ae tabu, n reitaki bwa e kangaa arora n tararuaa Ana karikibwai. I tataro bwa ti na bon ongo imwiina Ana taeka n tangira ae wirikiriki nakon nanora: “E raoiroi, te toro ae ko raoiroi ae ko kakaonimaki: ko kakaonimaki nakoni baika karako, N na karaoiko ba mataniwini baika bati: ko na rin i nanoni kimwareirein am uea.”15 N aran Iesu Kristo, amen.