Karina Korakoram, O Ngkoe ae Tion
Ngaira n tatabemaniira ti riai n ukeri ara moanibwai n te maiu n rabwata ao n tamei ma te karinerine ao n te tataro mwaaka.
Karaki ni kaikona a kanakoraoa raoi aron ana angareirei te Uea Iesu Kristo ngkana e angareirei. N kabwarabwarana ae kimototo, ana karaki n kaikonaki te Tia Kamaiu bon karaki aika a kabonganaaki n katitebooan taian koaua n tamnei ma bwain nako te maiu aio ao taneiai n te maiu n rabwata. Te katooto, taian Euangkerio n te Nu Tetemanti e okioki iai reirei aika a katitebooa abanuean karawa ma koraan te makeke,1 ma te baeao ae bati boona,2 nakon mataniwin te auti ao ana taan mwakuri n ana nne n kurebe,3 ma kibono ake tengaun,4 ao a bati riki. Inanon Ana mwakuri i Kariraia te Uea, taian koroboki aika tabu a katerea bwa “ngke akea te taetae ni kaikonaki ao E aki taetae nakoia.”5
Nanon raoi kee te rongorongo are inanon taian taeka ni kaikonaki a bon nanonaki bwa ana aki matata raoi. Ma ngae n anne, te karaki e kaota te koaua maieta nakon te tia butimwaia ni kaineti ma ana onimaki iroun te Atua, tauraoin tamneina, ao nanomwakana n kan reiakinaki. Ngaia are, te aomata e riai n kamwakura inaomatana n rinerine ao n kakamwakuri n “titiraki, ukoukora, ao n karebwerebwa”6 bwa eaonga n karekei koaua ake a nanonaki n te taetae ni kaikonaki anne.
I kakorakoraai n tataro bwa e na kaotaira te Tamnei ae Raoiroi n tatabemaniira nako ngkai ti tabe n iangoa kakawakin te taetae ni kaikonaki are te amarake ni baka n te iein.
Te Amarake ni Baka n te Iein
“Ao Iesu … e taetae ni kaikonaki nakoia, ao e taku,
“Abanuean karawa ai aron te aomata ae te uea ae karaoa te amarake ni baka i bukin natina te mwane,
“Ao e kanakoia ana toro ba a na weteiia ake a mwiokoaki nakon te baka: ao a rawa ni kawaria.
“Ao, ea manga kanakoia toro tabemang, ao a taku, Kam na kangai nakoia ake a weteaki, Noria, I a tia n katauraoi au amarake: a tiringaki au kao ma au man aika nenea, ao a tae nangini bwai ni kabane: mai nako n te baka.
“Ao aki muti, ao a nako; temanna e nako abana, ao temanna e nako n ana bwai ni bobwai.”7
N taai ake n rimoa, teuana mai buakon bootaki aika kakukurei n maiuia Iutaia bon te baka n iein-te bootaki ae kona n kaniia te maan ae teuana ke bon uoua te wiiki. Bootaki n aron aikai a kainanoa te babaronga ae abwabwaki, iruwa a kaman kaongoaki, ao e kanakoaki te kauring n kaukan raoi bongin te baka. Te kakao mairoun te uea nakoia ana aomata ibukin kaean te mare n aron aio e taraaki bwa te tua. Ma, e rawata iruwa ake a weteaki aika aki roko te kaikonaki aei.8
“Rawaia n kaea ana amwarake ni baka te uea bon kaotan [aia mwakuri] ae a kaitara mwaakan te uea ao kaotan nanoia n aki karinea ueana ma natina. … Katannakon temanna nakon abana ao temanna nakon ana [waaki ni karikirake]”9 e kaota kairuan bwaai aika a tarai bwa a kakawaki riki irouia ao aki taben nanoia n ana kantaninga te uea .10
E reitinako te taetae ni kaikonaki:
“Ao e taku nakoia ana toro, E a tae nangin te baka, ma aki raoiroi ake a weteaki.
“Ma ngaia ae kam na nako tutani kawai nako, ao akana kam bo ma ngaiia ao wetei;a nakon te baka.
“Ao a nakonako i nanoni kwai nako toro akekei, ao a kabaneia ake a bo ma ngaiia ni botiia, akana buakaka ma akana raoiroi: ao e on rarikin te baka irouia ake a rarikiriki n amarake.”11
Te katei n boong akekei bwa te tia karaoa te baka-n te taetae ni kaikonaki aio, te uea-ena katauraoi oneaia ake a kaea te baka. Aekaki n onea n tain te baka a bon tamaroa tarakiia, aki katabaati tein oneaia ake a ira te baka. N te anga aio are, e kakeaaki iai kakaokoroan te aomata man teina ke arona, ao ni kabane ake a ira te baka a katiteuanaaki.12
Aomata ake a kaoaki man tuta ni kawai bwa ana kaea te baka aio e bon aki reke aia tai ke aroia n katauraoi oneaia aika tau ibukin te bootaki. Ngaia are, te uea ea anganiia ana iruwa oneaia mai ibuakon nako oneana. Aomata ni kabane e reke aia tai n oneia n onea aika tau ibukiia uea.13
Ao ngke ea rin te uea n te tabo n baka, ao e tarataraia aomata ao e noora temanna ana iruwa ae e tei n okoro bwa eaki oneana n aroia taan baka. E uotakirake te mwaane aio nako matana, ao e titiraki te uea: “Raou, ko aera ngke ko rin ikai n aki bwaina te kunnikai ni baka? Ao e aki kona te taetae.”14 N etina raoi, e titiraki te uea ni kangai, “E aera koaki bwainiko n te kunnikai ni baka, ngae ngkai bon iai teuana ae katauraoaki ibukim?””15
Te mwaane aio e aki tauraoi ibukin te bootaki. ao te motintaeka ae “Ao e aki kona te taetae,” e kaotia bwa bon akea raoi bukina.16
Unimwaane James E Talmage e katauraoi kaetieti ibukin kakaawakin ana mwakuri te aomata: “te iruwa are e aki kunnikainna e bure n rawa, n nanonna n aki karinerine, ke n tabeua riki kairua aika korakora riki, e matata ni kanoana. N te moan tai ao te uea aio e bon ti kan ataa bukina, ao e titiraki bwa e kan ataia bwa e kanga n rin teuaio n akean oneana ni baka. Ngke arona bwa te mwaane aio e kona n kabwarabwara aron teina ae okoro aio, ke ngke arona bwa iai bukina ae tau ae e anga, e na bon bae n taetae; ma ti ongo ikai bwa e bon aki taetae. Ana kakao te uea aio e bon nako nakoia aomata ni kabane ake a kairaki irouia ana toro; ma ngaiia n tatabemaniia nako a riai n rinnako ni mataroan ana auti te uea; ao imwain rokoia n te tabo n baka, are ena kaoti iai te uea, a na riai n oneia raraoi; ma ti are iai ana kangaanga, are ea reke rinnakona man te tabo teuana; ao n aki rinanoia taan buoka katauraoaia ake n te mataroa, ngkane ngaia te tia iraa n rin.”17
Te tia korokaraki ae te Kiritian, John O. Reid, e kabwaranakoa bwa rawan te mwaane aio n bwaina n oneaia taan ira te baka bonkaotan “akean karineaia te uea ma natina.” Tiaki n ae akea oneana ae kona n bwaina nakon te baka; ma, e bon rineia bwa ena aki oneia raraoi. E kamoamoaa n kaitaraa aron tein te onea are katauaki ibukin te baka aio. Ana kaeka te uea e bon baiti man matoa: “Kabae baina ma waena, ao tewea nako nanon te ro are i ao; te tang ma te kangengei wi iai.”18
Ana moti te uea ibukin te mwaane aio e aki boboto ti iaon akean onean te mwaane aio ae raraoi ibukin te baka—ma ibukin bwa, ni koauana, e bon rawa n oneia raoi. Te mwaane aio … e tangiria n ira buakon te baka n iein ma e aki kan ira nanon ana katei te uea. E tangiria ni karaoi bwaai nakon bon oin nanona. Ngkai eaki oneia raraoi ao e kaota unraana are inanon n kaitara te uea ao ana kainibaire.”19
A Mwaiti aika Weteaki, ma a Karako aika Rineaki
Te taetae ni kaikonaki aio e kainiin ma te kibu ae katekenano, “Ba a maiti aika weteaki, ma a karako aika rineaki.”20
Te kamimi bwa, Iotebwa Timiti e karaoa kaetan te kibu ae n ana boki Mataio inanon ana rairairi ae mairoun te tamnei iaon te Baibara:“Bwa a mwaiti aika weteaki, ma a karako ibuakoia aika rineaki; ma ngaia are tiaki ni kabane ae e oneana n te onea ni baka21
Te kakao nakon te baka n iein ao am rinerine n irakin buakon te baka bon bwaai aika iai irekerekeia ma a kaokoro. Te kakao aio e nakoia mwaane ma aine ni kabane. Te aomata i bon irouna e kona n butimwaea te kakao aio ao man tekateka ibuakon te baka-ma kona n aki rineaki bwa ena ira buakon te waaki bwa tao e aki tararaaoi onean n baka n rairan ana onimaki iroun Te Uea Iesu ao Ana akoi te Uea. Ngaia are, ti karekea iroura ana wewete te Atua ao ai oin ara kaeka nakon te wewete anne, ao a mwaiti aika kona n weteaki ma a karako aika rineaki.22
Te riki ke reken rineakira tiaki arora ni kaokoroaki ae ti anganaki. Ma, n tokin te tai ao tina kona ngai ma ngkoe n rineia bwa tina rineaki man ara kakamwakuri aika raraoi ni kabonganaan inaomatara n rinerine.
Taiaoka n tara kabonganaan te taeka ae rineaki n kiibu aika ti tataneiai ma ngaia man Reirei ao Berita aika Tabu:
“Nooria, a mwaiti aika weteaki, ma a karako aika rineaki. Ao bukin tera a aki rineaki?
“Bukina bwa a rangi ni bane nanoia i aon bwain te aonaba aei, ao a ukoukora aia karinerine aomata.”23
I kakoaua bwa bwaai aika mwaneweaki n kiibu aika a rangi ni kaineti raoi. Akea ana riiti te Atua ibukiia ake e tatangiriia riki are ti kaantaningaa korean arara iai n te tai teuana. E aki tiana mwaitiia “ake a rineaki” nakon te mwaiti ae uarereke. Irarikin anne, nano ra, ara kaantaninga, ara karinerine nakon taian berita ma otenati n te euangkerio aika tabu, ara ongeaaba nakon tuua, ao, ae moan te kakawaki, ana akoi te Atua e na kaoti bwa ti warekaki naba ibuakoia ake e rineia te Atua.24
“Bwa ti kakorakoraira ni koroboki, n anai nanoia natira, ao tarira naba, bwa a na kakoaua Kristo, ao bwa aonga ni manga tangiraki iroun te Atua; bwa ti ataia bwa bon rinanon te akoi are ti kamaiuaki iai i mwin bwaai ni kabane ake ti kona ni karaoi.”25
N tabetaben nakon maiura ao n kamwangaongaon te aonaaba ae ti maeka iai, ti kona n katibanakoi bwaai aika akea tokiia ake a kakawaki riki man rineakin te kukurei, te kaubwai, te kinaaki, ao ni moanibwaia kakawakin riki bwaain te maiu aio. Tabeaingara n te tai ae uarereke ibukin “bwain te aonaaba” ao “karineakiia aomata” e na kona n karekeakabuakin karineakin rikira maieta ibukin bwai aika a bon akea riki uaaia nakon te amwarake.26
Berita ao KaKoaua
I kaoka riki ana taetae te Uea nakoia Ana aomata rinanon te burabeti are Akai n te O Tetemanti: “Ma ngaia ae E kangai ana taeka Iehova Tabaota: Kam na iangoi aroaromi.”27
Ngaira n tatabemaniira nako ti riai n katinei raoi bwaai aika ti moanibaia n tamneira ao n maiura n rabwata ao n iangoia ma tataroakinna raoi bwa tina kinai bwaai inanon maiura aika kona n tuuka karean kakabwaia aika mwaiti ake a tauraoi n anganiira Tamara are i Karawa ao ara Tia Kamaiu. Te Tamnei ae Raoiroi e na buokiira n noora arora raoi ni koaua.28
Ngkana ti ukoukora raoi karekean te bwaintituaraoi n te mata bwa tina noraaba ao te taninga bwa kona ongo,29 I berita bwa tina bon kakabwaiaaki ma te konabwai ao te moti raoi ibukin kakorakoraan ara berita ake a tomaira ma ara berita ake a tomaira ma ara Uea ae maiu. Ti kona naba n karekea korakoran aron te Uea ni maiura30—ao n tokin te tai ti kona n weteaki ao man rineaki bwa tina kaina ana amwarake ni baka te Uea.
“Uti, uti, karekea korakoram, O ngkoe ae Tion.”31
“Bwa Tion e na riai n rikirake n te tamaroa, ao n ae tabu; e riai ni kabuburaaki tiana; a riai ana titeiki ni kakorakoraaki; eng, e koaua ae I tuangkami, e riai n teirake Tion ao ni katokai kunnikaina aika tikiraoi.”32
I kimwareirei ni katanoata au koaua n arona n Atua ao maiuna ae koaua, Tamara ae akea tokina ao Natina ae Tangiraki, Iesu Kristo. I kakoaua bwa Iesu Kristo bon ara Tia Kamaiu ao te Tia Kabooira, ao E bon maiu. I kakoaua naba bwa te Tama ao te Nati a kaoti nakon Iotebwa Timiti, ike ai moan naba Kaokan ana euangkerio te Tia Kamaiu n Boong aika kaitira. Tia bane n ukoukora ao man karekea kakabwaiakira ma maata bwa tina noraaba ao tangina bwa ti ongo, I tataro n aran Iesu Kristo ae tabu, amen.