“Ang Husto nga Butang,” kapitulo 40 sa Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, Volume 2, Walay Dili Balaan nga Kamot, 1846–1893 (2020)
Kapitulo 40: “Ang Eksakto nga Butang”
Kapitulo 40
Ang Husto nga Butang
Si B. H. Roberts, usa sa pito ka presidente sa Unang Konseho sa Seventy, mimata nianang buntag sa Septyembre 26, 1890, nagdahum nga hapit na siya moabut sa iyang balay.1
Ang padulong sa amihanan nga tren nga iyang gisakyan gitakdang moabut sa Siyudad sa Salt Lake inigka alas diyes sa buntag. Apan imbis dali rang moabut sa tibuok gabii, nahunong kini dapit sa desyerto nga gamayng kakahoyan sa sentro sa Utah. Ang padulong sa habagatan nga tren nadiskarel sa riles pipila ka kilometro ang gilay-on, ug mibalikos niini ang riles. Si B. H. ug ang iyang mga kompanyon sa pagbiyahe, upat ka sakop sa Korum sa Napulog Duha, natanggong.
Walay laing mahimo apan sa paghulat, si B. H. ug si apostol John W. Taylor mihukom nga maglakaw-lakaw sa dapit nga naaksidentihan. Sa ilang pag-abut, ilang nakita nga ang mga bagon ra alang sa kargamento sa nadiskarel nga tren ang natumba. Ang mga pasahero wala ra maunsa, mao nga si B. H. ug John W. misugod sa pagpakig-istorya sa natanggong nga mga biyahedor.
Sulod sa usa ka bagon nga para sa pasahero, miatubang si John W. kang B. H. ug mitunol og usa ka newspaper. Gikuha ni B. H. ang newspaper ug gibasa ang mga ulohan nga natingala. Si Presidente Wilford Woodruff miisyu og opisyal nga pamahayag nga nagdeklarar nga tuyo niya nga mosumiter ngadto sa magbabalaod sa yuta ug dili na itugot ang bag-ong dinaghan nga kaminyoon.2
Sulod sa mubo nga panahon, mibati si B. H. og kalinaw ug pagsabut nga nakaapektar sa iyang tibuok lawas. Ang mga pulong nga “Maayo ra ang tanan” misantop sa iyang hunahuna ug namulong direkta sa iyang kalag. Usa ka pagbati sa kalinaw ug pagsabut nagpabilin sa makadiyot. Apan dayon, dihang gipamalandungan niya ang sitwasyon, ang matukibon niyang hunahuna misugod sa pagtuyok, ug ang mga pangutana mipatigbabaw sa iyang hunahuna.3
Gihunahuna niya ang panahon nga nabilanggo siya tungod sa pagminyo og sobra sa kausa, ug ang mga sakripisyo nga gihimo sa iyang mga asawa tungod niini. Unsaon kaha ang mahitungod sa tanang giantus sa mga Santos tungod sa pagtahud ug pagpanalipod sa maong buhat? Unsaon kaha ang daghang mga sermon nga gisangyaw sulod sa mga dekada nga nagsuporta niini? Mituo si B. H. nga sustinihan sa Dios ang mga Santos latas sa bisan unsang mga kalisdanan nga moabut sa ilang agianan tungod niana nga buhat. Gihimo ba nila karon ang tinalawan nga paagi?4
Ang ubang mga apostol nga nagbiyahe kuyog nila mitipon nila ni B. H. ug John W. Si Abraham Cannon, anak ni George Q. Cannon, daw wala makurat sa balita. Si Francis Lyman wala usab makaliti, mipasabut nga si Presidente Woodruff wala na mag-awhag og bag-ong pagminyo og sobra sa kausa sa Estados Unidos. Sa iyang opinyon, ang Manipesto dayag lang nga maghimo sa Simbahan nga hilisgutan sa publiko. Apan nakita ni B. H. nga si apostol John Henry Smith gisakitan, sama niya ug ni John W. Taylor.
Human makigsulti sa mga pasaherong padulong sa habagatan, si B. H. ug ang mga apostol milakaw og gamay padulong sa amihanan sa naaksidentihan ug nakabantay og usa ka bag-ong tren nga nagpadulong sa Siyudad sa Salt Lake. Samtang ang tren nagdahunog sa riles, ang mga istorya bahin sa Manipesto ang nanguna sa panag-istoryahanay. Gibati ni B. H. nga nag-anam kadako ang kasubo nga iyang gibati ug sa katapusan hingpit siyang mipalayo sa pundok sa mga apostol.
Samtang si B. H. nag-inusara sa iyang lingkuranan, nasamok ang iyang hunahuna. Sa matag rason nga pweding ihatag sa iyang mga kaubanan agig suporta sa Manipesto, gibati niya nga makakuha siya og napulo pa ka rason nganong ipadayon gyud sa mga Santos ang baruganan sa pagminyo og sobra sa kausa—bisan og magdala kini og hingpit nga pagkahugno sa Simbahan.5
Milabay ang pipila ka adlaw, pagka Septyembre 30, gihisgutan ni Heber Grant ang Manifesto uban sa laing mga sakop sa Korum sa Napulog Duha sa miting sa Gardo House. Ang pagpagawas sa pamahayag mao ang hustong butang nga buhaton sa Simbahan, mituo si Heber, bisan dili siya sigurado kon pinaagi niini matapos na ang mga pagsulay sa mga Santos.6
Ang pamahayag klarong nag-ingon nga ang Simbahan wala na “magtudlo og poligamiya o pagminyo og sobra sa kausa, wala na usab magtugot ni bisan kinsa nga mosulod pa niini nga buhat,” apan nagbilin kini og pipila ka dili klarong mga butang ngadto sa mga Santos ug sa gobyerno.7
Diha sa panag-istorya, nadungog ni Heber ang ubang mga apostoles nga nag-ingon nga ang Manipesto usa ka temporaryo nga mando, nga nagpahunong sa dinaghan nga kaminyoon hangtud nga mahimo kini sa mga Santos sa legal nga paagi. Si Lorenzo Snow, ang presidente sa korum, mituo nga lakang kadto nga kinahanglanon aron maangkon ang pakigdait sa uban. “Ang Manipesto mopausab sa mga kasingkasing sa daghang matinuorong mga tawo ngadto sa pagpakighigala ug pagtahud kanato,” miingon siya. “Akong makita ang kaayohan sa Manipesto sa tin-aw nga paagi ug mapasalamaton niini.”8
“Kumbinsido ako nga kauban ni Presidente Woodruff ang Dios dihang giandam niya ang Manipesto para sa publikasyon,” dugang pa ni Franklin Richards. “Dihang gibasa ang Manipesto, gibati nako nga husto kana nga butang ug kini nahatag sa eksaktong panahon.”9
Ang Manipesto nagsamok gihapon ni John W. Taylor, kinsa gitawag ngadto sa Korum sa Napulog Duha wala madugay human ni Heber. Human sa pagkamatay sa iyang papa, si Presidente John Taylor, si John W. nakakita og kahulugan sa pagpadayag mahitungod sa kaminyoon diha sa mga papeles sa propeta. Ang pagpadayag nga gipetsahan og Septyembre 27, 1886, daw nagsugyot ngadto ni John W. nga ang sugo sa pagpraktis og pagminyo og sobra sa kausa dili gayud mabakwi.10
Bisan og ang pagpadayag wala gayud mapresentar ngadto sa Korum sa Napulog Duha o gidawat isip kasulatan sa mga Santos, si John W. mituo nga mao kadto ang pulong sa Dios ngadto sa iyang amahan. Apan nasayud siya nga ang pagpadayag padayon ug magsige pa, sa pagtubag sa bag-ong mga kahimtang ug mga problemang motumaw, ug si John W. dunay pagtuo nga ang Dios namulong usab kang Wilford. “Nasayud ako nga gihatag sa Ginoo kini nga manipesto ngadto kang Presidente Woodruff,” miingon siya, “ug mahimo Niya kining bakwion kon moabut ang panahon, o Siya mohatag niini og balik.”11
Daghan pang apostol ang mipaambit niini nga mga pagbati mahitungod sa Manipesto sa misunod nga adlaw. Sama ni John W. Taylor, si John Henry Smith naglisud gihapon sa pagdawat niini. “Andam ako nga mosuporta sa presidente sa pag-isyu sa Manipesto, bisan may gamay akong kalibug bahin sa kaalam sa pag-isyu niini,” miingon siya. “Ang akong mga kahadlok mao nga ang Manipesto mohimo kanato, isip katawhan, og mas daghang kadaot kay sa kaayohan.”12
Si Anthon Lund, ang nagbinugtong nga kausa ra nagminyo nga naa sa korum, misupak. “Mibati ako nga ang Manipesto moresulta sa kaayohan,” miingon siya. “Mohatag ko sa akong pagtugot sa unsay mga nahimo.”13
Si Heber misulti usab sa korum nga nalipay siya sa deklarasyon. “Walay bisan gamayng hinungdan nganong ang mao nga dokumento dili iisyu,” miingon siya. “Si Presidente Woodruff sa yanong paagi misulti sa kalibutan unsay atong gibuhat.”14
Sa pagkasunod nga adlaw, nag-abut ang mga apostoles kauban sa Unang Kapangulohan, ug ang matag usa mipaluyo sa Manipesto isip kabubut-on sa Dios. Pagkahuman, ang pipila ka mga apostoles mipahayag sa ilang mga kabalaka basin ang mga kritiko sa Simbahan dili makontento sa dokumento ug padayong molutos sa mga tawo kinsa dili mobulag o makigdiborsyo sa ilang sobra sa usa nga asawa.
“Walay gisulti kon unsa kahay buhaton nato sa umaabut,” miingon si Wilford, “apan sa pagkakaron, mibati ako nga kinahanglang magmatinuoron kita sa atong mga asawa.”
Para kang Heber, ang umaabut nga pagpugos sa pagbiya sa iyang sobra sa usa nga asawa, ni Augusta ug Emily, lisud hunahunaon. “Motug-an ko nga dako gyud ning pagsulay kanako,” gisulat niya kana sa iyang journal nianang adlawa. “Gibati nako nga dili ako makasuporta sa ingon niana nga butang.”15
Pagka-Oktubre 6, si George Q. Cannon miabut sa tabernakulo alang sa ikatulong adlaw sa kinatibuk-ang komperensya sa Simbahan niana nga tinglarag. Diha dayon human gisugdan ang miting, mibarug siya ug gipaila si Orson Whitney, bishop sa Salt Lake City Eighteenth Ward, kinsa gihangyo nga mobasa sa Manipesto ngadto sa liboan ka mga Santos nga nanambong.16
Samtang naminaw si George sa pamahayag, wala siya kahibawo kon unsa kahay iyang isulti kon tawagon siya ni Wilford sa pagsulti. Bag-o lang, si Wilford misugyot nga si George mosulti, apan walay tinguha si George nga mouna sa pagpamulong sa mga Santos mahitungod sa Manipesto. Sa tanan nga katuigan sa iyang pagpamulong sa publiko, wala pa gayud siya hangyoa sa paghimo og butang nga lisud kaayo.17
Sa miaging adlaw sa wala pa kini, si George mihatag og usa ka sermon mahitungod sa Unang Kapangulohan ug sa pagpadayag, sa pag-andam sa mga Santos alang niini nga miting. “Ang kapangulohan sa Simbahan kinahanglang mosinati sama gayud sa inyong nasinati,” miingon si George. “Kinahanglan sila nga molakang sama sa inyong paglakang. Gikinahanglan sila nga mosalig sa mga pagpadayag sa Dios kon moabut man kini kanila. Dili sila makakita unsay resulta kon dili nimo kini sugdan, sama sa gibuhat sa Ginoo.”
“Ang mahimo ra gayud nato,” mipadayon siya, “mao ang pagtinguha sa hunahuna ug kabubut-on sa Dios, ug kon moabut kini kanato, bisan og kini sukwahi sa tanan nga atong gibati, kita walay laing opsyon gawas sa pagsunod sa unsay gipasabut sa Dios, ug sa pagsalig Kaniya.”18”
Dihang nahuman si Orson sa pagbasa sa Manipesto, gipresentar kini ni Lorenzo Snow ngadto sa mga Santos alang sa pagpaluyo nga boto. Ang mga kamot gipataas sa tibuok nga auditorium—ang uban sigurado, ang uban nagpanuko. Ang ubang mga kamot wala gayud iisa. Walay makita nga bisan unsang direkta nga pagsupak, bisan daghang mata sa mga Santos naumog sa mga luha.19
Dayon milingi si Wilford kang George ug midapit kaniya sa pagsulti. Miadto si George sa pulpito nga nag-ampo sulod sa iyang kasingkasing, apan blangko ang iyang hunahuna. Hinoon, dihang nagsugod siya sa pagsulti, nawala ang iyang kahadlok, ug ang mga pulong ug mga ideya nangabut lang. Giablihan niya ang mga kasulatan ngadto sa Doktrina ug mga Pakigsaad 124:49, sa tudling nga gigamit ni Wilford dihang una kining nadungog ni George gikan ni Wilford sa pagpasabut kaniya sa bag-ong baruganan sa Simbahan mahitungod sa pagminyo og sobra sa kausa.20
“Kon Ako mohatag og usa ka sugo ngadto ni bisan kinsa nga mga anak sa mga tawo nga mohimo og usa ka buhat ngadto sa akong ngalan,” ang Ginoo miingon, “ug kadto nga mga anak sa mga tawo moadto uban sa ilang tibuok nga kusog ug silang tanan kinahanglan mohimo niana nga buhat, ug dili mohunong sa ilang kakugi, ug ang ilang mga kaaway mosulong diha kanila ug mopugong kanila sa paghimo niana nga buhat, tan-awa, kini angay kanako nga dili na kinahanglan nga ipabuhat diha sa mga kamot sa mga anak sa mga tawo, apan sa pagdawat sa ilang mga halad.”21
Human sa pagbasa og kusog sa mao nga tudling, gisultihan ni George ang kongregasyon nga ang mga Santos mihimo sa tanan nilang galamhan sa pagsunod sa sugo sa Dios. Karon ang Ginoo mihatag kanila og bag-ong direksyon pinaagi sa Iyang propeta. “Kon ang Dios mopahibalo sa Iyang hunahuna ug kabubut-on,” miingon siya, “manghinaot ko nga ako ug ang tanan nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw andam nga mosunod niini.”
Nahibalo nga ang ubang mga Santos nagduha-duha sa balaanong tinubdan sa Manipesto ug nangutana kon nganong wala dayon kini giisyu sa propeta diha dayon aron malikayan ang pag-antus ug mga pagpanglutos sa milabayng mga katuigan, iya silang gitambagan sa pagtinguha og usa ka pagpamatuod mahitungod sa Manipesto nga sila mismo.
“Sulod kamo sa inyong sekretong mga dapit,” siya miawhag kanila. “Pangutan-a ang Dios ug pangaliyupo Kaniya, sa ngalan ni Jesus, aron mahatagan kamo og pagpamatuod sama sa Iyang paghatag niini kanamo, ug ako mosaad kaninyo nga dili kamo moadto nga dili matubag o dili matagbaw.”22
Human nakapamulong si George, miduol si Willford sa pulpito. “Ang Ginoo nag-andam og katawhan aron modawat sa Iyang gingharian ug sa Iyang Simbahan, ug sa pag-establisar sa Iyang buhat,” miingon siya. “Kana, mga kaigsoonan, maoy atong buluhaton.”
“Ang Ginoo dili gayud motugot kanako o kang bisan kinsang tawo nga mobarug isip Presidente niini nga Simbahan sa pagpahisalaag kaninyo,” mipadayon siya sa pagpaniguro ngadto sa tanang mga Santos kinsa nagduha-duha sa balaang tinubdan sa Manipesto. “Dili kana mahitabo. Wala kini diha sa hunahuna sa Dios. Kon mangahas man ako niana, ang Ginoo motangtang kanako gikan sa akong dapit.”
Dayon gipanalanginan ni Wilford ang mga Santos ug mibalik sa iyang gilingkuran.23
Daghang tawo sa kongregasyon mibiya sa tabernakulo nianang adlawa nga mapasalamaton sa Manipesto ug uban sa panghinaot nga makapaminos kini sa pagpanglutos sa Simbahan. Mibati sila og espirituhanong kalig-on ug kalinaw atol sa miting. Hinoon, ang ubang mga Santos mibati nga, dili mahimutang, dili kadawat, gani mibati nga nalingla.
Bisan sa kadako sa hagit niini, ang uban hilabihan kasakit, ang pagminyo og sobra sa kausa mipanalangin sa kinabuhi sa daghang mga Santos. Sulod sa duha ka henerasyon, ang mao nga praktis nakahatag og higayon nga ang kaminyoon matagmatanan sa tanan nga nagtinguha niini. Naghimo kini sa daghang mga Santos nga makapasanay og matinud-anong mga anak sa dagkong pamilya kinsa nahimong mga mapahinungurong mga ginikanan, mga miyembro sa Simbahan, mga lider, ug mga misyonaryo. Tungod niini nahimo usab ang daghang kaminyoon tali sa managlahing mga kultura, nga naghiusa sa managlahing mga milangyaw nga katawhan sa Simbahan.
Dugang pa, nagbugkos kini sa mga Santos sa usa ka komon nga panglimbasog batok sa pagpanglutos ug nagtabang nga makapalambo og usa ka ilhanan isip usa ka linahi, nga mga tawo sa Dios sa pakigsaad.24 Kapin sa duha ka libo ka mga Santos ang nakasuhan og poligamiya, supak sa balaod nga panagpuyo, o ubang buhat nga may kalabutan sa pagminyo og sobra sa kausa. Mga 930 kanila ang natanggong sa bilanggoan tungod sa pagkakombikto. Si Belle Harris, apo ni Martin Harris kinsa midumili sa pagsaksi batok sa iyang bana, gipriso samtang nagpasuso pa sa iyang masuso nga anak. Alang sa daghang mga Santos, ang ingon nianang mga lisud nga kasinatian maoy mga pagsakripisyo nga andam nilang buhaton isip mga sumusunod ni Kristo.
Si B. H. Roberts naghunahuna nga ang pagpamati sa Manipesto nga gibasa gikan sa pulpito usa sa pinakalisud nga mga gutlo sa iyang kinabuhi. Bisan wala sa iyang tinguha nga mosupak sa deklarasyon sa dayag nga paagi, ang nahauna niyang kasiguroan nga eksakto kini wala pa mobalik, ug dili niya mapataas ang iyang kamot sa pagsuporta sa pamahayag.25
Ang kinatibuk-ang presidente sa Relief Society nga si Zina Young mipaluyo sa Manipesto, apan pagsulay kini nga lisud kaayo para kaniya. “Mihangad kami sa Dios ug mitugyan,” iya kanang gisulat sa iyang journal pagkagabii.26
Si Joseph Dean, kinsa nauli gikan sa iyang misyon sa Samoa usa ka bulan bag-o lang, didto usab sa tabernakulo nianang adlawa. Mituo siya nga ang Manipesto usa ka sakit apan aksyon nga gikinahanglan. “Daghan sa mga Santos daw nakalitan ug nalibug ug naglisud kon unsaon sa pagboto,” gisulat niya sa iyang journal. “Daghan kaayo sa mga sister ang nanghilak sa hilom ug mibati og daw mas labaw pa kasakit kay sa mga kalalakin-an.”27
Ang pagkasunod nga buntag usa ka kadlawon nga mabugnaw ug maumog. Samtang mitagasak ang ulan sa mga atop, pipila ka mga Santos naghunahuna kon unsay epekto sa Manipesto sa ilang inadlaw nga kinabuhi. Ang pamahayag walay gitanyag nga pihong direksyon kon usaon sa pagpadayon sa mga Santos nga naapil sa pagminyo og sobra sa kausa. Ang ubang mga asawa nabalaka basin pangbiyaan sila. Ang uban nakasiguro, sa panghinaot nga ang Manipesto basin makahupay sa gobyerno ug motapos sa kahadlok ug kawalay kasiguroan sa kinabuhi nga pagtago-tago. Daghan ang mipadayon lang sa pagtago-tago hangtud ang mga lider sa Simbahan mipasabut sa mas detalyadong paagi kon unsa ka maayo ang pagdawat sa Manipesto diha sa tinagsa-tagsang mga kahimtang.28
Dihang ang balita midangat sa Cardston, Canada, nakasurprisa kini kang Zina Presendia Card ug sa iyang mga silingan. Apan sa wala madugay naamguhan nila nga ang Manipesto mao gayud ang tukma nga gikinahanglan sa Simbahan. “Among gibati nga ang among katungdanan nahibaloan ug napasalamatan karon, kay sa kaniadto nga wala pa ipagawas kini nga Manipesto,” sa iyang sulat ngadto sa Woman’s Exponent. “Ang mga Santos dinhi sa kinatibuk-an tanan mibati nga ang among mga lider nagpas-an sa buhat ni Kristo ngadto sa kadaugan ug nahiusa uban sa mga Santos diha sa yuta sa Zion.”29
Sa wala madugay, diha sa Young Woman’s Journal, si Susa Gates mipasidaan sa batan-ong mga babaye sa dili pagpataka og sulti mahitungod sa Manipesto. Ang pagminyo og sobra sa kausa miabli og kaminyoon sa pakigsaad ug mga oportunidad sa pamilya alang sa kababayen-an kinsa wala unta makatagamtam niini, siya mipahinumdon kanila. Karon wala na kining mga oportunidad.
“Kamo, isip mga batan-ong babaye sa Zion, dako pa ang inyong hunahunaon niini nga butang kay sa inyong mga inahan ug mga amahan. Siguroa nga walay binuang nga pulong, dinanghag nga paglipay ang mogawas sa inyong mga ngabil sa kon unsay mga nahimo,” mitambag siya. “Kon hisgutan man gyud ninyo kini, buhata kini sa pinakaligdong ug pinakasagradong kinaiya.”30
Didto sa Manassa, sa unang pagkahibalo ni Emily Grant bahin sa Manipesto, siya hilom ra. Apan ang subo niyang pagbati naghatag og dalan sa kalipay dihang gibati niya ang pagsaksi nga ang pamahayag maoy eksakto. “Daw akong nakita ang unang bidlisiw sa kahayag nga sukad akong nakita para kanamo latas sa among mga kalisdanan,” misulat siya sa iyang bana.31
Niining higayona, si Lorena ug Bent Larsen mihukom nga mamalik sa Utah human sa mga bulan nga panglimbasog sa pagpakabuhi sa Colorado. Ang umahan sa Sanford dili kaayo maayo og abut, ug nakita ni Bent nga daw imposibling makakita og laing trabaho. Karon nagplano siyang mopuyo uban sa una niyang asawa, si Julia, ug sa ilang kapamilya sa Monroe, Utah, samtang si Lorena ug ang iyang mga anak mouban og puyo sa pamilya sa iyang igsoong lalaki sa usa ka lungsod nga may gatusan ka milyas ang gilay-on.32
Human ang mga Larsen migahin og mga adlaw sa pagbiyahe nga sila ra lahus sa batoong mga kimba, ang yano sa katahum nga desyertong lungsod sa Moab, Utah, mitanyag og usa ka dapit nga kapahulayan.
Atol sa milabay nga paghunong, nahibaloan ni Bent ug Lorena nga ang mga lider sa Simbahan mipagawas og pamahayag mahitungod sa pagminyo og sobra sa kausa, apan wala silay nadunggan pa mahitungod niini. Hinoon didto sa Moab, nakahimamat sila og mga tawo nga nakaadto sa komperensya sa Siyudad sa Salt Lake. Samtang nagpabilin si Lorena sa tolda sa pamilya, miadto si Bent aron mahibalo sa angay niyang mahibalon bahin sa Manipesto.
Dihang mibalik si Bent, gisultihan niya si Lorena nga ang Unang Kapangulohan ug ang Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipahibalo nga ang Simbahan mipahunong na sa paghimo og mga pagminyo og sobra sa kausa ug nagplanong isumiter kini ngadto sa tigpamalaud sa nasud.
Dili makatuo si Lorena sa iyang nadungog. Gihangop niya ang pagminyo og sobra sa kausa kay mituo siya nga kabubut-on kini sa Dios para kaniya ug sa mga Santos. Ang mga pagsakripisyo nga iyang gihimo sa pagsunod sa baruganan nagdala diha kaniya og kasakit ug pagsulay. Apan kini naghagit usab kaniya sa pagpakabuhi sa mas taas nga sumbanan, mobuntog sa iyang mga kahuyang, ug mohigugma sa iyang silingan. Nganong mohangyo man karon ang Dios sa pagsalikway sa mao nga buhat?
Mitan-aw si Lorena kang Bent alang sa kahupayan, apan imbis motanyag kang Lorena og mga pulong sa kasiguroan, milakaw siya ug mibiya sa tolda. “Ah, oo,” naghunahuna siya. “Sayon ra para nimo. Pwede ra man kang moadto sa imong lain nga pamilya ug maglipay uban niya, samtang ako morag si Hagar, nga gipalayas.”33
Kangitngit ang mibaha sa hunahuna ni Lorena. “Kon ang Ginoo ug ang mga awtoridad sa Simbahan mibakwi niana nga baruganan,” walay kapuslanan ang bisan unsa nga bahin sa ebanghelyo.”34 Nagtuo siya nga ang pagminyo og sobra sa kausa usa ka doktrina nga walay pagkausab ug walay pagkatarug sama sa Dios mismo. Kon ingon man niini, nganong magbaton pa man siya og pagtuo sa bisan unsang butang?
Dayon gihunahuna ni Lorena ang iyang pamilya. Unsay buot ipasabut sa Manipesto diha kaniya ug sa iyang mga anak? Ug unsay buot ipasabut niini para sa ubang mga babaye ug mga anak nga anaa sa mao nga sitwasyon? Makasandig ba gihapon sila sa ilang mga bana ug mga amahan alang sa gugma ug suporta? O yano na lang sila nga isalikway tungod sa paningkamot nga makaserbisyo sa Ginoo ug makatuman sa Iyang mga sugo?
Nahagsa si Lorena sa iyang higdaanan. Ang kangitngit libut kaniya dili kapugngan, ug nanghinaot siya nga ang kalibutan mobuka ug molamoy kaniya ug sa iyang mga anak. Dayon, sa kalit, mibati siya og gamhanang presensya sa tolda. “Walay makalabaw sa pagkadili makatarungan sa gipabuhat sa Ginoo dihang gisugo niya si Abraham nga ihalad ang iyang anak nga si Isaac,” usa ka tingog miingon kang Lorena. “Kon makita sa Ginoo nga ikaw andam nga mosunod sa tanang butang, ang pagsulay matangtang.”
Usa ka sanag nga kahayag miputos sa kalag ni Lorena, ug mibati siya og kalinaw ug kalipay. Nasabtan niya nga ang tanan maayo ra.
Wala madugay, mibalik si Bent sa tolda. Gisultihan siya ni Lorena mahitungod sa presensya nga mitangtang sa iyang pagbangutan. “Nasayud kong wala akoy ikalitok nga pulong sa paghupay kanimo,” mitug-an si Bent, “mao nga miadto ko sa may katugasan ug mihangyo sa Ginoo sa pagpadala og maghuhupay.”35