Kasaysayan sa Simbahan
3 Pulong ug Kabubut-on sa Ginoo


“Pulong ug Kabubut-on sa Ginoo,” kapitulo 3 sa Mga Santos: Ang Istorya sa Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, Volume 2, Walay dili Balaan nga Kamot, 1846–1893 (2019)

Kapitulo 3: “Pulong ug Kabubut-on sa Ginoo”

Kapitulo 3

Pulong ug Kabubut-on sa Ginoo

Imahe
nanglupad nga mga insekto naghugpa libut sa mga tolda daplin sa suba

Miabut si Wilford ug Phebe Woodruff sa Suba sa Missouri kauban sa ilang mga anak sayo sa Hulyo 1846. Wala makahimo sa pagdani sa iyang igsoong babaye ug umagad nga lalaki sa pagsunod sa mga apostoles imbis ni James Strang, mibiya si Wilford sa Nauvoo pagkahuman dayon sa pagpahinungod sa templo kauban sa iyang mga ginikanan ug sa ubang mga Santos.

Ang ilang pag-abut sa kampo naatol sa pagbiya ni William Hendricks ug sa ubang gipanglista nga mga sundalo. Ginganlan og Mormon Batalyon, ang ilang gidaghanon sobra sa lima ka gatus ka mga lalaki. Mipatrabaho ang batalyon og baynte ka mga babaye isip mga labandera. Ang ubang mga babaye mikuyog sa ilang mga bana diha sa martsa, ug ang uban midala sa ilang mga anak. Sa kinatibuk-an, sobra sa traynta ka mga babaye ang mibiyahe uban sa batalyon.1

Sa una si Wilford nagduda sa mga paninguha sa gobyerno sa paglista og mga lalaki nga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Apan sa wala madugay nausab niya ang iyang hunahuna, ilabi na human mibisita si Thomas Kane sa kampo. Bisan tuod si Thomas dili kaayo masukiton mahitungod sa gipahiuli nga ebanghelyo, nahimo siyang himan sa pagdani sa gobyerno sa pagtabang sa Simbahan. Lawom ang iyang pagtagad mahitungod sa pagpakig-away sa pagkawalay hustisya, ug tinuoray siyang matinguhaon sa pagtabang sa mga Santos sa ilang makalolooy nga mga kahimtang.

Nakapadani dayon si Thomas sa mga apostoles. “Gikan sa impormasyon nga among nadawat gikan kaniya,” misulat si Wilford diha sa iyang journal, “nakumbinsir kami nga ang Dios misugod sa pagtandog sa kasingkasing sa presidente ug sa uban dinhi niini nga nasud.”2

Tulo ka adlaw sa wala pa mibiya ang batalyon, nakigsulti si Brigham Young sa mga opisyales niini. Mitambag siya kanila sa paghupot sa ilang mga lawas nga limpyo, magpakaputli, ug sa pagsul-ob sa ilang mga temple garment kon sila nakadawat na sa pagtuga. Misulti siya kanila nga magbinuotan ngadto sa mga Mehikano ug dili makiglalis kanila. “Sa pagtagad sa mga binilanggo uban sa labing maayo nga batasan,” miingon siya, “ug sa dili gayud pagpatay, kon kini kalikayan.”

Gipaniguro ni Brigham sa mga lalaki nga sila walay panag-away nga pagahimoon, hinoon. Giawhag niya sila sa pagbuhat sa ilang mga katungdanan nga walay pagbagulbol, sa pag-ampo kada adlaw, ug sa pagdala sa ilang mga kasulatan.3

Human mibiya ang batalyon, gibaling pag-usab ni Brigham ang iyang pagtagad ngadto sa sunod nga hugna sa panaw sa mga Santos. Ang pakig-alayon sa Estados Unidos mitugot kaniya sa pagkuha og pagtugot nga motukod og kampo sa tingtugnaw diha sa mga yuta sa Indian nga kasadpan sa Suba sa Missouri. Karon giplano niya ang pagpahimutang sa mga Santos diha sa usa ka dapit nga gitawag og Grand Island, duha ka gatus ka milya sa kasadpan, ug gikan didto ipadala ang mag-una nga panon agi sa Rocky Mountains.4

Samtang ang mga apostoles nagtinambagay, namulong si Wilford kabahin sa uban nga importanting mga butang sa Simbahan nga gikinahanglan ang ilang dinalian nga pagtagad. Si Reuben Hedlock, ang tawo nga iyang gitudlo sa pagdumala sa misyon sa Britanya, nakapalayo og daghang mga Santos sa Britanya pinaagi sa pagwaldas sa mga pundo nga ilang gipahinungod alang sa paglangyaw. Nakita na daan ni Wilford ang mga problema sa misyon, lakip ang pagkawala sa daghang mga bag-ong kinabig, hangtud nga si Reuben gi-release ug gipulihan og mas responsable nga pagkapangulo.5

Ang korum nahibalo usab nga ang kabus nga mga Santos anaa gihapon sa Nauvoo ubos sa kalooy sa panon sa mga manggugubot ug dili tinuod nga mga propeta. Kon ang mga apostoles wala pa mohimo og dugang sa pagtabang niini nga mga Santos, ingon nga sila misaad nga mobuhat didto sa templo kaniadtong komperensya sa Oktubre, nan ang korum maglapas og usa ka ligdong nga pakigsaad ngadto sa mga Santos ug sa Ginoo.6

Milihok sa walay pagduha-duha, mihukom ang korum sa pagpadala og tulo sa mga apostoles diha sa kampo—Parley Pratt, Orson Hyde, ug John Taylor—ngadto sa Inglatera aron sa pagpangulo sa misyon sa Britanya. Dayon mipadala sila og mga karomata, mga panon, ug mga tagana balik ngadto sa Nauvoo aron sa pagbalhin sa mga kabus.7

Samtang ang korum mipadala og mga lalaki ug mga tagana ngadto sa silangan, nakaamgo si Brigham nga ang iyang plano sa pagpadayon sa unahan pa sa kasadpan niana nga tuig dili na posible, ilabi na nga ang batalyon nakapakunhod sa gidaghanon sa kusgan nga mga lalaki sa kampo. Mirekomendar si Thomas Kane sa pagtukod sa ilang kampo sa tingtugnaw didto sa Suba sa Missouri, ug sa katapusan miuyon si Brigham.8

Kaniadtong Agosto 9, 1846, mi-anunsyo ang mga apostoles nga ang mga Santos mopalabay sa tingtugnaw sa usa ka temporaryo nga pamuy-anan sa kasadpan lamang sa suba. Gusto ni Brigham nga moadto agi sa Rocky Mountains ug motukod og templo sa labing dali. Apan sa wala pa niana, pundukon niya ang mga Santos ug amumahon ang mga kabus.9


Niini nga panahon, ang gabon mitabon sa Brooklyn samtang milayag kini ngadto sa San Francisco Bay, unom ka mingaw nga mga bulan human mibiya sa Dungguanan sa New York. Nagbarug diha sa bantawan sa bapor, mitutok si Sam Brannan lahus sa aso-asohon ug daklit nga nakakita og batoon nga baybayon. Sulod gyud sa luuk, nakita niya ang katumpagon nga kota sa Mehikano. Ibabaw niini nagkayab-kayab sa hoyohoy mao ang banderang Amerikano.10

Nahadlok si Sam nga usa ka butang sama niini mahitabo. Ang bandera usa ka tinuod nga timailhan nga nailog sa Estados Unidos ang San Fransisco gikan sa Mehiko. Nakat-unan niya ang mahitungod sa gubat batok sa Mehiko sa dihang ang Brooklyn mipundo sa mga Isla sa Hawaii. Didto ang kumandante sa iggugubat nga bapor sa Amerikano miingon nga ang mga Santos gipaabut sa pagtabang sa militar sa Estados Unidos sa pagkuha sa California gikan sa mga Mehikano. Ang balita nakapasuko sa mga Santos, kinsa wala mobiyahe sa kasadpan aron sa pagpakig-away alang sa usa ka nasud nga misalikway kanila.11

Samtang sila milayag unahan ngadto sa luuk, makita ni Sam ang mga kakahoyan subay sa balason nga baybayon ug pipila ka naglibud-libod nga mga hayop. Sa layo, natago tali sa pipila ka mga bungtod, nahimutang ang Yerba Buena, usa ka karaang Espanyol nga lungsod.

Ang Brooklyn midunggo sa pantalan, ug ang mga Santos nanganaog sa kadugayan nianang hapon. Mipatindog sila og mga tolda diha sa mga bungtod sa gawas sa Yerba Buena o nakakaplag og kapasilongan sa biniyaan nga mga panimalay ug usa ka balay sa mga sundalo diha sa duol. Naggamit og mga materyal nga ilang gidala gikan sa New York, ang mga Santos nagpatindog og mga galingan ug imprintahanan nga buhatan. Pipila usab kanila nakakaplag og trabaho diha sa mga lumulupyo sa lungsod.12

Bisan og nahigawad nga ang baybayon sa California karon sakop na ngadto sa Estados Unidos, determinado si Sam sa pagtukod sa gingharian sa Dios didto. Mipadala siya og grupo sa mga lalaki ngadto sa usa ka walog nga daghang mga adlaw ang pagpanaw sa silangan sa luuk aron sa pagtukod og usa ka pamuy-anan nga gitawag og New Hope. Didto nagtukod sila og makina nga gabsananan ug usa ka payag nga troso, dayon gihawanan ang yuta ug nagtanom og inektarya nga trigo ug ubang mga tanom.

Gusto ni Sam nga magpaadto og pipila ka mga lalaki sa silangan aron sa pagpangita ni Brigham ug pangulohan ang nahibilin nga mga Santos ngadto sa California human dayon matunaw ang nyebe sa mga bukid sa sunod nga tuig. Nabihag sa himsog nga klima, tambok nga yuta, ug nindot nga dunggoanan, mituo siya nga ang mga katawhan sa Ginoo dili na makapangayo og mas maayo pa nga pundokanang dapit.13


Niana nga ting-init, si Louisa Pratt ug ang iyang mga anak nga babaye nagkampo diha sa pahulayanan sa Mount Pisgah sa subayunong dalan sa Iowa. Ang lugar nindot, apan ang tubig init-init ug luod og lami. Sa wala madugay ang sakit mikaylap sa pamuy-anan, ug daghang mga Santos ang namatay. Ang pamilya ni Louisa miikyas sayo sa Agosto nga maayo og panglawas, apan dili maayo ang gibati mahitungod sa pagbiya og daghang masakiton nga mga higala.

Ang panon ni Louisa sa wala madugay mikampo og makadiyot sa kilid sa usa ka sapa nga gihugpaan og lamok, ug sa wala madugay siya ug ang uban gipanghilantan. Ang panon mihunong aron sa pagpahulay ug unya mipadayon ngadto sa Suba sa Missouri, diin usa ka taas nga linya sa mga karomata nagpaabut nga itabok. Sa dihang sa katapusan turno na ni Louisa, may usa ka butang nga nakapahadlok sa mga baka, nakaingon sa dakong kasamok diha sa sakayan ug nakapasamot sa sakit ni Louisa.

Sa pikas kilid sa suba,ang hilanat ni Louisa mitaas, naghikaw kaniya og katulog. Mga tungang gabii, ang iyang mga agulo mipukaw sa asawa sa tigtabok sa sakayan, kinsa nakakita kaniya diha sa lisud nga kahimtang. Dali nga gisugo sa babaye ang mga anak nga babaye ni Louisa sa pagbulag og higdaanan alang sa ilang mga kaugalingon aron ang ilang inahan makapahulay. Dayon gihatagan niya si Louisa og init nga kape ug pipila ka mga pagkaon aron maulian siya.14

Sa pagkasunod adlaw, ang panon misulod ngadto sa bag-ong pamuy-anan sa mga Santos, ang Winter Quarters, ang labing dako sa daghang pamuy-anan sa mga Santos subay sa Suba sa Missouri. Mga baynte singko ka gatus ka mga tawo ang mipuyo sa yuta sa Winter Quarters nga giambitan sa mga Omaha ug sa ubang lokal nga mga tribo nga Indian.15 Kasagaran sa mga Santos mipuyo sa mga payag nga hinimo gikan sa mga troso o yuta nga sinapawan og balili, apan ang pipila mipuyo sa mga tolda, mga karomata, o sama sa langub nga mga balay nga gitawag og mga kinubkob nga puy-anan.16

Giliyokan dayon sa mga babaye sa Winter Quarters si Louisa, matinguhaon sa pagtabang kaniya. Gihatagan siya nila og brandy ug kamay isip medisina, nga sa sinugdanan mipaarang-arang kaniya. Apan sa wala madugay ang iyang hilanat misamot, ug misugod siya sa pagkurog og hilabihan sa kakusog. Nahadlok nga siya himatyon, misinggit siya ngadto sa Ginoo alang sa kalooy.17

Ang pipila sa mga babaye kinsa miatiman ni Louisa midihog kaniya og lana, mipatong sa ilang mga kamot diha kaniya, ug gipanalanginan siya pinaagi sa gahum sa ilang hugot nga pagtuo. Sa Nauvoo, natudloan ni Joseph Smith ang Relief Society nga ang pagpang-ayo usa ka gasa sa Espiritu, usa ka timailhan nga misunod sa tanang mga tumutuo ni Kristo.18 Ang panalangin mihupay ni Louisa, naghatag kaniya og kalig-on sa paglahutay sa iyang sakit, ug sa wala madugay nagsuhol siya og nurse nga moatiman kaniya hangtud ang iyang hilanat nawala.

Nagbayad usab siya sa usa ka lalaki og lima ka dolyares aron sa pagtukod kaniya og payag nga hinimo sa yuta nga sinapawan og balili ug willow brush. Ang payag may habol lamang alang sa pultahan, apan kini maayo og hayag ug igo ang gidak-on nga makalingkod siya og tuya-tuya nga lingkuranan sa kilid sa iyang halingan samtang siya nagpahiuli sa iyang kusog.19


Sa Winter Quarters, ang mga Santos nagdaro ug nagtanom sa mga umahan, nagtukod og mga galingan tupad sa duol nga sapa, ug nagtukod og mga tindahan ug mga ayohanan. Ang pamuy-anan gipahimutang og mga hut-ong sama ngadto sa sumbanan sa Ginoo alang sa siyudad sa Zion, ingon nga gipadayag ngadto ni Joseph Smith kaniadtong 1833. Amihanan sa lungsod, si Brigham, Heber Kimball, ug Willard Richards mitukod og mga panimalay duol kaayo sa gamay nga balay sa konseho diin ang Korum sa Napulog Duha ug ang bag-ong gitawag nga halangdong konseho [high council] sa Winter Quartes magtigum. Duol sa sentro sa lungsod mao ang usa ka plaza alang sa pagsangyaw ug sa ubang mga miting sa komunidad.20

Ang pagbaktas lahus ngadto sa Iowa nakapakapoy kaayo sa daghang mga Santos, ug ang pagpakaon, pagpasaput, ug pagpasilong sa ilang mga pamilya mipadayon sa pagpaluya sa ilang kusog.21 Usab, ang mga langaw ug mga lamok gikan sa lapukon nga daplin sa suba kasagaran nga mihugpa sa bag-ong pamuy-anan, ug ang malaria nga mga sakit ug pangurog naghasol sa mga Santos usahay sulod sa mga adlaw ug mga semana.22

Atol niini nga mga pagsulay, kasagaran sa mga Santos misunod sa mga sugo. Apan ang pipila nangawat, nanikas, nanaway sa pagpangulo sa mga apostoles, ug midumili sa pagbayad og ikapulo. Gamay ang pailub ni Brigham niini nga batasan. “Ang mga tawo madala palayo sa hinay-hinay,” mipahayag siya, “hangtud mapanag-iya sa yawa ang ilang tabernakulo ug madala sila nga binihag ubos sa kabubut-on sa yawa.”23

Aron sa pag-awhag sa pagkamatarung, mipahimangno si Brigham sa mga Santos sa pagdungan og trabaho, sa paghupot sa mga pakigsaad, ug sa paglikay sa sala. “Dili kita mabalaan diha-diha dayon,” miingon siya, “apan kinahanglan nga pagasulayan ug ibutang diha sa tanang mga matang sa kahimtang ug mapamatud-an kutob sa dili na mahimo aron makita kon kita moserbisyo ba sa Ginoo hangtud sa katapusan.”24

Gi-organisar usab niya sila ngadto sa gagmay nga mga ward, mitudlo og mga bishop, ug gitudloan ang halangdong konseho sa pagbaton og lig-on nga lagda sa pamatasan. Ang pipila sa mga Santos nagpundok usab ngadto sa espesyal nga tigsagop nga mga pamilya. Niining panahona, ang mga Santos dili ma-sealed ngadto sa ilang namatay nga mga ginikanan kon ang ilang mga ginikanan wala mamiyembro sa Simbahan niini nga kinabuhi. Sa wala pa mobiya sa Nauvoo, si Brigham nakaawhag na og mga duha ka gatus ka mga Santos nga i-sealed, o ipasagop sa espiritwal nga paagi, isip mga anak nga lalaki ug babaye ngadto sa mga pamilya sa mga pangulo sa Simbahan kinsa mga higala o mga magtutudlo sa ebanghelyo.

Kining pagsagop nga mga sealing gipahigayon pinaagi sa usa ka ordinansa diha sa templo. Ang tigsagop nga mga ginikanan kasagarang nagtanyag og temporal ug emosyonal nga tabang, samtang ang sinagop nga mga anak nga lalaki ug babaye, ang pipila kinsa walay laing pamilya diha sa Simbahan, kasagaran misanong uban ang pagkamatinud-anon ug pagkamaunungon.25

Ang pipila ka mga hagit sa Winter Quarters ug sa ubang temporaryo nga mga pamuy-anan imposible nga malikayan. Sa panahon nga ang tugnaw nga panahon miabut, labaw sa siyam ka libo ka mga Santos ang nagpuyo sa dapit, lakip sa treynta y singko ka gatus kinsa nagpuyo sa Winter Quarters. Mga aksidente, sakit, ug kamatayon midagsang sa matag pamuy-anan. Malaria, tuberkulosis, kulang sa bitamina C [scurvy], ug ubang mga sakit mipatay og gibana-bana nga usa kada napulo ka tawo. Mga katunga sa namatay mga masuso ug mga kabataan.26

Ang pamilya ni Wilford Woodruff nag-antus sama sa uban. Sa Oktubre, samtang si Wilford namutol og kahoy, usa ka natumba nga kahoy miigo kaniya ug mibali og pipila sa iyang mga gusok. Wala madugay pagkahuman, ang iyang gamay nga anak nga lalaki si Joseph natakbuyan og grabe nga sip-on. Kanunay nga giatiman ni Wilford ug Phebe ang batang lalaki, apan wala makatabang ang ilang gibuhat, ug wala madugay gilubong nila ang iyang lawas sa bag-ong giluna nga sementeryo sa pamuy-anan.

Pipila ka mga semana human sa pagkamatay ni Joseph, nanganak si Phebe sa dili pa ang panahon, ug ang bata namatay human sa duha ka adlaw. Usa ka gabii, mipauli si Wilford og nakit-an si Phebe nga magul-anon nga nagtan-aw sa usa ka hulagway niya nga naggunit ni Joseph. Ang pagkawala sa mga bata nakapasakit kanilang duha, ug si Wilford naghandum alang sa panahon nga ang mga Santos makakita og panimalay, magpuyo nga malinawon, ug magpahimulos sa mga panalangin ug kahilwasan sa Zion.

“Ako nag-ampo sa akong Langitnong Amahan sa paglugway sa akong mga adlaw ,” misulat siya sa iyang journal, “nga makatan-aw sa balay sa Dios nga magbarug diha sa mga ibabaw sa kabukiran ug makita ang sumbanan sa kagawasan nga ipataas isip bandila ngadto sa kanasuran.”27


Taliwala sa pag-antus didto sa Winter Quarters, nadawat ni Brigham ang balita nga usa ka pundok sa manggugubot nga mga liboan ka mga lalaki mi-atake sa gamay nga komunidad sa mga Santos nga didto pa sa Nauvoo. Mga duha ka gatus ka mga Santos misukol, apan napilde sila sa gubat human sa pipila ka mga adlaw. Ang mga pangulo sa siyudad nakigsabut alang sa malinawon nga pagbakwit sa mga Santos, kadaghanan kinsa mga kabus ug masakiton. Apan samtang ang mga Santos mibiya sa siyudad, ang panon sa manggugubot misamok-samok kanila ug milungkab sa ilang mga panimalay ug mga karomata. Usa ka panon sa manggugubot miagaw sa templo, gipasipad-an ang sulod niini, ug gibiay-biay ang mga Santos samtang sila milayas ngadto sa mga kampo sa pikas nga daplin sa suba.28

Sa dihang nahibaloan ni Brigham ang mahitungod sa pagkanawad-an og paglaum sa mga lalin, mipadala siya og sulat ngadto sa mga pangulo sa Simbahan, nagpahinumdom kanila sa pakigsaad nga ilang gihimo didto sa Nauvoo sa pagtabang sa mga kabus ug sa pag-abag sa matag Santos kinsa buot moadto sa kasadpan.

“Ang kabus nga mga kaigsoonan, mga biyuda ug mga ilo, masakiton ug timawa, sa karon nagpabilin sa kasadpan nga tampi sa Mississippi,” siya mipahayag. “Karon ang panahon alang sa pagtrabaho. Himoa nga ang kainit sa pakigsaad, nga inyong gihimo didto sa balay sa Ginoo, modilaab diha sa inyong mga kasingkasing, sama sa usa ka siga nga dili mapalong”29

Bisan og sila nakapadala og kawhaan ka panghinabang nga mga karomata ngadto sa Nauvoo sa milabay nga duha ka semana ug dihay gamay nga pagkaon ug pipila ka mga tagana nga ibilin, ang mga Santos sa Winter Quarters ug sa kasilinganang mga pamuy-anan mipadala og dugang nga mga karomata, mga panon sa toro, pagkaon, ug ubang mga tagana balik ngadto sa Nauvoo. Si Newel Whitney, ang tigdumalang bishop sa Simbahan, mipalit usab og harina alang sa timawa nga mga Santos.30

Sa dihang nakaplagan sa panghinabang nga mga pundok ang mga lalin, daghan sa mga Santos didto kahilanaton, kulang sa kagamitan alang sa tugnaw nga panahon, ug hilabihan sa kagutom. Sa Oktubre 9, samtang sila nangandam alang sa panaw ngadto sa Suba sa Missouri, nagtan-aw ang mga Santos samtang usa ka panon sa pugo mipuno sa kalangitan ug mitugpa ibabaw ug libut sa ilang mga karomata. Mga lalaki ug mga batang lalaki nag-inilugay sa mga langgam, nagdakop niini sa ilang mga kamot. Daghan ang nakahinumdom giunsa usab sa Dios pagpadala si Moises ug sa mga anak sa Israel og pugo diha sa panahon sa ilang panginahanglan.

“Niining buntaga kami adunay direkta nga kasinatian sa kalooy ug kamaayo sa Dios,” misulat si Thomas Bullock, usa ka klerk sa Simbahan, diha sa iyang journal. “Ang mga kaigsoonan midayeg sa Dios ug mihimaya sa Iyang ngalan nga unsa ang gibu-bu diha sa mga anak sa Israel didto sa kamingawan gipakita ngari kanamo diha sa among kalisud.”

“Matag lalaki, babaye, ug bata adunay mga pugo nga makaon alang sa ilang panihapon,” misulat si Thomas.31


Sa laing bahin, liboan ka milya ang gilay-on sa kagaangan [atoll] sa Anaa diha sa Dagat sa Pasipiko, usa ka tighupot sa Aaronic nga Pagkapari nga ginganlan og Tamanehune mipakigpulong sa usa ka komperensya sa sobra sa walo ka gatos ka mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. “Usa ka sulat ang kinahanglan nga ipadala ngadto sa Simbahan sa Amerika,” misugyot siya, “maghangyo kanila sa pagpadala dayon nganhi og gikan sa lima ngadto sa usa ka gatos ka mga elder.” Si Ariipaea, usa ka miyembro sa Simbahan ug usa ka pangulo sa lokal nga balangay, midason sa sugyot, ug ang mga Santos sa Amihanang Pasipiko mipataas sa ilang mga kamot agi og pag-uyon.32

Nagdumala sa komperensya, si Addison Pratt kinasingkasing nga miuyon uban ni Tamanehune. Sa miaging tulo ka tuig, si Addison ug si Benjanim Grouard nakabunyag og kapin sa usa ka libo ka mga tawo. Apan niana nga panahon nakadawat lamang sila og usa ka sulat gikan ni bisan kinsa sa Napulog Duha, ug kini wala maghatag og mga sugo alang sa pagpauli sa panimalay.33

Sulod sa unom ka bulan sukad madawat kana nga sulat, ang duha ka mga misyonaryo wala nay laing nadungog gikan sa pamilya, mga higala, o mga pangulo sa Simbahan. Sa matag higayon nga may moabut nga pamantalaan nganha sa isla, ilang siksikon ang mga pahina niini alang sa mga balita mahitungod sa mga Santos. Usa ka balita nga ilang nabasa miingon nga katunga sa mga Santos sa Nauvoo gipangpatay samtang ang nahibilin gipugos sa pagpalayas ngadto sa California.34

Matinguhaon nga makahibalo sa kapalaran ni Louisa ug sa iyang mga anak nga babaye, mihukom si Addison sa pagbalik ngadto sa Estados Unidos. “Ang pagkamahibalo sa kamatuoran, bisan kini ngil-ad,” misulti siya sa iyang kaugalingon, “mas maayo pa kay sa magpabilin nga nagduda ug nabalaka.”35

Ang mga higala ni Addison nga si Nabota ug Telii, ang bana ug asawa kinsa nakaserbisyo uban kaniya sa Anaa, mihukom sa pagbalik ngadto sa Tubuai, diin si Telii gipangga isip usa ka espiritwal nga magtutudlo uban sa iyang isig ka babaye sa Simbahan. Giplano ni Benjamin ang pagpabilin diha sa isla aron sa pagpangulo sa misyon.36

Sa dihang nahibaloan sa mga Santos sa Pasipiko ang umaabut nga pagbiya ni Addison, giaghat nila siya sa pagbalik og dali ug sa pagdala og daghan pang mga misyonaryo uban kaniya. Tungod kay giplano na ni Addison ang pagbalik ngadto sa isla kauban ni Louisa ug sa iyang mga anak nga babaye, kon sila buhi pa, dali siya nga miuyon.37

Usa ka bapor ang miabut sa isla usa ka bulan wala madugay, ug si Addison milayag uban ni Nabota ug Telii ngadto sa Papeete, Tahiti, diin siya milaum nga makasakay og bapor ngadto sa Hawaii ug dayon sa California. Sa dihang sila miabut sa Tahiti, iyang nahibaloan sa iyang pagkadismaya nga usa ka pakete sa mga sulat gikan ni Louisa, Brigham Young, ug sa Brooklyn nga mga Santos ang bag-o pa lamang gipadala gikan sa isla ngadto sa Anaa.

“Nagtuo ako nga dili na ako maapektohan og mga kapakyasan,”nagbasol siya diha sa iyang journal, “apan naghimo kini og mga panghunahuna diri kanako nga ako hangtud karon wala mailhi.”38


Samtang mas bugnaw nga panahon miabut sa tibuok Winter Quarters, kanunay nga nag-ampo si Brigham aron mahibalo kon unsaon pagpangandam sa Simbahan alang sa panaw lapas sa Rocky Mountains. Human sa kapin sa usa ka tuig diha sa subayunong dalan, nakat-unan niya nga ang pag-organisar ug ang pagsangkap sa mga Santos alang sa agianan sa unahan importante kaayo ngadto sa ilang kalampusan. Bisan ang kapakyasan human sa laing kapakyasan nagpakita usab kaniya kon unsa ka importante ang pagsalig diha sa Ginoo ug sa pagsunod sa Iyang direksyon. Sama sa mga panahon ni Joseph, ang Ginoo lamang ang makapangulo sa Iyang Simbahan.

Human dayon sa pagsugod sa bag-ong tuig, gibati ni Brigham nga giablihan ang iyang panghunahuna sa Ginoo ngadto sa usa ka bag-o nga kahayag ug kahibalo. Diha sa usa ka miting uban sa halangdong konseho ug sa Napulog Duha kaniadtong Enero 14, 1847, misugod siya sa pagrekord og pagpadayag gikan sa Ginoo ngadto sa mga Santos. Sa wala pa matulog si Brigham, mihatag ang Ginoo kaniya og dugang nga mga panudlo alang sa umaabut nga panaw. Nagkuha sa wala mahuman nga pagpadayag, mipadayon si Brigham sa pagrekord sa mga direksyon sa Ginoo alang sa mga Santos.39

Sa pagkasunod adlaw, gipakita ni Brigham ang pagpadayag ngadto sa Napulog Duha. Gitawag og ang “Pulong ug Kabubut-on sa Ginoo,” kini mihatag og gibug-aton sa panginahanglan nga ma-organisar ang mga Santos ngadto sa mga panon ubos sa pagpangulo sa mga apostoles. Diha sa pagpadayag, mimando ang Ginoo sa mga Santos sa pagsangkap alang sa ilang kaugalingon nga mga panginahanglan ingon man sa pagtrabaho og dungan diha sa ilang panaw, pag-amuma sa mga biyuda, mga ilo, ug sa mga pamilya sa sakop sa Mormon Batalyon.

“Himoa nga ang matag tawo nga mogamit sa iyang tanan nga impluwensya ug katigayunan sa pagdala niini nga mga katawhan ngadto sa dapit diin ang Ginoo mopahimutang sa stake sa Zion,” misugo ang pagpadayag. “Kon kamo mobuhat niini uban ang putli nga kasingkasing, sa tanan nga pagkamatinuoron, kamo mapanalanginan.”40

Nagmando usab ang Ginoo sa Iyang mga katawhan sa paghinulsol ug sa pagpaubos sa ilang mga kaugalingon, pagtagad sa usag usa sa maloloy-on nga paagi, ug sa paghunong sa pagkahubog ug dautan nga pagsulti. Ang Iyang mga pulong gipahayag isip usa ka pakigsaad, nagsugo sa mga Santos sa “paglakaw diha sa tanan nga mga ordinansa,” nagtuman sa mga saad nga gihimo didto sa templo sa Nauvoo.41

“Ako mao ang Ginoo nga inyong Dios, gani ang Dios sa inyong mga amahan, ang Dios ni Abraham ug ni Isaac ug ni Jacob,” Siya mipahayag. Ako mao siya kinsa nangulo sa mga anak sa Israel gikan sa yuta sa Ehipto; ug ang akong bukton ilugway sa katapusan nga adlaw.”

Sama sa karaang mga Israelinhon, ang mga Santos gikinahanglan nga modayeg sa Ginoo ug motawag sa iyang ngalan sa mga panahon sa kasakit. Sila gikinahanglan nga moawit ug mosayaw dala ang pag-ampo sa pasalamat diha sa ilang mga kasingkasing. Dili sila kinahanglan nga mahadlok sa umaabut apan sa pagsalig diha Kaniya ug sa pagpas-an sa ilang mga kasakit.

“Ang akong mga katawhan kinahanglan pagasulayan sa tanan nga mga butang,” mipahayag ang Ginoo, “nga sila unta maandam sa pagdawat sa himaya nga Ako aduna alang kanila, gani ang himaya sa Zion.”42


Gipakita sa mga apostoles ang bag-o nga pagpadayag ngadto sa mga Santos sa Winter Quarters pila ka adlaw wala madugay, ug daghan ang nagmaya sa ilang pagkadungog niini. “Ang Ginoo sa makausa pa nahinumdom sa Iyang mga sulugoon ug miabag kanila pinaagi sa pagpadayag sa Iyang kabubut-on,” ang usa ka babaye misulat sa iyang bana sa Inglatera. “Kalinaw ug panaghiusa naghari taliwala kanamo,” siya mituaw, “ug ang Espiritu sa Dios naglukop taliwala kanamo.”43

Apan pipila ka mga problema mipabilin sa Winter Quarters. Sukad sa pagbiya sa Nauvoo, ang mga apostoles mipadayon sa pagbuhat og espiritwal nga mga pagsagop diha sa mga Santos. Na-obserbahan ni Brigham nga pipila sa mga Santos nag-aghat og mga higala nga magpasagop nganha sa ilang mga pamilya, nagtuo nga ang ilang mahangturong kahimayaan nag-agad diha sa gidaghanon sa mga tawo nga na-sealed nganha kanila. Pagselos ug kompetensya mitungha samtang gilalisan nila kon kinsa ang adunay labing dako nga pamilya sa langit. Ang panagbingkil nakapahunahuna ni Brigham kon aduna ba gyud kaha kanila ang makaabut didto.44

Sa pagka-Pebrero, samtang namulong kabahin sa pagbuhat og espiritwal nga pagsagop, miangkon si Brigham nga siya sa gihapon wala makahibalo kaayo mahitungod niini. Gihigugma gyud niya pag-ayo ang dinosena nga mga Santos kinsa gisagop pinaagi sa ordinansa ngadto sa iyang pamilya. Bisan pa niana siya mibati gayud og kawalay kahibalo niini nga buhat ug naghunahuna unsa ang kahulugan niini.45

“Akong kab-uton ang dugang pa nga kahibalo kabahin niini nga hisgutanan,” misaad siya sa mga Santos, “ug sa ingon niana makahimo sa pagtudlo ug pagbuhat og daghan.”46

Sa pagkasunod adlaw, nasakit siya ug mihigda aron mopahulay. Samtang siya natulog, nagdamgo siya nga iyang nakita si Joseph Smith nga naglingkod sa usa ka lingkuranan atubangan sa dako nga bintana. Nagkuha sa tuo nga kamot ni Joseph, gipangutana ni Brigham ang iyang higala kon nganong dili siya makauban sa mga Santos.

“Walay kaso,” miingon si Joseph, mitindog gikan sa iyang lingkuranan.

“Ang mga kaigsoonan adunay dako nga kabalaka sa pagsabut sa balaod sa pagsagop o mga baruganan sa sealing,” miingon si Brigham. “Kon ikaw adunay pulong nga ikatambag kanako, malipayon gyud ko nga modawat niini.”

“Sultihi ang mga tawo nga magpaubos ug magmatinud-anon ug magsiguro sa pagbaton sa Espiritu sa Ginoo,” miingon si Joseph. “Kon ilang himoon, makita nila ang ilang mga kaugalingon nga sama gyud sa pag-organisar kanila sa atong Amahan sa Langit sa wala pa sila mianhi sa kalibutan.”

Nimata si Brigham uban sa mga pulong ni Joseph nga milanog diha sa iyang hunahuna: “Sultihi ang mga tawo sa pagsiguro sa pagbaton sa Espiritu sa Ginoo ug sa pagsunod niini, ug kini mogiya gyud kanila sa katarung.”47 Ang tambag wala motubag sa iyang mga pangutana mahitungod sa mga sealing sa pagsagop, apan kini nagpahinumdom kaniya sa pagsunod sa Espiritu aron siya ug ang mga Santos magiyahan ngadto sa mas dako nga pagsabut.


Sulod sa nahibilin sa tingtugnaw, mipadayon ang mga apostoles sa pagpaabut og pagpadayag samtang sila nangandam sa pagpadala og mga panon sa karomata agi sa Rocky Mountains. Ubos sa ilang pagpangulo, usa ka gamay nga mag-una nga panon mobiya sa Winter Quarters sa tingpamulak, motabok sa kabukiran, ug motukod sa bag-ong tigumanan nga dapit alang sa mga Santos. Aron sa pagsunod sa sugo sa Ginoo ug sa pagtuman sa panagna, sila mopataas og bandila ngadto sa mga kanasuran ug mosugod sa trabaho sa templo. Dagko nga mga panon, nga gisakupan hapit tanan og mga pamilya, sa dili madugay mosunod kanila, nagsunod sa Pulong ug Kabubut-on sa Ginoo diha sa ilang panaw.48

Sa wala pa mobiya sa Nauvoo, ang Korum sa Napulog Duha ug ang Konseho sa Kalim-an naghunahuna sa pagpuyo diha sa Walog sa Salt Lake o sa Walog sa Bear River sa amihanan. Ang duha ka mga walog anaa sa layo nga bahin sa Rocky Mountains, ug ang hitsura niini kalauman.49 Nakita ni Brigham sa usa ka panan-awon ang dapit diin ang mga Santos mopuyo, apan siya dihay kinatibuk-an lamang nga paghunahuna kon asa kini makit-an. Sa gihapon, nag-ampo siya nga ang Dios mogiya kaniya ug ang nag-una nga panon ngadto sa husto nga tigumanan nga dapit alang sa Simbahan.50

Ang nag-una nga panon may 143 ka mga lalaki nga gipili sa mga apostoles. Si Harriet Young, ang asawa sa igsoong lalaki ni Brigham nga si Lorenzo, mihangyo kon siya ug ang iyang duha ka gagmay nga mga anak nga lalaki makakuyog ni Lorenzo sa panaw. Dayon gihangyo ni Brigham ang iyang asawa nga si Clara, kinsa anak nga babaye ni Harriet sa unang kaminyoon, sa pagkuyog usab sa panon. Ang usa sa daghang mga asawa [plural wife] ni Heber Kimball nga si Ellen, usa ka lalin gikan sa Norway, miuban usab sa panon.51

Sa dihang ang nag-una nga panon nag-andam sa pagbiya, mibalik si Parley Pratt ug John Taylor ngadto sa Winter Quarters gikan sa ilang misyon sa England. Uban ni Orson Hyde, kinsa nagdumala pa sa Simbahan sa Britanya, mitudlo sila og bag-ong mga pangulo sa misyon ug gipahiuli ang kahusay taliwala sa mga Santos. Karon, nagtuo nga sila nalayo og dugay gikan sa ilang mga pamilya, si Parley ug John mibalibad sa mga paghangyo ni Brigham nga mokuyog sa nahibilin nga korum sa paglalin ngadto sa kasadpan. Busa gibilin ni Brigham kanila ang pagbantay sa Winter Quarters.52

Sa hapon sa Abril 16, 1847, ang nag-una nga panon misugod sa ilang panaw ubos sa bugnaw ug dag-umon nga kalangitan. “Tuyo namo ang pag-abli sa dalan alang sa kaluwasan sa matinuoron og kasingkasing gikan sa tanang kanasuran, o isakripisyo ang tanan nga anaa sa atong pagkatinugyanan,” mipahayag ang mga apostoles diha sa usa ka sulat nga panamilit ngadto sa mga Santos sa Winter Quarters. “Diha sa ngalan sa Dios sa Israel, among tuyo ang pagbuntog o pagpakamatay nga naningkamot.”53

Iprinta