“Bulahang Kalinaw,” kapitulo 44 sa Mga Santos: Ang Sugilanon sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa Ulahing mga Adlaw, Volume 2, Walay Dili Balaan nga Kamot, 1846–1893 (2020)
Kapitulo 44: “Bulahang Kalinaw”
Kapitulo 44
Bulahang Kalinaw
Ang mga adlaw nga padulong sa pagpahinungod sa templo sa Salt Lake puno sa kalagsik ug komosyon. Ang trabaho sa templo nagpadayon gihapon hangtud sa adlaw nga nakaiskedyul nga ablihan ang mga pultahan niini. Ang mga kadalanan sa siyudad, sa kasamtangan, gihugpaan sa mga bisita nga nangabut kada oras sakay sa tren, karwahe, ug kabayo.1 Ang mga lider sa Simbahan nakahukom nga maghimo og duha ka sesyon sa pagpahinungod sa usa ka adlaw hangtud ang matag miyembro sa Simbahan nga gusto moapil makatambong. Karon liboan sa mga Santos nagplano nga moadto sa Siyudad sa Salt Lake nianang tingpamulak aron motan-aw sa balay sa Ginoo sa ilang kaugalingong mga mata.2
Sa adlaw sa wala pa ang sesyon sa pagpahinungod, ang mga lider sa Simbahan mipalibut sa templo sa lokal ug nasyonal nga mga magbabalita ingon man usab sa importante nga mga tawo kinsa dili mga miyembro sa Simbahan. Daghan sa mga bisita midayeg sa pagkabuhat sa templo, gikan sa maanindot nga nagtuyok-tuyok nga hagdanan ngadto sa maayong pagkahimutang nga mga tile sa salog. Bisan ang labing grabe nga mga kritiko sa Simbahan natingala.
“Ang sulod usa ka surprisa sa katahum,” sulat sa usa ka magbabalita gikan sa Salt Lake Tribune, “mao nga ang mga bisita mihunong ug wala maglihok, hingpit nga nahingangha sa ilang palibut.”3
Pagkasunod buntag, Abril 6, 1893, misugod na pagpakita ang kahayag apan medyo bugnaw ang panahon. Sobra sa duha ka libo ka mga Santos nga adunay mga rekomend alang sa unang sesyon sa pagpahinungod nagsugod sa paglinya sa gawas sa mga ganghaan sa templo pila ka oras sa wala pa sugdi ang nakaiskedyul nga miting. Sa dihang giablihan na ang mga pultahan sa templo ug ang mga Santos nagsugod sa pagsulod, ang panahon nagkatugnaw ug kusog nga hangin nagsugod sa paghaguros. Sa wala madugay, nagsugod na og pangatagak ang bugnaw nga ulan, ug ang hangin mikusog sa paghuros ngadto sa mga Santos kinsa mapailubon nga naghulat sa linya.4
Sama sa templo sa Kirtland nga dili makalingkod ang tanan kinsa gusto nga motambong sa pagpahinungod, ang dako nga lawak pundukanan sa templo sa Salt Lake gamay ra nga makapasulod sa tanan nga naglinya. Bisan human sirad-i ang mga pultahan, ang pundok sa mga Santos nagpabilin duol sa templo. Mga alas dies na, sa dihang magsugod na ang sesyon, ang hangin mikusog na usab, nagdala og mga graba ug mga nanglupad nga mga salin sa mga nangaguba [debris]. Sa pipila, ang yawa mismo ingon og nasuko batok sa mga Santos ug sa templo nga ilang gitukod.5
Apan kadtong nagbarug sa gawas sa gambalay nakakita og timailhan nga nagpahinumdom nila sa unang pagpakita sa mabinantayong pag-atiman sa Dios. Nagtan-aw ngadto sa langit, nakakita sila og dako nga panon sa kanaway nga nagtuyok-tuyok sa panganud, nagliyok sa mga panting [spire] sa templo sa taliwala sa unos.6
Sa sulod sa templo, si Susa Gates naglingkod sa lamesa sa tigrekord sa silangang bahin sa lawak pundukanan. Isip usa sa opisyal nga mga tigbalita sa mga tulumanon sa pagpahinungod, si Susa mao ang mokuha sa shorthand minutes [dinali nga pagsulat] sa miting. Bisan og siya hapit na manganak, siya nagplano sa pagtambong ug pag-report sa matag usa sa daghang nakaiskedyul nga mga sesyon.7
Gatusan ka elektrik nga mga suga, nga gipahimutang sa lima ka nagbitay nga mga chandelier, midan-ag sa kwarto sa tumang kahayag. Ang hawanan [hall] adunay kapasidad nga makalingkod ang baynte dos ka gatus ug miokupar sa tibuok andana. Ang mga tawo nga diha sa kwarto mao ang bana ni Susa, nga si Jacob, ug ang iyang inahan, nga si Lucy Young. Ang mga lingkuranan nga gidayan-dayanan og pula nga velvet mipuno sa importanting lingkuranang dapit, ug ang naglinya nga gipasaka nga mga pulpito alang sa mga lider anaa sa silangan ug kasadpang bahin sa kwarto. Ang matag lingkuranan napuno, ug ang pipila ka tawo nagbarug.8
Sa wala madugay ang tulo ka gatus nga mga miyembro sa Tabernacle Choir mibarug, ang mga lalaki nagsul-ob og itom nga amerkana ug ang mga babaye nagputi. Ang ilang mga tingog milanog samtang sila nanganta sa “Let All Israel Join and Sing,” usa ka himno ni Joseph Daynes, ang organista sa choir.9
Si Presidente Wilford Woodruff dayon mibarug aron mamulong sa mga Santos. “Ako nagpaabut niining adlaw sulod sa miaging singkwenta ka tuig sa akong kinabuhi,” siya miingon. Isip usa ka batan-on, nakakita siya og panan-awon sa iyang kaugalingon nga nagpahinungod og talagsaong templo sa kabukiran sa Kasadpan. Karong bag-o, siya nagdamgo nga si Brigham Young mihatag kaniya og mga yawe alang sa templo sa Salt Lake.
“Lakaw ug ablihi kana nga templo,” miingon si Brigham, “ug tuguti ang mga tawo nga mosulod niini—ang tanan nga gusto og kaluwasan.”10
Human moistorya niini nga mga panan-awon ngadto sa mga Santos, si Wilford miluhod sa humok nga ludhanan aron basahon ang pag-ampo sa pagpahinungod. Nagsulti sa kusog, klaro nga tingog, siya nangamuyo sa Dios sa paggamit sa maulaong dugo sa Manluluwas ug sa pagpasaylo sa mga Santos sa ilang mga sala. “Tugoti nga ang mga panalangin nga among gitinguha unta ibubo ngari kanamo, gani gatusan ka pilo,” siya nag-ampo, “kami nagtinguha nga may kaputli sa kasingkasing ug kahingpitan sa katuyoan sa pagbuhat sa Imong kabubut-on ug mohimaya sa Imong ngalan.”
Sa sobra sa traynta minutos, si Wilford mihalad og mga pasalamat ug mihatag og pagdayeg ngadto sa Dios. Iyang gipresentar ang gambalay ngadto sa Ginoo, naghangyo Kaniya sa pagbantay ug pagpanalipod niini. Nag-ampo siya alang sa mga korum sa pagkapari, sa Relief Society, sa mga misyonaryo, ug sa kabatan-onan ug sa kabataan sa Simbahan. Nag-ampo siya alang sa mga magmamando sa mga nasud ug alang sa kabus, sinakit, ug dinaug-daog. Ug siya nangamuyo nga ang tanang tawo mopahumok sa ilang kasingkasing ug gawasnong modawat sa gipahiuli nga ebanghelyo.
Sa wala pa motapos, mihangyo siya sa Ginoo sa paglig-on sa pagtuo sa mga Santos. “Lig-ona kami sa mga handumanan sa mahimayaong mga pagluwas nga nangagi, sa mga paghinumdum sa sagradong mga pakigsaad nga Imong gihimo uban kanamo,” siya nag-ampo, “aron nga, kon ang dautan mohulga kanamo, kon ang mga kasamok mohasi kanamo, kon kami makasinatig kahiubos, unta kami dili magpanuko, unta dili magduha-duha, apan uban sa kalig-on sa Imong balaang ngalan unta matuman namo ang tanan Nimong matarung nga mga katuyoan.”11
Human sa pag-ampo, si Lorenzo Snow, ang presidente sa Korum sa Napulog Duha, nangulo sa kongregasyon sa masadyaong Singgit nga Hosana. Ang choir ug ang kongregasyon dayon mikanta sa “Ang Espiritu sa Dios.”12
Ang pagpahinungod nakapatandog pag-ayo ni Susa. Ang iyang amahan nakabungkal sa yuta sa templo pipila ka tuig sa wala pa siya matawo, mao sa iyang tibuok kinabuhi matinud-anong mga babaye ug mga lalaki mipahinungod sa ilang kwarta, kabtangan, ug naghago sa pagtukod sa templo. Bag-o pa lang, ang iyang kaugalingong inahan wala magpaila nga midonar og $500 ngadto sa pundo sa templo.
Silang tanan nakasiguro nga modawat og mga panalangin, nagtuo si Susa, sa paghalad sa ilang mga gasa diha sa altar sa sakripisyo ug Kristohanong gugma.13
Si Joseph F. Smith namulong dayon niana nga tulumanon, miagas sa nawong ang iyang mga luha. “Ang tanang lumulupyo sa yuta mao ang katawhan sa Dios,” miingon siya, “ug katungdanan nato sa pagdala sa mga pulong sa kinabuhi ug kaluwasan ngadto kanila, ug sa pagtubos niadtong kinsa namatay nga walay kahibalo sa kamatuoran. Kini nga balay gitukod ngadto sa ngalan sa Dios alang niana nga katuyoan.”14
Usa ka sanag nga kahayag ingon og nagagikan ni Joseph, ug si Susa nagtuo nga usa ka haligi sa kahayag miagi sa bintana aron mosanag sa iyang nawong. “Pagkatalagsaon nga epekto sa kahayag sa adlaw,” mihunghong siya ngadto sa tawo tupad niya. “Tan-awa!”
“Walay kahayag sa adlaw sa gawas,” ang tawo mihunghong usab, “wala apan itom nga panganud ug kangitngit.”
Si Susa mitan-aw sa bintana ug nakakita og unos sa panganud. Dayon siya nakaamgo nga ang kahayag nga misanag sa panagway ni Joseph mao ang Balaan nga Espiritu, nga mikunsad diha kaniya.15
Nianang sama nga adlaw, sila si Rua ug Tematagi, usa ka batan-ong magtiayon sa isla sa Anaa, mitambong sa komperensya uban sa laing mga Santos nga gikan sa mga Isla sa Tuamotu. Uban sa presidente sa misyon nga si James Brown nga nagdumala, ang komperensya nagsugod sa alas siyete sa buntag, sa samang higayon nga ang unang sesyon sa pagpahinungod nagsugod sa Siyudad sa Salt Lake.16
Sulod sa daghang mga adlaw sa wala pa ang komperensya, ang mga misyonaryo ug ubang mga miyembro sa Simbahan nagpundok na sa Putuahara, ang samang lugar sa Anaa diin si Addison Pratt nakahimamat og sobra walo ka gatus ka mga Santos dul-an na sa singkwenta ka tuig ang milabay. Kusog nga hangin bag-o lang mihimo sa dagat nga bayolente ug makuyaw, apan ang mapintas nga panahon milurang na ug ang mainit nga adlaw misubang na diha sa balangay.17
Sila si Rua ug Tematagi miapil sa Simbahan pipila ka bulan human moabut si James Brown sa mga isla. Sa dihang miadto siya sa Anaa, nakita ni James nga ang isla nabahin tungod sa relihiyon, apan siya ug ang iyang anak nga si Elando mibunyag og pipila ka bag-ong mga Santos. Sa pagdawat sa bunyag, sila si Rua ug Tematagi mihiusa sa ilang pagtuo uban sa manghud nga babaye ni Rua, nga si Terai, ug sa iyang bana, nga si Tefanau, kinsa miapil sa Simbahan siyam ka tuig na ang milabay. Ang amahan ni Rua, nga si Teraupua, usa usab ka miyembro sa Simbahan ug bag-o lang naordinahan ngadto sa Melchizedek nga Pagkapari.18
Human makasugod ang komperensya, si James Brown naghisgot mahitungod sa pagpahinungod sa templo ug sa kaimportante niini. Si Joseph Damron, usa sa mga elder nga miabli pag-usab sa misyon sa Tahiti, naghisgot mahitungod sa pagtukod og mga templo sa ulahing mga adlaw. Bisan og ang templo sa Salt Lake liboan ka kilometro ang gilay-on, ang mga Santos nga Tuamotu makasaulog sa makasaysayong adlaw ug makat-on og dugang mahitungod sa tahas sa mga templo sa pagtubos sa mga buhi ug mga patay.
Sa dihang nahuman ang miting, ang mga Santos naglakaw subay sa dalan ngadto sa dagat aron motan-aw nga bunyagan ni Elando ang lima ka bag-ong mga kinabig diha sa mainit nga tubig sa Pasipiko. Ang mga Santos nga nabunyagan mao sila si Mahue, Rua ug ang nuybe anyos nga anak nga babaye ni Tematagi. Human sa bunyag, siya gikumpirmahan sa iyang uyuan nga si Tefanau. Si Rua giordinahan nga usa ka elder sa Melchizedek nga Pagkapari ni Terogomaihite, usa ka lokal nga lider sa Simbahan. Duha ka laing mga Santos gikan sa mga isla giordinahan nga mga elder ug gi-set apart isip mga presidente sa branch.19
Ang komperensya natapos pagkahuman sa duha ka adlaw, ug ang mga Santos miuyon nga magkita pag-usab sulod sa tulo ka bulan. Si Joseph Damron ug ang uban nga gikan sa kasilinganang mga isla nanamilit dayon sa ilang mga higala sa Anaa. Sa wala pa mobiya si Joseph, mihatag si Rua kaniya og regalo nga usa ka gamay nga perlas.20
Ang snow mitabon sa yuta sa Temple Square niadtong Abril 9 sa dihang mga singkwenta ka mga Santos nga Hawaiian nga gikan sa panimuyo sa Iosepa nagpundok sa ganghaan sa templo sa pagpakita sa ilang mga rekomend.21
Sobra sa duha ka tuig ang milabay sukad ang Unang Kapangulohan mibisita sa Iosepa sa pagsaulog sa nag-unang pamuy-anan. Ang mga Santos nagpadayon sa pagtrabaho pag-ayo sa pag-ugmad sa ilang yuta. Bisan og sila mipalit og dugang tulo ka gatus ug baynte kwatro ka ektarya sa yuta ug malampusong mitanom og daghang nagkalain-laing mga tanom, ang kwarta nihit lang gihapon. Bisan pa, sa dihang ang Unang Kapangulohan nangayo og mga donasyon aron makompleto ang templo, ang mga Santos sa Iosepa midonar og $1,400.22
Sa dihang nakahibalo sila nga adunay petsa nga naiskedyul alang kanila nga motambong sa pagpahinungod sa templo, ang mga tawo sa Iosepa napuno sa bag-ong kalagsik. Walay hunong silang mitrabaho sa pagtanom sa ilang mga tanom sa tingpamulak sa dili pa ang panahon nga mobiyahe og duha ka adlaw padulong sa Siyudad sa Salt Lake. Ang daro, saphig, karas, ug igtatanom gigamit tanan hangtud ang mga Santos andam na nga mobiya.23
Bisan og ang rekomend alang sa pagpahinungod wala magkinahanglan og labaw pa kay sa pagkamiyembro sa Simbahan ug tinguha nga motambong, ang mga Santos sa Iosepa gusto nga makasiguro nga sila espirituhanong andam sa pagsulod sa templo. Dul-an sa traynta ang nagtinguha nga mabunyagan pag-usab, ug usa ka espesyal nga tulumanon sa bunyag gihimo didto sa punduhanan sa tubig sa lungsod.24
Human makapresentar sa ilang mga rekomend sa mga ganghaan sa templo, ang mga Santos sa Iosepa misulod sa gambalay ug naglakaw agi sa daghang mga kwarto. Ang mga Santos sa Laie mipadala og gamay nga lamesa nga gidekorasyunan sa gahi nga tabla sa Hawaii alang sa templo, ug duha ka tukon nga gidekorasyunan sa mga balhibo sa Hawaiian nga mga langgam nga gipakita sa usa sa suok sa celestial nga kwarto. Ang mga babaye sa mga Relief Society sa Hawaii mihimo sa mga tukon, nga gitawag og kāhili, nga nagsimbolo sa kahalangdon ug espirituhanong panalipod.25
Sa wala madugay ang mga Santos sa Iosepa ug sobra sa duha ka libo pa nga laing mga tawo milingkod sa ilang mga lingkuranan sa pundukanan sa kwarto. Silang tanan mikanta, naminaw sa pag-ampo sa pagpahinungod, ug misinggit sa Singggit nga Hosana. Human sa laing himno, si Wilford Woodruff mipasalamat sa mga tawo sa ilang mga kontribusyon sa templo ug nagpamatuod ni Jesukristo.26
Dayon si Wilford mitawag ni George Q. Cannon sa pagpamulong. “Ang atong misyon mas dako pa kay niadtong kinsa nag-una kanato,” miingon si George. “Ang mga Santos mipahimutang sa pundasyon sa usa ka buhat, ang gidak-on nga dili nila masabtan.”
Sa wala pa motapos, namulong siya sa mga Santos sa Iosepa sa ilang kaugalingong pinulongan.
“Adunay minilyon ka mga espiritu nga nangamatay apan dili makaadto sa presensya sa Dios tungod kay sila walay yawe,” miingon siya. Siya mipasabut ngadto sa mga taga-Hawaii sa pikas bahin sa tabil kinsa modawat sa ebanghelyo, ug siya mipamatuod nga ang Simbahan nagkinahanglan sa mga Santos nga taga-Hawaii sa paghimo sa buhat sa templo alang sa ilang patay nga kaliwatan.27
Wala madugay, didto sa usa ka miting sa branch sa Iosepa, usa ka tawo nga ginganlan og J. Mahoe naghisgot sa iyang kasinatian didto sa pagpahinungod ug sa importante nga leksyon nga iyang nakat-unan didto. “Nalipay ako nga nakatambong sa templo ug nakasaksi sa mga panghitabo didto,” miingon siya. “Kinahanglan natong atimanon ang atong mga kagikanan.”28
Sa alas diyes sa buntag sa Abril 19, ang Unang Kapangulohan mihimo og espesyal nga miting didto sa templo alang sa tanang mga kinatibuk-ang kadagkoan ug mga kapangulohan sa stake. Sa dihang nagkapundok na ang mga lalaki, ang kapangulohan midapit kanila sa pagpakigbahin sa ilang mga pagbati mahitungod sa pagpahinungod sa templo ug sa buhat sa Dios diha sa mga kinabuhi sa mga Santos.29
Sa tibuok buntag, tagsa-tagsa mihatag og gamhanang pagpamatuod. Sa dihang nahuman na sila, mibarug si Wilford ug midugang usab siya sa iyang pagsaksi. “Gibati nako nga kusog ang Espiritu Santo dinhi niini nga pagpahinungod kay sa akong gibati sukad, gawas sa usa ka okasyon,” siya miingon. Dayon namulong siya sa higayon sa dihang si Joseph Smith mihatag sa iyang katapusan nga sugo ngadto sa mga apostoles sa Nauvoo.
“Nagbarug siya sulod sa tulo ka oras,” mipamatuod si Wilford. “Ang kwarto ingon og napuno sa kalayo nga nagaut-ot, ug nawong ni Joseph mihayag sama sa baga [amber].”30
Si Wilford namulong usab nga nakakita nila ni Brigham Young ug Heber Kimball sa usa ka panan-awon human sa ilang kamatayon. Ang duha ka lalaki nagsakay sa usa ka karwahe padulong sa komperensya, ug sila midapit ni Wilford sa pagkuyog kanila. Miuyon si Wilford ug mihangyo ni Brigham nga mamulong.
“Nahuman na ako sa akong pagsangyaw sa yuta,” giiingnan siya ni Brigham, “apan mianhi ako aron sa pag-impluwensya sa imong hunahuna unsa ang gisulti ni Joseph kanako didto sa Winter Quarters, ug kana mao ang: tinguhaa kanunay ang Espiritu sa Dios, ug kini mogiya kanimo sa sakto.”31
Karon ang mensahe ni Wilford ngadto sa mga general authority mao gihapon. “Kamo gusto nga ang Espiritu Santo motultol ug mogiya kaninyo,” miingon siya. “Tudloi ang mga tawo nga makaangkon sa Espiritu Santo ug sa Espiritu sa Ginoo, ug ipabilin kini diha kaninyo, ug kamo mouswag.”32
Isip usa ka batan-ong babaye, ang kinatibuk-ang presidente sa Relief Society nga si Zina Young nakadungog sa mga anghel nga mikanta didto sa templo sa Kirtland. Paglabay sa mga dekada, siya nagserbisyo nga matinud-anon sa Endowment House sa Siyudad sa Salt Lake ug sa mga templo sa St. George, Logan, ug Manti. Karon siya modumala sa tanang mga babaye nga mga ordinance worker sa templo sa Salt Lake.33
Sa gabii human sa unang sesyon sa pagpahinungod, si Zina mipamatuod sa templo sa komperensya nga puno sa Relief Society. “Wala gayud sukad sama niini nga adlaw kaniadto sa Israel,” gisultihan niya ang mga babaye. “Ang buhat sa Ginoo magkakusog sukad niining adlawa.”34
Ang iyang secretary nga si Emmeline Wells mipamatuod usab sa susama nga pagsaksi diha sa mga pahina sa Woman’s Exponent. “Walay kalihokan sa moderno nga mga panahon nga importante kaayo,” misulat siya, “sama sa pag-abli niini nga edipisyo alang sa pagpangalagad sa mga ordinansa nga may kalabutan sa mga buhi ug mga patay, sa nanglabay ug sa karon, sa mga pagtuga ug mga pakigsaad nga naghiusa sa mga pamilya ug mga kaliwatan nga nabugkos nga walay pagkabugto.”35
Niana nga tingpamulak, human ang mga Santos mihimo sa katapusan nga sesyon sa pagpahinungod sa templo, sila si Zina ug Emmeline mihimo og katapusang mga pagpangandam nga mobiyahe padulong sa silangan aron sa pagtambong sa komperensya sa mga babaye didto sa World’s Columbian Exposition sa Chicago, usa ka dako nga kalihokan nga gitumong sa pagpakita sa katalagsaon sa siyensya ug kultura gikan sa daghang mga nasud. Sama sa unang komperensya sa National Council of Women duha ka tuig na ang milabay, ang pasundayag makahatag og kahigayunan sa mga lider sa Relief Society ug sa Young Ladies’ Mutual Improvement Association sa pagrepresentar sa Simbahan ug makahimamat sa impluwensyal nga mga babaye gikan sa tibuok kalibutan.36
Ang duha ka managhigala mibiya padulong sa Chicago niadtong Mayo 10. Sulod sa pipila ka adlaw ang ilang tren nakadagan sa gilay-on nga mokabat unta og mga semana nga biyahi sa milabay nga hapit singkwenta ka tuig, sa dihang ang mga Santos unang miabut sa Walog sa Salt Lake. Mitabok sa Suba sa Mississippi, si Emmeline gisanapan sa iyang emosyon samtang naghunahuna siya sa nangagi. Bisan og ang mga Santos nakalahutay og daghang mga pagsulay sa milabayng katunga sa siglo, sila nakasinati og daghang kadaugan usab.37
Si Zina nakahunahuna usab sa nangagi. “Ang panahon nakaapekto natong tanan,” miingon si Emmeline sa wala madugay. “Kon kita gikan niini nga kinabuhi mopahulay na human sa atong mga dili mahulagway nga mga sakripisyo, tingali sama kini sa labing maanindot nga pagsalop sa adlaw diha sa Utah, nga daghan sa umaabut adunay rason sa pagdayeg sa Dios alang sa halangdong mga babaye niini nga henerasyon.”38
Sa samang panahon nga sila si Zina Young ug Emmeline Wells mibiyahe padulong sa World’s Columbian Exposition, si Anna Widtsoe nakadawat og sulat gikan sa iyang anak nga lalaki nga si John sa Harvard University. Dul-an sa usa ka bulan, si John naghinam-hinam nang makadawat og sulat gikan sa iyang inahan ug manghud nga lalaki, nga si Osborne, mahitungod sa pagpahinungod sa templo. Apan hangtud karon walay miabut.
“Gikapoy na ako sa pagbasa sa pamantalaan mahitungod sa pagpahinungod,” sulat ni John. “Gusto nako nga makadungog niini sa personal tungod kay adunay mas daghang impormasyon sa usa ka sulat kay sa mga pamantalaan sa tibuok kalibutan.”39
Ang pamilya misulat ngadto ni John mahitungod sa pagpahinungod, apan ang serbisyo sa pagpadala og sulat, nga paspas na sa milabayng katuigan, dili gihapon ingon niana ka paspas alang kaniya.
Sila si Anna ug Osborne nakatambong og dungan sa sesyon sa pagpahinungod. Dayon, si Osborne nakatambong og espesyal nga sesyon uban sa kabataan ug kabatan-onan sa Sunday School. Samtang siya naglakaw agi sa templo, nakakita siya og painting sa tulo ka pioneer nga babaye, usa niini Norwegian.40 Ang painting usa ka pasidungog sa pagtuo ug sakripisyo sa daghang mga milalin nga mga babaye, lakip ni Anna, nga mibiya sa ilang yutang natawhan aron magpundok ngadto sa Zion.
Dul-an sa napulo ka tuig ang milabay sukad ang mga Widtsoe mibiyahe padulong sa Utah. Karon, sa Siyudad sa Salt Lake, sila adunay gamay, komportable nga dapit nga kapuy-an, pipila ka eskina gikan sa tindahan nga gitrabahoan ni Osborne. Si Anna adunay negosyo sa pagpanahi og sinina ug mitambong sa iyang mga miting sa Relief Society sa ward. Siya usab kanunay nga magpundok uban sa mga Santos nga Scandinavian sa karaang Social Hall.41 Nakakita siya og panimalay uban sa mga Santos, ug gihatagan niyag bili ang iyang pagtuo sa gipahiuli nga ebanghelyo. Sa wala pa modawat niini, sama siya sa usa ka tawo nga gipanganak nga buta. Karon siya makakita na.42
Apan si Anna nabalaka ni John. Siya bag-o lang misulat mahitungod sa iyang pakigbisog sa pagtuo sa pipila ka aspeto sa ebanghelyo. Sa Harvard, siya nakakat-on og daghang mga butang gikan sa iyang mga propesor. Apan ang ilang mga gitudlo mao usab ang nakaingon nga siya mokwestyon sa iyang pagtuo. Ang iyang mga pagduha-duha nakaapekto niya pag-ayo. Dihay mga adlaw nga wala siya motuo nga dunay Dios. Sa ubang mga adlaw mituo siya.43
Si Anna nag-ampo kada adlaw alang sa iyang anak, nahasol pag-ayo sa iyang mga pagduha-duha. Apan siya nasayud nga siya kinahanglan nga makaangkon sa iyang kaugalingong pagsaksi sa ebanghelyo. “Kon ikaw walay pagpamatuod alang sa imong kaugalingon kaniadto, nan karon mao ang panahon nga ikaw makabaton og pagpamatuod,” misulat siya ni John. “Kon ikaw kinasingkasing nga magtinguha ug magpuyo nga putli, nan ikaw makadawat niini. Apan ang tanan nga ania nato, kinahanglan nga atong trabahoan.”44
Alang ni Anna, ang templo milig-on sa iyang pagtuo sa mga saad sa Dios ngadto sa Iyang mga anak. Bisan sa wala pa mobiya sa Nauvoo, ang mga Santos mibutang sa ilang paglaum sa panagna ni Isaias nga ang tanang mga nasud magpundok sa balay sa Ginoo sa ibabaw sa kabukiran. Sa katapusan sa Abril 1893, sobra sa otsenta ka libo ka mga lalaki, mga babaye, ug mga bata—daghan nila mga milalin gikan sa Europe ug sa mga isla sa dagat—ang misulod sa templo aron motambong sa usa ka sesyon sa pagpahinungod. Ang espiritu sa gugma ug panaghiusa anaa diha sa matag miting, ug ang mga Santos mibati nga ang pulong sa Ginoo natuman.45
Karon, sa sinugdanan sa bag-ong siglo, ang mga Santos makapaabut sa mas madasigon ug mas dakong pagtubo. Ang upat ka templo sa Utah, nga nagrepresentar og daghang sakripisyo ug pagtuo, mao lamang ang sinugdanan. “Adunay dako nga trabaho nga ato pang buhatunon kon kita matinud-anon,” sa makausa mipahayag si Brigham Young. “Kita makahimo sa pagtukod og mga templo, oo, liboan niini, ug magtukod og mga templo sa tanang kanasuran sa kalibutan.”46
Sa dihang si Anna miadto sa templo sa Salt Lake, gibati niya ang kasagrado sa dapit. “Naningkamot ko nga magpabilin sa kwarto sa celestial kutob sa mahimo,” gisultihan niya si John sa usa ka sulat. “Nakita nako kini ug gibati nako nga ingon og usa ka kahayag ang midan-ag nako ug nga wala nay dapit sa yuta ang aduna pay bili kanako.”
“Ang tanan mahimayaon kaayo didto,” mipamatuod siya, “ug usa ka bulahang kalinaw ang mipuno sa dapit nga walay pinulongan ang makapasabut niini apan kadtong kinsa nakaadto didto ug nakadawat sa pagkabalaan sa pagkabalaan.”47