Na Veitamani: E Dua na iSema Vakasakiti

Elder M. Russell Ballard

Ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua

E rawa ni ra vakaitavitaki ira vakabibi sara na tama kei ira na luvedra tagane ena nodra veivukei vakataki ira me rawa ni ra tadolova yani kina na kedra vinaka duadua e rawa ni ra rawata.

Sa dua na ka rairai totoka ni da raici kemuni kece na tama ena nomuni dabe vata tiko kei ira na luvemuni tagane ka vakarorogo ki na ivakavuvuli ni Turaga ka ciqoma na ivakasala mai vei ira na Vakaitutu Raraba ena Lotu. Sa dua na ka e dau rekitaki na noda dau duavata na turaga kei ira na cauravou ena matabete, ia e dua tiko na ka e kilai tani me baleta noda raici ira na tama kei na luvedra tagane ena nodra tiko vata eke. Sa ikoya noda raica lesu tale e rua na ka bibi ena vakasama ni noda lotu: na matabete kei na matavuvale. Na matabete sa ikoya na kaukauwa vakalou ka rawa kina me ra vauci vata na matavuvale me tawamudu. Na veika kece sara e tiko ena vakalesui mai ni kosipeli i Jisu Karisito, e okati kina na cakacakatabu vakalotu ni valetabu, e vakatabakiduataki ena kena rawa ki na veimatavuvale me ra yaco me ra tiki ni matavuvale tawamudu ni Kalou.

Ena bogi nikua au via vosa vei kemuni na tama kei na luvemuni tagane me baleta na ivakarau ni nomuni veivosaki. E sega tale ni dua na isema me tautauvata kei na kena e rawa ka dodonu me tiko ena kedrau maliwa e dua na gonetagane vata kei tamana. E rawa me dua na veisusugi marautaki duadua ena bula, e dua ka rawa me tara vakabibi na veika ena yaco vei ira na gonetagane kei na veika talega ena yaco vei ira na tama. Ena gauna oqo, au kila ni so vei kemuni na cauravou e sega na tamamuni ka rawa mo ni dau veivosaki vata vakaoqo. Ka so vei kemuni na turaga e sega na luvemuni tagane se era sa yali na luvemuni tagane ena vakacalaka se ena tauvimate. Ia e vuqa na ka au tukuna ena bogi nikua ena yaga kivei ira na tatalevu se lailai se vugodra kei na tukadra vakakina o ira na liuliu ni matabete kei na so na daunivakasala ka so na gauna era dau veisosomitaki ena veimaliwai vakaibalebale ni tama kei na luvena tagane.

O ni raica, eda lako kece tiko ena dua na ilakolako. O ira na tama era sa tiko sara e liu ena gaunisala, ia e se bera ni dua vei keda e sa yacova yani na vanua e cava kina na noda ilakolako. Eda se tiko kece sara ga oqo ena ilakolako me da na yacova kina na ituvaki e dodonu me da yacova ena dua na siga. E rawa ni ra vakaitavitaki ira vakabibi sara na tama kei ira na luvedra tagane ena nodra veivukei vakataki ira me rawa ni ra tadolova yani kina na kedra vinaka duadua e rawa ni ra rawata.

Au kila ni veimaliwai vakatama kei ira na luvedra tagane e sega ni dau taucoko sara, ia na veika kece au na vakatututaka kivei kemuni ena bogi nikua ena rawa kina kevaka mo ni sasagataka.

Kemuni na cauravou, oi kemuni na nodra isakisaki kei na reki na tamamuni. Era raica vei kemuni e dua na yalayala ni gauna sa bera mai kei na nodra vakanuinui ki na dua na kedra italanoa vinaka cake ka vakatorocaketaki. Na veika o ni sa rawata sa vu ni reki vei ira. Na nomuni nuiqawaqawa kei na lomaleqa e nodra nuiqawaqawa kei na lomaleqa.

Kemuni na tama, oi kemuni na ivakaraitaki taumada ni bula vakatagane vei ira na luvemuni tagane. Sa ikemuni na nodra daunivakasala vakaibalebale duadua, ke o ni vakabauta se sega, sa ikemuni na nodra qaqa ena veigaunisala sega ni wiliki rawa. Na nomuni vosa kei na nomuni ivakaraitaki sa ka ni veivakayarayarataki cecere kivei ira.

Ena bogi nikua au via tukuna vei kemuni na cauravou e tolu na vakatutu rawarawa sara o ni rawa ni vakayagataka kina vakavinaka sara na kemuni isema vei tamamuni. Oti o ya au na qai solia vei kemuni na tama e tolu na vakatutu me baleta na nomuni veimaliwai vata kei na nomuni veivosaki kei ira na luvemuni tagane.

Kivei kemuni na Matabete i Eroni, au vakabauta ni ko ni vakayacora e tolu na ka rawarawa oqo ena rawa mo ni vakavinakataka cake kina na nomuni veimaliwai kei na tamamuni mai na kena ituvaki ena gauna oqo.

iMatai, vakabauta na tamamu. E sega ni taucoko sara o koya, ia e lomani iko ka sega ni rawa me cakava e dua na ka e sega ni nanuma ni vinaka vei iko. O koya gona, vosa vua. Wasea nomu vakanananu kei na veika o vakila, nomu tadra kei na veika o leqataka. Na levu cake ga ni veika e kila me baleta nomu bula, na kena vinaka cake na nona kila na veika o lomaleqataka tu ka na solia kina vei iko na ivakasala vivinaka. Ena nomu vakabauti tamamu, ena vakila na itavi ni veivakabauti oqori ka tovolea vakaukauwa cake tale me kila vinaka sara ka veivuke. Me vaka ni tamamu, e tu vua na dodonu me ciqoma na veivakauqeti me baleti iko. Na nona ivakasala vei iko sa ivakaraitaki mai vu ni yalona e dua e kilai iko ka lomani iko. Na ka e vinakata vakalevu duadua o tamamu me baleti iko sai koya mo marau ka rawa ka, ia a cava na vuna o sega ni vinakata kina mo vakabauta e dua me vaka o ya? Kemuni na gonetagane, ni vakabauta na tamamuni.

iKarua, taleitaka mo kila na bula nei tamamu. Taroga me baleta nona cakacaka, na ka e dau taleitaka, na nona lalawa. E vakatulewataka vakacava na cakacaka e cakava tiko? E a vakacava tu ena gauna a itabavata kina kei iko? Erau sota vakacava kei tinamu? Ena nomu vulica e levu na ka me baleti koya, e rawa mo kila vakavinaka cake kina na vuna e dau cakava kina na veika e dau cakava. Dau wanonovi tamamu. Wanonova na nona ivakarau vua na tinamu. Wanonova na nona qarava nona ilesilesi ena Lotu. Wanonova na nona veimaliwai vata kei ira eso tale na tamata. O na kidacala ena veika o vulica me baleti koya ena nomu dau wanonovi koya ka vakarorogo tiko vua. Vakasamataka na veika o sega ni kila me baleti koya ka vakasaqara. Na nomu loloma, qoroqoro, kei na kila ena vakalevutaki ena veika o vulica. Kemuni na gonetagane, mo ni taleitaka na nodra bula na tamamuni.

Kena ikatolu, taro ivakasala vei tamamu. Me da veivosaki mada vakadodonu: ena rairai solia beka vei iko nona ivakasala kevaka o kerea se sega, ia ena vinaka cake sara kevaka o kerea! Kerea nona ivakasala ena itaviqaravi ni Lotu, ena veikalasi, ena itokani, ena vuli, ena veibuku, ena qito se veika tale o dau taleitaka. Kerea na nona ivakasala ena nomu ilesilesi vaka-Lotu, ena vakavakarau ni nomu kaulotu, ena vakatulewa se digidigi mo cakava. E sega ni dua na ivakaraitaki ni veidokai vua e dua tale na tamata me vaka na nomu kerea na nona ivakasala, baleta na ka dina o kaya tiko ena nomu kere ivakasala sa ikoya, “Au vakavinavinakataka na veika o kila ka sa sotava oti, kau vakamareqeta nomu vakasama kei na vakatutu.” Sa ikoya oqori na veika totoka me rogoca e dua na tama mai vua na luvena tagane.

Au dau raica, ni ra dau segata vakaukauwa cake na tama, me ra solia na ivakasala e vinaka, taucoko ka yaga vakalevu ena gauna e kerei kina vei ira. Ena nomu kere ivakasala vei tamamu, e sega walega ni yaga vei iko na veika e solia, o sa solia tale tikoga kina vua e dua na ikuri ni veivakauqeti me segata me dua na tama ka dua na turaga vinaka cake. Ena vakasamataka vakavinaka cake sara na nona ivakasala, ka na cakacakataka sara vakaukauwa me “bulataka na ka e tukuna.” Kemuni na cauravou, kerea na ivakasala i tamamuni!

Sa vinaka, kemuni na tama, sa nomuni gauna oqo. Me da veivosakitaka mada eso na ka e rawa me vakavinakataka cake na nomuni veimaliwai vata kei ira na luvemuni tagane. O ni na raica ni tiko eso na isema ena kedratou maliwa na tolu na vakatutu au na solia yani kei na vakatutu au se qai solia ga oqo vei ira na luvemuni tagane. Oqori e sega ni ka ni vakacalaka.

iMatai, kemuni na tama, ni rogoci ira na luvemuni tagane—ni rogoci ira vakaidina. Ni taroga na mataqali taro dodonu, ka rogoca na cava era kaya ena veigauna yadua o drau tiko vata kina ena vica na miniti. E gadrevi mo kila—sega ni o nanuma ia mo kila—na cava e sa yaco tiko ena bula nei luvemu tagane. Kua ni nanuma ni o kila na cava e vakila baleta ni o a gone talega ena dua na gauna. O ira na luvemuni tagane era sa bula tu oqo ena dua na vuravura duidui me vakatauvatani mai na kena o a bula mai kina. Ni ra wasea vei kemuni na veika sa yaco tiko, ena daumaka mo ni rogoca vakavinaka sara ka kakua ni vakalelewa me rawa ni o ni kila na cava era vakasamataka ka sotava tiko.

Vakasaqara nomu gaunisala uasivi duadua ni veitaratara. Eso na tama era vinakata me ra kauti ira na luvedra tagane ki qoli se ki na dua na qito. Eso era vinakata me ra vodo motoka ena vakadirorogo se cakacaka vata ena loma ni bai. Eso era raica ni ra marautaka na luvedra tagane na veitalanoa ni bera nodra lai moce ena bogi. Cakava na ka e vinaka duadua vei iko. E dodonu me tiki ni nomu veiliutaki na veitalanoa vakayadudua vata kei ira na luvemu tagane. Na tama yadudua e gadreva me dua mada ga na vakatabakiduataki ni veitalanoa cecere vata kei ira na luvena tagane ena veivula me veitalanoataki kina na veika kilai tani me vaka na vuli, itokani, veika e vakila, qito ni vidio, vakau itukutuku ena talevoni, kilikili ni bula, vakabauta, kei na ivakadinadina. Na vanua cava se gauna cava e yaco kina oqo e sega soti ni bibi sara me vaka na kena vakayacori sara ga.

Isa, sa wacava na nomuni gadreva mo ni dau vakarorogo na tama. Nanuma tiko ni veitalanoa e 90 na pasede na vosa e caka kina e nomu, e sega ni veitalanoa. Vakayagataka vakawasoma na vosa “vakila” me rawa ni o vakacegu kina ena nomudrau veitalanoa vata kei ira na luvemu tagane. Taroga: “Na cava o vakila me baleta na veika o vulica ena kalasi o ya?” “Na cava o vakila me baleta na ka e kaya na nomu itokani?” “Na cava o vakila me baleta na nomu matabete kei na Lotu?”

Kua ni vakasamataka ni dodonu mo tovolea mo cakava na veika taucoko se walia na veika kece ena gauna vata oqo. Ena vuqa na gauna, na ka uasivi duadua mo cakava sa ikoya mo vakarorogo ga. O ira na tama era dau vakarorogo vakalevu cake mai na nodra vosa era na raica ni ra na wasea vakalevu cake na luvedra tagane na ka era sotava sara tikoga ena nodra bula. Kemuni na tama, ni rogoci ira na luvemuni tagane.

iKarua, ni masu vata ka masulaki ira na luvemuni tagane. Ni solia vei ira na veivakalougatataki ni matabete. E dua na gonetagane ka leqataka tiko e dua na veitarogi levu se dua na soqo bibi ena vakaitavi kina ena yaga vakaidina vua na veivakalougatataki ni matabete mai vei tamana. Na veigauna eso me vaka na itekivu ni yabaki vakavuli, e dua na siganisucu, se nona sa tekivu me veibuku e rawa me gauna donu ni masu vua na Turaga me vakalougatataka na luvemu tagane. Na masumasu vata taurua ga kei na wasei ni ivakadinadina e rawa me kauti kemudrau vata vakavoleka ka vakakina me vakavoleka sara ki vua na Turaga.

Au kila vinaka tu ni vuqa vei kemuni na tama e mosi tu na yalomuni me baleti ira na luvemuni era lakosese ka ra vesuki tu vakavuravura, me vakataki Alama kei Mosaia nodrau leqataka na luvedrau tagane. Tomana tiko nomuni cakava na veika kece sara o ni rawata me maroroya tu na kaukauwa ni veimaliwai vakamatavuvale. Kakua ni soro, kevaka sara mada ga ni ka duadua ga e rawa ni o cakava sai koya mo masulaki ira vagumatua. O ira na luvemu tagane vakamareqeti oqo era luvemu tagane tawamudu! Kemuni na tama, ni masumasu vata ka vakalougataki ira na luvemuni tagane.

iKatolu, tovolea mo ni veivosakitaka na “veika bibi” vata kei ira na luvemuni tagane. O ni kila na kena ibalebale: na veivosaki me baleta na iduvani kei na gunu, me baleta na rerevaki ni veitaratara—na Initaneti, tekinoloji veivakalasui, kei na iyaloyalo vakasisila–kei na kilikili ni matabete, nodra dokai na goneyalewa, kei na bula savasava. E sega ni dodonu me o koya walega oqo na iulutaga ni veivosaki vata kei ira na luvemuni tagane, ni yalo vinaka kakua ni vuki tani mai vei ira. O ira na luvemuni tagane era gadreva nomuni ivakasala, veidusimaki, kei na kena biu vata na veiulutaga oqo. Ena nomuni veivosakitaka na veika e rui bibi oqo, o ni na raica ni vakatubura ka vakatorocaketaka na veivakabauti ena kemuni maliwa.

Au kauwaitaka tiko vakabibi noda veivosakitaka vakararaba ka vakamatata vata kei ira na luveda tagane me baleta na veiyacovi. Era sa tubu cake tiko na luvemuni tagane ena dua na vuravura ka ciqoma vakararaba ka vakaraitaka vei ira na itabagone, na vakailoa, kei na sega ni vakasamataki na veiyacovi vakaveitalia. O ira na luvemuni tagane era sega ni levea rawa na vakawaleni raraba tu ni veiyacovi, na veitukutuku, kei na veitemaki ka vakavolivoliti ira tu. O ira na tama kei ira na iliuliu ni Lotu e gadrevi me ra dau veivosakitaka vakawasoma ena rarama me vakavulici ka vakamatatataki kina vei ira na cauravou ni matabete na sala me ra muria ena ka oqo. Vakadeitaka me baleta na kena rawa ni dina ka totoka na veitau vakayago ni vakayacori ena loma ni iyalayala sa vakarautaka tu na Turaga, okati kina na veiyalayalati ni valetabu kei na vakayacori ni vakamau tawamudu. Na kena vulici e vakaraitaka ni itatarovi levu duadua ena cakacaka ni veiyacovi vakailoa sa ikoya e dua na taucoko ni vakasama ka semata vata e dua na veiwekani veivolekati kei na veiyalayalati dina kei na veilomani e matua. Kemuni na tama, kevaka e se bera ni yacovi kemuni na “veika bibi” oqo vata kei ira na luvemuni tagane, ni yalo vinaka ka cakava, ka cakava sara ga oqo.

Oqo, ena kena isogo, au via vosa kivei kemuni kece na sa kaulotu oti. Na veika kece sara au kaya ena bogi nikua e vakaibalebaletaki talega vei kemuni.Vakabauta na tamamuni. E rawa mo ni voleka vakalevu sara kivei ira ena gauna oqo mai na gauna e liu veitalia se a vakacava tu na nomuni veimaliwai ni bera nomuni kaulotu. Ena loma ni vica na yabaki e tarava mai oqo, o ni na cakava na vakatulewa bibi duadua ena nomuni bula. Salavata kei na masumasu kivua na Tamamuni Vakalomalagi, na ivakasala mai vua na tamamuni vakavuravura e rawa me vukei kemuni ena nomuni vakatulewataka na veika baleta nomuni vuli, digidigi ni cakacaka, kei na vakamau. Na vakatulewa bibi duadua o ni na cakava ena bula oqo sa ikoya na vakatulewa ni vakamautaka na goneyalewa donu ena valetabu! Ena kena sega ni dodonu me vakatotolotaki na vakatulewa bibi oqo, o ikemuni kece na sa lesu mai ena kaulotu e dodonu mo ni cakacakataka tiko. Mo ni dau tiko ena vanua e rawa mo ni sotava kina na mataqali itokani dodonu. Ka veigadivi. Na vakailala e sega ni o koya na kena sala, se e sega ni rauta! Na veilasamaki e dua na ivalavala sa yali tiko yani. Cakava tale mada. Ena mana dina! Tarogi ira na tamamuni—era kila tu! Ni kakua ni kuitaki ki na sala vakavuravura. E daumaka mo ni taqomaka na rakorako kei na Yalotabu o ni a marautaka ena nomuni a kaulotu. Ena gadreva na Lotu na nomuni veiliutaki ena gauna sa bera mai.

Kemuni na tama, e tolu na vakatutu au sa cakava oti vei kemuni me vakayagataki vakatabakidua sara ga ki na nomuni veimaliwai vata kei ira na luvemuni tagane ka ra lesu mai ena kaulotu. Ni rogoci ira, ka sema vata kei ira ena kena veivosaki vakatabakidua e veigauna. Ni veivosaki vakatitobu vata kei ira ena veika era vakila kei na nodra gagadre. Ni masumasu vata, ka solia vei ira na veivakalougatataki ena nodra sotava na vakatulewa bibi ena nodra veigauna sa bera mai.

Au sa vakavinavinaka vakalevu ena vukudratou na luvequ tagane kei na vugoqu, ka ra sa vakavulici au vakalevu sara, ka sa noqu masu oqo me na vakalougatataki keda kece na Tamada Vakalomalagi ni da tama ka luvena tagane me da dau doka na matabete ka dau veilomani ena noda raica me dua na ka bibi duadua ka tawamudu ena noda bula na vakavinakataki ni keda isema. Sa noqu masu oqo ena yacai Jisu Karisito, emeni.