Rua na iVakavuvuli Baleta na Draki ni Bula Kecega
E vakawasoma ni veivakatovolei ena gauna ni dredre ena vulici kina na lesoni bibi duadua ka na yavutaka noda itovo ka vakalogalogavinakataka na noda ilakolako.
Ena neimami dau veisiko vei ira na lewe ni Lotu ena veiyasai vuravura kei na gaunisala ni veitaratara ni matabete ka sa tauyavutaki tu, keimami ciqoma sara ga e liu na imatai ni ripote ni kedra ituvaki kei na veika dredre era sotava tu na noda lewenilotu. Ena veiyabaki e vuqa na noda lewenilotu era a vakaleqai mai na tavuki ni vanua, mai na veika bula kei na kena e nakiti. Keimami kila talega ni o ira na matavuvale era sa bau vakadre beleti sara ga kina ka ra sa rui vakanananu vakalevu ena nodra na lako curuma na gauna dredre eda sotava tiko oqo.
Kemuni na veitacini keimami dau nanumi kemuni tikoga. Keimami lomani kemuni, ka dau masulaki kemuni tiko. Au sa sotava oti e levu sara na veigauna dredre ena noqu bula, kau kila kina ni sa na oti na vula ibatabata ena basika mai na raragi kei na vakanuinui ni dua tale na vula itubutubu. Au vakanuinui vinaka taka na veisiga ni mataka. Kemuni na veitacini, me baleti keda, meda vakadeitaki keda ki na vakanuinui, cakacaka vagumatua, ka vakararavi vua na Kalou.
Wale tikoga oqo au vakananuma tiko na kena dau voleka me bikai vakadua tu na noqu bula ena lomaleqa kei na vakanananutaki ni veigauna tawamacala ka se tu mai liu. Niu yabaki 11 au sa dau bula voli kei na noqu vuvale ena dua na rumu lailai e cake ni vale ni iteitei volekati Frankfurt, Jamani. Keitou sa mai ise ni ivalu ena ikarua ni gauna ena loma ni vica walega na yabaki, ka keitou saga vakaukauwa sara me keitou vakadeitaki keitou ena vanua yawa oqo mai na neitou itikotiko makawa. Au rawa ni kaya ni keitou dravudravua, ia ena via sega soti ni vinaka na kena itukutuku o ya. Keitou dau moce ena dua na rumu lailai sara ka sa dau dredre mada ga na lako wavoki ena yasa ni imocemoce. Ena dua tale na rumu lailai e tu kina eso na iyaya ni vale kei na dua na sitovu ka dau vakayagataka o Nau me vakasaqa keitou kakana kina. Ni keitou dau lako mai na dua na rumu ki na dua tale keitou na lako kosova na vanua e maroroya tu kina o dauteitei na nona misini kei na iyaya, vakakina na veimataqali lewe ni manumanu kei na soseti ka dau lili tu mai doka ni vale. E vakavuna sara ga noqu dau viakana vakalevu na kena iboi. Sega na kena valenisili, ia e tiko e tautuba na vale ni vakacegu—muria sobu na ikabakaba ka qai 50 na fiti (15 na mita) mai katuba, ka dau vaka me yawa sara toka ena gauna ni vulaibatabata.
Me vaka niu ise ni ivalu, kei na kena dau balebale tu vaka-Tokalau kei Jamani na noqu ivosavosa, ka sa dau mosi sara ga ni ra dau vakasesei au na gone ka ra dau kacivi au ena so na yaca. Na noqu gauna kece ni itabagone, au vakabauta ni o ya na gauna au a vakayalolailaitaki sara ga kina.
Nikua, ni sa sivi yani e vica sagavulu na yabaki, au sa na rawa ni raica lesu na veigauna oqori mai na malumalumu ka tauvuloni ena veika a sotavi. Dina niu se nanuma tikoga na mosi kei na madua, au sa qai raica rawa oqo na ka au a sega ni raica rawa ena gauna o ya: oqori e dua na gauna ni noqu vakatorocaketaki. Ena gauna sara ga oqo, keitou a veivolekati sara kina. Au a dau vakaraica ka vuli mai vei rau na noqu itubutubu. Au qoroya na nodrau dau yalodei ka raica na yasana e vinaka. Au vulica mai vei rau ni rawa ni ulabaleti na dredre kevaka me tiko na vakabauta, na gumatua kei na yalo e sega ni dau soro.
Na kilai ni so vei kemuni o ni sotava tiko na nomuni dui gauna ni lomaleqa kei na veilecayaki, au gadreva kina meu vosa nikua ena rua na ivakavuvuli bibi ka a vukei au sara vakalevu ena gauna ni veivakarautaki ena noqu bula.
Na iMatai ni iVakavuvuli: Cakacaka
Me yacova mai nikua, au vakadrukai ena cakacaka e cakava na noqu matavuvale ni sa mai yali kece na neitou iyau ni oti na iKarua ni iValu Levu! Au nanumi tamaqu—ka dau cakacaka tu vakamatanitu—me cakava e vica vata na mataqali cakacaka dredre, wili kina na keli koala, uraniumi, mekeniki, ka draiva ni lori lelevu. E dau lako sara vakamatakalailai qai lesu mai ni sa bogilevu me rawa ni qarava kina na neitou matavuvale. Tekivutaka o Nau e dua na bisinisi ni savaisulu ka cakava na kena veicakacaka lalai. Sa qai vakaitavitaki keirau kei ganequ ena nona bisinisi. Au sa qai dau lai kau isulu mai ka kauta lesu ena noqu basikeli. E kauta mai na yalovakacegu niu vakila niu sa vukea tiko na neitou matavuvale, dina ga niu sega soti ni vakila ena gauna o ya, ni cakacaka au a qarava tiko e vukea na kena ituvaki vinaka na yagoqu.
E sega ni ka rawarawa, ia na cakacaka e qaravi tiko e kauta laivi na vakanananu ni veika dredre e sotavi tiko. E dina ga ni sega ni veisau vakasauri na veika keitou sotava, ia e yaco dina na veisau. O ya na ka e baleta na cakacaka. Kevaka meda na saga tikoga —tudei ka duadua tu ga—ena vakatorocaketaka vakaidina na veika.
Au qoroi ira na turaga, marama kei na gone ka ra daucakacaka! Na Turaga e lomani ira era daucakacaka! Kaya o Koya, “Kana mai na buno ni yadremu”1 ka na “rawata na kena isau na tamata daucakacaka.”2 A yalataka talega o Koya: “Curumaka yani na nomu isele takelo ena nomu igu taucoko, ka na bokoci na nomu ivalavala ca.”3 O ira era sega ni rere ni tu vakarau me ra veiqaravi ena kena sagai na tosocake, era sa itakataka ni kalougata ki na nodra matavuvale, itikotiko,vanua, kei na Lotu.
E sega ni namaka na Kalou meda cakacaka vakaukauwa kevaka eda sega ni rawata. O Koya ena sega (ka sega ni dodonu vei keda) meda dau vakatautauvatataki keda kei ira na tani. Na Tamada Vakalomalagi ena gadreva meda cakava ga na ka vinaka duadua eda rawatacakacaka ena noda kaukauwa taucoko. Se mani vakacava na kena levu se lailai.
Na cakacaka sa itatarovi ni lomaleqa, iwali ni rarawa, ka sa katuba ki na veika ena rawa ni rawati. Na cava ga eda sotava ena bula oqo, kemuni na taciqu lomani, meda sa cakava mada ga na ka vinaka duadua e rawa ni da cakava ka bucina cake na gugumatua ena ka kecega eda cakava. Meda sa vakadeitaka ena noda vakasama kei na noda bula ki na itavi kece sara ni cakacaka ena kauta mai vei keda e dua na siga vou.
Ni sa tao tu na noda qiqidreti ena vanua lolobo, na Kalou ena vukea ga na tamata ena curu ituba ka biliga, mai na tamata ena dabe toka ga me masu vakadomoilevu—veitalia se mani vakacava sara tu na nona matai ni tuvavosa. E vakaoqo na ka e kaya o Peresitedi Thomas S. Monson: “E sega ni gadrevi meda vinakata walega meda na cakava, ka tukuna ni da na qai cakava… . Ena rawa mai na cakacaka, ka sega ni vakasama walega, eda rawata kina na noda inaki. Kevaka meda na lokuyarataka tiko na noda ituvatuva ena sega ga ni vakavotukana.”4
Ena rawa ni veivakaturagataki ka veivakacegui na cakacaka, ia nanuma na ivakaro nei Jekope me, “kakua ni volitaka na nomudou ilavo ena ka e sega na betena.”5 Kevaka meda dolele yani ki na iyau ni vuravura kei na rokovi vakatamata ka guilecava na matavuvale kei na noda tubu vakayalo, eda na raica ni da sa vakayacora e dua na veivosaki vakalialia. Na cakacaka vakadodonu eda cakava ena noda loma ni vale sa rui ka bibi sara; na kena vinaka e ka tawamudu. Ena sega ni rawa me vakadewataki. Sa yavu sara ga ni noda cakacaka vakalewe ni matabete.
Meda nanuma tiko ni da mai tiko vakalekaleka walega ena vuravura oqo. Meda kakua ni vakayagataka na taledi kei na kaukauwa va-Kalou me ivakadei walega ni veika vakavuravura, ia meda sa vakayagataka noda gauna ena veivakatataki cake vakayalo. Me vaka ni da luvena tagane na Kalou Cecere Duadua, eda a buli meda na cabeta yani na veivunilagi vovou.
Oqo, e dua na ivakasala vei keda na turaga qasecake: na vakacegu mai na veiqaravi e sega ni tiki ni nona ituvatuva ni marau na Turaga. E sega ni dua na siga ni vakacegu se ituvatuva ni veivakacegui mai na veiqaravi ni matabete—sega ni dua na ka na yabaki se ituvaki ni yago. Na ivosavosa,“au a tiko kina, au sa cakava oti” ena rawa ni vakayagataki me levei kina na siketi, vakadaroya e dua na veisureti ni vodo motopai se kua ni kania na kari gaga ena valenikana, ia ena sega ni iulubale vinaka na levei ni itavi ni veiyalayalati na kena vakatatabutaki na noda gauna, taledi kei na iyau, ena cakacaka ni matanitu ni Kalou.
Ena tiko beka eso, ka sa balavu sara mai na nodra veiqaravi ena Lotu, era vakabauta tiko ni dodonu me ra sa vakacegu toka mada ka ra veiqaravi mai na tani. Meu kaya ga vakadodonu, kemuni na taciqu, na mataqali vakasama vakaoqo me kakua ni tiko vua e dua na tisaipeli i Karisito. E dua na iwase levu ni noda itavi ena vuravura oqo meda vosota ena yalomarau me yacova na ivakataotioti—ena veisiga ni noda bula.
Oqo, me dua mada na ivakasala vei ira na tacida gone ena Matabete i Melikiseteki ka ra sa vakamuria tiko na ituvatuva ni rawa ka vakavuli kei na kunei e dua me itokani tawamudu. Kemuni na taciqu, oqori na ituvatuva dodonu, ia mo ni nanuma ga: ni veiqaravi vakadodonu ena tabaniwere ni Turaga ena vueta cake na nomuni rawa ka, ka na toso cake na rawati ni nomuni sasaga ena kena rawati na rua na nomuni ituvatuva uasivi oqo.
Kevaka sara mada ga o dikoni gone duadua se o bête levu qase duadua, e tiko na itavi mo qarava!
iKarua ni iVakavuvuli: Vuli
Na gauna dredre ni bula vakailavo ni oti na ivalu mai Jamani, na kena rawati na vuli e sega ni rawarawa me vaka sa tu nikua. Ia dina ga ni vakaiyalyala na kena rawa, au dau sasaga ga meu vuli. Au nanuma e dua na siga, niu a veikauyaka voli yani na isulu sa sava oti, au a curuma nodratou vale e dua na noqu lewe ni kalasi. Kabi toka yani e lalaga ni dua na rumu e rua na desi lalai. Sa dua na ka rairai vinaka vei au o ya! Ratou sa kalougata dina na gone e kea ni tiko na nodratou desi vakataki ratou! Au rawa sara ga ni raitayaloyalotaka ni ratou dabe toka ka vulica na nodratou lesoni kei na kena me ra dau qaravi e vale. Sa kena irairai vei au ni na dua na ka vinaka ena vuravura oqo me dua sara ga na noqu teveli vakataki au.
Sa bau dede vinaka na gauna sa qai vakavotukana na noqu gagadre. Oti e vica na yabaki, au a rawata e dua na cakacaka ena dua na vanua ni vakadidike ka tiko kina e dua na valenivola levu. Au nanuma ni levu na noqu gauna galala au dau laki wili ivola tu kina. E kea au sa qai bau laki dabe ena dua na teveli—o au sara ga—ka vulica kece sara na itukutuku kei na ka ni vuli e dau vakarautaki tu ena ivola. Dua na ka noqu taleitaka meu wiliwili ka vuli! Au vulica ena gauna oqori e dua na ivosavosa makawa ka vakaoqo, Na vuli e sega walega ni kena vakasinaiti na vokete me vaka na waqa ni buka.
Me baleti kemuni na lewe ni Lotu, na vuli e sega walega ni ka vinaka—sa ivakaro. Meda dau vulica na “veika mai lomalagi kei vuravura, kei na ruku ivuravura; io na veika sa yaco oti, na veika sa tu oqo, kei na veika ena qai muri mai; io na veika sa tiko eke, na veika ena veivanua tani.”6
E a dau taleitaka o Josefa Simici na vuli, ka dina ga ni lailai sara na gauna e rawa me vuli kina. Ena nona ivolaniveisiga e dau vola tu kina na siga e dau dabe ka vuli ka vakamacalataka talega na nona taleitaka me vuli.7
A vakatavuvulitaka o Josefa vei ira na Yalododonu ni tiki ni noda ilakolako ni bula eke meda kila ka, baleta ni, “sega ni rawa ni vakabulai na tamata ena lecaika,” 8 kei na “raica na veika kecega eda mai vulica ka kila ena bula oqo, ena tu ga vei keda ni da sa tucake tale mai na mate.” 9 Ena veigauna ni dredre, sa na ganita vinaka ga meda vuli. A kaya na Parofita o Josefa, “ni kila ka ena vakaseyavutaka na butobuto, [lomaocaoca], kei na lomaleqa kei na lomalomarua; ni veika oqo ena sega ni tiko ena vanua sa tu kina na kila-ka.”10
Kemuni na taciqu, sa nomuni itavi mo ni vuli ena kena levu taudua. Ni yalovinaka ni vakauqeti ira na nomuni lewe ni matavuvale, nomuni lewe ni kuoramu, tamata kece me ra vuli me rawa ni ra vuli vinaka cake. Kevaka e sega ni tiko na sala ni rawa ka vakavuli, kakua ni laiva o ya me vakuwai iko mai na nomu na rawa ni vuli mo kila ka. Ena mataqali bula vakaoqori, na ivola vinaka duadua, ena dua na kena vakasama, sa na rawa ni wili me nomu “univesiti”—dua na rumu ni vuli ka na dau dola tu ga me vakacurumi ira o ira ga era via curu yani. Mo segata mo vakatorocaketaka na nomu kila ka, ki na veika kece “e vinaka, e totoka, se rogo vinaka se daudokai.”11 Mo vaqara na kila-ka “ena vuli kei na vakabauta.”12 Vaqaqara ena yalomalua kei na yaloraramusumusu.13 Ni o vakayagataka na nomu vakabauta ki na nomu sasaga vuli—me baleta sara mada ga na veika vakayago—sa na rawa ni ko vakatataka cake na nomu bula ni rawa ka vakavuli, baleta, “Ia kevaka dou sa kitaka na ka kecega meu vakarokorokotaki kina, ena rarama na [yagomudou] taucoko, … ka [kila] na ka kecega.”14
Ena noda sasaga vuli meda kakua ni guilecava na mataniwai ni ivakatakila. Na ivolanikalou kei na nodra vosa na iapositolo kei na parofita edaidai sa ivurevure ni yalomatua, kila ka vakalou, kei na ivakatakila yadua me vukei keda meda na kunea kina na iwali ni leqa ena bula oqo. Meda a vuli mai vei Karisito, meda sa vakasaqara na kila ka ena kauti keda ki na vakacegu, dina kei na veika vuni ni vuravura tawamudu.15
iTinitini
Kemuni na taciqu, au nanuma lesu tale na gonetagane yabaki 11 o ya e Frankfurt, mai Jamani, ka a leqataka voli na nona veisiga se tu ki liu kei na vosa gaga e dau tau vua. Au yalorarawa niu vakananuma lesu ena gauna oqo. Me vaka niu sega ni taleitaka meu sotava tale na gauna ni veivakatovolei kei na leqa vaka o ya, au sa vakadeitaka ni veilesoni au vulica era yaga ena vakavakarau me baleta na veigaunadonu sa bera mai. Ni sa mai oti oqo e vica vata na yabaki, au sa qai mai kila deivaki tu oqo¨ni veivakatovolei ena gauna ni dredre, ena vulici kina na lesoni bibi duadua ka na yavutaka noda itovo ka vakalogalogavinakataka na noda ilakolako.
Au masulaka ni veivula sa roro mai oqo kei na veiyabaki sa tu e matada, sa na rawa ni da gumatua meda cakacaka vakasavasava. Au masulaka ni da na vaqara vuli ka vakatorocaketaka na noda vakasama kei na yaloda ena noda na gunu mai na mataniwai ni veika dina. Au sa biuta toka vei kemuni na noqu iloloma, kei na veivakalougatataki ena yaca i Jisu Karisito, emeni.