Vakavulici Ira Vakavinaka na Nomu Vuvale Me Ra Gugumatua
Sa rawa me da gugumatua ka veinanumi vakalevu cake tiko e vale ni da yalodina tiko ena vulici, bulataki, kei na taleitaki ni kosipeli vakalesuimai i Jisu Karisito.
Ena 1833 a ciqoma kina o Parofita Josefa Simici e dua na ivakatakila ka me ra vunauci kina vakadodonu eso na veitacini veiliutaki ena Lotu me ra tuvanaka vakadodonu na nodra dui matavuvale (raica V&V 93:40–50). Sa itoko tiko ni noqu itukutuku nikua o ya e dua na malanivosa bibi mai na ivakatakila oqo—“vakavulici ira vakavinaka na nomu vuvale me ra gugumatua” (tikina e 50). Au gadreva meu vakatututaka e tolu na sala me da vakavulici ira vakavinaka na noda matavuvale ka me ra gugumatua rawa kina. Au sa sureti kemuni mo ni vakarorogo ruarua ena daliga sa rorogo kei na yalo e vakila, kau sa masuta na Yalo ni Turaga me na tiko vata kei keda kece sara.
Vakatutu Naba 1: Cavuta na loloma—ka Vakaraitaka.
Sa rawa me da tekivu vakavulici ira vakavinaka na noda vuvale me ra gugumatua ena noda tukuna vei ira na noda daulomani ni da lomani ira. Na veika eda vakaraitaka e sega ni vinakati sara me ukutaki se vosa balabalavu. E dodonu ga me lomada dina ka vakawasoma na noda cavuta na loloma oqo.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, na cava beka na iotioti ni gauna o a taura kina na ligai nomu daulomani ka kaya vua, “Au lomani iko”? Kemuni na itubutubu, na cava beka na iotioti ni gauna drau a tukuna kina vei ira na luvemudrau ni drau lomani ira? Kemuni na gone, na cava beka na iotioti ni gauna o ni a tukuna kina vei rau na nomu itubutubu ni ko lomani rau?
Eda sa kila oti tu ni dodonu me da tukuna tiko vei ira na noda daulomani ni da lomani ira. Ia na veika eda kila tu ena dau sega ni laki vakayacori sara. Eda na dau vakatitiqa beka, lomataqaya, se madua toka beka vakalailai.
Me vaka ni da tisaipeli ni iVakabula, eda sega walega ni saga me da kila ka vakalevu cake; ia, e gadrevi me da gugumatua me da cakava na veika eda kila ni dodonu ka vinaka cake sara.
Me da kila tiko ni noda kaya “Au lomani iko” sa kena itekivu walega. E dodonu me da cavuta sara, vakaidina mai lomada, ka bibi duadua o ya me da dau vakaraitaka tiko vakawasoma. E gadrevi me da cavuta ka vakayacora na noda loloma.
E kaya kina vakaoqo o Peresitedi Thomas S. Monson: “Eda dau nanuma voli ni dodonu me ra kila [o ira era tiko vakavolivoliti keda] ni da sa lomani ira sara. Ia me da kakua ni nanuma voli tikoga; me da laki tukuna vei ira… . Eda na sega ni veivutunitaka na vosa vinaka se noda lomasoli. Ia eda na veivutuni ga kevaka eda sega ni vakayacora na veika oqo vei ira eda lomana” (“Kune Marau ena iLakolako Oqo, ” Liaona, Nove. 2008, 86).
Ena so na gauna eda dau rogoca ena soqoni ni sakaramede na vosa se ivakadinadina, e cavuti kina:“Au kila au dau sega sara ni cavuta vakalevu vei watiqu niu lomani koya. Io edaidai, au gadreva me kila o koya, o iratou na luvequ, kei kemuni kece niu lomani koya.”
E rairai rogorogo vinaka toka na vakatutusa ni loloma o ya. Ia niu dau rogoca oqori, e vakayavalati au kau kaya lo ni sega ni dodonu me ratou rogoca tu e matanalevu vaqo ena lotu na mataqali itukutuku dau rogo yadua vakaoqo na watina kei iratou na luvena! Sa nuitaki me ra rogoca ka raica o ira na gone ni veidolei na loloma mai vei rau na itubutubu ena nodratou bula ena veisiga. Ia, kevaka, eratou kurabuitaka na itukutuku raraba ni loloma o ya ena lotu o iratou na gone se watina, sa qai gadrevi sara me gugumatua cake na veikauwaitaki ena vuvale.
Na veisemati ni loloma kei na kena vakayacori e vakaraitaki vakawasoma tiko ena ivolanikalou ka vaqaqacotaki tiko ena ivakasala ni iVakabula vei iratou na Nona iApositolo:“Kevaka dou sa lomani au, dou talairawarawa ki na noqu vunau” (Joni 14:15). Me vaka ni da lomana tiko na Turaga e vakatakilakilataki ena noda lako tikoga ena Nona sala (raica Nai Vakarua 19:9), sa vakakina na noda lomani ira na watida, itubutubu, kei ira na luveda ena kena matanataki vakalevu sara ena noda vakanananu, noda ivosavosa, kei na noda itovo (raica Mosaia 4:30).
Sa dua na veivakalougatataki levu na noda kila ni da taqomaki ka lomani tikoga mai vei ira na watida, itubutubu, se mai vua e dua na gone. Na loloma vakaoqo e susuga ka tokona cake na kena vakabauti na Kalou. Na loloma vakaoqo sa ivurevure ni kaukauwa ka tagutuva laivi na yalorere (raica 1 Joni 4:18). Na loloma vakaoqo era gadreva dina tu na tamata yadua.
Sa rawa me da vakavulici ira vakavinaka na noda vuvale me ra gugumatua ni da cavuta na noda loloma—ka dau vakayacora vakakina.
Vakatutu Naba Rua: Wasea na nomu ivakadinadina—ka bulataka.
Sa rawa talega me da vakavulici ira vakavinaka na noda vuvale me ra gugumatua ena noda wasea na noda ivakadinadina vei ira eda lomana me baleta na veika eda kila ni dina ena kaukauwa ni Yalo Tabu. E sega ni gadrevi me balavu se bibi sara na ivakadinadina. Ka sega ni gadrevi sara me da waraka na imatai ni Sigatabu ni vula me da laki wasea kina na noda ivakadinadina ni veika dina. Ena loma ni noda vuvale, e dodonu me da wasea na noda ivakadinadina savasava baleta ni sa vakalou ka dina na Tamana kei na Luvena, kei na yavu cecere ni bula marau, kei na Veivakalesuimai.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, na cava beka na iotioti ni gauna ko ni a wasea kina vei nomu itokani tawamudu na nomuni ivakadinadina? Kemuni na itubutubu, na cava beka na iotioti ni gauna ko ni a wasea kina vei iratou na gone na veika o drau kila tu ni ka dina? Kei kemuni na gone, na cava beka na iotioti ni gauna ko ni a wasea kina na nomuni ivakadinadina vei rau na itubutubu kei iratou e vale?
Eda sa kila oti tu ni dodonu me da wasea na noda ivakadinadina vei ira na noda daulomani. Ia na veika eda kila tu ena dau sega sara ni laki vakayacori. Eda na dau vakatitiqa, lomataqaya, se madua toka beka vakalailai.
Me vaka ni da tisaipeli ni iVakabula eda sega walega ni saga me da kila ka vakalevu cake; ia, e gadrevi me da gugumatua me da cakava na veika eda kila ni dodonu ka vinaka cake sara.
E dodonu me da kila tiko ni noda ivakadinadina ena yalodina sa kena itekitekivu walega. E gadrevi me da dau wasea na noda ivakadinadina, mai na yaloda dina, ka vakabibi na noda bulataka tiko ena veisiga. E gadrevi me da dau wasea ka bulataka tiko na noda ivakadinadina.
Na veisemati ni soli ivakadinadina kei na kena vakayacori sa vakamatatataki tu ena Nona ivakaro na iVakabula vei ira na Yalododonu e Kirtland: “Ia na veika sa vakatakila vei kemudou na Yalotabu, mo dou kitaka sara ena yalodina” (V&V 46:7). Na noda ivakadinadina ni kosipeli me na laurai ena noda ivosavosa kei na noda itovo. Ka na tukuni ka bulataki tiko vakaukauwa na noda ivakadinadina ena loma ni noda vuvale. Oi kemuni na veiwatini, itubutubu, kei na gone mo ni kakua ni lomalomarua,vakatitiqa, se madualaka na wasea na nomuni ivakadinadina. E dodonu me da dolava na yaloda ka vakasaqara na veigauna donu me da wasea na ivakadinadina ni dina na kosipeli—ka bulataka.
Na ivakadinadina sai koya na veika e kila na noda vakasama kei na yaloda ni ka dina ka vakadinadinataka vei keda na Yalo Tabu (raica V&V 8:2). Me vaka ni da tutaka na ka dina ka sega walega ni veivunauci, veivakauqeti, se wasea na veika bibi eda sotava, eda dau sureta na Yalo Tabu me vakadeitaka ni sa dina na ka eda tukuna. Na kaukauwa ni ivakadinadina savasava (raica Alama 4:19) e sega ni vu mai na vosa matua bibi se laulau; ia, sai koya na vua ni ivakatakila e vakaraitaka mai na ikatolu ni Lewetolu Vakalou, o ya na Yalo Tabu.
Sa dua dina na veivakalougatataki cecere ni da vakila na kaukauwa, veivueti, kei na tudei ni ivakadinadina mai vei watida, itubutubu, se gone. E dau veivaqaqacotaki ka veidusimaki na ivakadinadina e vakaoqo. Na ivakadinadina vakaoqo e veivakararamataki ki na vuravura sa butobuto tikoga vakalevu. Na ivakadinadina vakaoqo sa ivurevure ni dua na rai tawamudu kei na veivakacegui tawayalani.
Sa rawa me da gugumatua ka veikauwaitaki vakalevu ena noda vuvale ni da wasea na noda ivakadinadina—ka bulataka tiko.
Vakatutu Naba Tolu: Me Vakaivakarau.
Ni ratou sa cauravou tiko mai na gone e vale, keitou a cakava tiko mai na veika ko ni vakayacora me yacova mai nikua. Keitou dau masu vakamatavuvale, wili ivolanikalou, kei na lotu vakamatavuvale. Ia, au vakabauta ni veika e vakarau meu vakamacalataka e se bera vakadua ni yaco ena nomudou vale, ia sa yaco e neitou.
Ena so na gauna keirau dau vakasamataka kei Sisita Bednar se sa yaga tiko beka na neirau sasaga bibi vakayalo oqo. Ena gauna e dau wili tiko kina na ivolanikalou sa dau takosovi mai me vakaoqo, “O ka qo e tarai au tiko!” “Tukuna vua me kua ni varaici au tiko mai!” Toso tani yani, Na!“ E dau vakataotaki na neitou masu ena sosokiki kei na veikinivariti. Me vaka ni ratou vosalevu na cauravou e vale, na lesoni ni lotu vakamatavuvale e dau sega sara ni kune kina na veivakauqeti cecere. Ena so na gauna keirau sa dau lomaleqa baleta ni veika vinaka keirau saga me yaco e sega ni kune vakatotolo mai na veika vakayalo keirau a vinakata ka namaka.
Nikua kevaka me ratou tarogi na luvei keirau tagane ena veika eratou nanuma baleta na masu vakamatavuvale, wili ivolanikalou, kei na lotu vakamatavuvale, au vakabauta niu na kila na veika ena tukuni mai. Eratou na sega beka ni kila na masu a cabori se na vulici ni ivolanikalou se dua na lotu vakamatavuvale bibi a vakayacori me vaka me dua na gauna ni nodratou vakatorocaketaki vakayalo. Ia na veika eratou na nanuma o ya ni a bula vakaivakarau na neitou matavuvale.
Keirau nanuma kei Sisita Bednar ni nodratou vukei na cauravou me ratou kila vakavinaka na lewe ni dua na lesoni se dua na ivolanikalou sa iusutu cecere. Ia na kena rawati e sega ni dau rawati ena veigauna yadudua keitou dau vuli se masu se vuli vakamatavuvale kina. Na kena vakaivakarau na neitou inakinaki kei na kena cakacaka sai koya beka na lesoni cecere duadua—na lesoni keitou a sega sara ni vakabibitaka ena gauna o ya.
E tiko ena noqu valenivolavola e dua na droini totoka ni dua na loga ni veiwiti. Na droini oqo e umani vata tu kina na veimataqali iboro yadudua—e sega ni dua vei ira ni tu taudua e taleitaki se rairai totoka. Ia, kevaka mo raica vakavoleka na droini, ko na raica walega na kena cokotivata tu vakaveitalia ka rairai vakatani na iboro dromodromo, koula kei na masikuvui. Ia, kevaka mo na raica mai vakayawa, ni ra na cokotivata taucoko na iboro yadudua ka yaco me dua na tokaitua rairai totoka ni dua na loga ni veiwiti. E vuqa vei ira na iboro yadudua oqo, era semati vata me buli kina e dua na droini e vesuka na yaloda ka totoka.
Na masu vakamatavuvale yadudua, na gauna yadudua ni wili ivolanikalou vakamatavuvale, na lotu vakamatavuvale yadudua era sa iboro yadudua ni droini ni yaloda. E sega ni dua vei ira me veivakauqeti sara se daunanumi tu ga. Ia na kena cokoti vata na iboro yadua dromodromo, koula kei na masikuvui sa yaco me dua kina na droni vakasakiti, ka sa vakakina na noda vakaivakarautaka na veicakacaka lalai ni na muataki keda ki na vuanikau vakayalo. “Ia dou kakua ni oca ena cakacaka vinaka, raica dou sa tura tiko na yavu ni dua na cakacaka levu. Ia ena tubu mai na veika lalai na veika lelevu” (V&V 64:33). Na vakaivakarau sa dua na ivakavuvuli cecere ni da vakadavora na yavu ni dua na cakacaka cecere ki na noda bula yadudua ni da vakavulici ira vakavinaka na noda vuvale me ra gugumatua.
Ni da vakaivakarau ena noda vuvale sa tiko tale na kena inaki bibi. E vuqa na veivunauci vakadodonu ni iVakabula a tau vei ira na dauveivakaisini. A vunauci ira na Nona tisaipeli o Jisu me baleti ira na vunivola kei ira na Farisi: “Ia dou kakua ga ni muria na nodra ivalavala: ni ra sa vosa ga ka sega ni cakava” (Maciu 23:3). E veivakavinakataki na veivunauci vakadodonu oqo me “vakaraitaki na loloma—ka vakayacori sara,” me “wasei na ivakadinadina—ka bulataki tiko,” ka me “vakaivakarau.”
Na noda dau veivakaisini sa dau kilai vakarawarawa sara ka dau vakavuna na veivakacacani levu ena loma ni noda vuvale. O ira sara ga na gone era siqema totolo ka vakayavalati sara ni ra raica na itovo veivakaisini.
Sa veivakaisini na noda kaburaka raraba ni da dau loloma ia na cakacaka ni loloma yadudua e sega ni kune mada ga ena noda vuvale—ka dau vakamalumalumutaka na yavu ni dua na cakacaka cecere. Na ivakaro oqo, “Mo kakua ni [veibeitaki] vakailasu” (Lako Yani 20:16) sa vunauci sara tikoga kina oi keda eda veivakaisini tiko. Sa gadrevi kina me da bula vakaivakarau cake vakalevu. “Mo yaco mo nodra ivakarau era sa vakabauta, ena vosa, ena ivalavala, ena loloma, ena lomadina, ena yalosavasava” (1 Timoci 4:12).
Ni da vakasaqara tiko na veivuke ni Turaga kei na Nona kaukauwa, sa rawa kina me da vakavinakataka cake sara na veika eda tukuna kei na veika me da cakava, me da vakaraitaka na loloma ka vakaivakarautaka na kena caka, kei na wasei ni ivakadinadina ka tudei tiko ena kena bulataki. Sa rawa me da gugumatua ka veinanumi vakalevu cake tiko e vale ni da yalodina tiko ena vulici, bulataki, kei na taleitaki ni kosipeli vakalesuimai i Jisu Karisito.
iVakadinadina
“Ni sa lewa na Kalou me rau vakawati na tagane kei na yalewa … ni matavuvale sa iusutu ni nona yavu na Dauniveibuli me baleta na nodra rawata na bula tawamudu o ira na luvena” (Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba, “ Liahona, Okot. 2004, 49). Ena vuku ni veika oqo kei na inaki bibi tawamudu, e dodonu me da vakavulici ira vakavinaka na noda vuvale me ra gugumatua.
Mo ni vakalougatataki na veiwatini, kemuni na gone yadudua, kei kemuni na itubutubu mo ni veivinakati ka lomani, ka mo ni wasea ka vakaqaqacotaki ena ivakadinadina kaukauwa, ka yaco mo ni vakaivakarau ena veika lalai ka ra ka bibi dina sara.
Ena loma ni sasaga bibi oqo eda na sega ni biu duadua tu. Erau bula tiko na Tamada Vakalomalagi kei na Luvena Duabau ga. E rau lomani keda ka raici keda tiko mai, ka Rau na vukei keda me da vakavulici ira vakavinaka na noda vuvale me ra gugumatua. Au sa vakadinadinataka ni sa dina na veika oqo, ena yaca tabu ni Turaga o Jisu Karisito, emeni.