Rongorongo man te MOAN Beretitentii
Taua Teutana riki te tai
Teuana man te nanomatoa n reirei n ana tai Kirtland n kainanoan raonakina ni kamwarakean te tamnei. Ti tangiria n tiku ni kaan ma te Uea ni katoa bong ngkana ti maiu ni kaikonaki ake ti riai ni kaitarai.
N tain te kabuebue ae nako kainabau ao ngai ti anaia tibura aika bwebwe nako Kirtland, Ohio. Bon te bwai ae okoro ao ni kakawaki nakoira reken ara tai ma ngaia imwain ae a mananga nakon aia mition.
N ara tai n roko ikekei, ti reiakinna bwa ti na karekea te atatai ae tamaroa riki n ana mwakuri te Burabeti Iotebwa Timiti ao Aika Itiaki aika maeka i Kirtland. Te tai n rongorongon te Ekaretia e ataaki n tain te kataaki ae korakora ma kakabwaia aika a korakora.
I Kirtland te Uea e anga tabeua maroro aika moan te kakukurei aika a kabwarabwara bwain tangira mai karawa are e namakinaki n te aonnaba. Onobwi ma nimaua mwakoron te Doctrine ao Covenants ake a karekeaki i Kirtland ni katobibia te tabo—kaotioti ake a uotii oota aika a boou ao ataibwai iaon maroro n aekan te Kauaoki, mwannanoaia kainnano, te baire ni kamaiu, mwaaka n te nakoanibonga, Tuan te Mauri, kabwianibwai, te tembora, ao tua n te kaburebwai.1
Bon te tai ae akea kabotauana n rikiraken te maiu n tamnei. N te koaua, Tamnein te Atua aekan te ai ae ura. Moote, Elijah, ao mwaitiia tabeman kain karawa a kaoti n te tai aei, n airi ma Tamara are i karawa ao Natina, te Tia Kamaiua te aonnaba, Iesu Kristo.2
Teuana mai ibuakon kaotioti ake e karekei Iotebwa i Kirtland bon kaotioti ake e aranna “baan te oriwe … anaaki man te Aroka n te Bwaretaiti, ao ana rongorongo te Uea n raoi nakoira” (kaukuki nakon D&C 88). Te kaotioti ae kamimi e kaaira te kakao ae riinga te nano, kaaniiko nakoiu ao ngai nna kaaniiko; kakaeai raoi ao nna reke iroum (tara D&C 88:63). Aomata aika a raraoi i Kirtland a kaan riki nakon te Uea, N te koaua e kaan nakoia, kabwaroi kakabwaia mai karawa iaon atuuia ake a kakaonimaki.
E Kaotaki n te aro n Tamnei
Tao ni banen kaotaan te tamnei are e boo n tain katabuan te Tembora i Kirtland ni Maati 27, 1836. Temanna mai ibuakoia ake a roko bon William Draper 28 ana ririki , are e kabwarabwara te bong ae “bongin te Bentekota”. E korea: “Bon iai tain kaotakin te aro n tamnei, bwa au been e aki tau ni korei bwaai ni kabane ake I kabwarabwarai. Ma I kangai bwa te Tamnei e karokoaki ao e roko n aekan te ang ae kare ni kaona te auti, ao a mwaiti ake a roko a taetae n newe ao n noori kaotioti ao n noori anera ao taetae ni burabeti, ao a mwaiti aia tai ni kukurei n ae akea ae ataia n te roro aei.”3
Kaotin te tamnei a bon aki tianaki tii nakoia ake a mena inanon te tembora, bwa “aomata ake kain rarikiia a biri n roko n ikotaki (ngke a ongo te bwai ae a tuai n ongongo, ao n nooran te oota ae otamwaaka n aekan te ai are oota mai karawa n tiku iaon te Tembora), ao a rangi ni mimi n te bwai ae riki.”4
Lorenzo Snow (1814–1901), imwiina e riki bwa te Beretitenti n te Ekaretia, e maeka i Kirtland n te bong ni kakabwaia. E karekea, “Temanna ena bae ni iangoia bwa imwiin karekean te kaotioti ae kamimi akea te karirii ae ena kona n tewenakoia Aomata aika a Itiaki.”5
Ma e koaua, te bwai ae namakinaki n te aro n tamnei e aki kona n nako man te kaitara ao te kataaki. Bon tabeua te namwakaina imwiin katabuan te tembora, korakoran bwakan te maiu e kakamaaka United States, ao Kirtland e namakina rootakina ae korakora. Bangke ni mwane a in, ni katikuia aika a mwaiti inanon te kanganga. Te bwai ae kanganga riki, a mwaiti kain te aro ake a mwananga nako Kirtland a roko ma aia bwai tabeua, n aki ataia bwa tera ae ana karaoia ngkana a roko ao ana kanga ni maiu.
N aki rangin maan e a waaki te bwainikirinaki ao a teirake taan kamwarua ni kaitaraia. Kain te Ekaretia—aroia naba ake a kaan nakon te Burabeti, a mwaiti ake mai ibuakoia a roko n tain katabuan te tembora—a kiitana te koaua ao ni kabuakaka Iotebwa bwa te burabeti ae bwaka.
Ngke I nakonako irarikin te Kirtland Tembora ma kainnabau ao tibuu, I iangoa aron te bwai ae riki ngkai tabeman aki teimatoa n onimaki bon imwiin kaotin te aro n tamnei are a tia n kakoaua. Ai kananokawakira bwa aki kona n nanomatoa n te ngareakinaki ao te kabuakakaki irouia ake aki kakoaua. Ai kananokawakira bwa ngke a kaitara ma te kanganga n te mwane ao tabeua kanganga, a bon aki kona n taona nanoia ni karekea te korakora are e tiku n aia onimaki. Ai tekebuakara bwa e bua taraan mimitongin te tamnei are ea tia ni karekeaki n tain katabuan te tembora.
Te Reirei.
Tera ae ti kona n reiakinna man te tai ae kamimi n rongorongon te Ekaretia?
Teuana te reirei ae korakora n tain Kirtland ao tamneira e kainnanoa kamwarakeana n te tai ae waekoa. Ngke e reirei Beretitenti Harold B. Lee (1899–1973): “Koaua bon tiaki te bwai ae ko karekea n te bong aei ao ko kawakinna n tainako. Te Koaua ena rikirake ao n rikirake nakon te oota n te koaua, ke ena kona ni maunanako nakon te akea, e bon nakon te bwai ae ko karaoia ibukina. I taekinna, te kakoaua are ti karekea n te bong teuana ma teuana bon te bwai are e kamaiura man te bwaka n te kaitara.”6 Ti kainnanoia n tiku ni kaan nakon te Uea ni katoa bong ngkana ti kona n tokanikai iaon kaitara ake tina kaitarai.
Ni kawai tabeua n te aonnaba n te bong aei bon titebo ma Kirtland n 1830. Ti maeka naba n taai ni kanganga n te mwane. Iai ake a kabuakaka ao n taetaebuakaa te Ekaretia ao kaina. N tatabemaniia ao ni mwaitin buure a kona n tabetai n rangi n riao.
N te tai aio ao tia kainnanoa riki ni kaan nakon te Uea. Ngkana ti karaoa anne, tina kona n ataia bwa tera ae e kananona te Uea bwa ena kaan riki nakoira. Ngkana ti kakaea raoi, n te koaua tina bon kunea. Tina nora raoi bwa te Uea e aki kiitana Ana Ekaretia ke ana aomata aika Itiaki aika a kakaonimaki. Ana uki ara taratara, ao tina noria ni kauki wintoon karawa ao ena tebokiira ni mwaitin riki Ootana. Ena reke iroura te korakora n tamnei n tokanikai n tain te roo n te bong.
E ngae ngke tabeman aika a Itiaki i Kirtland e bua aia nooraaba n namakinan te tamnei are irouia, mwaitia a bon aki. Mwaitiia, ni ikotaki ma William Draper, a teimatoa n taua te ataibwai n tamnei are ea tia n anganiia te Atua ao n teimatoa n ira te Burabeti. N aia tai ni mwananga ao a kaitara ma kataaki aika a matoa ao a karewe riki n rikiraken tamneia nikarokoa tokina, naake a teimatoa n ua te toki a karekea “te aro ni kukurei ae aki totoki” (Motiaea 2:41).
Ko kona n Taua
Ngkana ko kaririaki ao ea roko te bwarannano ke ea bua am onimaki, uringiia aomata aika Itiaki n aia onimaki ake a teimatoa ni koaua i Kirtland. Taua riki teutana. Ko kona nikaraoia. Bon ngkoe mwakoron te roro ae okoro. Ko katauraoaki ao ni katanaki ni maiu n te tai ae kakawaki n ana tai ni maiu ara aonnaba ae moan te tikiraoi. Bon iai rikim n te tiretio ai ngaia are nikabane te tarena are e kainnanoaki e karika maium bwa te rongorongo ae tokanikai n aki toki.
Te Uea e kakabwaiako ma te kakoaua n te koaua. Koa tia n namakina ana wirikiriki ao ni kakoaua ni mwaakana. Ao ngkana ko reitinako ni ririmwiina, Ena teimatoa n anganiko taneiai aika a tabu. N ikotaki ma aikai ao tabeua bwain tangira n tamnei, kona konaa tiaki tii n onea maum ni katamaroa ma ni kakabwaia mwengam, uoote ke mwaanga, botannaomata, kaawa, titeiki, ao reeti n aomata n te raoiroi.
Ena kona ni kanganga n nooria n taaia, ma taua teutana riki te tai, bwa “maata a kona n aki nooraba, ao taninga a kona n aki ongo ke n rin inanoia aomata, bwaai ake ea tia ni katauraoi te Atua ibukiia ake a tangiria” ao a tataningaia (1 I-Korinto 2:9; tara naba D&C 76:10; 133:45).
I kaota au koaua ibukin koauan mangan kaokan ana euangkerio Iesu Kristo ao koauan aei, Ana Ekaretia. I kakoaua ma nanou ao tamneiu ni kabane bwa e maiu te Atua, bwa Iesu Kristo bon Natina te Mwaane ao n tei bwa atuun te Ekaretia ae korakora aei. Iai ara burabeti iaon te aba ao bon Beretitenti Thomas S. Monson.
I bia kona n uringa te reirei i Kirtland ao n taua riki teuatana—e ngae ngkana bwaai a taraa ni kabwaranano. Ataia ao uringnga aio: te Uea e tangiriko. E uringko. Ao E na kamatoaia naake a teimatoa n te onimaki ni karokoa te toki (tara D&C 20:25).
E Kaoti te Uea inanon te Kirtland Tembora, iroun Del Parson; kamataata n te tamnei iroun Christina Smith
Maing: kamataata n te tamnei iroun Craig Dimond; kamataata iroun Steve Kropp; angatai: kamataata n te tamnei iroun Matthew Reier
Tamnein Kirtland Tembora iroun Welden C. Andersen; kabwarabwaraan tamnei iroun Robert Casey