Tagata Talavou i le Feagaiga Tuai
O faamatalaga mo lenei tusiga na aumaia mai le Bible Dictionary i le lomiga a le AAG o le Tusi Paia King James ma mai le The New Westminster Dictionary of the Bible, ed. Henry Snyder Gehman (1970).
O le a se tala a le Feagaiga Tuai e faatatau i mea na faataunuuina e taitai faaletusi paia a o talavou i latou?
E ui tatou te manatua le toatele o tagata lauiloa o le Feagaiga Tuai ona o mea na latou faia o ni tagata matutua, e mafai ona tatou iloaina i nisi taimi ni faaiteite i ituaiga tagata na i ai nei tagata maoae a o talavou i latou. O le mea moni, o le iloaina o faaiuga ma filifiliga na latou faia a o tuputupu a’e, e mafai ona fesoasoani ia te oe i lou olaga i le taimi nei. O ni faataitaiga nei se fitu:
Mose
Ina ua maua [Mose] o se pepe i le vaoutuutu ma auina atu i le maota o le tupu e tausi ai o se aloalii, sa a’oga Mose i a’oga aupito sili (tagai i le Galuega 7:22). A o talavou o ia, atonu sa aoaoina o ia e faitau ma tusitusi i le faaAikupito.
Samuelu
Sa fanau mai Samuelu o se meaalofa mai le Alii i lona tina o Hana. Sa folafola atu e ia [Hana] o le a tuuina atu lana tama i le Alii ina ia tausia e le faitaulaga o Eli. Sa ola ma auauna atu Samuelu, ma ina ua tusa ma le 12 ona tausaga, sa fafagu ai o ia e le siufofoga o le Alii na valaau atu ia te ia i le po (tagai 1 Samuelu 3:4–10). E ui lava o se tamaitiiti, ae sa aoao Samuelu e faalogo i le siufofoga o le Alii. Na amata ai iina lana sauniuniga e avea ma se perofeta.
Tanielu
Ina ua pueina faapagota lona aiga ma lona nuu ma aveina atu i Papelonia, sa aveina atu Tanielu ma ana uo e toatolu e auauna i le maota o le tupu. A o avea ma ni alii talavou, sa latou mumusu e aai i aano o manufasi ma inu i le uaina sa aai ma feinu ai tagata sa i ai i le maota o le tupu. Sa latou tausia poloaiga ma sa latou maua le poto ma tomai. Fai mai le Tanielu 1:20 sa iloa e le tupu o nei alii talavou e toafa e “sautuasefulu ona sili o lo latou poto i taulaaitu, ma vaafaatau uma i lona malo uma lava.”
Iosefa
E tusa na 17 tausaga o Iosefa i le taimi na faatau atu ai o ia e ona uso i le au faatau o e na aveina o ia e avea o se pologa i Aikupito. E ui lava i ia tulaga, ae sa faamanuiaina lava Iosefa. Sa galue lelei Iosefa mo Potifara, le tagata na faatauina mai o ia, ma o mea uma lava na galue ai Iosefa sa faamanuiaina (tagai i le Kenese 39:3–4). E ui i moliaga ma tuuaiga pepelo, sa iu lava ina tulai mai Iosefa e avea ma se taitai i Aikupito e pito atu ia Farao. O lona faamanuiaina na oo ai o ia i se tulaga e fesoasoani ai i lona aiga i le taimi o le oge.
Ruta
Atonu sa talavou Ruta i le taimi na maliu ai lana tane muamua, le tama a Naomi. Nai lo le toe foi atu i lona aiga, sa filifili Ruta e o ma le tinā o lona toalua ma talia mea na ia aoaoina e uiga i le Atua o Isaraelu. Sa fai atu o ia ia Naomi, “O le mea e te nofo ai, ou te nofo ai: e fai lou nuu mo’u nuu, e fai lou Atua mo’u Atua” (Ruta 1:16). Sa toe faaipoipo Ruta ma avea ma tina o le tinamatua o le Tupu o Tavita, o le gafa faaleaiga lea na iu ina soifua mai ai Iesu Keriso.
Tavita
O Tavita o le uii o atalii e toavalu sa nonofo i Peteleema. A o tamaitiiti o ia, sa ia faamaonia lona lototoa e ala i le laveaiina o le lafu mamoe a lona tamā mai le leona ma se urosa. A o talavou pea Tavita, sa filifilia o ia e le perofeta o Samuelu e avea ma tupu (tagai i le 1 Samuelu 16:12–13). I le taimi muamua, sa manatu Samuelu o le uso matua o Tavita o le a filifilia e le Atua aua sa umī ma tino lelei, ae na fetalai le Alii i le perofeta o le tama o Tavita o le a avea ma tupu. Na ta’u atu ia Samuelu, “Aua e le vaai Ieova pei o le vaai o tagata, aua e vaai tagata i le tino ae vaai Ieova i le loto” (1 Samuelu 16:7).
O le a le taimi na amata saunia ai alii ma tamaitai o le Feagaiga Tuai mo se soifuaga ola auauna i le Alii? Ua tatou iloa mai tusitusiga paia sa saunia i latou a o talavou lava. A o e i ai i lou talavou, ua lava lou matua e aoao ai i le Alii ma fai Lona finagalo. E pei ona fai atu le perofeta o Alema i lona atalii o Helamana, “Ioe, ia manatua, lo’u atalii e, ma ia e aoao i le poto ina o e taulealea, ioe, a o e taulealea, ia e aoao e tausi i poloaiga a le Atua” (Alema 37:35).
Nai lo le faatalitali seia e tagata matua, o le taimi nei o le taimi sili lea ona lelei e amata ai ona e ola i se olaga amiotonu.