2010
Ina Ia Latou Tuputupu A’e i Lau Afio: Faailoga o le Faatagata Matua
Fepuari 2010


Ina Ia Latou Tuputupu A’e i Lau Afio: Faailoga o le Faatagata Matua

A o faia le tatalo o le faapaiaga o le Malumalu o Katelani, sa tatalo Iosefa Samita mo i latou o e tapuai i le malumalu “ia tuputupu a’e i totonu ia te oe, ma maua le atoatoaga o le Agaga Paia, ma faatulagaina e tusa ma au tulafono, ma saunia e maua mea aoga uma” (MFF 109:15; ua faaopoopo le faamamafa).

Ua ma aoaoina mai i o maua aafiaga faalegaluega i le fautuaina o le autalavou matutua o le Au Paia o Aso e Gata Ai, e mafai ona latou lagona le le mautonu i vaega e manaomia ona tuputupu a’e ai, aemaise lava i le tuputupu a’e i le Alii. O le manatunatu i taunuuga o le avea ma tagata matua, e mafai e le autalavou matutua uma—nofofua pe ua faaipoipoina—ona galulue malolosi mo lo latou tuputupu a’e, ae le na o le faasolo ina matutua atu. O nisi o faailoga taua o le avea ma tagata matua e aofia ai vaega nei:

1. O le Mauaina o se Lagona Faatagata Matua o le Faamoemoega

O le fatufatuina o se lagona o le faamoemoega ma le filifilia o se galuega tumau o ni fuafuaga luitauina. E maua e tagata matutua se vaaiga manino e uiga i filifiliga faaleaoaoga ma galuega e ala i le taumafai i ni filifiliga eseese se tele, faia o ni fesili, volenitia po o le galue i galuega maualalo ia maua ai le poto masani, ma le auai atu i gaoioiga e maua ai le fiafia ma le malosi. O le faatinoina o nei tautinoga e tusa lava pe o loo i ai i le totonugalemu o le le mautonu, e faatupuina ai se lagona mautu i tomai ma faaitiitia ai lo tatou faalagolago i isi.

2. Faatutuina o Sini ma Faiga Masani Faaletagata Lava Ia

E iloa e tagata matutua le faamalieina o le faatutuina o sini, faaaogaina o le loto pulea, faafiafiaina i le faigamalaga, faatulagaina o masani ma mamanu o aso taitasi, ma le filifilia o se ala o le olaga e ogatasi ma a latou tulaga faatauaina e sili ona o’oo’o. O sini ma faiga masani e fesoasoani ai i tagata e puipuia ai mai le faanoanoa ma faaosoosoga ae feosofai ai i le va o faafitauli o le nofonofovale ma le soona atuatuvale. A o tatou aoao e tumau i se galuega faigata, tatou te maua le faafiafiaina i le maua o mea e sili ona tatou mananao i ai, ae le na o mea tatou te mananao i ai i le taimi nei lava.

3. Taulimaina o le Tausia Faaletino e le Tagata o Ia Lava

O le faia o fuafuaga mo le tausiga o o tatou lava oloa ma le soifua maloloina, faafugaina o lauao, faamalositino, meaai maloloina, ma le lava o le moe, e mafai ona avea ma auala lelei e pulea moni ai le meaalofa o le tino. O le tausia faaletino e le tagata o ia lava, e mafai ai ona fai ma o tatou tiutetauave le vaaiga o o tatou lava soifua maloloina ma le soifua solo lelei.

4. Faateleina o le Faalagolago ia te Oe Lava i Mea Tautupe

A o faateleina lo tatou malosi e galulue mo tupe maua ma le pulea o a tatou tupe, tatou te faamautuina ai lo tatou lumanai i mea tautupe ma maua ai foi mea o loo tatou manaomia i le taimi nei. E mafai ona faamanuiaina talavou matutua mai fautuaga mai o latou matua ma taitai e uiga i le totogiina o le sefuluai, paketiina, teugatupe faavaitaimi, teuina o se fasitupe o le totogi, ma malamalama i le aitalafu.

5. Fatuina o se Fale

A o faasolo ina tatou matutua, e mafai ona tatou faia se fale e atagia ai mea tatou te fiafia i ai, ituaiga sitaili o le olaga, ma uiga faaletagata. Oka se faamalieloto o le i ai o se nofoaga mo i tatou lava—po o se tulimanu o se potu mo a tatou tusi po o meafaigaluega po o se potu mautotogi po o se fale. A o tatou faamalosia le faatulagaga lelei ma le matagofie i o tatou siosiomaga, ua tatou au faatasi ma le Foafoa i se faagasologa o le fatufatuai.

6. Atiina Ae o Isi Sootaga

O le faaipoipoga ma le tulaga faamatua o ni suiga mautinoa o le agai atu i le faaletagata matua. Ae e mafai foi e tagata matutua nofofua ona “tuputupu a’e” i tulaga o isi a latou sootaga. E ui e leai se mea e mafai ona suitulaga i le mataupu faavae o le faaipoipoga ma le maua o ni fanau, ae e mafai e tagata nofofua ona fiafia i ni sootaga ma nai o latou tei, tausoga, uo, tagata e faigaluega faatasi, tuaoi, ma tagata o uarota ma paranesi. E mafai e uo ona tuuina mai fegalegaleaiga faifaipea ma tumau, ma le fetausia’i.

7. Aoaoina o Tomai i Fesootaiga Faalelagona

O le taulamua i faauoga, tali atu i valaaulia mai isi, ma le fiafia i tagata e eseese matutua, o tomai uma ia o fegalegaleaiga faatagata matua. A o faateleina lo tatou agavaa i le tausia o le tasi ma le isi, faaleleia o feeseeseaiga, ma fefaasoaai ma le faamaoni, tatou te lagona ai le aoga o a tatou sootaga ma isi.

E lagona e nisi talavou matutua le popole vale i fegalegaleaiga faaaga fesootai. Atonu latou te liliu atu i le ‘ava, fualaau oona faasaina, ponokalafi, soona aai, po o isi amioga le lelei, e avea o ni faalavefau po o ni papupuni i le fefe. O le iloa talanoa atu i isi, faasolosolo malie atu i faauoga mafana, ma le foia o feeseeseaiga i le va ma isi, e fesoasoani foi ia i tatou e foia ai o tatou vaivaiga i tulaga o fegalegaleaiga.

8. Fausiaina o se Nuu

E mafai ona faia e talavou matutua se eseesega moni lava mo le lelei i le lalolagi. O le aofia ai i auaunaga faalenuu, taumamafa ma se isi i se faleaiga, valaauliaina o isi i lou fale, faia o asiasiga faaleaiga po o paga asiasi, auai i se au taalo, ma le faalauteleina o valaauga i le Ekalesia, e fesoasoani uma lava i o tatou olaga—ma olaga o isi—ina ia faatamaoaigaina ma ia sili atu ona anoa.

9. Lagolagoina o le Tupulaga e Sosoo Mai

Tatou te iloa tagata ua avea ma ni tagata matutua moni pe a latou o ese mai le avea ma tagata sa tausia i le tagata etausiaina isi. E faamanuiaina e talavou matutua olaga o isi e ala i le tuufaasolo atu o o latou tomai, aafiaga, ma le tausia o le tupulaga o le a sosoo mai. O gaoioiga masani ma fanau a uso ma tuagane, tamaiti o le pitonuu, po o vasega o le Peraimeri ma le autalavou e faamalosiauina ai sootaga e aoga mo tupulaga uma e lua. Tatou te lagolagoina foi le tupulaga o le a sosoo mai e ala i le faufautua i tagata fou i galuega, faia o se saofaga ia tatou galuega, faia o galuega faifeautalai, po o le faamasani ia i latou o loo sailiili i le Ekalesia.

10. Tuputupu A’e i Tiutetauave Faaleagaga

A tatou faatutuina ni faiga masani faatagata matutua, ua tatou faamanino ai o tatou tiute faaleagaga e tatau ona faamuamua mo le tatalo, suesue i tusitusiga paia, auaunaga i le Ekalesia, ma le tapuai i le malumalu. O le malumalu o loo faamamafaina ai le taua o aiga i tupulaga uma ma le va o lea tupulaga i lea tupulaga ma faamanino mai ai foi, e fesootai mai le Atua ia i tatou o ni tagata taitoatasi. O le agavaa mo se pepa faataga o le malumalu, o lona uiga ua talia i tatou i le maota o le Atua, lea e faaauau ai ona tatou “tuputupu a’e” ia te Ia.

Ata na pueina e le Getty Images, Tokio Onogi, Steve Bunderson, Matthew Reier, Norman Burningham, Christina Smith, ma John Luke

Lolomi