Kon ang mga Itik Dili Molutaw
Atong isipon nga atong dad-on ang mga piso nga itik ngadto sa tubig. Masurprisa gayud kita.
Kining tanan nagsugod sa surprisang regalo nga gidala ni Papa sa balay ngadto sa iyang tulo ka anak nga mga babaye. Nagtutok sa sulod sa nagtingog nga karton, kaming mga babaye misyagit uban sa tumang kahinam. Mga piso nga itik! Dili na kami makapaabut pa sa pagkuha og usa. Among giduot pag-ayo si Papa, nga hapit niya mabuhii ang karton.
“Hinay-hinay lang, mga anak!” mitingsi siya. “Adunay usa alang sa matag usa kaninyo!”
Nasurprisa ako sa kagamay kaayo niadtong piso nga itik nga nabatyagan sa akong kamot. Sa akong hinay nga pagkum-kum, ang mainitong lawas niini daw sama ka dako sa usa ka quarter, ug ang gibug-aton niini susama usab.
“Kaanindot, gaan kaayo!” Misinggit ko. “Dili ikatingala nga ang mga piso nga itik makalutaw!”
Mikatawa pag-usab si Papa samtang siya naglakaw padulong sa kusina aron pagtabang ni Mama. Si Papa mogasto gayud sa mga surprisa, ilabi na niadtong makapahiyum sa iyang pamilya. Diha gayud dayon nakahinumdom ako sa mabaw nga pool. Kini ang labing maayo nga puy-anan para sa among mga bag-ong piso nga itik.
“Nora, kuhaa kadtong daang pool nga hinimo sa plastik gikan sa garahian,” gisugo nako ang akong igsoong babaye.
Uban sa hose nga nagbugwak og tin-aw, bugnaw nga tubig padulong sa pool, kami misugod sa pag-eksamin sa among mga itik ug andam na sa pagngalan niini. Ang akoa adunay gamayng brown nga tulbok sa iyang lingin nga tuka ug kataw-anang dako kaayong nagtapot nga mga kulamoy.
Sa kalit lang nahinumduman nako ang akong mga higala. Sila makakatawa kon unsa ako ka madasigon niining akong bag-ong mga binuhi. Dayon nakaamgo ko nga ang akong mga higala dili makaanhi sa sunod pipila ka adlaw. Ang ilang mga ginikanan nagtugot kanila nga mag-kamping sa duol nga mga bukid. Magsakay sa bisikleta diha sa daang lapukon nga agianan, magpili og kampinganan, magtukod og tent. Sila malingaw gyud pag-ayo ug mamauli sa sunod nga adlaw, magkataw-anay ug mag-istoryahanay kabahin sa ilang pag-kamping. Wala ko tuguti sa akong mama. Siya miingon nga bata pa ako kaayo.
Diha sa napuno na nga mabaw nga pool, kaming mga babaye nagpundok, naghinam-hinam pag-ayo alang niini nga kahigayunan. Among gibutang ang among nagkapa-kapa, nagkakak nga mga itik diha sa tubig ug ZOOM, dali kining mitiglum sa ilawom. Ang tulo nangaunlod!
Among gihakop kini diha sa pool ug giluwas ang luoyng nagpusnga nga mga itik. Unsa’y problema? Kami wala magsugo kanila sa pagbuhat og lisud nga butang, sama sa paglangoy. Ang buhaton lang nila mao ang paglutaw. Dili ba kini sayon lang para sa usa ka itik?
“Unsay nahitabo?” ang akong igsoong babaye natingala.
“Siguro ato silang napakalitan!”
Kami nagkauyon nga kini sama sa gagmayng mga bata kon sila magkat-on sa paglakaw. Sila kinahanglan nga matumba usahay. Nagkauyon kami nga sulayan pa kini pag-usab.
“Uno, dos, tres, buhi!”
Plunk! Plunk! Plunk! diretso kining naunlod sama sa mga liningin nga tingga.
Maayo na lamang para sa mga piso sa itik, walay usa kanamo ang may kasingkasing sa pagsunod pinaagi sa among teoriya nga sila nagkinahanglan lang og praktis. Sa dihang si Nora misugyot nga among gamiton ang blow dryer diha sa ilang mga balhibo, kaming tanan naglumbaanay pasulod sa balay. Hinay-hinay, ang akong duha ka igsoong babaye mipauga sa luoyng mga piso nga itik gamit ang akong pink nga blow dryer samtang nangita ako sa numero sa telepono gikan sa ngalan sa tindahan diha sa karton.
“Hello, sir? Kami ang bag-ohay lang nga mipalit—aw, ang among papa bag-ohay lang nga mipalit—sa tulo ka gamayng mga piso nga itik. Oo, sir. Nan, adunay problema ang among mga piso nga itik. Nakita ninyo, mas gusto namo nga ang among mga piso nga itik makalutaw.”
Ang gisulti niing tawhana nakapaamgo kanako. Wala ko magdahum nga makakat-on ako og mas daghan pa hangtud nga nadunggan nako ang akong kaugalingon nga nagpasabut niini ngadto nila ni Nora ug Suzy: “Tan-awa ninyo, ang humok nga mga balhibo dili makapugong sa tubig. Suyupon niini ang tubig diha-diha dayon. Kita kinahanglan nga magpaabut og usa pa o duha ka semana aron ang ilang mga lawas makahimo og pilit-pilit nga lana [waxy oil] nga makapugong sa pagtuhop sa tubig sa ilang mga balhibo.”
“Apan kana dili tinuod,” nakiglantugi si Nora. “Nakakita ako og gagmayng mga piso nga itik nga mosunod sa ilang inahan diha sa sapa. Sila pipila pa lang ka mga adlaw.”
“Ang tawo mipasabut niana ngari kanako. Kon ang mga piso nga itik ipanganak, ang inahan moputos sa iyang mga piso gamit ang iyang mga pako aron mainitan sila. Ang lana gikan sa pako sa inahan mabagnos ngadto sa iyang mga anak. Uban sa ilang inahan, sila makalutaw. Sa ilang kaugalingon, sila kinahanglan nga modako og diyutay aron sila mahimong luwas na diha sa tubig.”
Diha-diha dayon nakahinumdom ako ngadto sa mga kabukiran, naghunahuna sa akong mga higala diha sa ilang tolda. Siguro si Mama gusto lamang nga ibutang ko ilawom sa iyang mga pako sa makadiyot. Gihapuhap nako ang likod sa akong piso sa itik gamit ang usa ka tudlo.
“Ipalayo sa ka nako sa pagkakaron sa pool, gamayng piso,” misaad ako kaniya. Dayon, human sa paghunahuna, midugang ako, “Gimingaw ba ka sa imong mama?”
Paghulagway pinaagi ni Jim Madsen