Na VEIVAKAYARAYARATAKI VAKAYALO ni Marama

Mai vei Starla Awerkamp Butler

Na dauvolaivola e vakaitikotiko mai Utah, Amerika.

Eda kila tiko li na kaukauwa ni noda bula vakayalo?

iVakatakilakila

drawing of women with their arms around each other

LUVENA YALEWA VAKALOU, mai vei Kathleen Peterson, ME KAKUA NI LAVETAKI

Era lewe levu na marama totoka yalomalua ena Lotu era dau veivukei sara vakalevu ka ra sega ni vakila na kena dau tarai ira era vukei mai vei ira—kena ivakaraitaka na veivuke vakayago kei na kena ka bibi na kena tatara vakayalo vei ira era vukei. Dua na marama vakaoqori o buqu o Cherie Petersen. E a veiqaravi ena yalodina ena nona bula taucoko. Kevaka mo ni na tarogi koya, ena sega ni vakaraitaki koya ka na tukuna ga ni sega tu vei koya na taledi. Ia, niu sa tekivu kilai koya, au sa qai raica na levu ni kena tarai au na kaukauwa ni nona bula vakayalo.

Rau sa sega ni dau laki lotu na itubutubu nei Cherie, ka rau sa mai sere ni se gonelailai sara, ka sa tubu cake o koya vata kei Florence ka sa dau cakacaka tu ga. O Folorence e a dau sega tu ni kauwaitaki ena nona susugi cake ka qai laki vuli tu ena koronivuli moce ibure ka o tinana sa vakamuria tu ga na veilasa vakavuravura. Ena dela ni dredre e sotava tu o Cherie e a dau lako tu ga i Lotu ka dau muria na ivakavuvuli ni kosipeli ni a tiko vata voli kei buna vakarua o Ilisapeci kei ira na nona itokani. E a raica ena nodra matavuvale na ka ena gadreva ena nona matavuvale. Sega ni kila na ituvaki ni matavuvale, ia e kila na kena sega ni dodonu me irairai ni dua na matavuvale ka sa vakadeitaka ni nona matavuvale me na duatani toka.

Na wati Cherie- o tutu Dell—e a kaya vei au ena dua na gauna, “Kevaka o vinakata me dua na nomu ivakadinadina e dodonu mo na vinakata. Dau vinakata voli ga o Cherie me dua na nona ivakadinadina.” Dina ni a dredre sara na itekivu ni nodra bula vakawati, erau sa vakadeitaka me rau na lako curuma ka vakaukauwataka nodrau bula ni matavuvale. Erau sega ni dau lako wasoma i lotu ni rau tekivutaka nodrau bula vakawati, baleta na cakacaka nei Dell, ia e dua na itavi e kacivi kina o Cherie ena Lalai sa vakavuna me sa laki lotu wasoma vakakina o Dell ni sa kacivi talega me daunivakasala ni kuoramu ni dikoni. Erau sa dei sara tu ga qo ena Lotu me tekivu mai na gauna o ya. Na gugumatua nei Cherie me qaravi itavi ka susuga cake e dua na matavuvale kaukauwa e a vukei tinaqu sara vakalevu me marama kaukauwa vakayalo keina ivakaraitaki itinaqu sa vukei au sara vakalevu ka niu sa tekivutaka oqo na noqu matavuvale.

Ni da marama sa dodonu meda dau ivakaraitaki vakayalo vei ira era tu vakavolivoliti keda. Ni a vakavulica o Josefa Simici ni “sega walega na noda vukei ira na dravudravua ia meda veivakabulai vakayalo talega.”¹ O Jisu Karisito sa kacivi ira na marama ena Nona Lotu mera sa Nona tisaipeli ka mera sa kaukauwa talega vakayalo. Na noda kaukauwa vakayalo kei na ivakaraitaki ena gadrevi me dei me rawa ni tikini cakacaka ni veivakabulai ka dodonu meda na vaqara na madigi ni nodra na vakaukauwataki vakayalo na wekada. Ni da sa cakava o ya na ivakaraitaki ni noda vakabauta kei na bula dodonu ena yawa sara na kena revurevu.

Kacivi me Tisaipeli

Kaya o Elder James E. Talamage mai na Kuoramu Ni iApositolo Le Tinikarua, “Na jabeni levu ni marama e vuravura o Jisu Karisito.”² Vakasamataka mada na nona a vakavulici rau e rua na nona tisaipeli marama ena Veiyalayalati Vou. Na ivola Luvequ Yalewa ena Noqu Matanitu: “Luke 10 tiko kina na italanoa ni nona dolava na nona vale o Marica vei Jisu Karisito. E a qarava na Turaga ena Nona vakarautaka na veika vakayago, ia o Meri e a dabe toka ena ruku ni yavai Jisu ka vakarogoca Nona ivakavuvuli.

“Ena dua na itabagauna ka dau namaki walega kina vei ira na marama na veiqaravi ni veika vakayago, e vakavuvulitaka na iVakabula vei rau ko Marica kei Meri ni rawa vei ira na marama me ra vakaitavi talega ena veika vakayalo ni Nona cakacaka. E sureti rau me Nona tisaipeli ka vakaitavi ena veivakabulai, ‘na ivotavota vinaka’ o koya ena sega ni kau tani mai vei rau.”³

Me vakataki Marica ena so na gauna eda vakacalai ni itavi bibi ni marama me veiqaravi vakayago, me vaka na vakarau kakana, culacula, kei na sasamaki vei ira na tani. Na itavi kece oqo e bibi ia e bibi cake mai na culacula kei na vakasaqa na Turaga ena gadreva na marama kaukauwa vakayalo me tiko na nona vakabauta, bula dodonu, ka ivakaraitaki ni yalololoma. E kila ni tu vei keda e levu na ka meda na veivotayaka. Kacivi keda kece o Jisu Karisito meda vakatorocaketaka na noda bula vakayalo kei na ciqomi ni ivakatakila me vukei kina na tasoi ki liu ni nona cakacaka. Linda K. Burton, peresitedi raraba ni iSoqosoqo ni Veivukei e a kaya vei ira na marama, ko ni sa lako mai qo ki vuravura ena itabagauna oqo baleta na veika sa tu vei kemuni keina veika ko ni sa tu vakarau mo ni cakava. Veitaliaga se cava ena via cakava o Setani me temaki keda, na noda kilai keda vakavinaka ni da tisaipeli i Jisu Karisito!”⁴

iVakatakilakila

Drawing of Jesus with Mary and Martha

Kilai keda vinaka na Turaga kei na ka eda sotava tiko ka sa tiko na cakacaka ena gadreva o Koya meda cakava e vuravura qo. Sega ni dua na marama e levu cake se lailai mai na nona taledi me kaukauwa kina vakayalo ena veika vinaka ka kauti ira mai na tamata vei Karisito. Ni sa vaka tu oya eda sa vakaiyaragi ena itavi me rawa kina ni da iliuliu kaukauwa vakayalo mai vale kei na noda itikotiko. “O ira kece na marama ena Lotu oqo era sa ia oti na veiyalayalati kei na Turaga era sa yalayala ni ra na veivakabulai, mera liutaki ira na yalewa e vuravura, mera vaqaqacotaka na veivuvale e Saioni, ka tara cake na matanitu ni Kalou,”⁵ kaya o Elder M. Russell Ballard ena Kuoramu ni Le Tinikarua.

Ena sega ni ganita meda laki vakaitutu lelevu se me da cakava e dua na ka matalia meda qai laki vukei ira kina eda tu veitikivi ka mera na qai digitaka mera na vakavolekati ira vei Jisu Karisito—na itavi bibi duadua vei keda na ka levu duadua se ka lai sara eda cakava vua e dua se rua na tamata wili kina ena noda matavuvale sa na rawa ni vakamawe na kena revurevu vei ira.

Ira na Marama ena Cakacaka ni Veivakabulai

Dua na serenilotu totoka e vakaoqo, “Kauta na itukutuku ni agilosi; Na itavi ni marama ni Saioni.”⁶ Levu na ka e tu e rawa nida na wasea vei ira eda lomana. Sa wasea o Elder Richard G. Scott ena Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua na kedrau italanoa e rua na marama kaukauwa vakayalo ni rau tara na nona bula:

Niu a se gonelailai a sega tu ni lewenilotu o tamaqu ka sa sega tu ni dau laki lotu o tinaqu. … Ni oti e vica na vula mai na ikawalu ni noqu siga ni sucu, a gade mai o Buqu Whittle me mai sikovi keitou. A lomatarotarotaka o Buqu baleta ni sega ni dua vei keirau kei tuakaqu e sa papitaiso. Au sega ni kila se cava a kaya vei rau na noqu itubutubu baleta oqo, ia na ka ga au kila ni dua na mataka a kauti keirau kei tuakaqu ki na vanua ni gade ka wasea vei keirau na bibi ni noda papitaiso kei na dau lakova wasoma na soqoni ni Lotu. Au sega ni kila na matailalai ni veika a cauraka, ia na nona vosa a vakayadrati au ka sega ni dede keirau sa papitaiso kei tuakaqu. …

E a vakayagataka o buqu na ivakarau donu vinaka ni veivakayarayarataki kei na veidokai me vukei tamaqu me raica na bibi ni nona dau draivataki keirau yani ki valenilotu me keirau laki lotu. Dau cakava o koya na veika kece e rawa me vakayadrati keirau me keirau kidava na bibi ni kosipeli ena neirau bula.”⁷

Na ikarua ni ivurevure ni kaukauwa vakayalo o Jeanene na wati Elder Scott. Ni rau se qai tekivu veigadivi erau veitalanoataka nanodrau veisiga ni mataka. O Jeanene ni a tubucake mai na dua na matavuvale vakaogai ena cakacaka ni kaulotu e vakaraitaka na nona gagadre mena vakawatitaka e dua e sa lesu mai na kaulotu ena valetabu. Ia, o Elder Scott e sega ni bau vakasamataka tu na lako ikaulotu sa tarai koya sara na ka sa rogoca o ya. “Niu yaco i vale, au sega tale ni qai vakasamataka e dua tale na ka. Au a yadra tu ena bogi taucoka. … Ni oti e vica vata na masu, au sa vakadeitaka meu sa laki raici noqu bisopi ka tekivutaka na noqu ivola kerekere ni lako ki kaulotu.”⁸ Dina ga ni a veivakayadrati koya o Jeanene, ka tukuna na ka e gadreva tu o Elder Scott me rogoca. Tukuna o Elder Scott ni a sega ni tukuna vua o Jeanene me lako ikaulotu baleti koya. A lomani au dina ena nona wasea vei au na ka a luvuci tu kina ka qai solia vei au na digidigi meu digitaka na vanua meu na mua kina ena noqu bula. Keirau a qai lako ruarua i kaulotu ka qai mai vauci ena valetabu. Na yaloqaqa kei na yalodei a tu vei Jeanene e sa ivakadei ni neirau bula vata. Au vakadeitaka ni kevaka me a sega na nona vakabauta qaqaco vinaka ni ivakavuvuli, ni qaravi taumada ni Turaga o Jeanene, ke keirau a sega ni rawata vata na reki. A dua dina na ivakaraitaki vinaka sara ni buladodonu, okoya!⁹

Sa nodra ivakaraitaki sara ga na marama agilosi sa vukea e dua na cauravou—Elder Scott—me cakava e so na vakatulewa bibi ena nona bula me papitaiso, lako i kaulotu, ka laki vakamau kina valetabu.

Ena rawa ni da vukei ira na tani mera digidigi vakamatau ena noda ivakaraitaki, ena ka eda cakava, ena ka eda tukuna, kei na noda bula dodonu. O Sisita Carole M. Stephens, na imatai ni daunivakasala ena mataveiliutaki raraba ni iSoqosoqo ni Veivukei, e a kaya, “Eda sa luvena yalewa ni veiyalayalati ena matanitu ni Turaga, ka sa basai keda na madigi meda sa liga ni Nona cakacaka. … Meda sa vakaitavi ena cakacaka ni veivakabulai ena veisiga ena kena e rawarawa duadua noda vakaraici ira, ka vakavuicii ira.”¹⁰ Na gauna meda vakararavi kina Yalotabu ka toso ki liu ena yalodina kei na yalo malumalumu meda vukei ira era tu tikivi keda mera lako mai vei Karisito eda na tuberi ena ka e rawa ni cakava, ka da na vakaukauwataki meda cakava rawa kina. ka da na vakila na marau ni nodra kau mai na luvena vei Koya.

iVakatakilakila

drawing of a mother and baby

Yaco mo Dauveivakayarayarataki Vakayalo

Nida sa kila na itavi ena rawa ni da taroga na taro era a taroga na tisaipeli ena gauna makawa, “Na cava meda cakava?” Cakacaka 2:37 meda na ivakaraitaki vakayalo. Ena dua na koniferedi raraba ka se qai vakayacori wale tikoga oqo, e a veisureti kina o Sisita Burton vei ira na marama, ena so na ivakaraitaki ni “veivuke vinakati” me veiwekani kei na cakacaka ni veivakabulai:

Veivuke vinakati: itubutubu mera tuberi ira cake na luvedra ena rarama kei na dina•
Veivuke vinakati: luvena yalewa … , veitacini … , nei … , veitatacini. itubutubu vakarua, itokani dina vakaukauwataki ka dodoliga mera veivuke ena sala ni veiyalayalati •
Veivuke vinakati: E dodonu meda dolava tiko na yaloda ka kidava tiko na veivakauqeti ni Yalo Tabu ena ituvaki taucoko ni noda bula•
Veivuke vinakati: o ira era bulataka tiko na kosipeli ena veisiga ena veika lalai ka rawarawa
Veivuke vinakati: ena tuva kawa kei na cakacaka ni valetabu me semati kina na matavuvale tawamudu•
Veivuke vinakati: daukaulotu kei na lewenilotu mera vakatetea na ’itukutuku vinaka’- na kosipeli iJisu Karisito
Veivuke vinakati: dauveivueti mera vaqarai ira era sa mai yali•
Veivuke vinakati: ira era maroroya nodra veiyalayalati mera na dau tudei ena dina kei na dodonu•
Veivuke vinakati: tisaipeli yalodina i Jisu Karisito.”11

Oqo e sega ni ra ka vou, ia na gauna eda kunea kina eso na veivakalougatataki ni vakaitavi ena cakacaka ni veivakabulai, eda sa vakavinakataka noda kaukauwa ena kena vukei o ira era vakavolivoliti keda. Tukuna o Elder Ballard, “Sega ni dua na ka ena vuravura oqo me vakaitaukei se vakamareqeti, se veiveisautaka na bula me vaka na marama dau veivakayarayarataki yalododonu.”¹² Ni da sa mai vakatorocaketaka na noda kaukauwa vakayalo ena masumasu keina wili ivolanikalou, talairawarawa yalodei ka maroroya na veiyalayalati ena vakabauta, eda na qai dau veivakayarayarataki dina.

Ulabaleta na Veika Eda Rawa ni Raica

Kaya o Peresitedi Brigham Young (1801–1877), “Ena rawa beka mo tukuna na veika vinaka e rawa ni ra cakava na tina kei na luve yalewa e Isireli? Sega, ena sega ni rawa. Na veika vinaka era cakava ena muri ira yani ki na bulatawamudu.”¹³

Na digidigi dodonu e a vakayacora o buqu sa tara sara ga na bula ni neitou kawa ka a sega tu ni kila o koya ni na yaco ni se goneyalewa. Ia na tatara ni nodra veivakayarayarataki na marama e lako sivia tale yani e vica vata na itabagauna. E a rawata o Cherie na nona kaukauwa vakayalo ena nona dau vakaraici nona bubu toka (na buqu vakatolu) o Ilisapeci. Na ivakaraitaki nei Ilisapeci ena vakabauta kei na ivakadinadina e lako sivia e rua na itabatamata ka laki vukea sara na makubuqu vakarua o Cherie ka ni a lesu tale kina Lotu.

Ni da sa yaco meda kaukauwa vakayalo vei ira eda tu veitikivi na revurevu ni ka eda cakava ena lako. E kaya o Peresitedi Gordon B. Hinckley (1910–2008) “Keimami sa kacivi kemuni na yalewa ena loma ni Lotu mo ni tutaka vata na yalododonu. Mera sa tekivu sara ga ena nodra veivalevale. Sa rawa me ra vakavulica ena loma ni nodra kalasi. Sa rawa me ra kaburaka yani ki na nodra itikotiko raraba. …

“Au raica oqo ni sa dua na inuinui ramase dina ena dua na vuravura sa gole tiko ki na rusa.”¹⁴

Ni da sa vakamuria na ivakaro oqo, sa na toso ki liu na cakacaka ni Turaga e vuravura raraba vakabibi, ena dui noda matavuvale kei na nodra o ira eda lomana.

iVakatakilakila

Old photo of three women