2016
Tāvini i’ō atu i Ioridana
October 2016


Tāvini i’ō atu i Ioridana

E ’aore rā i te vāhi e hina’aro te Fatu ia ’outou.

Hōho’a
Amman Jordan

Hōho’a © iStock/Thinkstock

E hina’aro rahi roa ’ino.

I te ha’amatara’a o te matahiti 2013, e pae ta’ata tei ro’ohia i te ma’i pu’upu’u i te pūhapara’a tītīhoria nō Za’atari i te fenua Ioridana i te mau pae fenua piri Hiti’a o te rā. Hau i te 100 000 tītīhoria nō Suria tei ’ōta’a noa i reira ’e rātou pauroa te nehenehe e ro’ohia i teie tirotiro pe’e ’e te ri’ari’a. ’Ua fa’anaho te fa’aterera’a hau nō Ioridana i te tahi tau pātiara’a ’ia ’ore te ma’i ’ia parare. Te ’ōpuara’a, e pātia e 90 000 a’e tītīhoria nō Suria i te ārea e ono ’āva’e ’e tae atu i te 30 matahiti i roto e piti hepetoma.

E fifi rā te vai ra. Tē vai ra te rā’au tā te pū ha’apa’o tamari’i a te hau ’āmui (UNICEF). Tē vai ra te mau fare ma’i a te fa’aterera’a hau nō te ea nō Ioridana. Te mea rā ’aita e vai ra, ’o te mau tauiha’a ïa e ha’apa’o i te vai-to’eto’e-ra’a—te mau pātia, te mau fāri’i tao’a ’oi, te mau fa’ato’eto’e nō te rā’au—’e tē ’ohu noa ra te hora.1

I reira ’o Ron ’e Sandi Hammond i te haerera’a mai, e misiōnare fa’aipoipo pa’ari, ’ei upo’o fa’atere nō te pū tauturura’a LDS Charities i Ioridana. Nō te mea ’ua ’ohipa a’ena Ron ’e Sandi ’e te UNICEF ’e te fa’aterera’a hau nō te ea, ’oi’oi roa rāua i te ’āmui mai i teie nā fa’anahora’a nō te hi’o e nāhea te pū LDS Charities e nehenehe e tauturu.

’Ua parau ’o Ron e, « ’ua tuatāpapa rāua i te moni nō te ho’ora’a i te mau tauiha’a e ha’apa’o i te vai-to’eto’e-ra’a ». I te paraura’a mai rātou, ’ua parau atu māua, ‘tē mana’o nei māua e nehenehe te pū LDS charities e tauturu’. ’Ua parau mai rātou, ‘E aha te maoro ? E ti’a ’ia rave vitiviti i te reira !’ »

I roto noa e 20 hora, ’ua fa’ati’ahia te pū LDS Charities ’ia ho’o mai i tei tītauhia nō te ha’apa’o i te vai-to’eto’e-ra’a. « I te fa’a’itera’ahia i te fa’aterera’a hau nō te ea ’e te UNICEF », tē parau ra Ron, « ’ua hitimahuta roa rātou. E nāhea pa’i te hō’ē FEH [Fa’anahora’a e ’ere nā te hau] e nehenehe e ’ohipa vitiviti mai te reira ? ’Ua nā mua roa te tau pātiara’a i tei tārenahia, e ’ere noa te reira, ’ua tūra’i ato’a te reira i te pātiara’a ’ati a’e te fenua e rave rahi hanere tauasini ta’ata ioridana ’e tītīhoria suria ».

Hōho’a
giving immunizations

’Aui : hōho’a tei hōhia mai e te Samir Badran, UNIcef-Jordan; te hōho’a muri ’e te hōho’a nō Amman, i Ioridana © iStock/Thinkstock

’Ua āraihia te ’ati.

Hau atu, ’ua ha’amau teie ’āpitira’a i roto i te UNICEF, te fa’aterera’a hau nō te ea ’e te LDS Charities i te niu nō te tahi atu ’ohipa ’āmui.

Te huru tō Ron ’e Sandi Hammond taera’a i terā taime faufa’a rahi i te mau fenua piri Hiti’a o te rā, e fa’a’itera’a ïa nō te fa’aro’o o Hammond mā ’e te fa’aurura’a i roto i te fa’anahora’a a te ’Ēkālesia nō te mau misiōnare fa’aipoipo pa’ari.

Hina’arohia : Te mau misiōnare fa’aipoipo

I te matahiti 2012, tē tāvini ra ’o Hammond mā ’ei fa’aau ’ohipa i roto i te hiero nō Rexburg Idaho. ’Ua manuia maita’i te tōro’a taote niho a Ron ’e tē ha’api’i ra ’oia i roto i te tuha’a fa’atere nō te ha’apa’ora’a fa’aro’o i te fare ha’api’ira’a Brigham Young University–Idaho. ’Ua taui tā’ue rā taua terera’a orara’a mātaro ra ’a tae mai ai te tahi fa’aurura’a pae vārua ta’a ’ē e hāpono ’oi’oi i te pu’e parau nō te tāvini i te hō’ē misiōni. ’Ua hitimahuta rāua i te taime. Tē raverave ra tā rāua nau tamari’i fa’aipoipo i tā rātou tōro’a ’ohipa ’e te ha’amaura’a nohora’a, ’e ’aita ’o Ron i ’ōpua e fa’aea i tāna ’ohipa. ’Ua ha’apāpū rā te Vārua ia rāua ē, hina’arohia rāua ’e e tere maita’i te mau mea ato’a.

’E te mea i tupu, ’ua ha’apae ’e ’ua pure te feiā fa’atere autahu’ara’a i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia nō te ’imi i te tahi nā ta’ata fa’aipoipo nō te tāvini ’ei upo’o fa’atere nō te LDS Charities i Amman, i Ioridana.

Tē parau ra ’o Sandi ē, « E mea pāpū maita’i ho’i ’ua nā mua atu te Fatu ia māua, i te fa’aineinera’a i teie mau mea nō teie tonora’a ta’a ’ē tāna nō māua. ’Ua ’ite māua ē, tē rave nei ’oia i te reira nō te mau misiōnare ato’a e tāvini nei. E ’ohipa tāmāhanahana ’ia ’ite ē, tē fa’anaho nei te Fa’aora i te mau mea nō ’outou nō te tāvini i reira hou ’outou ’a tāpae ai ».

Tē parau ra Ron ē, « ’Ia hi’o vau i muri, ’ua māuruuru māua ’aita māua i tu’u ta’a ’ē ’e i tītau i te vāhi tā māua e hina’aro e tāvini. Nā te vaiihora’a i roto i te rima o te Fatu te reira tuha’a i fa’ati’a iāna ’ia hōro’a mai i te tahi ’ite e’ita e noa’a ia māua ’āhani nā māua i fa’ata’a atu ».

I roto i terā ’ohipa, ’ua rave māua nā muri i te ’utuāfare hui ari’i nō Ioridana nō ni’a i te mau ’ōpuara’a tauturura’a ta’ata tā rātou e ’ana’anatae. ’Ua ’ohipa ato’a Hammond mā ’e te mau fare ma’i i reira nō te fa’afāna’o i te ha’api’ipi’ira’a i te mau tuati ma’i nō Ioridana nō ni’a i te ’aravihi fa’aorara’a i te mau pēpe ’āpī, tei fa’aiti i te pohepohera’a i te mau ’aiū fānau ’āpī. Nā roto i teie tauto’ora’a nā rāua ’e te tauto’ora’a o te tahi ato’a nau misiōnare fa’aipoiop, ’ua hōro’a te LDS Charities i te ha’api’ipi’ira’a ’e te tauiha’a nō te mau fare rapa’aura’a mata ’e te mau fa’anahora’a tauturu feiā huma melo. I roto i te mau ta’ata tā Hammond mā ’e te tahi ato’a mau misiōnare tōtauru i turu, ’o te hō’ē ïa pū e ha’api’i nei i te mau vahine huma melo e nāhea i te feruri ’e i te hāmani i te mau ’ahu ’e te tahi mau ’ohipa rima’ī. Maoti teie mau ’ite i noa’a ai i te mau pīahi te rāve’a nō te fa’afāna’o ia rātou iho ’e tō rātou ’utuāfare.

Hōho’a
midwives practice neonatal resuscitation techniques

’Aui : hōho’a tei hōhia mai e te LDS Charities; ’atau : hōho’a tei hōhia mai e Hammond mā

E mau ’ōpuara’a ato’a tei fa’a’ohipa ia rātou ’e te tahi ato’a mau FEH ’e te fa’aterera’a hau nō Ioridana i ni’a i te pāhonora’a rū ’e te hi’opo’ara’a i te mau pīahi nō Ioridana nō te fāna’o i te tahi pūtē moni ’aore rā e piti i roto i te matahiti nō te haere i te fare ha’api’ira’a Brigham Young University. Te hō’ē o te mau ’ohipa tā Hammond mā i au roa a’e, ’o te ’ohipara’a ïa ’e te ’Ēkālesia Katolika nō te patu i te tahi mau piha ha’api’ira’a nō te mau keresetiano nō Irakia, inaha ’aita atu e vāhi nō rātou nō te putuputu.

’E te Fatu i roto i tāna ’ō vine

I Ioridana ’o Hammond mā i te ha’api’ira’a mai ē e parau mau te parau fafau a te Fatu ia rātou e tāvini iāna : « E haere au nā mua i tō ’outou mata » E vai ho’i au i tō ’outou pae ’atau ’e i tō ’outou pae ’aui, ’e i roto ho’i tō’u Vārua i tō ’outou mau ’ā’au, e ta’u mau melahi ho’i e ’ati noa a’e ia ’outou na, ’ia ha’amara’a mai ia ’outou i ni’a » (PH&PF 84:88).

« Tei roto te Atua i teie ’ohipa », te parau ïa a Ron. « Tei roto ’oia i te ’ō vine ’e tāna mau tāvini. Te mau ta’ata fa’aipoipo ato’a e haere i te misiōni, e ’āmui atu te Fatu o te ’ō vine ia rātou i roto i te ’ō vine. ’Aita mātou e ti’aturi ra i te mau semeio i Ioridana; tē ora ra mātou i te reira ».

E’ita e nehenehe e parau, te mau melahi tā rāua i putapū « ’ati a’e » ia rāua, ’o terā ïa nō te ra’i mai, ’o terā ato’a rā i te tāhuti nei, tā rāua iho ā rā mau tamari’i tei turu i tā rāua fa’aotira’a e tāvini i te vāhi ātea i te fare.

’E ’ua ha’amaita’ihia tō rāua ’utuāfare i te mana pāruru ’e te pāruru a te Fatu. E mau fa’aotira’a rahi nō ni’a i te tōro’a ’ohipa ’e te vāhi nōhora’a tei ravehia, ’e e mau māna’ona’ora’a nō ni’a i te tahi fānaura’a atāta tei manuia ’a fāriu ai tā rāua mau tamari’i i ni’a i te Fatu, ’e ’ua ’āpo’o ’e ’ua pure ’e ’ua ha’apae i te mā’a nō te tahi ’e te tahi.

Nō te fa’ahiahia rahi o te mau ha’amaita’ira’a a tā rāua nau tamari’i, i te anira’ahia i te taea’e ’e te tuahine Hammond e fa’anu’u i tā rāua misiōni mai te piti i te toru matahiti, ’ua fa’a’ite tā rāua nau tamari’i tāta’itahi i tō rātou ’ana’anatae ’e te pāturura’a. ’Ua ’apo mai rātou ē, e ’ohipa ta’a ’ē mau tā te Fatu e rave ra nō rātou ’ei fa’ahope’ara’a ’āfaro nō te tāvinira’a a tō rātou nā metua.

Noa atu rā, ’ua riro te āteara’a ’ei tusia nō te ’utuāfare Hammond. E mea fifi roa ïa te vaira’a i te tahi atu pae o te ao nā te feiā tei herehia. ’Aita rā i fifi roa mai te mātāmua ra. Maoti te rāve’a ’āpī i noa’a ai i te ’utuāfare ’ia ’ite i tō te tahi ’e tō te tahi orara’a, te pinepine tā rātou i hina’aro. Tē parau ra Sani ē, « ’Aita te mau ta’ata fa’aipoipo e tāpū i te paraparaura’a i tō rātou ’utuāfare. E tāmau noa mātou i te paraparau ’e te mau tamari’i i te fare. Maoti te rāve’a FaceTime ’e te mau rata uira, ’ua mātau tā māua nā mo’otua ’āpī e maha tei fānauhia ’a tāvini ai māua, ia māua ’e ’ua fāri’i pōpou mai i te ho’ira’a mai māua ».

Ara’ara te mata ’e te ’ā’au

Hōho’a
the Hammond family

’Aui : hōho’a tei hōhia mai e te LDS Charities; ’atau : hōho’a tei hōhia mai e Hammond mā

I roto i te mau ha’amaita’ira’a e rave rahi tā Hammond mā e ha’amana’o ra ’ua fāri’i rāua i roto i teie tāvinira’a, i te araarara’a ïa tō rāua nā mata i te rima hōro’a ’e te hoara’a o te ta’ata nō Ioridana. I te taime ’ua fāri’i ’o Hammond mā i tā rāua pi’ira’a, ’aita rāua i pāpū roa i te huru ta’ata tā rāua e tāvini atu.

« ’Ua ’ite rā māua i te mau hoa mahometa ’ei hoa hāmani maita’i ’e te rima hōro’a », tē parau ra Ron, « ’e ’ua pāpū ia māua ē, ’āhani noa atu e fifi i ’itehia i mua ia māua, e haere roa mai rātou nō te pāruru ia māua.

« E aroha fa’ahiahia tō rātou. ’Aita te ta’ata ioridana e fāri’i ē tē ’ere ra te tahi ta’ata mai te peu e nehenehe tā rātou e tauturu. Mai te tau mai ā o te ari’i Davida ’e nā mua atu tō rātou aupurura’a i te tītīhoria. E rave rahi fa’ahitira’a i roto i te Bibilia nō te parau ‘i’ō i Ioridana’, e ’ua ha’amata māua i te tu’urima i tā māua mau rata ‘I’ō i Ioridana’ ’ei fa’aha’amana’ora’a i te tāvinira’a aroha tā māua i fāna’o ’ia hōro’a atu i roto i teie fenua rahi nō te aroha i roto i te tua’ā’ai. Tau tenetere tō Ioridana rirora’a ’ei vāhi nō te aroha, ’e ’ua ha’amaita’i te Fatu i te ta’ata nō te reira ».

Nō tō rāua ’ohipa-piri-ra’a i te nūna’a nō Ioridana, ’ua tupu te hoara’a rahi i rotopū ia rātou ’e ’o Hammond mā. « E rave rahi tāmā’ara’a Iftar tā māua i haere, te tāmā’ara’a e fa’aoti i te tau nō te ha’apaera’a mā’a Ramadan », tē parau nei Sandi. « ’Ua ani ato’a mai tō māua nau hoa mahometa ia māua ’ia haere i te mau ’āru’i mōmo’ara’a, te mau fa’aipoipora’a ’e te mau ’ōro’a a te ’ūtuafare ».

’Aita te ’Ēkālesia e poro ’e ’aore rā e fa’ati’a i te bāpetizora’a o te mau mahometa i Ioridana ’aore rā i te mau vāhi ato’a e ’ōpanihia te reira, nō reira ’aita ’o Hammond mā i fa’a’ite atu nō ni’a i te ’Ēkālesia. Te mea rā tā rāua i rave, ’ua fa’atumu rāua i ni’a i te patura’a ’e te tāpe’ara’a i te mau tā’amura’a—’e te ’utuāfare hui ari’i, te mau ti’a nō te ’ohipa tauturura’a i reira ’e te tahi ato’a mau misiōnare fa’aipoipo e tāvini ra ia rāua, nā reira ato’a te mau ti’a fa’atere nō te ha’apa’ora’a fa’aro’o ’e te fa’aterera’a hau. ’Ia anihia mai te tahi ha’amāramaramara’a nō ni’a i te ’Ēkālesia, e fa’aitoito noa ’o Hammond mā ia rātou ’ia haere e hi’o i te LDS.org.

Te pi’ira’a ’ia tāvini

’Ia hi’ohia te mau ’ohipa fa’ahiahia i tupu nō Ron ’e Sandi, tē mana’o ra ānei rāua ē, e mea ta’a ’ē rāua i roto i te mau ta’ata fa’aipoipo tei pi’ihia ’ia tāvini—’e ’aore e pi’ihia ’ia tāvini ?

’Ē—’e ’aita. « ’Ua tāvini māua i te vāhi ’e i te taime ’ua hina’aro te Fatu i te ta’ata fa’aipoipo ’e te tahi ’aravihi ta’a ’ē ’e te ’ite ta’a ’ē i roto i te orara’a », tē parau ra ’o Hammond mā. « Terā rā, e parau mau te reira nō te mau misiōnare pa’ari ato’a. Te mau ta’ata fa’aipoipo ato’a e nehenehe e tāvini i te hō’ē misiōni, ’ua fa’aineinehia ïa rātou ’ia tāvini ’ei ’ohipa ta’a ’ē nō rātou. Tītau-noa-hia ia rātou ’ia fa’a’ohipa i te fa’aro’o nō te haere i te vāhi ’ua hina’aro te Fatu ia rātou, ’e e fa’a’ohipa ’oia ia rātou nō te fa’atupu i te maita’i ta’a ’ē i roto i te orara’a o vetahi ’ē.

« E maita’i ta’a ’ē tā te mau ta’ata fa’aipoipo e nehenehe e fa’atupu », te parau ïa a Elder Robert D. Hales nō te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo. « E ’ohipa fa’ahiahia tā te mau ta’ata fa’aipoipo e nehenehe e rave e’ita e noa’a i te tahi atu ta’ata …

« Te rāve’a tāvinira’a a te mau ta’ata fa’aipoipo, e nehenehe e hi’o ’ei rāve’a ’ōti’a ’ore. I roto ānei i te piha tōro’a a te misiōni ’e te ha’api’ira’a i te feiā fa’atere ’e tae noa atu i te ’ohipa ’ā’amu ’utuāfare ’e te hiero ’e te tauturura’a i te ao nei—e rāve’a nō te ’ohipara’a fātata i te ’aravihi ’e te tārēni ato’a tā te Fatu i ha’amaita’i ia ’outou […]

« ’Ua rahi tā ’outou i fāri’i i roto i te orara’a ; ’A haere ïa ’e ’a hōro’a hua atu i roto i te tāvinira’a i tō tātou Fatu ’e Fa’aora. » ’Ia vai te fa’aro’o ; ’ua ’ite te Fatu i hea ’outou e hina’arohia ai. E hina’aro rahi e vai ra, te mau taea’e ’e te mau tuahine, ’ua iti rā te mau rave ’ohipa ».2

Te mau nota

  1. Hi’o « Mass Vaccination Campaigns in Syria, Jordan, Lebanon, Iraq and Turkey Amid Measles Outbreaks », 30 nō ’ēperēra 2013, unicef.org.

  2. Robert D. Hales, « Couple Missionaries : A Time to Serve », Liahona, Tiurai 2001, 30, 31.

Nene’i