Ti’a ’ei feiā mileniuma mau
Nā te peresideni Russell M. Nelson
Peresideni nō te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo
Nō roto mai i te hō’ē purera’a pae auahi nā te feiā ’āpī pa’ari nā te ao ato’a nei, « Becoming True Millennials », tei fa’atupuhia i te fare ha’api’ira’a teitei nō Brigham Young University–Hawaii i te 10 nō tēnuare 2016. Nō te a’ora’a tā’āto’a, ’a haere i ni’a i te broadcast.lds.org.
E « u’i mā’itihia » ’outou, tei fa’atōro’a-ātea-hia e te Atua nō te rave i te hō’ē ’ohipa fa’ahiahia—nō te tauturura’a i te ta’ata o teie nei ao ’ia fa’aineine nō te Tae-Piti-Ra’a mai.
Fa’ahōho’ara’a nā Scotty Reifsnyder
E rave rahi ta’ata e parau nei ’ia ’outou ’ei feiā mileniuma. E ti’a iā’u ’ia fā’i ē, ’ia topa te mau ’aivāna’a terā i’oa i ni’a ia ’outou ’e ’ia tātātara mai rātou i tā rātou mau mā’imira’a—te mau mea ’ua au ’outou ’e te mau mea ’aita ’outou e au nei, tō ’outou mau mana’o ’e te mau hina’aro, tō ’outou pūai ’e tō ’outou mau paruparu—’aita vau e ’āfaro roa. Te mea i roto i tā rātou fa’a’ohipara’a i te ta’o mileniuma tā’u e ’ore e ’āfaro maita’i ra. E parau ’āfaro noa atu vau, ’aita vau e tāu’a roa nei i te mea tā teie mau ’aravihi e parau nei nō ni’a ia ’outou, tā te Fatu rā e parau mau iā’u nō ni’a ia ’outou.
’Ia pure au nō ’outou ’e ’ia ani au i te Fatu e aha tōna mana’o nō ni’a ia ’outou, e mana’o ta’a ’ē roa i tō teie mau ’aivāna’a e tae mai. Nō te mau fa’aurura’a vārua tā’u i fāri’i nō ni’a ia ’outou, tē ti’aturi nei au ē, e tano maita’i roa te parau mileniuma i ni’a ia ’outou—e tumu ta’a ’ē roa rā i tā teie mau ta’ata ’aravihi i ’apo mai.
E tano maita’i roa te parau mileniuma nō ’outou mai te mea e fa’aha’amana’o te reira parau ia ’outou ’o vai mau ’outou ’e e aha tā ’outou fā mau i roto i te orara’a. Te ta’ata mileniuma mau, e ta’ata ïa tei ha’api’i i te ta’ata ’e tei ha’api’ihia te ’evanelia a Iesu Mesia hou i te tāhuti nei, ’e ’o tei rave i te mau fafaura’a i reira ’e tō tātou Metua i te Ao ra nō ni’a i te mau mea itoito mau—e mau mea itoito i te pae mōrare ato’a ho’i—tāna e riro i te rave ’ia tae mai ’oia i ni’a i te fenua nei.
Te ta’ata mileniuma mau, e tāne ïa ’e e vahine ho’i tā te Atua i hōro’a i tōna ti’aturira’a nō te tono i te fenua nei i roto i te tau tu’ura’a rahi roa a’e nō te tua’ā’ai o teie nei ao. Te ta’ata mileniuma mau, e tāne ïa ’e e vahine ho’i e ora nei nō te fa’aineine i te mau ta’ata o teie nei ao nō te Tae-Piti-Ra’a mai o Iesu Mesia ’e tāna fa’aterera’a mileniuma. ’Eiaha roa atu e hape—’ua fānauhia ’outou nō te riro ’ei feiā mileniuma mau.
Teie te uira’a, « nāhea ’outou i te ti’a nō te ora mai te feiā mileniuma mau ? » E maha mana’o nō ’outou.
1. ’A ha’api’i ’o vai mau ’outou
’A rave i te tahi taime nō te feruri nā roto i te pure i te mau mea i muri nei :
-
E tamaiti ’e ’aore rā e tamāhine ’outou nā te Atua tei mā’itihia.
-
’Ua hāmanihia ’outou i ni’a i tōna hōho’a.
-
’Ua ha’api’ihia ’outou i roto i te ao vārua nō te fa’aineine ia ’outou nō te mau mea ato’a ’e i te mau mea ato’a e fa’aruru atu ’outou i roto i teie tuha’a hope’a o te mau mahana hope’a nei (hi’o PH&PF 138:56). Tē vai noa mai ra te reira ha’api’ira’a i roto ia ’outou !
Tē ora nei ’outou i roto i te « ’ahuru-ma-hō’ē-ra’a o te hora ». ’Ua parau te Fatu ē, ’o teie te taime hope’a e pi’i ai ’oia i te rave ’ohipa i roto i tāna ’ō vine nō te ha’aputuputu i tei mā’itihia mai nā peho e maha o te fenua. (Hi’o PH&PF 33:3-6). ’E ’outou tei tonohia nō te ha’a i roto i teie ha’aputuputura’a. Fa’ahou ’e fa’ahou ā, ’ua ’ite tino roa vau i te fa’aurura’a mana rahi o te feiā mileniuma mau ’a fa’atae ai rātou i te ’ite nō te parau mau ia vetahi ’ē. E tuha’a te reira nō tō ’outou iho tumu ’e tā ’outou fā ’ei hua’ai nō Aberahama (hi’o Galatia 3:26-29) !
E rave rahi ’āva’e i ma’iri a’enei, e ’ohipa fa’ahiahia tā māua ta’u vahine ’o Wendy i ’ite i te vāhi mo’emo’e ra nō Siberia. Teie te mau ta’ata tei tere nā muri ia māua i tā māua mahana fa’aineinera’a i Irkutsk, ’o te peresideni misiōni, ’o Gregory S. Brinton ; tāna vahine ’o Sally ; ’e tā rāua tamaiti tei ho’i noa mai mai tāna misiōni i Rusia, ’o Sam. ’Ua māta’ita’i mātou i te roto nehenehe ra o Baikal ’e te mātete i reira.
I te ho’ira’a mātou i te pere’o’o, ’aita fa’ahou ’o Sam. I muri iho ri’i mai tōna haerera’a mai ’e te tahi vahine pa’ari, ’o Valentina te i’oa. Nā roto i tōna reo tumu, te rusia, ’ua parau ’ana’anatae mai ’o Valentina ē, « E ti’a roa ’ia fārerei au i te metua vahine o teie taure’are’a. ’Ua ’ite ’oia i te peu ’e e mea māramarama ’e te hāmani maita’i ! E ti’a roa ’ia fārerei au i tōna metua vahine ! ». ’Ua ’ume-roa-hia Valentina e te huru ’ana’ana ’e te māramarama o Sam.
’Ua fa’a’ite Sam ia Valentina i tōna metua vahine ’e tōna metua tāne, ’ua hōro’a iāna i te tahi parau nō ni’a i te Fa’aora ’e ’ua fa’aau i te tahi fārereira’a ’e te mau misiōnare. I te haerera’a te mau misiōnare i muri iho ’e te Buka a Moromona, ’ua parau fafau mai ’oia ē e tai’o ’oia i te reira. Tē vai fa’ahou ra te tahi mau vahine e ’ohipa ra i te mātete tei ’ana’anatae ato’a i teie buka ’āpī tā Valentina i fāri’i. ’Aita ā mātou i ’ite i te fa’ahope’ara’a o teie ’ā’amu, nō te ’ana’ana ta’a ’ē rā nō roto mai ia Sam i fa’a’itehia ai te ’evanelia ia Valentina ’e i te tahi o tōna mau hoa.
’Ua ’ite te feiā mileniuma mau mai ia Sam ē, ’o vai mau rātou. E mau pipi pūpū rātou nō Iesu Mesia ’o te fa’a’ohipa nei i te rāve’a ato’a nō te tauturu ia rātou iho ’e ia vetahi ’ē ’ia fa’aineine nō te fa’atere-ari’i-ra’a a tō tātou Fa’aora.
Nō reira, tō’u mana’o mātāmua nō ’outou, ’oia ho’i e ha’api’i nō ’outou iho ’o vai mau ’outou. ’A ani tō ’outou Metua i te Ao ra nā roto i te i’oa o Iesu Mesia i tōna mana’o nō ni’a ia ’outou ’e nō ni’a i tā ’outou misiōni i ni’a i te fenua nei. Mai te peu e ani ’outou ma te mana’o pāpū, e riro te Vārua ’āraua’e i te muhumuhu ia ’outou i te parau mau e taui roa ai i te orara’a. ’A pāpa’ipa’i i te reira mau mana’o tei tae mai, ’a hi’o pinepine i te reira ’e ’a pe’e ’āfaro ho’i i te reira.
Tē parau fafau atu nei au ia ’outou ē, i te taime e haru mai ’outou i te hō’ē noa a’e hōho’a iti nō te huru te Metua i te Ao ra e hi’o nei ia ’outou, ’e te mea tāna e ti’aturi nei ia ’outou ’ia rave nōna, e taui roa mai tō ’outou orara’a.
2. ’A hi’o ē—’e ’a fa’aineine—nō te rave i te mea e’ita e haere e rave
I te mau taime ato’a e ani te Atua i tāna mau tamari’i o te fafaura’a ’ia rave i te mau mea teimaha. Nō te mea e tamaiti ’e e tamāhine ha’apa’o fafaura’a ’outou nā te Atua i roto i te tuha’a hope’a o teie mau mahana hope’a nei, e ani mai te Fatu ia ’outou ’ia rave i te mau mea teimaha. E ’ite mai iho ā ’outou—’Aita te tāmatara’a a Aberahama i fa’aea ’e ’o Aberahama (hi’o PH&PF 101:4-5).
’Ua ’ite au i te huru taiā e tupu ’ia anihia mai ’ia rave i te hō’ē mea i ni’a atu i tō tātou ’aravihi. 19 noa ’āva’e tō’u rirora’a ’ei melo nō te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo ’a fa’aru’e ai te peresideni Spencer W. Kimball (1895-1985). I roto i te ’āpo’ora’a mātāmua o te Peresidenira’a Mātāmua ’e te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo i muri mai i te fa’atōro’ara’ahia te peresideni Ezra Taft Benson (1899-1994), ’ua hōro’a mai ’oia i te tahi mau fa’auera’a ta’a ’ē i te Tino ’Ahuru ma Piti. Teie tāna fa’auera’a iā’u, ’ua nā ’ō ’oia : « Elder Nelson, e haere ’oe e ’īriti i te mau fenua nō ’Europa Hiti’a o te rā i te porora’a ’evanelia ».
Tei te matahiti 1985 ïa. I roto i terā mau matahiti fifi i te pae politita, tei parauhia te Tama’i to’eto’e, e ’ere te patu noa tei fa’ati’ahia i rōpū i te ’oire nō Berlin, ’o ’Europa Hiti’a o te rā tā’āto’a rā tei raro a’e i te zugo ha’avī o te kōmūnī. ’Ua ’ōpanihia te mau fare purera’a ’e ’ua tā’ōti’ahia te ha’amori ha’apa’ora’a fa’aro’o.
I te roara’a o tō’u orara’a ’ua tāpū vau i te māfatu nō te fa’aora i te reira, ’aita roa atu rā tō’u ’aravihi e ti’aturi ai au ē, e nehenehe tā’u e ’īriti i te mau fenua nō te porora’a ’evanelia. Teie noa rā, ’ua fa’aue mai te hō’ē peropheta iā’u, nō reira ’ua haere atu vau nō te rave i te mea e’ita roa atu e haere e rave.
Mai te ha’amatara’a ra iho ā, ’ua tu’uhia mai te mau fifi i ni’a i tō’u ’ē’a. Nō te rahira’a o terā mau fenua, ’ia tae atu vau i reira, ’aita roa atu vau i ’ite i hea e haere. ’E ’ia noa’a iā’u te i’oa o te hō’ē ti’a nō te fa’aterera’a hau, pinepine roa te fārereira’a i te fa’a’orehia i te taime hope’a, ’e ’aore rā e fa’anu’uhia. I te hō’ē fenua, ’ua fa’anu’uhia te hō’ē fārereira’a e piti mahana ’e ’ua ’āpapa noa mai te mau fa’ahemara’a tei tu’uhia i mua iā’u nō te tāmata iā’u—mai te mārei nō te moni nā raro a’e i te ’aira’amā’a ’e te mau ’ohipa ti’a ’ore ato’a i mua i te ture. I te tahi atu taime, ’ua ha’amata te ’āpo’ora’a nā roto i te anira’a ’ia haere ’oi’oi au i rāpae !
’Ua ti’a rā i te Fatu ’ia rave i tāna iho ’ohipa (hi’o 2 Nephi 27:20-21), ’e nā’u te ha’amaita’ira’a ’ia hi’o i te semeio i te matarara’a te tahi i muri mai i te tahi—’e pauroa te taime, i muri iho ’e i terā noa iho taime e fa’atae au i tō’u mana’ora’a maita’i roa a’e, ta’u mau tauto’ora’a itoito roa a’e ’e ta’u mau pure tāparu roa a’e i ni’a i terā ’ohipa.
’Ua tae mai te mana’o fāri’i i te ’Ēkālesia i te tahi o teie mau fenua nā mua a’e te patu i Berlin i te maruara’a. ’Ua tae mai te mana’o fāri’i i te toe’a i muri mai. I te matahiti 1992, ’ua ti’a iā’u ’ia ’āfa’i i te parau fa’a’ite i te peresideni Benson ē, ’ua oti te ’Ēkālesia i te ha’amauhia i roto i te mau fenua ato’a nō ’Europa Hiti’a o te rā !
’Ei ta’ata mileniuma mau tā te Fatu e nehenehe e ti’aturi, e riro ’outou i te taui ato’a i te tua’ā’ai ! E anihia ’outou ’ia fāri’i i te mau fa’auera’a fifi ’e ’ia riro ’ei mauiha’a i roto i te rima o te Fatu. ’E nāna e ha’apūai ia ’outou nō te rave i te mea e’ita e haere e rave.
Nāhea ’outou i te rave i te mea e’ita e haere e rave ? Nā roto i te ravera’a i te mea tei tītauhia nō te ha’apūai i tō ’outou fa’aro’o ia Iesu Mesia, nā roto i te fa’arahira’a i tō ’outou māramarama i te ha’api’ira’a tumu tei ha’api’ihia i roto i tāna ’Ēkālesia tei fa’aho’i-fa’ahou-hia mai ’e nā roto i te ’imi-fa’aea-’ore-noa-ra’a i te parau mau. ’Ia anihia ’outou ’ia rave i te mea e’ita e haere e rave, e riro ’outou—’ei ta’ata mileniuma mau tei mau i ni’a i te ha’api’ira’a tumu—i te haere i mua ma te fa’aro’o ’e te onoono tu’utu’u ’ore ma te rave ’ana’anatae i te mau mea ato’a e roa’a ia ’outou nō te rave fa’aoti i te mau ’ōpuara’a a te Fatu (hi’o PH&PF 123:17).
Tē vai ra te mau mahana e paruparu pāpū atu tō ’outou mana’o. ’A pure atu ïa nō te itoito ’eiaha ’ia fa’aru’e ! E tītauhia te reira pūai nō te mea e tāmau noa te au-’ore-ra’a ’ia riro ’ei Feiā Mo’a i te Mau Mahana Hope’a Nei. Te mea ’oto rā, e riro te tahi mau ta’ata tā ’outou e hi’o nei ’ei hoa i te punu ia ’outou. ’E e ’ite ’outou i te mau mea ti’a ’ore.
’Ātīrā noa atu, tē parau fafau nei au ia ’outou ē ’ia pe’e ’outou ia Iesu Mesia, e ’ite mai ’outou i te hau tāmau ’e te ’oa’oa mau. ’A ha’apa’o noa ai ’outou i tā ’outou mau fafaura’a ma te ’āfaro pāpū, ’e ’a pāruru noa ai ’outou i te ’Ēkālesia ’e te bāsileia o te Atua i ni’a i te fenua nei, i teie mahana, e ha’amaita’i mai te Fatu ia ’outou i te pūai ’e te pa’ari nō te rave i te mea e’ita e haere e rave.
3. Ha’api’i e nāhea i te ha’amatara i te mana o te ra’i
E mau uira’a i roto ia tātou pā’āto’a. Te ’imira’a ’ia ha’api’i, ’ia māramarama ’e ’ia ’ite mai i te parau mau, e tuha’a faufa’a tumu roa ïa nō tō tātou tere i te tāhuti nei. I te roara’a o tō’u orara’a, ’ua ’imi au i te ’ite. ’Outou ato’a, e riro ’outou i te ha’api’i maita’i a’e nā roto i te uira’a i te mau uira’a fa’auru.
I teie iho taime, tē vai ra tē tāfifi nei ’ia ’ite e aha te rave i roto i tō ’outou orara’a. Tē vai ra te tahi tē ui haere ra ē, ’ua fa’a’orehia ānei tā ’outou mau hara. Te rahira’a o ’outou tē ui haere ra ē, ’o vai ’e tei hea tō ’outou hoa mure ’ore—’aita ana’e rā, e mea ti’a ’ia ’outou ’ia nā reira.
Tē vai ra paha tē uiui haere ra nō te aha te ’Ēkālesia e rave ai i terā ’e terā mea. Penei a’e e rave rahi o ’outou ’aita e pāpū maita’i ra e nāhea i te fāri’i i te pāhonora’a i tā ’outou mau pure.
Tē ti’a ineine noa nei tō tātou Metua i te Ao ra ’e tāna Tamaiti nō te pāhono i tā ’outou mau uira’a nā roto i te tāvinira’a a te Vārua Maita’i. Tei ’outou nei rā te tītaura’a ’ia ha’api’i e aha te rave nō te fāri’i i te reira mau pāhonora’a.
I hea e ha’amata ai ? ’A ha’amata nā roto i te fa’arahira’a i te taime e ti’a ’outou i te mau vāhi mo’a. E vāhi mo’a te hiero. Nā reira ato’a te fare pure, i reira ’outou e fa’a’āpī ai i tā ’outou mau fafaura’a i te mau sābati ato’a, i te ravera’a i te ’ōro’a mo’a. Tē ani ato’a nei au ia ’outou ’ia fa’ariro i tō ’outou fa’aeara’a, tō ’outou fare ta’otora’a i te ha’api’ira’a, tō ’outou fare ’aore rā tō ’outou piha ’ei vāhi mo’a i reira ’outou e nehenehe ai e haere mai i rāpae ma te hau i te mau fa’anevanevara’a pōiri o te ao nei.
E tāviri te pure. ’A pure nō te ’ite e aha te fa’aea ’e e aha te ha’amata i te rave. ’A pure nō te ’ite e aha te fa’aō ’ati ia ’outou ’e e aha te ’īriti atu ’ia ti’a i te Vārua ’ia pārahi rahi mai ’e ’o ’outou.
’A tāparu i te Fatu i te hōro’a nō te hāro’aro’ara’a. ’Ei reira e ora atu ai ’e e ’ohipa atu ai ’ia vai parau ti’a noa ’outou nō te fāri’i i te reira hōro’a ’e ’ia hiti noa atu te mau ’ohipa fa’atapitapi mana’o i roto i teie nei ao, e ’ite pāpū maita’i ’outou e aha te parau mau ’e e aha te parau ha’avare (hi’o 2 Nephi 31:13).
’A tāvini nā roto i te here. E ha’amatara te tāvinira’a here ’ia rātou tei hahi ’ē i te ’ē’a ’e tei pēpē te vārua, i tō ’outou ’ā’au i te heheura’a nō ’outou iho.
’A fa’arahi atu ā te taime—’ia rahi maita’i atu te taime—i roto i te mau vāhi i reira te Vārua e pārahi ai. Te aura’a ra, ’ia rahi atu ā te taime ’e te mau hoa e ’imi nei i te Vārua ’ia pārahi i rotopū ia rātou. ’A fa’arahi atu ā te taime i ni’a i tō ’outou turi ’āvae nō te pure, fa’arahi atu ā te taime i roto i te mau pāpa’ira’a mo’a, fa’arahi atu ā te taime i roto i te ’ohipa ’ā’amu ’utuāfare, fa’arahi atu ā te taime i roto i te hiero. Tē parau fafau atu nei au ia ’outou ē, ’a hōro’a tāmau noa ai ’outou i te hō’ē tuha’a rahi o tō ’outou taime i te Fatu, e riro ’oia i te fa’ananea i te toe’a o te taime.
Tē pāturu nei tātou e 15 ta’ata tei fa’atōro’ahia ’ei peropheta, ’ei hi’o ’e ’ei heheu parau. ’Ia hiti mai te tahi ’ohipa fifi roa—’e mai te huru ra ē tē fifi noa atu ra te reira i te mau mahana ato’a—e ’aro teie nau ta’ata e 15 i te fifi, ma te tāmata i te hi’o i te mau torora’a ’āma’a ato’a o terā ’e terā ’ohipa, ’e e fa’aitoito rātou i te ’imi i te reo o te Fatu. ’Ia ha’apae au i te mā’a, ’e ’ia pure ’e ’ia tuatāpapa ’e ’ia feruri maite ’e ’ia ’āpo’o vau ’e tō’u nā taea’e nō ni’a i te mau fifi teimaha, pinepine au i te ara i te maorora’a pō ’e te tahi fa’ahou mana’o nō ni’a i te reira mau fifi ’o tā mātou e ha’ape’ape’a ra. Mai te reira ato’a nō tō’u nau taea’e.
E ’āpo’o ’āmui te Peresidenira’a Mātāmua ’e te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’āpōsetolo ma te fa’a’ite i te mau mea ato’a tā te Fatu i arata’i ia mātou ’ia māramarama ’e ’ia putapū, terā ta’ata iho tōna pae ’e nā reira ato’a te pupu. ’Ei reira mātou e hi’o ai i te Fatu i te fa’aurura’a i te Peresideni o te ’Ēkālesia ’ia parau i te hina’aro o te Fatu.
’Ua pe’ehia te reira rāve’a tohura’a i te matahiti 2012 ’ā tauihia ai te matahiti nō te mau misiōnare ’e fa’ahou ā i te mau mahana i ma’iri a’enei i te tu’ura’ahia te tahi arata’ira’a ’āpī i roto i te buka arata’i a te ’Ēkālesia, ’ei fa’ahope’ara’a i te ha’amanara’a a te ture i te fa’aipoipora’a o nā ta’ata hō’ē ā ’āpeni, i roto i te tahi mau fenua. Ma te ’ī i te aroha aumihi nō te mau ta’ata ato’a, nō te mau tamari’i iho ā rā, ’ua aro maoro mātou nō te māramarama i te hina’aro o te Fatu i roto i te reira ’ohipa.
Ma te ha’ape’ape’a noa i te fa’anahora’a nō te fa’aorara’a a te Atua ’e tōna tīa’ira’a i te ora mure ’ore nō tāna mau tamari’i ato’a, ’ua feruri mātou e rave rahi ’aitauira’a e’ita e nehenehe e tai’o, ’e te mau fa’aaura’a i roto i te mau ’ohipa e nehenehe e tupu mai. ’Ua ’āpo’o fa’ahou ’e fa’ahou ā mātou i roto i te hiero nā roto i te ha’apaera’a mā’a ’e te pure ’e ’ua ’imi mātou i te tahi atu ā arata’ira’a ’e fa’aurura’a. ’Ei reira, i te taime ’a fa’auru ai te Fatu i tāna peropheta, te peresideni Thomas S. Monson, nō te fa’a’ite i te mana’o ’e te hina’aro o te Fatu, pauroa mātou tei fāri’i i te ha’apāpūra’a a te Vārua i terā taime mo’a ra. ’Ua fāna’o mātou ’ei ’āpōsetolo i te ha’amaita’ira’a e pāturu i te mea i heheuhia mai i te peresideni Monson. ’Ua riro te heheura’a a te Fatu i tāna mau tāvini ’ei fa’anahora’a mo’a, mai te reira ato’a ïa te ha’amaita’ira’a nō ’outou ’ia fāri’i i te heheura’a nō ’outou iho.
E au mau taea‘e, e au mau tuahine here, e matara mai nō ’outou te ’ūputa nō te mana’o ’e nō te hina’aro o te Fatu nō tō ’outou iho orara’a mai tei riro nō mātou te mau ’āpōsetolo nō tāna ’Ēkālesia. Mai tā te Fatu i tītau ia mātou ’ia ’imi ’e ’ia feruri, ’ia ha’apae ’e ’ia pure, ’e ’ia tuatāpapa ’e ’ia ’aro i te mau uira’a fifi, tē tītau ato’a nei ’oia ia ’outou ’ia nā reira nō te ’imi i te pāhonora’a i tā ’outou iho mau uira’a.
E nehenehe tā ’outou ’ia ha’api’i ’ia fa’aro’o i te reo o te Fatu nā roto i te mau muhumuhu a te Vārua Maita’i.1 E mea tauturu roa ïa ’o Google, Twitter ’e Facebook, ’aita roa rā rātou e hōro’a mai i te pāhonora’a i tā ’outou mau uira’a faufa’a roa a’e !
E au mau hoa ’āpī ē, e nehenehe tā ’outou e ’ite i te mana’o ’e te hina’aro o te Fatu nō tō ’outou iho orara’a. ’Aita e faufa’a nō ’outou ’ia ui haere ē, tei te vāhi ānei ’outou i hina’aro te Fatu ’ia vai ’outou ’e ’aore rā tē rave ra ānei ’outou i te ’ohipa tāna i hina’aro ’ia rave ’outou. E nehenehe tā ’outou e ’ite roa mai i te reira ! E fa’a’ite te Vārua Maita’i « ’ia ’outou i te mau mea tā ’outou e ha’apa’o » (2 Nephi 32:3).
4. Pe’e i te mau peropheta
I te matahiti 1979, tē tāvini ra vau ’ei peresideni rahi nō te Ha’api’ira’a Sābati, ’ua anihia vau e haere i te hō’ē ha’api’ipi’ira’a nā te mau ti’a rētioni i reira te peresideni Kimball i te hōro’ara’a mai i te hō’ē a’ora’a fa’auru nō ni’a i te ’īritira’a i te mau ’ūputa o te mau fenua tei ’ōpanihia i te ’Ēkālesia, mai te fenua Taina. ’Ua tu’u ’oia i te ’ōpuara’a e ha’api’i te mau ta’ata ato’a i reira i te reo Mandarin, ’ia ti’a ia mātou ’ia fa’a’ite atu i tō mātou ’aravihi i te pae o te tōro’a ’ohipa nō te tauturu i te ta’ata i Taina.
Nō’u nei, mai te huru ra ïa e fa’auera’a a te peropheta te ’ōpuara’a a te peresideni Kimball. Nō reira, i terā-ra’a-ra ihoa pō, ’ua ani au i ta’u vahine ’o Dantzel, tei pohe i teienei, e hina’aro ānei ’oia e ha’api’i i te reo mandarin ’e ’o vau. ’Ua fāri’i ’oia ’e ’ua ’imi māua i te tahi ’orometua nō te tauturu mai. ’Aita ihoa ïa māua i ha’api’i i te parau maita’i roa i te reo mandarin, ’ua nava’i rā tā māua i ha’api’i nō te matahiti i muri mai ’a anihia mai ai au (nā roto i te tahi mau ’ohipa mana’o-’ore-hia) ’ia haere i te fenua Taina ’ei ’ōrometua rātere nō te ha’api’i i te tāpū i te māfatu, ’ua ’ana’anatae ri’i a’e ra vau nō te fāri’i i te anira’a.
E haere roa mai tātou e pae matahiti i muri iho, i te matahiti 1985, te matahiti ’a pi’ihia ai au i roto i te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti. I te hō’ē mahana, e tītaura’a rū tei tae mai nō te haere i te fenua Taina e rave i te hō’ē tāpūra’a i ni’a i te māfatu o te tahi ta’ata hīmene tuiro’o roa o te fenua, tei hi’ohia ’ei ’aito rahi i te fenua Taina. ’Ua fa’ata’a atu vau ē, nō tō’u ti’ara’a rave tāmau i roto i te ’Ēkalesia, e’ita tā’u e nehenehe e haere atu, ’ua tāparu mai rā te mau taote i Taina iā’u ’ia haere vitiviti mai nō te rave i teie tāpū fa’aora.
’Ua paraparau vau i teie fifi i tō’u peresideni pupu ’e te Peresidenira’a Mātāmua. ’Ua tae mai te mana’o ē, ’ei tāpa’o aroha i te nūna’a nō Taina, e ti’a iā’u ’ia haere ’e ’ia rave i te tāpū.
’Ua nā reira vau. Māuruuru i te Fatu, ’ua manuia te tāpūra’a ! ’Ua riro ato’a ïa ’ei tāpūra’a hope’a tā’u i rave. I Jinan, i te fenua Taina, i te 4 nō māti 1985.
I teienei, e haere roa mai tātou i te ’āva’e ’ātopa 2015. ’Ua anihia mai ia māua Wendy e ho’i fa’ahou i te fare ha’api’ira’a Shandong University School of Medicine i Jinan. ’Ua māere roa māua i te fāri’ira’ahia mai au ’ei « hoa tahito » nō Taina ’e i te fārerei-fa’ahou-ra’a i te mau taote tā’u i te ha’api’i e 35 matahiti nā mua atu. Te hō’ē taime rahi o tō māua tere, ’o te fārereira’a ïa i te tamaiti ’e te mo’otua tamāroa a terā ta’ata hīmene tuiro’o. ’Ua tupu teie mau ’ohipa fa’ahiahia ato’a maoti te hō’ē noa tumu : ’ua pe’e au i te parau a’o a te hō’ē peropheta e ha’api’i i te reo mandarin !
Tē ’ite nei te mau peropheta i mua. Tē ’ite nei rātou i te mau atātara’a ri’ari’a tā te ’enemi i tu’u ’e ’aore rā e riro i te tu’u i ni’a i tō tātou purōmu. Tē ’ite ātea ato’a nei te mau peropheta i te rāve’a ’e te mau fāna’ora’a e tīa’i ra i te feiā e fa’aro’o nei ma te mana’o pāpū e ha’apa’o. ’Ua ’ite au e parau mau te reira ! ’Ua ’ite au i te reira i te tupura’a, fa’ahou ’e fa’ahou ā.
’Ua parau fafau mai te Fatu ē, e’ita roa atu ’oia e vaiiho i te peropheta e arata’i ’ē ia tātou. ’Ua parau te peresideni Harold B. Lee (1899-1973) ē : « E’ita paha ’outou e au roa i te mau mea nō ’ō mai i te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia. ’Ua ta’a ’ē paha te reira i tō ’outou mau mana’o nō ni’a i te politita. ’Ua ta’a ’ē paha te reira i tō ’outou mau mana’o nō ni’a i te orara’a sōtiare. Tē tito ri’i ra paha te reira i te tahi mau mea o tō ’outou iho orara’a sōtiare. ’Āre’a rā, mai te mea ē, e ha’apa’o ’outou i te reira mau mea, mai te huru ē, nō roto mai ïa i te vaha o te Fatu iho, ma te fa’a’oroma’i ’e te fa’aro’o, ’ua fafauhia ē : ‘e ’ore roa ’outou e noa’a i te mau ’ūputa o hade ; ’oia ïa, ’e nā te Fatu ra ’o te Atua e ha’apurara ’ē atu i te mau mana no te pōuri mai mua atu ia ’outou, ’e e fa’aueue ho’i i te ra’i ’ei maitai nō ’outou na, ’e i tōna i’oa ra hanahana ho’i’ (PH&PF 21:6) ».2
E’ita paha ’outou e māramarama i te mau parau mana ato’a a te peropheta ora. ’Ia ’ite rā ’outou e aha te peropheta, e nehenehe tā ’outou e ha’afātata atu i te Fatu nā roto i te ha’eha’a ’e te fa’aro’o nō te ani i tō ’outou iho ’itera’a pāpū nō ni’a i te mea ato’a tā tāna peropheta i parau.
I terā mau matahiti 40 H.M. e rave rahi ’āti Nephi tei tomo i roto i te ’Ēkālesia, ’e ’ua tupu maita’i te ’Ēkālesia. ’Ua ha’amata rā te mau fa’anahora’a huna i te tupu i te rahi, e e rave rahi o tō te reira mau feiā fa’atere ha’avare tei tāpuni i rotopū i te ta’ata ’e e mea fifi roa nō te ’ite mai ia rātou. ’A te’ote’o noa ai te ta’ata, e rave rahi i roto i te mau ’āti Nephi tei « tāhitohito i tei mo’a ra, nō tā rātou hunara’a i te Vārua tohu ’e te parau heheu » (Helamana 4:12).
Tei roto ato’a tātou i teie mau ha’amata’ura’a i teie mahana. Te ’ohipa ’oto ’e te pāpū e tupu ra, ’oia ho’i, ’ua mau roa mai « te mau tāvini a Sātane » (PH&PF 10:5) i roto i te sōtaiete. Nō reira ’a hi’o maita’i i te mau parau a’o tā ’outou e pe’e (hi’o Helamana 12:23).
E te mau taea’e ’e te mau tuahine here, ’ua fānauhia ’outou nō te riro ’ei feiā mileniuma mau. E « u’i mā’itihia » ’outou (1 Petero 2:9), tei fa’atōro’a-ātea-hia e te Atua nō te rave i te hō’ē ’ohipa fa’ahiahia—nō te tauturura’a i te ta’ata o teie nei ao ’ia fa’aineine nō te Tae-Piti-Ra’a mai o te Fatu !