E tupu te māramarama i te ’ana’anara’a ē tae noa atu i te mahana mau ra
Nā Elder Mark A. Bragg
Nō te Hitu ’Ahuru
Noa atu tē vai nei te tau fifi ’e te ’ārumaruma hope, te ha’ati ato’a nei te māramarama ’e te maita’i ia tātou.
’Ua hōro’a ’o Paulo i te poro’i nehenehe nō te ti’aturira’a i tō Korinetia.
« ’Ua ’ati mātou i te pohe, ’aita rā i apiapi ; ’ua pe’ape’a mātou, ’aita rā i ahoaho;
« ’Ua hāmani-’ino-hia, ’aita rā i fa’arue-roa-hia : ’ua hurihia i raro, ’aita rā i pohe roa ».1
E aha te puna nō te ti’aturira’a o Paulo ? ’A fa’aro’o i tāna tātarara’a : « ’O te Atua ho’i ’o tei fa’aue i te māramarama ’ia ’ana’ana mai nā roto i te pōuri ra, ’o tei ’ana’ana mai ïa i roto i tō tātou ’ā’au, ’ia noa’a te māramarama o te ’ite i te hanahana o te Atua i te mata o Iesu Mesia ra ».2
Noa atu tē vai nei te tau fifi ’e te ’ārumaruma hope, tē ha’ati ato’a nei te māramarama ’e te maita’i ia tātou. I ’ātopa i ma’iri a’enei, ’ua fa’aha’amana’o te peresideni Dieter F. Uchtdorf ia tātou : « ’ua rahi roa ho’i… te māramarama ’e te parau mau māere ’ati a’e ia tātou,’e tē uiui nei te mana’o ē, ’ua māuruuru mau ānei tātou i te mea e vai ra ».3
Are’a rā, ’ua hina’aro te ’enemi ’ia tūtonu tātou i ni’a i « te mahu pōiri… ’o te ha’apōiri i te mata… fa’a’eta’eta i te mau ’ā’au… e arata’i… i te ātea ».4
’Āre’a rā, nō tōna ta’a maita’i roa i te mau tāmatara’a i teie anotau, ’ua parau fafau mai te Fatu : « ’O tei nō ’ō mai nā i te Atua ra e māramarama ïa ; ’e ’o ’oia ’o te fāri’i i te māramarama, ’e e tāmau noa ho’i i tā te Atua ra, e fāri’i mai ā ’oia i te māramarama ; ’e e tupu te māramarama i te ’ana’anara’a ē tae noa atu i te mahana mau ra ».5
E tamari’i tātou nā te Atua. Fāri’i i te māramarama, tāmau i roto i te Atua ’e fāri’i hau atu i te māramarama, ’o te fā ïa i hāmanihia ai tātou. Mai te ha’amatara’a, ’ua pe’e tātou i te māramarama, ’ua pe’e tātou i tō tātou Metua i te ao ra ’e tāna fa’anahora’a. Te ’imira’a i te māramarama, tei roto ïa i tō tātou ADN pae vārua.
’Ua fa’aro’o vau i teie parau mau mure ’ore i te ha’api’ira’ahia i te hō’ē vāhi mana’o-’ore-hia. ’A rave ai au i te ’ohipa nō te hō’ē fare moni rahi, ’ua anihia vau ’ia haere i te hō’ē ha’api’ira’a nō te feiā fa’atere taiete i te fare ha’api’ira’a tuatoru nō Michigan. I roto i terā ha’api’ira’a, ’ua ha’api’i te ’orometua Kim Cameron i te parau tumu nō te fa’aterera’a manuia ’e te tūru’ira’a o te ta’ata i ni’a i te reira. ’Ua fa’ata’a ’oia : « E parau teie nō te hina’aro o te mau mea ora ato’a ’ia ’imi i te ito maita’i (te māramarama) ’e ’ia fa’aātea i te ito ’ino (te pōiri). Mai te ’ōpiha (cellule) na’ina’i roa i te fa’anahora’a tino ta’ata nei, e tītau te mau mea ora ato’a i te pae maita’i ’a fa’aātea ai i te pae ’ino ».6
Turuhia e e rave rahi mā’imira’a, ’ua fa’atumu ato’a ’oia i ni’a e toru mea faufa’a rahi e au ai te hō’ē vāhi ’ohipara’a : ’o te aroha, te fa’aorera’a hapa, ’e te māuruuru.7 E mea tanō roa ’ia fāriu ana’e te mau ta’ata i ni’a i te maita’i (te māramarama), e ’itehia te mau huru maita’i hope tā te Māramarama o te ao, ’o Iesu Mesia, i fa’a’ite.
Te mau taea’e ’e te mau tuahine, ’ia pāpu ia tātou ē tē vai nei teie māramarama nō tātou. E hōro’a atu vau e toru tuha’a i reira tātou e ’ite noa ai i te māramarama :
1. Te māramarama o te ’Ēkālesia
E pou mori māramarama te ’Ēkālesia i roto i te ao pōiri. Teie te taime fa’ahiahia nō te rirora’a ’ei melo nō te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a nō te mau Mahana Hope’a Nei. ’Aita te ’Ēkālesia i pūai a’enei mai teie nei,8 ’e tē pūai noa ra i te mau mahana tāta’itahi ’a tomo ai te hō’ē melo ’āpī, ’a fa’ati’ahia ai te mau pupu ’āpī, ’a pi’ihia ai te mau misiōnare ’āpī ’e ’a ’īritiahia ai te mau fenua ’āpī i te ’evanelia. Tē ’ite nei tātou i te ta’ata tei haere i rāpae i te ’Ēkālesia nō te hō’ē taime e ho’i mai nei ’a ’āfa’i noa mai ai te haerera’a e fa’aora mai te au i te hi’ora’a a te peresideni Thomas S. Monson i te mau temeio i te mahana tāta’itahi.
’Aita i maoro a’enei, ’ua haere atu vau e fārerei i te feiā ’āpī i Paraguay, Uruguay, Tīreni ’e te fenua Rāparata i roto i te mau ’āmuira’a Nō te pūai o te Feiā ’Āpī (CJSF). Tauatini ’e tauatini feiā ’āpī tamāroa ’e tamahine tei ha’aputuputu hō’ē hepetoma nō te ha’apūai i tō rātou here i te Fa’aora, ’e ’o tei ho’i i te fare ’e i tō rātou mau hoa ma te ’ana’ana i te māramarama ’e te here o te Mesia.
’Ia ’ite ’outou, e haere noa te mau fa’a’inora’a i te ’Ēkālesia. Terā te huru mai te ha’amatara’a mai ā ’e e nā reira noa ē tae atu i te hope’a. ’Eiaha rā tātou e fa’ati’a i te reira mau fa’a’inora’a ’ia fa’ahuru ’ē i tō tātou fāri’ira’a i te māramarama tei hōro’ahia ia tātou. Nā te ’itera’a i te māramarama ’e te ’imira’a i te reira e ha’amatara mai i te māramarama hau atu.
I roto i te hō’ē ao pōiri, e ’ana’ana te māramarama o te ’Ēkālesia ē tae roa i te mahana mau ra.
2. Te māramarama o te ’Evanelia
’Ua riro te māramarama o te ’evanelia ’ei ’ē’a ’o te « ’ana’ana ē tae roa i te mahana mau ra »9 ’e tē ’ana’ana pūai nei te reira i roto i tō tātou ’utufāre ’e i roto i te mau hiero nā te ao nei.
Tē parau nei ’A poro haere i tā’u nei ’evanelia ē : « Nā roto i te māramarama o te ’evanelia, e nehenehe te mau ’utuāfare e fa’a’āfaro i te ta’a-’ore-ra’a, te mārōra’a, ’e te tāmatara’a. E nehenehe te mau ’utuāfare tei ’āmahamahahia e fa’aorahia nā roto i te tātarahapa, te fa’aorera’a hara, ’e te fa’aro’o, maoti te mana o te tāra’ehara a Iesu Mesia ».10 I teienei, hau i te tahi noa atu taime, e ti’a i tō tātou ’utuāfare ’ia riro ’ei puna nō te māramarama rahi nō te ta’ata e ha’ati nei ia tātou. E rahi atu te māramarama o te mau ’utuāfare ’ia fa’arahi rātou i te here ’e te hāmani maita’i. ’A fa’atupu ai tātou i te mau ’utuāfare nō « te fa’aro’o… te tātarahapa, te fa’aorera’a hara, te fa’atura, te here (’e) te aroha »,11 e ’ite tātou i te mara’ara’a te here nō te Fa’aora ’e nō te tahi ’e te tahi. E haere te ’utuāfare i te pūaira’a, ’e te māramarama i roto ia tātou i te ’ana’anara’a.
Tē tai’o nei tātou i roto i te Bible dictionary , « ’o te ’utuāfare noa ’o te nehenehe e ’aifāito i te mo’ara’a o te hiero ».12 Tē vai nei e 155 hiero e ’ohipa nei ’e te tahi tē hāmanihia ra. Tē rahi noa atu ra te mau ’utuāfare ’o te tā’atihia nō teie tau ’e te tau mure ’ore. Tē ’āfa’i nei te mau melo e rave rahi noa atura i’oa o tō rātou tupuna i te hiero nō te rave i tō rātou mau ’ōro’a fa’aorara’a. Tē fāri’i mau nei tātou i te ’oa’oa rahi ’e te ha’apōpoura’a i nā pae e piti o te pāruru !
I roto i te hō’ē ao pōiri, e ’ana’ana te māramarama o te ’evanelia ē tae roa i te mahana mau ra.
3. Te māramarama o te Mesia.
E’ita e nehenehe e fa’ahiti i te parau nō te māramarama i roto i te ao ma te ’ore e fa’ahiti i te parau nō te māramarama o te ao, ’o Iesu Mesia. Hō’ē tāpa’o fa’a’ite nō te here o te Atua, ’o te haerera’a mai ïa te feiā ato’a i te orara’a nei ma te ha’amaita’ihia i te māramarama o te Mesia nō te tauturu ia rātou ’ia ho’i i te fare. ’Ua ha’api’i te peresideni Boyd K. Packer « E vai noa te Vārua o te Mesia i pīha’i iho ia ’outou… E ’ana’ana te māramarama o te Mesia mai te mahana. I te mau vāhi ato’a e ora te ta’ata, tei reira ato’a te Vārua o te Mesia.13 E ani te Vārua o te Mesia ’ia « tāmau noa i te rave tu’utu’u ’ore i te maita’i »14 ’e e fa’aineine te reira i te ta’ata ato’a e ’imi i te maita’i ’e te parau mau ’ia fāri’i i te Vārua Maita’i.
’Ua ha’api’i mai te Fa’aora ē, ’o ’oia te māramarama e « ha’amāramarama mai i tō ’outou mau mata », « ’o te ha’apāpū mai i tō ’outou mau ’itera’a », ’e « ’o te hōro’a mai i te ora nō te mau mea ato’a ».15 E tauturu te māramarama o te Mesia ia tātou ’ia hi’o i te ta’ata nā roto i te mata o te Fa’aora. E rahi atu ā tō tātou here ’e tō tātou hāro’aro’a i te mau tāfifira’a o vetahi ’ē. E tauturu mai te reira ’ia fa’a’oroma’i rahi atu ā i te ta’ata ’o te ’ore e ha’amori nei mai ia tātou ’aore rā tāvini mai ia tātou. E tauturu te reira ia tātou ’ia māramarama hope atu i te fa’anahora’a rahi ’oa’oa ’e ’ia ’ite e aha tō tātou ti’ara’a i roto i te reira fa’anahonara’a rahi nō te here. E hōro’a te reira i te ora, te tumu ’e te fā nō te mau mea ato’a tā tātou e rave. I teienei, rahi noa atu te ’oa’oa e tae mai ia tātou ’a hāro’aro’a ai tātou i te māramarama o te Mesia, e’ita te reira e tū’ati i te ’oa’oa e fāri’i tātou i te ’itera’a i te māramarama o te Mesia i te ’ohipara’a i roto ia vetahi ’ē : te fēti’i, te mau hoa, ’e te feiā ’ē’e ato’a.
’Ua ’ite au i te reira ’oa’oa ’a fa’aro’o ai au i te mau tūtavara’a a te hō’ē pupu tūpohe auahi itoito ’o tei ’aro i te auahi i ni’a i te hō’ē fare titi i California ’Apato’a i te matahiti 2015. ’A pūai roa ai te auahi, ’ua niuniu te tōmānā i te hō’ē hoa melo nō te ani tei hea te mau tāpa’o mo’a ’e te mau hāpaina nō te ’ōro’a, ’ia fa’aorahia te reira. ’Ua ha’apāpū mai tōna hoa iāna ē : ’aita e tao’a mo’a i reira ’e e mea ’ōhie roa ’ia taui i te mau hāpaina ’ōro’a. ’Ua mana’o rā te tōmānā e ti’a ’ia rave i te tahi ā ’ohipa, ’ua tono atu ’oia i te mau tūpohe auahi i roto i te fare nō te ’īriti mai i te mau hōho’a peni o te Mesia i ni’a te mau papa’i. E hōho’a ato’a tā rātou i tu’u i roto i te pere’o’o tūpohe auahi ’ia pāruru te reira ia rātou. ’Ua putapū roa vau i te hāmani maita’i o teie tōmānā, tōna maita’i, ’e te māna’ona’ora’a i te Māramarama i teie taime ’ati rahi ’e te fifi.
I roto i te hō’ē ao pōiri, e ’ana’ana te Māramarama o te Mesia ē tae roa i te mahana mau ra.
E tāvevo fa’ahou vau i te mau parau a Paulo : « E ’ahu tātou i te ’ahu o te [māramarama] ».16 Tē fa’a’ite pāpū nei au nō te Mesia. ’O ’oia te māramarama o te ao. ’Ia ha’apūaihia tātou e te māramarama e vai ra i roto i te rohi-rahi-atu-ā-ra’a i roto i te ’Ēkālesia ’e te fa’a’ohipa-rahi-atu-ā-ra’a i te mau parau tumu o te ’evanelia i roto i te ’utuāfare. ’Ia ’ite noa tātou i te māramarama o te Mesia i roto ia vetahi ma te tauturu ia rātou iho ’ia ’ite i te reira i roto ia rātou. ’A fāri’i ai tātou i te reira māramarama, e ha’amaita’ihia tātou i te māramarama hau atu, ē tae roa i te mahana mau ra e ’ite fa’ahou tātou i « te Metua o te māramarama »,17 te Metua i te Ao ra. Tē fa’a’ite pāpū nei au i te reira i te i’oa hanahana o te Māramarama o te ao, ’o Iesu Mesia, ’āmene.