2018
Ko e Hā ʻa e Tui?
August 2018


ʻI he Tuʻunga Malangá

Ko e Hā ʻa e Tui?

ʻĪmisi
Mary B Ferguson

Laʻitā ʻo Sisitā Fekasoní, ʻi he angalelei ʻa e Laipeli Hisitōlia ʻa e Siasí; fakaʻesia ʻe he Getty Images

ʻĪmisi
pioneers around campfire

Tā fakatātaaʻi ʻe Dan Burr

ʻI he hoko ʻa e tuí ko e ʻuluaki tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí, ʻoku ʻaonga ke tau fehuʻi, Ko e hā ʻa e tui? ʻOku talamai ʻe he folofolá “ko e tuí ko e tuʻunga ia ʻo e ngaahi meʻa ʻoku ʻamanaki lelei ki ai, ko e fakamoʻoni ʻo e ngaahi meʻa taʻe hā mai” [Hepelū 11:1]. … Ko ia ai ʻi heʻetau talangofua ki he ongoongoleleí, ʻoku muimui mai ai e ngaahi tāpuaki paú; ka ʻo ka tau pehē ʻoku tau tui pea ʻikai ke tau talangofua, ʻoku taʻeʻaonga leva ʻetau tuí. ʻOku hangē ia ko e sinó taʻe ʻi ai e laumālié, ʻo mate. ʻE hoku ngaahi tokoua kei talavou, ko e tui moʻui ʻeni naʻá ne fakatupu hoʻomou ngaahi tamaí mo e ngaahi faʻeé ke nau talangofua ki he ongoongoleleí ʻi honau ngaahi fonua tupuʻangá mo e ngaahi ʻapí; ʻi he lotolotonga ʻo e manuki mo e fakatangá, pea nau mavahe ai ʻi heʻenau tuí mei honau ʻapí mo e kāingá mo e kotoa pē naʻe mahuʻinga kiate kinautolu, ʻo folaua ʻa e tahi hoú, … ʻo falala pē ki he toʻukupu ʻo Sihová ke ʻomi lelei kinautolu ki ha hufangaʻanga ʻo e mālōlō; pea ko honau tokolahi ne teʻeki ke nau ʻiloʻi e ngaahi ʻahiʻahi mo e ngaahi faingataʻa ʻo e moʻuí. … ʻE hoku ngaahi tokoua kei talavou, fakakaukau ki ai: ki he fononga hoʻomou ngaahi tamaí mo e ngaahi faʻeé ʻi ha maile ʻe lauiafe tupu (kilomita ʻe 1,609) ʻo toho ha saliote toho tangata, mo e meʻatokoní, mo e nāunau mohengá, nāunau feimeʻatokoní, valá mo e ngaahi alā meʻa peheé, ko e tokolahi ʻo kinautolu ne ʻi ai ʻenau fānau iiki; ʻo aʻa ʻi ha ngaahi vaitafe ne aʻu hake ki honau kongalotó pea mo fāifeinga ʻi he ʻoneʻone tatanú ʻo laumālie, ka ʻi he veʻe afí ʻi he poʻulí, ne ongo ʻenau ngaahi hiva fakafetaʻí ki he ʻOtuá, he naʻe tō e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e tuí ʻi honau lotó; ne nau maʻu ha fakapapau ʻo e ngaahi meʻa taʻe hā maí; ka ʻi he tuí ne nau tūʻuta mai ki he ngaahi teleʻa ko ʻení; naʻe ʻikai ko ha ngaahi teleʻa kelekele moʻui ʻo hangē ʻoku mou vakai ki ai he taimi ní. ʻI he tuí naʻa nau liliu e kelekele kovi mo kakaá, pea ʻi he ngaahi tāpuaki ʻa e ʻOtuá kuo ola ʻenau ʻai e toafa mamaté ke matala hangē ko e losé. …

ʻE ʻosi e taimí ia kapau teu fakamatala atu ʻa e ngaahi sivi ʻo ʻemau tuí ʻa ia ne fakatupu ʻe he fanga kakalú, heʻé, laʻalaʻá, tāfeá, pea mo e fakatanga foki ʻa homau ngaahi filí; ka ko hono kātoá, ʻoku mau hoko ko ha kakai monūʻia mo fiefia ʻaupito; pea ʻi he tuí, ʻoku mau taumuʻa ke fakautuutu mo tupulaki pea mafola atu ki muli kae ʻoua kuo ʻikai hano ngataʻanga, ʻo hangē ko ʻĒpalahame he kuonga muʻá.

Ka, ʻe hoku ngaahi kaungāmeʻa kei talavou, ʻoku fie maʻu ke ʻoua naʻá ke fakakaukau, ʻoku ʻikai ha meʻa ke mou fai koeʻuhi kuo lahi e meʻa kuo mau fakahokó; kuo pau ke mou mafola atu ki muli. ʻOku fie maʻu ke ʻoua naʻá ke fakakaukau ʻe hao ʻa e fānau ʻo Saioné he vahefonua ʻo ʻIutaá. Kuo pau ke mou langa ha ngaahi kolo nofoʻanga foʻou. …

Ko ia, feinga fakamātoato ki he tui naʻe foaki ki hoʻomou ngaahi tamaí ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosi ko ʻení, koeʻuhí ke mou lava ʻi he tuí ke tokoni ke fakahoko ʻa e ngaahi taumuʻa ʻa Sihová; pea fakatauange ke nofoʻia ʻe he ivi tākiekina ʻo e Laumālie ʻo e ʻOtuá ʻa e fānau ʻo Saioné, koeʻuhí ke hangē ha afi kakahá ʻiate kinautolu, ‘o ʻomi ha fua lahi ki he māʻoniʻoní.

Paaki