Te mau metua ’e te mau tamari’i

Nā te peresideni Dallin H. Oaks

Tauturu mātāmua i roto i te Peresidenira’a Mātāmua

Tē fa’a’ite nei te fa’anahora’a rahi o te ’oa’oa a tō tātou Metua i te ao ra ’o vai ’outou ’e te fā nō tō ’outou orara’a.

E ā’u mau tuahine here, ’āuē te fa’ahiahia o teie tuha’a ’āmuira’a rahi ’āpī nā te mau vahine o te ’Ēkālesia mai te 8 matahiti e hau atu. E mau tātarara’a faufa’a rahi tā tātou i fa’aro’o mai roto mai ia Elder Christofferson, Elder Rasband ’e te peresideni Eyring. E mea au nā’u ’e nā te peresideni Eyring ’ia ’ohipa i raro a’e i te fa’aterera’a a te peresideni Russell M. Nelson, ’e tē tīa’i nei tātou i tāna a’ora’a tohu.

I.

’Ua riro te mau tamari’i ’ei tao’a hōro’a faufa’a rahi roa nā tātou nō ō mai i te Atua ra—tō tātou mara’ara’a mure ’ore. Terā rā, tē ora nei tātou i roto i te hō’ē tau e rave rahi mau vahine ’aita e hina’aro nei e ’atu’atu i te tamari’i. E rave rahi feiā ’āpī pa’ari e fa’atāere nei i te fa’aipoipora’a e tae roa atu i te taime ’ua nahonaho te mau mea e hina’arohia nō te orara’a. ’Ua mara’a te fāito matahiti fa’aipoipora’a a te mau melo o te ’Ēkālesia e piti matahiti, ’e tē topa nei te fāito o te mau fānaura’a o te mau melo o te ’Ēkālesia. I te mau matahiti i muri nei, e fifi te mau Hau ’Āmui nō Marite ’e te tahi atu mau fenua i te topara’a o te fāito o te mau tamari’i e riro mai ’ei ta’ata pa’ari nō te pāturu i te rahira’a ta’ata pa’ari e haere i te fa’atuha’ara’a.¹ Hau i te 40 i ni’a i te hānere te mau fānaura’a i roto i te mau Hau ’Āmui nō Marite nō roto mai i te mau metua vahine fa’aipoipo-’ore-hia. E mau tamari’i fifi terā. Tē aro nei te reira mau tauira’a o te orara’a sōtiare i te fa’anahora’a hanahana nō te fa’aorara’a a tō tātou Metua.

II.

’Ua māramarama te mau vahine feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei ē, te rirora’a ’ei metua vahine, o tā rātou ïa ’ohipa e rave mātāmua roa, tō rātou ïa ’oa’oa hope. ’Ua parau te peresideni Gordon B. Hinckley : « Nō te rahira’a o te mau vahine, tē ’ite nei rātou i tā rātou fa’aotira’a rahi a’e, tō rātou ’oa’oa rahi a’e i roto i te fare ’e i te ’utuāfare. ’Ua tanu te Atua i roto i te mau vahine i te hō’ē mea hanahana ’o te ’itehia i roto i te pūai hau, i roto i te peu maita’i, i roto i te hau, i roto i te maita’i, i roto i te vi’ivi’i ’ore, i roto i te parau mau, i roto i te here. ’E pauroa teie mau huru maitata’i fa’ahiahia e ’itehia ïa i roto i te ti’ara’a metua vahine ».

’Ua parau fa’ahou ’oia, « te ’ohipa rahi a’e tā te hō’ē vahine e rave o te aupurura’a ïa ’e te ha’api’ira’a ’e te orara’a ’e te fa’aitoitora’a ’e te ’atu’atura’a i tāna mau tamari’i i roto i te parau ti’a ’e te parau mau. ’Aita e ’ohipa ’ē atu e fa’aauhia i te reira, ta’a ’ē noa atu te ’ohipa tāna e rave ».²

Te mau metua vahine, te mau tuahine here, tē here nei mātou ia ’outou nō tō ’outou ti’ara’a ’e nō te ’ohipa tā ’outou e rave nei nō mātou.

I roto i tāna a’ora’a faufa’a i te matahiti 2015 ra, « Tāparura’a i tō’u mau tuahine », ’ua parau te peresideni Russell M. Nelson :

« E’ita te bāsileia o te Atua e hope ti’a roa ’ia ’ore te mau vahine ’o tei rave i te mau fafaura’a mo’a, ’e ’o tei ha’apa’o i te reira, e mau vahine ’o tei nehenehe e paraparau ma te pūai ’e te mana o te Atua !

I teie mahana, tē hina’aro nei tātou i te mau vahine tei ’ite nāhea ’ia rave nō te fa’atupu i te mau mea faufa’a nā roto i tō rātou fa’aro’o, ’e tei riro ’ei mau pāruru itoito nō te mōrare ’e nō te mau ’utuāfare i roto i te hō’ē ao ’imi hara. Tē hina’aro nei tātou i te mau vahine ha’apa’o nō te arata’i i te mau tamari’i a te Atua i ni’a i te ’ē’a nō te fafaura’a e tae atu ai i te fa’ateiteira’a ; te mau vahine tei ’ite nāhea ’ia fāri’i i te heheura’a nō te ta’ata iho, tei māramarama i te mana ’e te hau o te ’ōro’a hiero ; te mau vahine tei ’ite nāhea ’ia fāri’i i te tauturu nō ō mai i te mau mana o te ra’i ra nō te pāruru ’e nō te ha’apa’ari i te mau tamari’i ’e te mau ’utuāfare ; te mau vahine ’o tē ha’api’i ma te mata’u ’ore ».³

’Ua niuhia teie mau ha’api’ira’a fa’auruhia i ni’a i « Te ’Utuāfare : E Poro’i i tō te Ao nei », i roto i reira tō te ’Ēkālesia tei fa’aho’i-fa’ahou-hia mai ha’apāpū-fa’ahou-ra’a i te ha’api’ira’a tumu ’e te mau ravera’a e tītauhia nō te fa’anahora’a a te Rahu Nui hou ’a poiete ai ’oia i te fenua nei.

III.

I teienei te paraparau nei au i te pupu feiā ’āpī o teie ’āmuira’a. E ā’u mau tuahine ’āpī here, nō tō ’outou ’ite i te ’evanelia a Iesu Mesia, e mea ta’a ’ē ’outou. Nā tō ’outou ’ite e tauturu ia ’outou ’ia fa’a’oroma’i ’e ’ia upo’oti’a i ni’a i te mau fifi o te tupura’a i te pa’ari. Mai tō ’outou ’āpīra’a mai ā, ’ua rave ’outou i te tahi mau fa’anahora’a ’ohipa ’e te mau fa’anahonahora’a ’o tei fa’ahotu i tā ’outou mau tālēni mai te pāpa’ira’a, te ’ōrerora’a ’e te fa’anahora’a. ’Ua ha’api’i ’outou ’ia riro ’ei mau ta’ata ti’aturihia, ’e nāhea i te pāto’i i te fa’ahemara’a ’ia ha’avare, ’ia punu, ’ia ’eiā, ’aore rā ’ia rave i te ’ava ’e te rā’au ta’ero.

’Ua ’itehia tō ’outou ta’a-’ē-ra’a i roto i te hō’ē tuatāpapara’a a te Fare Ha’api’ira’a teitei nō Carolina nō ni’a i te feiā ’āpī ’e te ha’apa’ora’a fa’aro’o marite. Teie te upo’o parau o te hō’ē parau pāpa’i nō te ve’a Charlotte Observer, « E mea maita’i a’e te mau taure’are’a momoni : I roto i te hō’ē tuatāpapara’a ’ua ’itehia ē, e mea maita’i a’e rātou i tō rātou mau hoa i roto i te parau nō te āraira’a i te hepohepo o te taure’are’ara’a ». ’Ua ’ōpani teie parau pāpa’i ē, « ’ua ’ite a’e te mau momoni i te ’ape i te mau peu fifi, e mea manuia a’e rātou i te fare ha’api’ira’a ’e e huru ti’aturi maita’i tō rātou i te orara’a nō ananahi ». Hō’ē o te mau ta’ata mā’imi i roto i te tuatāpapara’a, tei uiui i te rahira’a o tō tātou feiā ’āpī, ’ua parau ’oia ē,« fātata i roto i te mau tuha’a ato’a tā mātou i hi’o, tē vai ra hō’ē hōho’a pāpū maita’i : Te mau momoni te mātāmua ».⁴

Nō te aha ’outou e arai maita’i a’e ai i te mau fifi o tē tupu ra i te pa’ari ? E te feiā ’āpī tamāhine, te tumu nō te mea, ’ua māramarama ’outou i te fa’anahora’a rahi o te ’oa’oa a te Metua i te ao ra. Tē fa’a’ite mai nei te reira ē, o vai ’outou ’e te ’ōpuara’a nō tō ’outou orara’a. Te feiā ’āpī tē vai ra te reira māramarama, ’o rātou te mātāmua i roto i te fa’atītī’aifarora’a i te fifi ’e te mātāmua i roto i te mā’itira’a i te maita’i. ’Ua ’ite ’outou ē, e nehenehe ’outou e fāri’i i te tauturu a te Fatu nō te upo’oti’a i ni’a i te mau fifi ato’a o tē tupu ra i te pa’ari.

Te tahi atu tumu i maita’i a’e ai ’outou maori rā, ’ua ’ite ’outou ē, e mau tamari’i ’outou nā te hō’ē Metua i te ao ra tei here ia ’outou. ’Ua pāpū iā’u ē, ’ua mātau maita’i ’outou i tā tātou hīmene maita’i roa, « E te tamari’i here ē ». Teie te ’īrava mātāmua tā tātou pā’āto’a i hīmene ’e i ti’aturi :

E te tamari’i here ē,
Tē ara nei i ni’a iho ia ’outou i te ao ’e te pō,
E tei ’oa’oa ’ia fatu ’e ’ia ha’amaita’i ia ’outou,
’Ia tauto’o ’outou nō te rave i te maita’i.5

E piti ha’api’ira’a i roto i teie ’īrava : A tahi, tei pīha’i iho tō tātou Metua i te ao ra ia tātou ’e tē ara nei ’oia i ni’a iho ia tātou i te ao ’e te pō. ’A feruri i te reira ! Tē here nei te Atua ia tātou, tei pīha’i iho ’oia ia tātou, ’e te ara nei ’oia i ni’a iho ia tātou. Te piti, tē ’oa’oa nei ’oia ’ia ha’amaita’i mai ia tātou ’a tauto’o ai tātou ’ia rave i te maita’i ». ’Āuē ïa mahanahana i roto i tō tātou mau hepohepo ’e mau fifi !

’Oia, e te feiā ’āpī tamāhine, ’ua ha’amaita’ihia ’outou ’e e mea fa’ahiahia ’outou, terā rā, e au ’outou mai te mau tamari’i pā’āto’a a te Metua i te ao ra i roto i te « tauto’ora’a nō te rave i te maita’i ».

E nehenehe au e hōro’a atu i ō nei i te a’ora’a nō ni’a i te mau mea rau, ’ua fa’aoti rā vau e paraparau atu e piti noa.

Tā’u a’ora’a mātāmua nō ni’a ïa i te niuniu ’āfa’ifa’i. ’Aita i maoro a’e nei tē fa’a’ite ra te hō’ē tuatāpapara’a ē, hau atu i te ’āfara’a o te mau taure’are’a i te Mau Hau ’Āmui nō Marite ’o tē parau nei ē, tē pau rahi nei tō rātou taime i ni’a i tā rātou niuniu ’āfa’ifa’i. Hau i te 40 i ni’a i te hānere ’o tē parau nei ē, e hepohepo rātou ’ia ta’a ’ē ana’e rātou i tā rātou niuniu ’āfa’ifa’i.⁶ Mea pinepine a’e te reira i rotopū i te tamāhine i tō te mau tamāroa. E ā’u mau tuahine ’āpī—’e te mau vahine pa’ari ato’a—e ha’amaita’ihia tō ’outou orara’a mai te mea ē, e fa’aiti ’outou i tā ’outou fa’a’ohipara’a ’e te fa’atītīra’a ia ’outou i te niuniu ’āfa’ifa’i.

E mea faufa’a atu ā te piti o tā’u a’ora’a. ’A hāmani maita’i atu ia vetahi ’ē. Te hāmani maita’i, o te hō’ē ïa mea tā tō tātou mau feiā ’āpī i rave a’ena. ’Ua fa’a’ite te tahi mau pupu feiā ’āpī i roto i te tahi mau autahira’a i te ’ē’a nō tātou pā’āto’a. ’Ua fa’auruhia tātou nā te mau ’ohipa maita’i a tō tātou mau feiā ’āpī i ni’a i te mau ta’ata e tītau ra i te here ’e te tauturu. ’Ua hōro’a ’outou i taua tauturu ra nā roto i te mau rāve’a rau, ’e ’ua fa’a’ite i te reira here i te tahi ’e te tahi. Tē hina’aro nei mātou ’ia pe’e te mau ta’ata ato’a i tō ’outou hi’ora’a.

Ta’a ’ē noa atu te reira, ’ua ’ite tātou ē, e fa’ahema te ’enemi ia tātou pā’āto’a ’ia hāmani ’ino, ’e tē vai noa ra e rave rahi hi’ora’a nō te reira, i roto ato’a i te mau tamari’i ’e i te feiā ’āpī. E rave rahi i’oa tō te hāmani-’ino-tāmau-ra’a, mai te fa’ari’ari’ara’a, te mārōra’a i te tahi ta’ata, ’aore rā, te ’āmuira’a nō te pāto’i ia vetahi ’ē. E fa’atupu teie mau hi’ora’a i te māuiui i ni’a i te mau ’āpiti nō te piha ha’api’ira’a ’aore rā, i ni’a i te mau hoa. E ā’u mau tuahine ’āpī, e ’ere i te mea au nā te Fatu mai te mea ē, e mea taehae ’aore rā, e mea ’ino tātou i ni’a ia vetahi ’ē.

Teie te hō’ē hi’ora’a. ’Ua fa’aro’o vau i te hō’ē feiā ’āpī, e tītīhoria ’oia i Utaha nei, ’ua fa’a’inohia ’oia nō tōna huru ta’a ’ē, mai te parauparaura’a i tōna reo tumu. ’Ua fa’a’ino-noa-hia ’oia e te hō’ē pupu feiā ’āpī moni e tae atu i te taime ’ua pāhono ’oia ; mau mai nei i te fare ’āuri nō te roara’a e 70 mahana, ’e ’ua mana’o-ato’a-hia ’ia fa’aho’i iāna i tōna fenua. ’Aita vau i ’ite e aha te mea i fa’atupu i te riri i teie pupu feiā ’āpī, e rave rahi o rātou e feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei mai ia ’outou, terā rā, e nehenehe tā’u e ’ite i te hope’ara’a o tō rātou ’ino, e ’ohipa teimaha mau ’e te ha’amau’ara’a nō te hō’ē o te mau tamari’i a te Atua. E nehenehe te mau ’ohipa ’ino na’ina’i e fa’atupu i te mau hope’ara’a rahi.

I tō’u fa’aro’ora’a i te reira ’ā’amu, ’ua fa’aau vau i te reira i te mea tā tō tātou peropheta, te peresideni Nelson, i parau i roto i tāna purera’a ’e te feiā ’āpī ’ati ti’a a’e te ao, ’aita i maoro a’e nei. ’A ani ai ’oia ia ’outou ’e i te tahi atu mau feiā ’āpī tā’āto’a ’ia tauturu i te ha’aputuputura’a ia ’Īsera’ela, ’ua parau ’oia : « A haere mai i rāpae ; ’ia ta’a ’ē ’outou i tō te ao. ʼUa ʼite ʼoutou ʼe ʼo vau nei ē, e tiʼa ia ʼoutou ’ia riro ’ei māramarama nō tō te ao. Nō reira, tē hinaʼaro nei te Fatu ʼia riro ʼoutou, ʼia parau ʼoutou, ʼia ʼohipa ʼoutou, ʼe ʼia ʼahu ʼoutou mai te hōʼē pipi mau a Iesu Mesia ».⁷

Te nu’u feiā ’āpī tā te peresideni Nelson i ani atu ia ’outou ’ia ’āmui mai, e’ita ïa e ’ino i ni’a i te tahi ’e te tahi. E pe’e rātou i te ha’api’ira’a a te Fa’aora ’ia fa’atoro i te rima ’e ’ia fa’a’ite i te here ’e te aroha ia vetahi ’ē, ’e ’ia hōro’a roa atu i te tahi pāpāri’a ’ia ’ite ana’e tātou ē, ’ua fa’a’ino mai te hō’ē ta’ata ia tātou.

I roto i te hō’ē a’ora’a nō te ’āmuira’a rahi i te tau e rave rahi o ’outou tei fānauhia, ’ua ha’apoupou te peresideni Gordon B. Hinckley i te « mau feiā ’āpī tamāhine nehenehe ’o tē tāmata ra i te ora i te ’evanelia ». ’Ua fa’ata’a mai ’oia ia rātou, mai tā’u e mana’o nei e fa’ata’a ia ’outou :

« E ’ā’au hōro’a rātou te tahi ’e te tahi. E ’imi rātou i te fa’aitoito i te tahi ’e te tahi. ’Ua riro rātou ’ei ha’apeura’a nā te mau metua ’e nō te mau ’utuāfare nō reira mai rātou. Te piri atura rātou i te ti’ara’a vahine ’e e ta’ita’i rātou i roto i tō rātou orara’a tā’āto’a i te mau fā ’o tē tura’i nei ia rātou ».⁸

’Ei tāvini nō te Fatu, tē parau atu nei au ia ’outou e te feiā ’āpī tamāhine, tē hina’aro nei tō tātou ao i tō ’outou maita’i ’e tō ’outou here. ’A hāmani maita’i te tahi ’e te tahi. ’Ua ha’api’i mai Iesu ia tātou ’ia aroha te tahi ’e te tahi ’e ’ia rave i ni’a ia vetahi ’ē mai tā tātou e hina’aro ’ia nā-reira-hia mai tātou. ’A fa’aitoito ai tātou i te hāmani maita’i, e ha’afātata atu ïa tātou iāna ’e i tāna fa’aurura’a here.

E a’u mau tuahine here ē, mai te mea ē, tei roto ’outou i te mau hāmani-’ino-ra’a ’aore rā, te mau ’ohipa au ’ore—’outou ana’e iho, ’aore rā, i roto i te hō’ē pupu—a fa’aea i teienei ’a taui ’e ’a fa’aitoito ia vetahi ē ’ia taui. Terā tā’u a’ora’a, ’e tē hōro’a atu nei au i te reira ’ia ’outou ’ei tāvini nō te Fatu o Iesu Mesia nō te mea ’ua muhumuhu mai tōna Vārua iā’u ’ia paraparau ia ’outou i teie tumu parau faufa’a. Tē fa’a’ite pāpū nei au nō Iesu Mesia, tō tātou Fa’aora, tei ha’api’i ia tātou ’ia here ’ia vetahi ’ē mai tāna i here ia tātou. Tē pure nei au ē ’ia nā reira tātou, i te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.