Tisaipeli Dina ni iVakabula
E rawa ni da vakila na reki gugumatua ni sa yaco me suitu ka tara wavoki kina na noda bula na iVakabula kei na Nona kosipeli.
E vunitaki ena Veiyalayalati Makawa ena iVola i Akeai na ivakamacala ni dua na ilawalawa tamata era rawa ni vakayagataka na ivakasala nei Elder Holland. Era vakacalai ena nodra sega ni vakataudonutaka na nodra bula me yavutaki vei Karisito, kei na veiqaravi. E boroya o Akeai eso na iyaloyalo vosa ka yavalata na vakasama ena nona sega ni duavata kei na nodra tikoga ena logaloga vinaka ni nodra vale ka sega ni taracake na valetabu ni turaga:
“Sa kena gauna li vei kemudou, mo dou tiko ena nomudou veivale e botani, ia na vale oqo sa rusa koto ga?
“Ia oqo, sa kaya ko Jiova ni lewe vuqa; Dou vakananuma mada ki na nomudou ivalavala.
“Sa ka levu dou sa kaburaka, ia sa ka lailai dou sa yauta mai; dou sa kana, ka sega ni mamau kina; dou sa gunu, ka sega ni vakacegu kina; dou sa vakaisulu, ka sa sega e dua e katakata kina; ia ko koya sa saumi ena nona cakacaka sa tugana ki na taga sa cicila.
“Sa kaya vakaoqo ko Jiova ni lewevuqa; Dou vakananuma mada kina nomudou ivalavala.”1
Ni sega beka ni taleitaka na ivakamacala ni kena tawayaga na vakaliuca na veika ka sega ni yaga tawamudu me uasivia na veika ni Kalou?
Ena dua na soqoni ni sakaramede oqo ga kau a tiko kina, e dua na daukaulotu suka mai ea cavuta e dua na tama ka a kumuna vinaka na vakasama oqo ni a kaya vei ira na luvena, “Na ka eda gadreva eke me lailai sobu na Wi-Fi ka levu cake na Nifai!”
Na noqu tiko mai na Ra kei Aferika me lima na yabaki, au raica kina nodra ivakaraitaki na tamata ka ra vakaliuca na kosipeli vakarawarawa ka sega ni madua. Edua na ivakaraitaki vakaoqo na yaca ni dua na bisinisi ni ripea taya kei na ivakadavo matau ni taya e Ghana. Na kena itaukei e sa vakayacana me “Na iVakadodonu ni Nomuni Lewa.”
E rawa ni da vakila na reki gugumatua2 ni sa yaco me suitu ka tara wavoki kina na noda bula na iVakabula kei na Nona kosipeli. Ia, e rawarawa sara me yaco na suitu oya me, vakaisosomitaka, na veika ni vuravura, ka dabe kina na kosipeli me vaka e dua tale na ivakawele, se vaka na tiko wale ga ena lotu ena Sigatabu. Ni sa yaco oqo, esa tautauvata kei na kena biu na keda isau ni cakacaka ki na “dua na taga cicila.”
E tukuna tiko vei keda o Akeai meda soli keda—meda kitaka na noda vinaka kece, meda, vaka keimami dau kaya mai Ositerelia, “fair dinkum” baleta na bulataki ni kosipeli. Era fair dinkum na tamata ni ra yaco mera veika ka ra tukuna tiko ni o ira.
Au vulica vakalailai baleta na fair dinkum kei na solia noqu vinaka kece ena qito rakavi. Au vulica niu qito ena noqu kaukauwa kece, niu solia noqu ka kece, na noqu marautaka na qito e levu sara.
Na noqu yabaki talei ni rakavi oya na yabaki ni oti na vuli torocake. Na timi kau yaco me dua na lewena era vakataledi ka yalodina. Ena yabaki oya keimami a timi jabeni kina. Ia,e dua na siga a bucini me keimami qito vata kei na dua na timi ea tiko na ivatagedegede e ra, ni oti na qito sa tiko na neimami itau me itokani vei keimami ki na danisi levu vakayabaki ni koliji. Au nanuma baleta ni oqo e dua na qito rawarawa, au na tovolea meu taqomaki au sara mai ena mavoa ka meu rawa ni marautaka sara vakaoti na danisi. Ena qito oya, keimami sega sara ni yalodina ena veitaratara kaukauwa me vaka beka keimami dau cakava, ka keimami druka. Na kena ca ni mai oti na qito a vuce levu tu na tebe ni gusuqu ka sega ni vukea na kequ irairai ki na noqu veibuku levu vei noqu itau. E rairai beka niu gadreva meu vulica e dua na ka.
Au sotava na ka e dua tani sara ena dua na qito ka tarava kau a yalo dina taucoko kina. Ena dua na gauna au a cici ena inaki dina ki na dua na veitaratara; vakasauri niu vakila e dua na mosi e mataqu. Niu sa vakatavulici mai vei tamaqu meu kua ni vakaraitaka vua na veisaqasaqa me kila niu sa mavoa, au vakuria me cava na qito. Ena bogi oya, ni’u tovolea meu kana, au kunea niu sega ni rawa ni katia na kakana. Na mataka ka tarava, au a lako ki valenibula, ka vakadeitaka na X-ray ni kamusu na galegalequ. Ea qamu waya na gusuqu ena ono na macawa ka tarava.
Eso na lesoni a vulici mai na vakatautauvata ni gusu vuce kei na galegale kamusu. Veitalia mada na noqu garova tawa vakacegui na kakana kaukauwa ena ono na macawa ka tarava au rawa walega ni kana kakana wai kina, au sega ni vakila na vuturi ni kamusu ni galegale baleta ni a yaco na vei ka oqo ena noqu solia taucoko.noqu igu. Ia au vuturitaka na gusu vuce baleta ni vakatakila na noqu tarovi au tikoga.
Na noda soli keda taucoko e sega ni kena ibalebale ni dau ologi tu ga ena veivakalougatataki se meda dau gumatua tu ga. Ia e kena ibalebale ni da na reki tiko. Na reki e sega ni lasa mudu koso, se mamarau vagauna. Na reki e gudua, ka yavutaki ena kena ciqomi na noda igu mai vua na Turaga.3
E dua na ivakaraitaki ni veiciqomi vakaoqo na italanoa kei Oliva Qareija. Me vaka e tukuna o Peresitedi Boyd K. Packer: “Ni ra sa vakatalai na yalododonu mai Kirtland, … ea tiko mai o Oliva me volitaka na nodra iyau ena isau lailai cava e rawata. E lailai sara na madigi ni nona rawa ni gumatua. Ia, e dina ga, ea sega ni gumatua!”4 E lesi mai vei iratou na Veiliutaki Taumada me cakava e dua na itavi e dredre, se sega ga ni rawa. Ia na Turaga e vakacaucautaki koya ena nona guce rairai levu ena veivosa oqo:
“Au sa nanumi Oliva Qareija na noqu tamata; raica, au sa kaya vakaidina vua, ena dau nanumi ka vakatabui tu na yacana, mai na itabatamata ki na itabatamata me sega ni mudu ka sega ni mudu, sa kaya na Turaga.
“O koya, sa kilikili kina me cakacaka sara vagumatua ena nodratou vueti na Mataveiliutaki Taumada ni noqu Lotu, ... sa kaya na Turaga; ia kevaka sa guce ena qai gumatua tale, ni na ka tabu cake vei au na nona solibula mai na veika e rawata.”5
E rawa beka ni dina vei keda kece oya—e sega ni noda gumatua eso, ia na noda solibula kei na igu, e bibi vua na Turaga.
E dua tale na ivakaraitaki ni tisaipeli dina i Jisu Karisito e dua na neirau itokani lomani mai Cote d’Ivoire ena Ra kei Aferika. Na marama kurabuitaki, lomadina oqo e voraki ena vakatotogani ni yalo, ka so talega vakayago mai vei watina mai na dua na gauna dede, ka yacova sara ni rau veisere. E sega vakadua ni luluqa ena nona vakabauta kei na vinaka, ia me baleta na nona voravora vua, ea mavoa titobu tu mai vakabalavu okoya. Ena nona vosa vakai koya, e vakamacalataka na ka ea yaco:
“E dina niu kaya niu sa vosoti koya, au dau moce vata kei na dua na mavoa; au bulataka noqu veisiga kei na mavoa oya. E vaka e dua na kama e utoqu. Sa vakavuqa meu masuta na Turaga me kauta tani vei au, ia e mosi vakaca kau vakabauta vakaukauwa niu na colata vata kei au ena vo ni noqu bula. Oqo e mosi vakalevu cake mai na yali nei tinaqu niu se gone; e mosi vakalevu cake mai na yali nei tamaqu kei na luvequ tagane mada ga. E vaka me dau tubu ka ubia na utoqu, ka solia na vakasama niu sa na rawa ni mate ena dua ga na gauna.
“Eso tale na gauna au dau tarogi au na cava ena cakava na iVakabula ena noqu ituvaki, kau na dau kaya ga, ‘Sa rui sivia qo, Turaga.’
“Ia ena dua na mataka au vakaraica na mosi ka lako mai na ka kece oqo e utoqu ka lako titobu sara, ka vakasaqara e yaloqu. E sa sega ni kunei ena dua na vanua. Na noqu vakasama e taleva me railesuva na ibalebale kece ka a tu vei au meu mosi kina, ia au sa sega ni vakila na mosi. Au wawa tiko ena siga taucoko meu liaca keu na vakila na mosi e utoqu; au sa sega ni qai vakila. Au qai tekiduru kau vakavinavinakataka na Kalou ni cakava na solibula veisorovaki ni Turaga me mana vei au.”6
Na marama oqo e sa vauci ena marau ki vua e dua na turaga vakabauta ka lomadina ka lomani koya vakalevu.
Na mataqali itovo vakacava bulataki kevaka eda sa tisaipeli dina i Karisito? Ka cava na kena yaga vei keda na kosipeli ni da sa “vakananuma na [noda] ivalavala,” me vaka e vakatura o Akeai?
Au taleitaka na ivakaraitaki ni itutuniyalo donu ka vakaraitaka o tamai Tui Lamonai. Ni na nanuma na nona cudru taumada ni kunei luvena ni tomani Amoni tiko, e dua na Nifaiti—e dua na matatamata cati mai vei ira na Lemanaiti. Ea ucuna na nona iselewau me veivala kei Amoni ka kunea totolo na iselewau nei Amoni ni sa dodo tu ki domona “Ia oqo, ni sa rere vakalevu na tui de na vakayalia nona bula, a sa kaya: Kevaka ko sa vakabulai au, au na vakadonuya vei iko na cava ga ko sa kerea, ke mani veimamataki kina na noqu matanitu.”7
Raica nona isoro—veimama ni nona matanitu me bula.
Ia emuri, ni sa kila na kosipeli, e sa dua tale nona isoro. “Sa kaya na tui: A cava me’u kitaka me’u rawata kina na bula tawamudu oqo ko sa tukuna tiko? Io, a cava me’u kitaka me’u sucu kina vua na Kalou, me cavuraki kina na yalo ca mai na lomaserequ, ka ciqoma na Yalona, ka me’u vakasinaiti ena marau, ka me’u kakua kina ni biu laivi ena iotioti ni gauna? Raica, a sa kaya ko koya, au na solia yani na veika kece au sa taukena, io, au na solia yani na noqu matanitu me rawa ni’u ciqoma kina na marau levu oqo.”8
Ena gauna oqo, sa vakarau me solia yani na nona matanitu taucoko baleta ni kosipeli e uasivi na kena yaga mai na ka kece e tu vua! E sa fair dinkum o koya me baleta na kosipeli.
Ia, na taro vei keda yadua: Eda sa fair dinkum talega baleta na kosipeli? Baleta ni lomalomarua e sega tiko ni fair dinkum! Ia na Kalou e sega ni kilai ni dau vakamirika na vakacaucau vei ira na tunumaka.9
E sega ni dua na iyau, se ka taleitaki, se dua na itutu, se vakauitukutuku raraba, se qito vidio, se dua ga na qito, se dua na veimaliwai kei na dua na tamata rogo, se dua na ka e vuravura me uasivia na talei ni bula tawamudu. Sa ivakasala ni Turaga vua na tamata yadua oya mo “dou vakananuma mada nomudou ivalavala.”
Na lomaqu e vakamacalataka vinaka na vosa i Nifai: “Au sa dau rekitaka na ka e matata; au daurekitaka na dina; au dau rekitaki noqu Jisu, ni sa vueta na yaloqu mai eli.”10
Eda sa dauvakamuri Koya dina e solia na Nona bula baleti keda? Sa i Koya na Luvena Duabau Ga ka noda Mata vei Tamada? Me vakai Koya ga e yalayala ki na Nona veisorovaki, oqo ena Nona loloma, loloma soliwale, kei na Nona gagadre me noda na reki tawamudu? Au vakamasuti kemuni kece ka rogoca se wilika na veivosa oqo: Yalovinaka, yalovinaka kua ni lokuyarataka nomu soli iko taucoko me yacova ni ko rawa ni cakava ena dua na gauna tawakilai mai muri. Mo fair dinkum oqo ka vakila na reki! Ena yacai Jisu Karisito, emeni.