Nuitaka na Turaga
Eda sa vakararavi ga meda nuitaka na Turaga kei na Nona loloma kivei ira na Luvena.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, au a ciqoma e dua na ivola ena dua na gauna sa oti e vakamacalataka na ulutaga ni noqu vosa. A tukuna tiko o koya a vola na vakamau e valetabu vua e dua na turaga sa mate o nona itokani tawamudu. Oqo me ikarua tiko ni watina. A taroga oqo na watina: ena rawa beka vua me dua ga na nona vale ena bula e tarava, se me na vakaitikotiko vata kei turaga watina vata kei watina e liu? Au a qai kaya vua me nuitaka na Turaga.
Au a tomana ena ka au rogoca mai vua e dua noqu itokani nuitaki, kau na wasea ena nona veivakadonui. Ni sa mate o watina daulomani ka tinadratou na luvena, a vakamau tale o tama. Eso na luvedrau qase cake era besetaka na vakamau tale oqo ka laki kere ivakasala vua e dua na wekadra voleka e iliuliu rokovi ni Lotu. Ni sa rogoca na nodratou kudru oqo, ni vakanamata tiko ki na ituvaki kei na veiwekani ena vuravura ni yalo se ena veimatanitu lagilagi e muria mai na iOtioti ni Siga ni Veilewai, sa qai kaya na iliuliu oqo: “Dou sa leqataka tiko na veika cala. Mo dou leqataka ga mo dou na yaco rawa ena veivanua oqori. Raimatua ga kina. Kevaka o sa yaco kina, na veika kece o ya era na totoka cake mai na kena o vakasamataka rawa.”
Sa qai dua na veivakavulici e veivakacegui! Nuitaka na Turaga!
Mai na veiivola au taura, au kila ni so era lomatarotarotaka tiko na veika ni vuravura ni yalo eda na laki tiko kina ni da sa mate ka vakarau tucaketale. Eso era nanuma ni vuravura ni yalo ena tomani tikoga kina e vuqa na ituvaki vakayago kei na veika eso eda sotava ena bula oqo. Na cava sara eda kila dina tu baleta na ituvaki ena vuravura ni yalo? Au vakabauta ni tukutuku nei dua na parofesa ni lotu e BYU ena ulutaga oqo e donu vinaka: “Ni da tarogi keda ena veika eda kila baleta na vuravura ni yalo mai na ivolanikalou kece, na kena isau ‘sega soti ni kena eda dau nanuma tu.’”1
E dina, ni da kila mai na ivolanikalou ni sa mate na yagoda ena laki bula tikoga na yaloda ena vuravura ni yalo. Na ivolanikalou e vakavulica talega ni vuravura ni yalo oqo e tawasei maliwai rau tu era a “ivalavala dodonu” se “volekata” ena bula oqo kei ira era a ivalavala ca. Era vakamacalataka talega eso na yalo yalodina era vakavulica na kosipeli kivei ira a ivalavala ca se vukitani (raica na 1 Pita 3:19; Vunau kei na Veiyalayalati 138:19–20, 29, 32, 37). E bibi duadua, ni ivakatakila nikua e vakatakila mai ni cakacaka ni veivakabulai e yaco sara ki na vuravura ni yalo (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 138:30–34, 58), ka dina ga noda sa vakamasuti meda kakua ni lokuyarataka noda veivutuni ena bula oqo (raica na Alama 13:27), eda sa vakavulici ni so na veivutuni ena rawa ni yaco e kea (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 138:58).
Na cakacaka ni veivakabulai ena vuravura ni yalo e yaco kina na nodra sereki na yalo ka dau vakatoka tu na ivolanikalou ira sa “tiko vakabobula.” Era sa tiko vakabobula kece o ira ena vuravura ni yalo era sa tiko vakabobula. Na ivakatakila cecere nei Peresitedi Joseph F. Smith, sa volai tu ena wase 138 ni Vunau kei na Veiyalayalati, e kaya ni o ira na mate sa ivalavala dodonu, era a vakaituvaki ena “vakacegu” (Vunau kei na Veiyalayalati 138:22) ni ra waraka tiko na Tucaketale (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 138:16), “era okata ko ira era sa mate me gauna ni nodra tiko vakabobula na yali tu vakadede ni yalodra mai na yagodra” (Vunau kei na Veiyalayalati 138:50).
O ira na ivalavala ca sa sotava talega na ikuri ni tiko bobula. Ena vuku ni ivalavala ca sega ni veivutunitaki, era sa tiko ena ka e vakatoka o Apositolo Pita me yalo sa tiko ena “vale ni veivesu” (1 Pita 3:19 raica talega na Vunau kei na Veiyalayalati 138:42). O ira na yalo oqo sa vakatokai mera “bobula” se “vesuki tu” (Vunau kei na Veiyalayalati 138:31, 42 se o ira na “kau tani yani ki na butobuto e tautuba” ka “tagi, ka tagiyaso, ka vakasequruqurubati” ka waraka na tucaketale kei na veilewai (Alama 40:13–14).
Na tucaketale vei ira kece ena vuravura ni yalo ena vakadeitaki ena Tucaketale i Jisu Karisito (raica na 1 Korinica 15:22), dina ga ni na yaco ena gauna duidui vei ira na ilawalawa duidui. Me yacova na gauna sa lesi o ya, na veika sa tukuna vei keda na ivolanikalou baleta na na veika e yaco ena vuravura ni yalo e vakabibitaki kina na cakacaka ni veivakabulai. E lailai na ikuri e vakatakilai mai. Sa vunautaki na kosipeli vei ira sa vakaulubale, na tawaveivutuni, kei ira sa vukitani mera sereki mai na nodra tiko bobula ka mua yani ki na veivakalougatataki nei Tamada Vakalomalagi sa solia vei ira.
Na tiko bobula ni vuravura ni yalo vei ira na yalododonu sa saumaki o ya me ra waraka—ka raiaraia vakatarai me vakatotolotaki—kina na nodra cakacaka vakalotu veisosomitaki e vuravura me rawa ni ra papitaiso ka rekitaka na veivakalougatataki ni Yalo Tabu (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 138:30–37, 57–58).2 O ira na cakacaka vakalotu veisosomitaki oqo sa vakaukauwataki ira talega mera torova yani na lewa ni matabete me vakalevutaki na tamata valavala dodonu e rawa ni ra vunautaka na kosipeli vei ira na yalo ena valeniveivesu.
Ena taudaku ni kila oqo, na noda ivolanikalou e lailai sara kina na veika ni vuravura ni yalo ni oti na mate kei na vakarau yaco na iOtioti ni Veilewai.3 Na cava tale eda kila baleta na vuravura ni yalo? E vuqa na lewe ni Lotu era sa raivotutaka se ena veivakauqeti eso mera kila kina na ivakarau se ituvaki ena vuravura ni yalo, ia na nodra kila vakayalo oqo me na kakua ni veivakavukui se vakavulici me ivakavuvuli vakadonui ni Lotu. Ia, e dina, ni vuqa na nodra vakanananu na lewenilotu kei ira eso ena ivurevure sa tabaki tu vakaivola me vaka ena nodra a voleka ni mate kina.4
Ena veika kece oqo, na nodrau ivakasala donu o Elder D. Todd Christofferson kei Neil L Andersen ena itukutuku ni koniferedi raraba e liu sa ka bibi me nanumi tiko. E vakavulica o Elder Christofferson: “E dodonu me nanumi tiko ni sega ni nodra itukutuku kece na iliuliu ni Lotu, e liu se ena gauna oqo, me sa okati me ivunau. Sa dau kilai tu ena Lotu ni nona itukutuku e dua na iliuliu ena dua na gauna e vakavuqa ni tukuna kina e dua na nona vakasama, sa vakasamataki vakavinaka, ka sega ni nakiti me sa vakadeitaki se veivauci ki na Lotu raraba.”5
Ena koniferedi a tarava, a vakavulica o Elder Andersen na ivakavuvuli oqo: “Na vunau era sa vakavulica na lewe 15 taucoko ni Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni Le Tinikarua. E sega ni vunitaki tu ena dua na parakaravu sega ni laurai ni dua na vosa.”6 Na ivakaro ki na matavuvale, a sainitaka e 15 na parofita, daurairai, ka dauvakatakila, sa ivakaraitaki totoka ni ivakavuvuli o ya.
Ena taudaku ni veika cecere me vakataka na ivakaro ki na matavuvale, na nodra veivakavulici vakaparofita na Peresitedi ni Lotu, vakadeitaka o ira na vo ni parofita kei na iapositolo, sa ivakaraitaki talega ni ka oqo. Me vaka na ituvaki mai na vuravura ni yalo, sa solia na Parofita o Josefa Simici e rua na ivakavuvuli voleka tiko me cava nona veiqaravi sa dau vakavulici wasoma mai vei ira na sosomitaki koya. Dua vei rau o ya na nona veivakavulici ena vunau nei King Follett ni o ira na lewe ni vuvale era ivalavala dodonu era na tiko vata ena vuravura ni yalo.7 E dua tale o ya na vosa oqo ena dua na veibulu ena iotioti ni yabaki ni nona bula: “Na yalodra o ira sa valavala dodonu ena vakacerecerei ki na cakacaka e lagilagi cake … [ena] nodra vuravura na yalo. … [E]ra sa sega ni yawa mai vei keda, ka ra kila na noda vakasama, lomada, kei na yaloda, ka sa yavalati kina na yalodra.”8
Sa qai vakacava na noqu taro e liu me baleta na vanua era bula tiko kina na yalo? Kevaka e duatani beka na taro oya se sega ni bibi vei iko, raica mada na veika o taroga tiko, se na kena o temaki mo sauma e yavutaki mai na ka o rogoca mai vua e dua ena dua na gauna sa oti? Me baleta na taro kece ni vuravura ni yalo, au vakatura kina e rua na kena isau. Matai, nanuma tiko ni Kalou e lomani ira na luvena ka na cakava vakaidina na ka vinaka duadua vei keda yadua. iKarua, nanuma na ivakavuvuli ni iVola Tabu rogolevu oqo, sa dau vukei au sara vakalevu ena vuqa na lomatarotaro tawasaumi rawa:
“Mo vakararavi vei Jiova ena vu ni yalomu; ka mo kakua ni vakararavi ki na nomu yalomatua.
“Mo vakarogotaka vua na nomu sala kecega, ia ena vakadodonutaka na nomu ilakolako ko Koya.” (Vakaibalebale 3:5–6).
Vakakina, a kuria o Nifai na nona same cecere ena vosa oqo: “Oi kemuni na Turaga, au sa vakararavi vei kemuni, ia au na vakararavi tikoga vei kemuni me tawamudu.” Au na sega ni vakararavi ki na liga ni tamata.” (2 Nifai 4:34).
Eda rawa kece ni dui vakasamataka voli na veika ni vuravura ni yalo, se veivosakitaka se taro tawasaumi rawa ena matavuvale se ituvaki veilomani tale eso. Ia meda kakua ni vakatavulica se vakayagataka me vunau vakadonui na ka e sega ni sotava na itagede ni vunau vakadonui. Ni caka oqo ena sega ni tosoya na cakacaka ni Turaga ka rawa ni ra vakayalolailaitaki na tamata yadua mera qara na nodra vakacegu se vakatataki ena ivakatakila kivei ira yadua ni ituvatuva ni Turaga kivei keda yadua. Na vakararavi vakasivia ki na noda ivakavuvuli vakai keda se vakanananu ena rawa ni kuitaki keda mai na raimatua tiko ki na vuli kei na sasaga mena kuria noda kila ka vukea meda gu ki liu ena salatu ni veiyalayalati.
Na nuitaka na Turaga sa ivakavuvuli kilai levu ka dina ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. O ya na ivakavuvuli nei Josefa Simici ena gauna era a sotava kina na Yalododonu taumada na veivakacacani rarawa kei na veika dredre lelevu.9 O ya se ivakavuvuli vinaka duadua tikoga eda rawa ni vakayagataka meda vulica se saga meda kune vakacegu kina ni sotavi na dredre ni veika sega ni vakatakilai mai se vakadonui me sa vunau vakadonui ni Lotu.
Na ivakavuvuli vata oqo e taurivaki ena taro tawasaumi rawa baleta na veivauci ena bula e tarava se veisau e gadrevi baleta na ka a yaco se ivalavala ca ena bula oqo. E levu sara na ka eda sega tu ni kila ia eda sa vakararavi ga meda nuitaka na Turaga kei na Nona loloma kivei ira na Luvena.
Me itinitini, na veika eda kila baleta na vuravura ni yalo o ya ni nodrau cakacaka ni veivakabulai na Tamada kei na Luvena e tomani mai kea. A tekivuna na noda iVakabula na cakacaka ni nodra sereki na tiko bobula (raica na 1 Pita 3:18–19; 4:6; Vunau kei na Veiyalayalati 138:6–11, 18–21, 28–37), ka toso tiko na cakacaka oqo ni ra tomana tiko na italai kilikili ka vakadonui me vunautaki na kosipeli, oka kina na veivutuni, kivei ira era gadreva tiko na kena veivakasavasavataki mana (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 138:57). Na kena iusutu taucoko e vakamacalataki tiko ena vunau vakadonui ni Lotu, e soli mai ena ivakatakila ni gauna oqo.
“Raica era na vueti ko ira na mate era sa veivutuni, kevaka era sa talairawarawa ki na cakacaka vakalotu sa vakayacori ena vale ni Kalou.
“Ia ni ra sa sauma oti na isau ni nodra talaidredre, ka ra sa vakasavasavataki, era na qai tauca na kedra isau me vaka na nodra ivalavala, ni ra sa itaukei ni veivakabulai.” (Vunau kei ana Veiyalayalati 138:58–59).
Sa noda itavi yadua o ya meda vakavulica na ivunau ni kosipeli vakalesui mai, maroroya na ivunau, loloma ka veivukei vakai keda, ka cakava na cakacaka ni veivakabulai ena valetabu savasava.
Au vakadinadinataka ni sa dina na veika au tukuna tiko eke kei na dina sa vakatavulici oti ka na vakatavulici tiko ena koniferedi oqo. Sa yaco rawa na veika oqo ena vuku ni Veisorovaki i Jisu Karisito. Eda sa kila mai na ivakatakila ena gauna oqo, sa “vakalagilagi Tamana, ka vakabulai ira kece na ibulibuli ni ligana” (Vunau kei na Veiyalayalati 76:43; vakamatatataki). Ena yacai Jisu Karisito, emeni.