Colata Noda Kauveilatai
Noda colata noda kauveilatai ka muria na iVakabula e kena ibalebale me da toso tiko ena vakabauta ena sala ni Turaga ka sega ni muria na ivalavala vakavuravura.
Kemuni na taciqu kei na ganequ eda sa ciqoma mai vei ira na noda iliuliu na ivakavuvuli vakasakiti ena rua na siga sa oti oqo. Au vakadinadinataka vei kemuni ni kevaka eda segata me da bulataka na veivakavuvuli vakauqeti taudonu oqo, ena vukei keda yadua na Turaga ena Nona loloma soliwale me da colata na noda kauveilatai ka vakamamadataka noda icolacola.1
Ni tiko voleka voli e Sisaria Filipai, a vakatakila na iVakabula vei iratou Nona tisaipeli ni sa kilikili kaya me vosota na ka e vuqa mai vei ira na qase, kei ira na bete levu kei ira na vunivola e Jerusalemi. A vakavulica vakabibi vei ira me baleta na Nona mate kei na Tucake tale lagilagi.2 Ena gauna oya, era se bera tu ni kila taucoko sara na Nona tisaipeli na Nona ilesilesi vakalou e vuravura. O Pita, ni rogoca na ka e tukuna na iVakabula, a kauti Koya vakatikitiki ka vunauca, ka kaya, “Me vakayawa vei kemuni na Turaga: na ka oqo ena sega sara ni yaco vei kemuni.”3
Me vukea nodra kila na Nona tisaipeli ni yalodina ki na Nona cakacaka e okati kina na talairawarawa kei na vakararawataki, a mani vakarota kina vakaukauwa na iVakabula:
“Kevaka edua sa via muri au, me kakua ni muria na lomana, ia me colata na nona kauveilatai, ka muri au.
“Ia ko koya yadua sa via maroroya na nona bula ena vakayalia: ia ko koya yadua ena vakayalia na nona bula ena vukuqu ena maroroya.
“Ia ka cava na kena yaga vua na tamata, kevaka e rawati vuravura taucoko, ka vakayalia na yalona? se cava ena solia na tamata me isau ni yalona?”4
Ena ivakaro oqo, e cavuta kina na iVakabula, o ira kece era sa tuvakarau me ra muri Koya, ena gadrevi me ra guilecavi ira ka lewa vinaka na gagadre ni lomadra, na ka me ra kania, kei na gagano ni yalodra, vakuwai ira ena ka kecega, na bula sara mada ga kevaka e gadrevi me vakakina, me ra talairawarawa vakadua ki na lomai Tamada—me vakataki Koya.5 Sai koya oqo, na isau ni kena vakabulai na yalo. A nakita ka vakaibalebale na nona vakayagataka ko Jisu na ivakatakarakara ni kauveilatai me vukea nodra vakila Nona tisaipeli na ibalebale dina ni solibula kei na yalodina ki na nona inaki na Turaga. Na iyaloyalo ni kauveilatai era kila vakavinaka sara na Nona tisaipeli kei ira na lewe ni Matanitu o Roma baleta o ira na kai Roma era dau vakasaurarataki ira na vakarau vakamatei ena kauveilatai me ra colata nodra kauveilatai se na kena kauvakababa ki na vanua era na laki vakamatei kina.6
Ena gauna sara sa Tucake tale kina na iVakabula sa qai dolavi na nodra vakasama na tisaipeli me ra kila na veika kece a volai me baleti Koya7 kei na veika ena namaki vei ira mai na gauna ko ya ka lako yani.8
Ena iwalewale vata oya, eda gadreva kece me da kila vakavinaka na ibalebale ni noda colata noda kauveilatai ka muri Koya. Eda vulica mai na ivolanikalou ni o ira era gadreva me ra colata nodra kauveilatai ka lomani Jisu Karisito ena dua na ivakarau me ra vakuwai ira kina mai na ka kecega e sega ni vakalou kei na gagadre kecega vakavuravura ka muria Nona ivakaro.9
Na noda guta me da biuta laivi na veika kece e veicalati kei na loma ni Kalou ka solia na veika kece e kerea me da solia ka segata me da muria na Nona ivakavuvuli ena vukea noda vosota na sala ni kosipeli i Jisu Karisito—ena gauna sara mada ga ni rarawa, malumalumu vakayalo, se na idre ni bula vakatamata kei na vakasama vakavuravura e veisaqasaqa kei na Nona ivakavuvuli.
Kena ivakaraitaki, o koya e se bera ni kunea e dua nona itokani tawamudu ka sa galili tu beka ka sega nona inuinui, se o koya sa veibiu ka nanuma ni sa vakanadakui ka guilecavi, au vakadeitaka vei kemuni ni da ciqoma nona veisureti na iVakabula me da colata noda kauveilatai ka muri Koya e kena ibalebale me da toso tikoga ena vakabauta ena nona sala na Turaga, ka dei toka ena ivakarau ni bula dokai, ka sega ni vakaitovo ena itovonibula vakavuravura ka na kauta tani na noda inuinui ena loloma ni Kalou.
Na ivakavuvuli vata oqo e yaga vei kemuni o ni veitaleitaki tiko vakamataqali vata ka vakila na yalolailai kei na lomaleqa. E rairai ena vuku ni ka oqo era sa nanuma tiko kina eso vei kemuni ni sa sega tale ni baleti kemuni na kosipeli i Jisu Karisito. Ke vakakina, au vinakata meu vakadeitaka vei kemuni ni dau tu ga na inuinui vua na Kalou na Tamada kei na Nona ituvatuva ni marau, vei Jisu Karisito kei na nona isoro ni veivakaduavatataki, kei na noda bulataka na nodrau ivakaro ni loloma. Ena Nona vuku, kaukauwa, lewa dodonu, kei na loloma cecere sa uasivi sara, ena vauci keda na Turaga me da Nona, me da kau mai kina ki na Nona iserau ka rawata na veivakabulai tawamudu, kevaka eda sa tudei ka sega ni yavalati rawa ena noda muria na ivakaro10 ka ia tikoga na cakacaka vinaka.11
Vei kemuni o ni vakayacora eso na ivalavala ca bibi, nomuni ciqoma na veisureti vata oqo e kena ibalebale, ena loma ni veika tale eso, mo ni vakayalomalumalumutaki kemuni vua na Kalou, ni veitalanoa kei ira na iliuliu ni Lotu e dodonu mo ni raica, ka mo ni veivutuni ka biuta sara na nomu ivalavala ca. Na iwalewale oqo ena vakalougatataki ira talega era valuta tiko na ivalavala eso ni veivakabobulataki dau veivakamalumalumutaki, oka kina na opiamu, waigaga, alakaolo, kei na iyaloyalo/ivola vakasisila. Na veikalawa oqo ena kauti iko voleka vua na iVakabula, o koya ena sereki iko mai na yalo luvuci, na rarawa, kei na bobula vakayalo kei na yago. Kena ikuri, o na gadreva tale beka ga mo vaqara na veitokoni ni nomu matavuvale, ira nomu itokani, kei ira na kenadau ni bula kei na veivakasalataki.
Yalovinaka ni kakua ni soro ni oti na druka veitaravi ka nanuma ni sa sega ni rawa mo ni biuta na ivalavala ca ka uabaleta na itovo veivakabobulataki. E sega ni rawa mo ni muduka nomuni tovolea ka qai tomana na bula malumalumu kei na ivalavala ca! Segata mo solia nomu vinaka duadua, ka vakaraitaka ena nomu ivalavala na gagadre mo vakasavasavataka na ka e loma, me vaka e vakavulica na iVakabula.12 Ena so na gauna e dau qai yaco mai na iwali ni dredre eso ni sa oti e vicavata na vula ni sasaga tikoga. Na yalayala ena iVola i Momani “ni da sa vakabulai ena loloma soliwale, ni sa oti sara na veika kece eda rawa ni cakava,”13 e yaga ena ituvaki kece ni bula oqo. Yalovinaka mo ni nanuma toka ni nona isolisoli ni loloma soliwale na iVakabula e sega ni yalani ga ena “ni sa oti” sara na veika eda rawa ni cakava. E rawa ni da ciqoma na Nona loloma soliwale ni se bera, ena gauna saraga, vakakina ni sa oti na gauna eda solia kina noda igu.”14
Au vakadinadinataka ni da tomana tikoga noda tovolea me da vakamalumalumutaka na ibolebole, ena vakalougatataki keda na Kalou ena isolisoli ni vakabauta me da vakabulai kei na cakacaka mana.15 Ena vakayacora vei keda o Koya na ka eda sega ni rawa ni cakava vakataki keda.
Kena ikuri, vei ira era yalorarawa, cudru, vakacalai, se vauci tu ena yaluma ni dua na ka o nanuma ni kemu na kena isamunidawa, mo colata nomu kauveilatai ka muria na iVakabula e kena ibalebale mo segata mo vakatikitikitaka na vakanananu oqori ka gole vua na Turaga me vagalalataki o Koya mai na ivakarau ni vakasama oqori ka vukei iko mo kunea na vakacegu. E ka ni rarawa, kevaka eda maroroya tu na vakanananu kei na yalo ca oqo, eda na rawa ni kunei keda ni da bula tu ka sega vei keda na veiuqeti ni Yalo ni Turaga. E sega ni rawa ni da veivutuni ena vukunae dua tale na tamata, ia eda rawa ni vosoti ira—ena noda sega ni via vesuki tu mai vei ira era a vakamavoataki keda.16
E vakavulica na ivolanikalou ni tiko e dua na sala me da dro kina mai na ituvaki vaqo—ena noda sureta na noda iVakabula me vakaisosomitaka na yaloda vatu ena yalo vou.17 Me vakavotukana oqo, e gadrevi me da lako vua na Turaga ena noda malumalumu, vakayalomalumalumutaki keda Vua,18 ka kerea na Nona veivuke kei na veivosoti,19 vakauasivi ena gauna bibi eda vakayagataka kina na sakaramede e vei-Sigatabu. Me da digitaka me da segata na Nona veivosoti kei na Nona veivuke ka cavuta na ikalawa bibi ka dredre ena noda vosoti ira era a vakamavoataki keda me rawa kina ni mamaca mai na noda mavoa. Au yalataka vei iko ni o vakayacora oqo, ena vakasinaiti na nomu veibogi ena yalovakacegu e yaco mai ni sa taudonu na vakasama vua na Turaga.
Ni tiko voli ena valeniveivesu mai Lipati ena 1839, a vola na Parofita o Josefa Simici e dua na ivola vei ira na lewe ni Lotu ka lewena na vei parofisai ena yaga sara ena veitutu ni bula oqo. E vola o koya, “Raica ena vakatakilai mai vei ira sa gumatua ni muria na kosipeli i Jisu Karisito na itikotiko vakaturaga, na veimatanitu, na matanitu vakatui, ko ira na turaga sa liu, kei ira na turaga kaukauwa.”20 O koya gona, o koya ena taura na yaca ni iVakabula, vakabauta na Nona yalayala ka vosota tikoga me yacova na ivakataotioti, ena vakabulai21 ka na tiko vata kei na Kalou ena bula marau tawamudu.22
Taciqu kei na ganequ, eda dau sotava taucoko na itutu ni bula ca ka vakavuna na yalorarawa, lomaleqa, inuinui ca, ka so na gauna eda dau malumalumu sara. Eso na mataqali yalo vaqo e dau vakavuna me da taroga na Turaga, “Na cava na vuna au sotava tiko kina na itutu ni bula oqo?” se “Cava beka e sega ni yaco kina na ka au namaka tiko? Niu sa cakava tiko na veika kece au rawa ni cakava meu colata noqu kauveilatai ka muria na iVakabula!”
Noqu itokani lomani, me da nanuma tiko ni noda colata noda kauveilatai e oka kina na yalomalumalumu ka vakabauta na Kalou kei na Nona vuku tawayalani. E dodonu me da vakadinadinataka ni kilai keda yadua tu o Koya kei na noda leqa. Sa yaga talega me da ciqoma ni nona gauna na Turaga e duatani mai na noda. Ena so na gauna eda vaqara e dua na veivakalougatataki ka biuta e dua na gauna me vakayacora kina na Turaga. E sega ni rawa ni da veivakaisini ena noda yalodina Vua ena noda lavaka e dua na gauna me saumi mai kina noda gagadre. Ni yaco oqo, eda sa tautauvata kina kei ira na Nifai dau vakatitiqa ni gauna makawa, ena nodra vakalialiai ira na wekadra ka kaya ni sa oti na gauna me yaco kina na veika a tukuna o Samuela na Lemanaiti, ka vakatubura na veilecayaki vei ira era a vakabauta.23 Ena gadrevi me da vakabauta na Turaga ena ivakarau me rawa kina ni da tu vakadua ka kila ni o Koya na Kalou, e kila na ka kecega, ka kilai keda yadua o Koya.24
A noqu madigi ena dua na gauna lekaleka sa oti meu qarava e dua na marama yada na yacana o Franca Calamassi, ka tauvi koya voli e dua na mate veivakamalumalumutaki. E imatai o Sister Calamassi ena nona matavuvale me lewena na Lotu vakalesui mai nei Jisu Karisito. E dina ni a sega ni papitaiso na watina, a vakadonuya me sota kei ira na daukaulotu ka dau lakova wasoma na soqoni vaka-Lotu. Ena ituvaki ni bula oqo, a yalodina tikoga o Sister Calamassi, ka susugi iratou cake na luvena e va ena kosipeli i Jisu Karisito. Ni oti e dua na yabaki ena nona takali na watina, a kauti iratou na luvena o Sister Calamassi ki na valetabu, ka ratou vakaitavi ena veicakacaka vakalotu ka ratou vauci vata vakamatavuvale. Na yalayala e salavata kei na veicakacaka vakalotu oqo e kauta mai vua na inuinui, na reki, kei na bulamarau ka vukea na nona tomana tiko nona bula.
Ni sa tekivu basika na imatai ni ivakatakilakila ni mate, a solia vua nona bisopi e dua na veivakalougatataki. Ena gauna oqori a tukuna vei nona bisopi ni sa vakarau tu me ciqoma na loma ni Turaga, ka vakaraitaka kina nona vakabauta me vakabulai vakakina nona vakabauta me vosota nona tauvimate ki na ivakataotioti.
Ena noqu veisiko, niu taura toka na ligai Sister Calamassi ka raica na yaloka ni matana, au raica e dua na iserau vakaagilosi—ka vakaraitaka na nona yalodei ena ituvatuva ni Kalou kei na rarama uasivi ni vakanuinui ena loloma kei na ituvatuva nei Tamada ena vukuna.25 Au vakaila na nona gagadre tudei me vosota ena nona vakabauta ki na ivakataotioti ena nona colata nona kauveilatai, dina ga ni bolei tu. Na nona bula na marama oqo sa ivakadinadina kei Karisito, na itukutuku ni nona vakabauta kei na yalodina Vua.
Taciqu kei na ganequ, au vinakata meu vakadinadinataka vei kemuni ni noda colata noda kauveilatai ka muria na iVakabula e gadreva vei keda me da muria Nona ivakaraitaki ka segata me da vakataki Koya,26 sotava ena yalovosota na veituvaki ni bula, cakitaka ka beca na gagadre vakayago ni tamata, ka waraka na Turaga. E vola vakaoqo na Daunisame:
“Mo waraki Jiova: gugumatua, ena qai vakataudeitaka na yalomu ko koya: Io, mo waraki Jiova ga.”27
“A nodai vukevuke ka nodai sasabai ko koya.”28
Au vakadinadinataka vei kemuni ni da muria na we ni yavana na noda iVakavuvuli ka waraki Koya ena vakabulai keda, ena kauta mai na vakacegu ki yaloda me rawarawa ka mamada kina noda icolacola.29 Na veika oqo au vakadinadinataka ena yaca tabu i Jisu Karisito, emeni.