“Au Gadreva Moni Nanuma,” Liaona, Sepi. 2023.
“Au Gadreva Moni Nanuma”
Mosaia 5:12
Sa soli tu vei keda yadua na veivakananumi vakatamata yadua me baleti Karisito. Rai kina ka dau nanumi Koya.
Tiki ni taba mai na Christ and the Rich Young Ruler [O Karisito kei na Cauravou Vutuniyau], mai vei Heinrich Hofmann
Me tiki ni noda bula vakayago, o keda taucoko eda a tarai sega walega ena ilati ni guiguileca ia ena ituvaki talega ni guiguileca. Na ilati ni guiguileca e vakavuna meda guilecava na iyaloyalo eso kei na dina eso eda a kila ena noda bula taumada. Na keda ituvaki ni guiguileca e muataki keda meda guilecava ka gole tani mai na dina eda sa vulica se mai vulica tale ena bula oqo. Vakavo ga keda ulabaleta na noda ituvaki lutu ni guiguileca, ena yaco meda matau ni “totolo ni kitaka na ca ka berabera ni nanuma na Turaga na [noda] Kalou” (1 Nifai 17:45).
iVakananumi kei Karisito
Ena ivakaro kece e solia o Koya, e yalataka na Kalou me “vakarautaka rawa mada na sala vei [keda] meda rawata kina na ka sa vakarota vei [keda] ko Koya” (1 Nifai 3:7). Me rawa nida talairawarawa kina ki na Nona ivakaro me da nanuma, ni sa vakarautaka tu na Turaga na ivakananumi.
Sa dina sara, ni veika kece sa buli me vakadinadinataka ka vakananumi keda vei Karisito (raica na Mosese 6:63; raica talega na Alama 30:44). E kena inaki, me kena ivakaraitaki, ni da dau nanumi Koya ena “veikauloa [nida] curuma yani, veimanumanu sere mai vei au.”1 Na vatu e rawa sara mada ga ni qoqolou mai me ivakadinadina ka vakananumi keda vei Jisu (raica na Luke 19:40). Na vuravura taucoko, e vakadinadinataki Karisito ena kena totoka mai na irorogo kei na irairai e solia tu ka vakarautaka tu na ivakananumi totoka kei koya na Dauniveibuli.
Na veivakananumi eso ka ra vakaraitaka tu na veika buli kece sara era tokoni mai na veivakananumi matau eda kunea ena veicakacaka tabu vakalotu. A vakatavulica o Apinatai ni a soli vei ira na Isireli ena gauna makawa na cakacaka vakalotu bibi me vakayacori me rawa kina “me ra nanuma tiko kina na Kalou kei na nodra itavi vua” (Mosaia 13:30). O ira na parofita ni gauna oqo era sa vakatavulica na ka vataga oya. A cauraka o Peresitedi Spencer W. Kimball (1895–1985), “Au vakabauta ni na sega ni dua na vukitani, ena sega na basu lawa, kevaka era nanuma tiko na tamata, nanuma vakaidina, na veika era a veiyalayalatitaka ena bati ni wai se ena teveli ni sakaramede kei na loma ni valetabu.2
Na Veisorovaki i Karisito e kovuta na vuravura kei na tamata yadua. Sa vakakina na Nona ivakananumi. O koya gona, me ikuri ni cakacaka vakalotu ka soli vakatautauvata ki na tamata kecega, e solia vei keda o Koya na veivakananumi duidui ka vakayadua baleti Koya. Me kena ivakaraitaki, na qele se soso e sega ni rawa ni vakavuna na nodra nanumi Jisu e vuqa na tamata se luluvu na yalodra ena vakavinavinaka Vua. Ia na tamata ka a rai rawa tale ni a boroya ko Jisu na matana ena qele e rairai ena dau nanumi Jisu ena loloma ena veigauna kece e dau raica kina na qele—se soso! (raica na Joni 9:6–7). Se me rawa talega vei Neamani me raica edua na uciwai, vakauasivi na Joritani, me sega ni nanuma na Turaga ka vakabulai koya e kea (raica na 2 Tui 5:1–15). Sa soli vei keda yadua e dua se sivia na ivakananumi vakatamata yadua me baleti Karisito. Rai kina ka dau nanumi Koya.
Vakadinadinataki Karisito
Na ivolatukutuku kei na itukutuku makawa era sa ikuri ni veika sa vakavuna na Turaga mera vakarautaki me vukei keda meda talairawarawa ki na Nona ivakaro meda dau nanuma. Na ivolanikalou—na itukutuku ni cakacaka ni Kalou vei ira na Luvena—edau tukuni kina vakawasoma na wasei ni ivakadinadina, se “vakadinadinataki,” Koya (raica na 2 Korinica 8:3; 1 Joni 5:7; 1 Nifai 10:10; 12:7; Vunau kei na Veiyalayalati 109:31; 112:4).
Na ivolatukutuku tabu, oka kina na ivolaniveisiga yadua, ena vukei keda meda ivakadinadina. Na gauna bibi vata kei na Yalotabu sa dua na isolisoli ka da vakabauta, ena gauna oya, ni da na sega vakadua ni guilecava. Ia na keda ituvaki ni guiguileca e vakavuna na bulabula ni veika totoka eda sota kaya me seyavu vata kei gauna. E dua na itukutuku volai ena ivolaniveisiga, dua na itaba, se ivolatukutuku e rawa ni vukei keda sega walega meda vakananuma na veigauna totoka ia me kauta lesu tale mai na ivakarau ni yalo kei na Yalo eda a vakila kina. E sega ni kurabuitaki, kina, ni imatai ni ivakaro ni oti na tauyavutaki ni Lotu ena itabagauna oqo oya, “Me dua na ivolatukutuku mo dou maroroya tiko” (Vunau kei na Veiyalayalati 21:1). Na itukutuku ka maroroi vakavinaka ena vakarabailevutaka na noda nanuma ka na rawa ni tukuna vei keda na noda cala ka kauti keda vua na Kalou (raica na Alama 37:8).
Me kena itinitini, eda sa rawa ni vakadinadinataka na dina baleta ni da sa ciqoma e dua na kena ivakadinadina mai vua na Yalo Tabu, o koya “na itukutuku kei lomalagi” (Mosese 6:61). Ena itavi oqo, na Yalo Tabu e vola na dina ena “dela ni [yaloda] sa malumu” (2 Korinica 3:3). E vukei keda meda nanumi Karisito kei na veika kece sa vakavulica vei keda o Koya (raica na Joni 14:26).
Na isema ena kedratou maliwa o Jisu, ivolatukutuku, na Yalo Tabu, kei na kena nanumi sa vakaraitaki tiko ena Moronai 10:3–5. Sa yalataki vei keda ni kevaka eda wilika na iVola i Momani, e dua na itukutuku tabu, ena yalo ni vakananuma ka kerea vua na Kalou ena yaca i Karisito ena yalodina, ena lomamudou taucoko kei na vakabauta na Karisito, na Yalo Tabu ena vakatakila vei keda na dina ni ivolatukutuku. Ka kevaka e dina na itukutuku vakatabakidua oqori, sa qai Karisito ko Jisu.
Alma Arise [Alama Tucake], mai vei Walter Rane
Mo Nanuma mo Na Vueti Kina
Na nanumi Jisu e veimuataki ki na vueti kei na vakabulai. Vakasamataka na itavi a vakayacora na nanuma ena nona vakabulai o Alama gone. Ena gauna a rairai kina vei Alama na agilosi, a solia o koya na ivakaro vei Alama me “kakua tale ni segata mo vakacacana na lotu.” Ia ni se bera mada ga ni soli na ivakaro oya, a tukuna na agilosi, “Vakananuma na nodra vesuki na nomu qase … ia mo nanuma talega na veika lelevu sa kitaka vei ira ko [Karisito]; ni ra a vakabobulataki, ka sa … vueti ira mai” (Mosaia 27:16; vakaikuritaki).
Na nona ivakaro na agilosi me vakananuma e sega walega ni dua na idusidusi vuku me vakayagataki raraba. Vei Alama, e a dua na idusi digitaki, idusi ni loloma, ena sala me na vakabulai kina mai na voleka-ni-mate ka vakarau me sotava.
Ni oti e ruasagavulu na yabaki, a wasea o Alama vei na luvena o Ilamani, ena kena matailalai sara, na veika a lako curuma ena nona davo tu ka sega ni yavala se vosa rawa me tolu na siga, “ka qai veivutuni ni sa voleka sara na mate” (Mosaia 27:28). Ni sa biubiu na agilosi, o Alama a nanuma, vakaidina; ia na ka ga a nanuma rawa o koya sai koya nona ivalavala ca.
“Ia a sa kuretaki au na rarawa tawamudu,” a nanuma lesu o Alama. “… Io au a nanuma mai na noqu ivalavala ca kei na noqu caka cala kecega, o koya au sa vakararawataki kina ena mosi kei eli” (Alama 36:12–13). Na vakasama ni tucake e mata ni Kalou a vakasinaiti Alama ena “rere e sega ni vakamacalataki rawa” ka nanuma me drotaka, sega walega me mate ia me “yali yani vakadua na yaloqu kei na yagoqu” (Alama 36:14–15).
Eke sa dodonu meda tu vakadua ka kila: ni o Alama a sega walega ni sauma tiko eso na itotogi rerevaki me tolu-na-siga ka sa lewai oti tu mai me isau dodonu ni nona ivalavala ca. Sega, a tiko o koya ena itekivu—ni imatai ni tolu na siga—ni sa “vakavolivoliti [koya] na sinucodo tawavakaiyalayala ni mate” (Alama 36:18; vakamatatataki).
Io, e rawa me a tikoga ena itutu ca sara oqo me sivia e tolu na siga—tawamacala—ke a sega na nona nanuma o koya, ena dua na sala, ena dua na vanua, ni o tamana a parofisaitaka “me baleta na nona lako mai e dua ka yacana ko Jisu Karisito, edua na luve ni Kalou, me mai sorovaka na ivalavala ca ni vuravura.” Qai kaya o koya:
“Ia ni’u sa nanuma rawa na ka oqo, au sa tagi e yaloqu: Oi kemuni Jisu, na Luve ni Kalou, ni yalololoma vei au, koi au ka’u sa tu ena ka sa gaga sara ni yaluma, ka sa vakavolivoliti au na sinucodo tawavakaiyalayala ni mate.
“Ia oqo, raica, ni’u sa vakasamataka na ka oqo, au sa sega ni nanuma tale na noqu mosi; io, sa oti vakadua na noqu cukiraka na noqu vakasama baleta na noqu ivalavala ca”.(Alama 36:17–19).
A muria o Alama na ivakaro ni agilosi me nanuma. E a nanumi Jisu. Me vaka ga na nona sereki ira na tamai Alama ko Jisu mai na nodra tiko vakavesu, a sereki Alama vakakina.
Sa dua dina na loloma cecere kei na veisereki cecere! Sa dua dina na veisau veivakurabuitaki ni yalo kei na vakasama! O Alama, ka a vakasamataka taumada me drotaka na iserau ni Kalou ena nona vaka yali vakadua, sa raica oqo na Kalou kei ira na Nona agilosi yalosavasava ka “sa diva me bau tiko talega kina” (Alama 36:22).
Na veisau veivakurabuitaki oqo a yaco mai na dua na veivakananumi rawarawa. Na veika a sotava o Alama e solia na ibalebale dina ni iotioti ni ivunau nei Penijamini na Tui: “Ia oqo, Oi kemuni na tamata, mo ni dau nanuma, mo ni kakua kina ni rusa” (Mosaia 4:30).
E Nanumi Keda O Koya
Ni da sasaga meda dau nanumi Jisu tikoga, sa ka bibi meda nanuma tiko ni dau nanumi keda tu ga o Koya. E sa ceuti keda tu o Koya ena qeteqete ni Ligana (raica na Aisea 49:16). Vakasamataka mada oya—na yalovinaka i Jisu ena sega, sega ni rawa, me guilecavi keda, ia o Koya a lomasoli me guilecava vakarawarawa na noda ivalavala ca ka a vakamavoataki kina o Koya.
Oqori e yaga meda nanuma tiko.