“Ni Oti Na Veika Rarawa: Taraicake ni Bula Qaqaco ka Ciqoma na Veivakabulai,” Liaona, Sepi. 2023.

Ni Oti na Veika Rarawa: Tarai Cake ni Bula Qaqaco ka Ciqoma na Veivakabulai

Mai vei iratou na Vakailesilesi ni Veiqaravi ni Matavuvale

Ena yaco mai na veivakabulai ni da vakasaqara na veivuke ni iVakabula ka tara cake na bula rawati koya vakayalo.

ivakatakarakara loaloa ka vulavula ni vunikau ka toka e delana edua na iwirini drokadroka

E vuqa na tamata era na sotava e dua na ka rarawa ena nodra bula. Eda sa raica oti oqo ena noda dui bula yadudua kei na bula vakacakacaka. Na cava e vakavuna na veika rarawa? E dua na ka dredre e sotavi me vaka na vakacalaka e gaunisala, vakayali na cakacaka, ivalu, itovo kaukauwa ni veiyacovi, veivaqaseni kaukauwa, mate ni dua na daulomani, kei na vuqa tale.

E mosimosi na veika rarawa, ka so na gauna o na vakila beka nio na sega ni kunea na veivakacegui. Ia sa ka bibi me da kila ni mosi e rawa ni seyavu, ka o na kunea tale na vakacegu nio vakararavi vua na Tamamu Vakalomalagi kei na nomu iVakabula, o Jisu Karisito.

Na Tamada Vakalomalagi e vakatara meda sotava na dredre. Kevaka mada ga e sega ni lesia o Koya, vakavurea, se tokona na veika sotavi vakaoqo, sa rawa vei Koya me vukea “me vinaka … vei [keda] na veika kece” kevaka eda vakararavi Vua (Vunau kei na Veiyalayalati 90:24; raica talega na 2 Nifai 32:9).

Keitou kila ni noda gole vua na Tamada Vakalomalagi kei na iVakabula meda tokoni e ka bibi ena cakacaka ni veivakabulai. Na Nodrau vakacegu e vakabula na lomada kei na yaloda. Keitou kila ni ena Nodrau loloma kei na yalololoma, e rawa nio kunea na kaukauwa mo vakabulai kina. Keitou sa kunea talega eso na iwalewale ka na rawa kina vei kemuni mo ni vakayagataka na nomuni igu yadua ka toso yani ki na veivakabulai.

Na tamata kece e duidui na ivakarau ni nodra sotava na veika rarawa kece. Oqo na ka dina, eso era na vakila beka edua na ka sotavi me veivakararawataki, ka so era na vakila ga na logaloga ca. Ena vuku ni ka oqo, nanuma mo kakua ni vakatauvatana na veika o sotava kei na nodra na tani se vakayagataka na veika o sotava me ivakarau tudei.

Sotava na Veika e Yaco ena sala Duidui

Erau a lako vata tiko o Sam kei Lucy ena dua na ilakolako, ka mani moce na draiva ni motoka erau a vodo tiko kina ka ceba tani mai gaunisala. Oqo a vakavuna me tavuki vakavica vata na nodratou motoka. A sega ni mavoa levu sara o Sam ka taumada a vaka me sega ni okata me dua na ka levu na ka a yaco. A tiko e kea o koya me vakacegui Lucy, me ologi na ligana ramusu ena palasita.

Ni oti e vica na macawa, ni yaco mai na madigi vei Sam me veilakoyaki tale, a vakila o koya e dua na lomataqaya ni vakasamataka walega na dede ni gauna e gaunisala.

A sotava tiko o Sam na revurevu ca vakayalo mai na dua na ka rarawa a sotava. A lomalomarua o koya me vosa vua e dua baleta na ka oqo. Ia ni vosa vei Lucy, a qai kila o koya ni sa sotava oti o koya e dua na vakacalaka ni coqa mai liu ka kila na veika e vakila tiko. Erau veivosakitaka na veika a vulica o Lucy mai na veika a sotava taumada ena nona cakacakataka na nona vakabauti Jisu Karisito, masulaka na veidusimaki, ka kunea na vinaka mai na veivakasalataki ena gauna a sotava kina na dredre.

iNuinui kei na Veivakabulai mai vei Jisu Karisito

Se cava ga na noda veika rarawa, na veivakabulai e rawa ni yaco mai vua na iVakabula o Jisu Karisito. Baleta na Veisorovaki tawayalani ni iVakabula kei na Nona yalololoma kei na loloma veivueti, sa rawa kina Vua me vakabula na mavoa kece e sotavi ena bula oqo, se na veivakabulai oqori e yaco mai ena bula oqo se ena kena e tarava. Ena so na gauna e dau balavu cake mai na ka eda namaka se vinakata vei keda—ena veitokoni vakalou sara mada ga ni iVakabula. Ia sa rawa vei Koya me vakabulai keda (raica na 3 Nifai 17:7).

O Elder Dieter F. Uchtdorf ena Kuoramu ni Apositolo Le Tinikarua e vakavulica: “Na rarama ni Kalou e ka dina. Sa vakarautaki tu me noda! E solia na bula ki na veika kecega. E tiko kina na kaukauwa ka rawa ni vakamalumalumutaka na mosi ni mavoa bibi duadua.”¹

E sega ni dua e kila vinaka na noda rarawa me vakataka na Tamada Vakalomalagi kei na iVakabula. Na Turaga “sa lako sobu mai ki ra sara, a sa kila na ka kecega ko koya, io sai koya ga sa curuma na ka kecega” (Vunau kei na Veiyalayalati 88:6). O Sister Amy A. Wright, iMatai ni Daunivakasala ena Mataveiliutaki Raraba ni Lalai, e vakavulica:

“Kemuni noqu itokani lomani, e dui tu na veika e noda bula ka sa kavoro tu ka gadrevi me botani, vakavinakataki se vakabulai. Ni da gole vua na iVakabula, ni da vakataudonutaka na yaloda kei na noda vakasama Vua, ni da veivutuni, ena lako mai ko Koya vei keda ka ‘kauta lako e tabana na veivakabulai,’ [2 Nifai 25:13], mokoti keda e Ligana ena yalololoma, ka kaya, ‘Kua ni leqa. … E rawa ni daru vakavinakataka vata na ka oqo!’

“Au vakadinadinataka vei kemuni ni sega ni dua na ka ena nomu bula e kavoro tu e rawa ni uabaleta na kaukauwa ni liga maqosa, dauveisereki i Jisu Karisito.”²

Na ivakaraitaki ni veivakabulai kei na sala ni veivakabulai ena kunei ena ivolanikalou—kei na nodra bula na noda matavuvale, itokani, kei na qase e liu. Na vei sala cava soti era a vaqaqacotaki kina na nomu qase e liu?³

Na Keda iVakatakilakila Dina

Ni yabaki 13 o Julio, e a veiyacovi vakatawadodonu kei koya o nona momo. Ni toso na gauna, sa tekivu me ca mai nona veimaliwai kei na nona matavuvale ka mani vakatikitikitaki koya tani. Ena so na gauna, e a bula tiko me vaka ga ni sega ni dua na ka a yaco, ia e dau vakavuqa me luvuci ena yalo rarawa. Sa dau vakatulewataka vakavinaka tu ga na bula—me vaka na nona dau vakila na marau levu, ena sucu ni luvena tagane. E vakila talega na kavoro. O luvena tagane sa yacova tiko yani na yabaki vata ga a vakacacani kina o Julio, ia ni vakasamataka tiko o Julio na veika e rawa ni sotava na luvena tagane, e veimulomulo tiko na nona vakanananu kei na veika e vakila me baleta na nona yaga-vakaikoya kei na nona ivakatakilakila tawamudu.

E dina ni veika rarawa e tiki ni veika eda sotava ena bula oqo, ia e sega ni noda ivakatakilakila tawamudu. Na noda ivakatakilakila tawamudu sai koya ni da sa luvena na Kalou. A vakatavulica o Peresitedi Russell M. Nelson:

“Ocei O Iko?

“Me imatai ka liu duadua, o iko na luve ni Kalou.

“iKarua, nio lewe ni Lotu, o sa dua na gone ni veiyalayalati. Ka ikatolu, ko sa dua na tisaipeli i Jisu Karisito.”⁴

Me kena ikuri, na veika rarawa e sega vakadua ni ivakaraitaki ni keda yaga se na noda bula kilikili. E vakamatatataka o Sisita Joy D. Jones, na Peresitedi Raraba ni Lalai e liu, na ivakavuvuli e rua oqo ena nona vakavulica:

“Na keda yaga vakayalo e kena ibalebale meda vakamareqeti keda me vaka e cakava vei keda na Tamada Vakalomalagi. …

“… Kilikili e rawati ena vuku ni talairawarawa. Kevaka eda caka cala, eda sa kilikili ga vakalailai, ia eda sega ni tawayaga.”⁵

Na veivakacacani a yaco vei Julio mai vua na nona momo a sega ni veisautaka na yaga kei na bula kilikili nei Julio. E sega ni ivalavala ca o koya ia a vakayacori vua na ivalavala ca. Ena so na gauna e rawa ni dredre mo nanuma tiko na kemu yaga kei na nomu bula kilikili ni o sa vakacacani oti. Nanuma tiko, o sega ni ivalavala ca, e se sega ni vakalailaitaki na kemu yaga, ka o kilikili mo lakova tiko na salatu ni veiyalayalati.

Ni tekivu me vakararavi vua na Turaga o Julio, a vukei Julio o Koya me kila ni veika e sotavi vakayago e sega ni veisautaka na loloma e tu vei Tamada mai Lomalagi me baleti keda. Sa vulica tiko oqo o koya me kila ni dina ni a yaco na veika rerevaki, era sega ni veisautaka na kena yaga bibi, ivakatakilakila tawamudu, se bula kilikili.

Bularawati Koya Vakayalo

Na vakatorocaketaki ni bula rawati koya vakayalo ena vukei iko mo vakayagataka na nomu ivurevure bulabula mo walia rawa kina na bolebole kei na ituvaki dredre vakayalo. E rawa nio taracake na bula qaqaco, na kaukauwa mo moici iko kina veivakatovolei ka vakatulewataka—oka kina na veika rarawa.

Na bula qaqaco e oka kina na vakasaqarai ni veitokoni kei na veidusimaki mai vua na Tamada Vakalomalagi kei Jisu Karisito, veiqaravi vei ira na tani, ka qaravi mai vei ira na tani kevaka e gadrevi ka veiganiti.

Na vei cakacaka ka koto era, ka vakaturi mai vei ira na daunivakasala kenadau, ena vukei iko mo tara cake na bula qaqaco:

Taraicake ni veiwekani kei ira na tani
Vakatorocaketaki ni bula vinaka vakayago
Vakasaqarai na inaki ni bula
Teivaki ni vakanananu bulabula
Vakasaqara na veivuke ni o gadreva⁶

1. Sema vei ira na Tani

Na veimaliwai bulabula e vakavuqa me dau vakavurea na veivakabulai. Na isema vei ira era vaqaqacotaki iko ka vakayaloqaqataki iko mo gole vua na iVakabula kei na Tamada Vakalomalagi ena rawa ni kauta mai na veisau o gadreva mo vakabulai vakataucoko.

A dolele yani o Sam vei Lucy, ka wasea na nona rere kei na mosi. Na veiwekani oqo a vukei koya me kilai koya ka qaqaco vakalevu cake. A vukei koya me raica na sala eso me vakabulai kina na lomana kei na yalona.

Navuca mo tuva na takete mo tara cake e dua na isema kaukauwa cake kei ira tale eso o nuitaka. Na veiqaravi e dua na sala eda sema kina kei ira na tani ena Lotu.

2. Qarauna na Bula Vinaka Vakayago

Na veika rarawa e sega walega ni vakilai e lomada ia vakatalega kina e yagoda. Eda na rairai vakila na dadaga sivia, tavatukituki ni uto, mosi ni ulu, se leqa ni mosi kei na vakilai ni mulo ni kete. Na veika e vakaraitaka mai na yago oqo era tiko me tukuna vei keda ni dua na ka e leqa ka na gadrevi meda dikeva na ituvaki ni noda bula. Me vaka ga noda rawa ni cakava na veika me qarauni kina na bulabula ni lomada, e rawa talega ni da vakasamataka na sala eso me da qarauni keda kina vakayago ni oti na veika rarawa.

iMatai, mo kila na ivakatakilakila vakayago o sotava tiko. Qai tovolea mo vakamalumutaka na yagomu ena nomu vakanamata ki na nomu icegu ka cegu vakamalua. Tovolea mo kidava na veika o vakila ni totolo ka veilutuyaki na nomu icegu ni vakatauvatani kei na gauna e malua ka tau vinaka tu kina.

Ena so na gauna na veika rarawa e dau vakavuna e dua na mavoa ka yalani keda, o koya gona mo cakava na ka e dodonu ki yagomu. Ia na yavavala, vakauasivi na vakaukauwa yago, ena veivuke. Eso era taleitaka me ra taubale se cici, ka so era raica rawa ni veivuke vakalevu cake me ra solia na nodra igu ena dua na cakacaka.

Nanuma na Vosa ni Vuku (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 89). Na sagai ni kena ubi na mosi ena itovo sega ni veivukei se ena veiwainimate eso e vaka ga ni “biu e dua na ivadreti ena dua na mavoa bibi.”⁷ Vukea na yagomu me vakatulewataka vakai koya na lomaocaoca kei na mosi mai na kena ubi ga.

3. Vaqara na iNaki kei na iBalebale

Sa noda inaki levu ni bula meda vakavakarau ka laki bula vata tale kei na Tamada Vakalomalagi (raica na Alama 12:24). Na veika rarawa e rawa ni vakabutotaka na inaki oqo ka tarovi keda mai na noda raica se o cei o keda. Na kunei ni dua na inaki vakatabakidua ena noda cakacaka e veisiga ena rawa ni vukei keda meda toso i liu ka nanuma kina na inaki bibi ni noda bula. Sa tekivu me toso i liu o Julio ka kunea na inaki ni veika e cakava e veisiga ka qai kidava ni vinakata o koya me vukei luvena tagane.

Na kunei ni ibalebale ni veika rarawa e rawa ni vukei keda me da raica e dua na sala i liu, ka da kila ni veika eda sotava e vakarautaka vei keda na madigi eso me da tubu ka yaco me vakataki Karisito vakalevu cake. Me kena ivakaraitaki, e rawarawa cake meda yalololoma kina nona leqa e dua nida sa sotava oti vakaikeda na veika dredre.

Sa kunei ena vakadidike ni oti na veika rarawa, era dau sotava na tamata na veika e vakatokai me “tubu-ni-oti na veika dredre.” Na tubu-ni-oti na veika dredre e vakaraitaki mai vua e dua na tamata e kunea vakalevu cake na kaukauwa ni oti nona sotava e dua na dredre, me vakataka na vinaka cake ni veimaliwai, vakavinavinakataki vakalevu cake ni bula se so na ivakarau ni bula, se dua na kila levu cake me baleta na veika e rawa ni rawati ena bula. Ni sotavi oti e dua na ka rarawa, kila na sala eso o sa tubu se rawa ni tubu kina ena vuku ni ka a sotavi mai na vakanamata ki na ka dredre a yaco.

4. Teivaka na Vakanananu Bulabula

Na sotavi ni dua na ka rarawa e rawa ni vakayacoka kina sala eda nanumi keda kina kei na vuravura e wavoliti keda tu. Ni oti na noda sotava na veika rarawa, ena rairai tiko vei keda na vei vakanananu ca. Na veivakanananu me vaka na “Au malumalumu,” “E sega ni lomani au na Tamada Vakalomalagi,” kei na “E sega na kequ yaga” ena vakamalumalumutaka na noda rawata na bula qaqaco. Na veivakanananu oqo ena vakayarayarataka vakawasoma na veika eda vakila (raica na Vosa Vakaibalebale 23:7; Vunau kei na Veiyalayalati 6:36).

Ni o sa raica rawa na nomu vakanananu ca, vakasamataka eso na vakasama bulabula, ka dina me vakaisosomitaka ka volai ira. Vakananumi iko ena veivakanananu bulabula oqo ni o vakila na veivakanananu ca ena nomu vakasama.

Mo vulica eso tale na ka me baleta na ivakarau ni kena caka oqo, railesuva na wase 2 ni Kunea na Kaukauwa vua na Turaga: Bulabula ni Lomada (2021).

E rawa talega nio masu, volavola, ka vakanananu vakatitobu ena ivolanikalou se dua na vosa ni koniferedi raraba (raica na Josua 1:8), se so tale na ivakarau ni vakanananu vakatitobu.

5. Dolele Yani mo Tokoni

Ena so na gauna, ena ganita mo vaqara na veivuke ka levu cake mai na nomu ivurevure. A vakasaqara na veivuke o Lucy, ka rawa kina vua me vukei Sam. Vakasamataki ira na tamata—me vakataki ira na lewe ni matavuvale, itokani, kei ira na iliuliu ni tabanalevu—era rawa ni veivuke. Na veivakabulai mai na veika rarawa e dua vei ira na gauna o na gadreva beka mo vakayagataka kina na ivurevure taucoko e vakarautaki tu ki na nomu bula.

Na iVoladusidusi Raraba e vakarautaka na veidusimaki ena gauna e veiganiti kina me vakasaqarai na veitokoni mai vei ira na daunivakasala saumi.⁸

Ena dredre me da kakua ni vakanamata ki na veika rarawa a sotavi, ia nida muria na ivakasala ni parofita me da cobara dei na noda vakanamata vua na iVakabula kei na Nona kosipeli, “ena dro na noda vakatitiqa kei na rere.”⁹ Nanuma tiko, o iko e dua na luvena tagane se yalewa na Tamada Vakalomalagi dauloloma. Ni o vakanamata ena nomu toro voleka Vua ka vakayagataka na ivurevure yaga sa vakarautaki tu vei iko, na Turaga e rawa ni vukea e dua na ka rarawa o sotava mo vinaka cake kina.