“Unsa ang Buot Ipasabot ug ang Dili Buot Ipasabot sa Pagpasaylo,” Liahona, Okt. 2023.
Unsa ang Buot Ipasabot ug ang Dili Buot Ipasabot sa Pagpasaylo
Ang pagpasaylo sa atong kaugalingon ug sa uban usa ka balaan nga gasa nga makahatag kanato og kalinaw sa kahiladman ug makapaduol kanato ngadto sa atong Manluluwas.
Isip usa ka psychotherapist, naningkamot ko og tabang sa daghang indibidwal samtang sila nakigbisog sa makalibog nga mga kahimtang ug mga isyu sa kinabuhi, lakip ang pagpasaylo. Sila nangandoy alang sa kapasayloan gikan sa uban, gikan sa katilingban, gikan sa balaod, o gikan sa ilang kaugalingon. Apan subo lang, ang kapasayloan ingon og lisod makab-ot, ug adunay mga higayon nga ang pagtinguha niini makaugtas, makapaguol, ug gani makapataranta. Ngano man?
Kini tinuod gayod nga malisod ang tahas sa pagpasaylo sa kaugalingon ug sa uban. Kini kasagaran mosangpot sa kahigawad, nga makapahimo kini nga lisod sa pagpaminaw o pagbati sa tingog sa Espiritu Santo tungod kay kita napuno sa mabalak-on nga mga hunahuna. Ang Espiritu “malumo nga mohapuhap nga kon ang atong hunahuna puno mahimo nga dili gayod nato kini mabati.”1
Ang pagtuon ug pagpamalandong sa mga kasulatan ug mga pagtulon-an sa mga propeta sa ulahing mga adlaw mopadayag kon unsaon ninyo pagkahibalo ug pagbati sa kamahinungdanon sa pagpasaylo—ug unsa ang dili pagpasaylo. Sa higayon nga kamo makat-on niini nga mga konsepto, kamo magsugod sa pagkaamgo kon sa unsang paagi ang pagbuhi sa kayugot mahimong dakong pagkaayo, makadala og kalinaw ngadto sa inyong magul-anon nga kasingkasing.2
Si Presidente James E. Faust (1920–2007), kinsa miserbisyo isip Ikaduhang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, miingon, “Kon kita makapasaylo diha sa atong mga kasingkasing alang niadtong nakamugna og kasakit ug kadaot, kita mosaka ngadto sa mas taas nga ang-ang sa pagtamod sa kaugalingon ug pagkatawo.”3
Joseph Smith ug William W. Phelps, pinaagi ni Robert Anderson Mckay
Ang Pagpasaylo Niadtong Nakapasakit Kanato
Sa unang katuigan sa Simbahan, si William W. Phelps usa ka lig-on nga tigsuporta ni Joseph Smith. Siya mao ang usa sa unang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga gipadala ngadto sa Jackson County, Missouri, diin ang Ginoo mitawag kaniya isip usa ka magtatambag diha sa kapangulohan didto.
Apan sa dihang si Brother Phelps misugod sa pagkahisalaag, ang iyang pamatasan nahimong seryoso kaayo nga ang Ginoo mipadayag ngadto ni Joseph Smith nga kon si Brother Phelps dili maghinulsol, siya mahimong “papahawaon gikan sa” iyang dapit.4 Wala siya maghinulsol ug gipahimulag niadtong Marso 10, 1838.
Bisan og si William gibunyagan pag-usab, ang iyang mga problema sa Simbahan ug sa mga lider sa Simbahan mipadayon. Niadtong Oktubre 1838, siya mipamatuod batok sa Propeta ug sa ubang mga lider sa Simbahan. Kini misangpot ngadto sa pagkabilanggo ni Joseph Smith niadtong Nobyembre 1838.
Sa misunod nga lima ka bulan, ang Propeta napriso didto sa duha ka prisohan sa Missouri, lakip sa Liberty Jail.
Pagka-1840, si William W. Phelps nakasinati og lawom nga pagka-usab sa kasingkasing ug misulat sa Propeta nangaliyupo alang sa kapasayloan. Ang sulat nga gisulat ni Joseph agig tubag gitapos gamit ang sunod sunod nga gitagik nga linya sa parapo:
“‘Dali na, minahal nga igsoon, kay ang gubat miagi na,
Kay ang managhigala sa sinugdanan, managhigala na usab sa kataposan’”5
Si Joseph gawasnon nga mipasaylo ni Brother Phelps ug mihangop kaniya balik ngadto sa hingpit nga panagdait.
Paglabay sa upat ka tuig, sa dihang nasayran ni Brother Phelps nga si Joseph ug si Hyrum gipatay sa mga manggugubot, siya nahugno. Ang pagpasaylo ni Joseph kang Brother Phelps mahimong nakapadasig kaniya samtang iyang gisulat ang matahom ug makapatandog nga mga pulong ngadto sa himno “Pagdayeg sa Tawo [Praise to the Man].”6
Unsa ang Dili Kinahanglanon sa Pagpasaylo
Aron mas masabtan kon unsay buot ipasabot sa pagpasaylo sa uban, mahimong makatabang ang pagsabot kon unsay dili buot ipasabot sa pagpasaylo.
Una, kamo dili kinahanglan nga mosalig sa gipasaylo nga partido sa higayon nga ang proseso sa kapasayloan nakompleto na. Pananglitan, ingnon lang nato nga ikaw adunay usa ka paresan sa nindot nga sapatos pangdagan nga akong gikaibgan kaayo nga ako kining gikawat gikan nimo. Paglabay sa mubo nga panahon mibati ko nga sad-an sa pagpangawat, busa akong giuli ang sapatos diha kanimo, nangaliyupo alang sa kapasayloan. Ikaw mihatag og mapasayloon nga tubag, ug ako mipadayon sa akong lakaw. Apan ibutang ta lang nga miduol ko nimo sa kaulahian ug nanghangyo kon mahimo ba nakong hulaman kadto nga sapatos. Nagpanuko, imong gisulti nga ikaw nakapasaylo na kanako, apan magkinahanglan pa og taas nga panahon una nimo mabati nga ikaw makasalig kanako pag-usab. Ang panahon sa kasagaran gikinahanglan alang sa pagkaayo ug pagsalig.
Ikaduha, dili nimo kinahanglan nga paundayonan ang dili husto nga pamatasan sa tawo tungod sa usa ka sirkumstansiya sa kinabuhi. Diha sa ehemplo sa gikawat nga sapatos, importante kini nga dili mosulti ngari nako nga, “Ok ra nga imong gikawat ang sapatos. Nakahibalo ko nga ikaw adunay giagian nga kalisod.” Ang pagpaundayon sa dili husto nga pamatasan nagtugot sa indibidwal nga nakabuhat og sayop nga molikay sa pagdawat og responsibilidad sa mga aksiyon nga nagkinahanglan og kapasayloan sa unang higayon.
Ikatulo, ang kapasayloan wala magpasabot nga ang laing indibidwal ang motino kon unsa ang imong gibati. Ang kapasayloan nagpasabot sa pagkaamgo nga ikaw ang motino kon unsa ang imong gibati pinaagi sa pagdumala sa imong mga hunahuna ug pinaagi sa pagkahimong tinuod nga disipulo ni Kristo. Usab, diha sa ehemplo sa gikawat nga sapatos, kon ikaw mosulti kanako nga ako napasaylo apan ikaw mibati og kayugot sa matag higayon nga imoha ko nga makit-an, usa ka mas lawom nga pagbati sa kapasayloan ang klaro kaayo nga gikinahanglan.
Ikaupat, ang kapasayloan wala nagkinahanglan og suod nga pakig-uban sa tawo nga gipasaylo. Ang kapasayloan mao ang usa ka proseso sa kahiladman, gikinahanglan ang pagbuhi sa kayugot. Kini wala gayod magpasabot nga gibayaw ang gipasaylo nga indibidwal ngadto sa kahimtang nga usa ka suod nga higala o kauban. Alang sa pipila ka mga indibidwal nga atong gikasugat sa atong kinabuhi, tukma ang paghigugma kanila gikan sa layo.7
Ikalima, ang kapasayloan wala nagkinahanglan nga ang gipasaylo nga tawo mangayo og pasaylo. Kana mao ang responsibilidad niana nga tawo. Si Presidente Faust nagtudlo: “Kasagaran kanato nagkinahanglan og panahon nga maalim ang kasakit ug pagkawala. Makakita kita sa tanang matang sa mga katarongan sa paglangay sa pagpasaylo. Usa niini nga mga katarongan mao ang paghulat sa mga nakahimo og sayop nga maghinulsol sa dili pa kita mopasaylo kanila. Apan ang ingon nga paglangan mohikaw kanato sa kalinaw ug kalipay nga unta ato. Ang binuang nga paghisgot sa dugay nang panghitabo nga maoy nakapasakit dili magdala og kalipay.”8
Pagpasaylo sa Atong Kaugalingon
Ang kapasidad sa pagpasaylo sa uban magsugod pinaagi sa atong abilidad sa pagpasaylo sa atong kaugalingon. Apan ang pipila nakabantay nga ang pagpasaylo sa kaugalingon usa ka lisod nga hagit. Kon sila mopadayon sa pagsilot sa ilang kaugalingon gamit ang negatibo nga mga hunahuna kalabot sa mga sala diin ilang gihinulsolan, sila sa wala tuyoa nga paagi nagpugong sa gahom sa Pag-ula sa atong Manluluwas aron molimpyo kanila gikan sa negatibo nga mga epekto sa pagsilot sa kaugalingon.
Si Elder Jeffrey R. Holland sa Kurom sa Napulog Duha ka Apostoles nagtudlo: “Adunay usa ka butang nga kadaghanan kanato napakyas ilabi na sa pagpasaylo ug pagkalimot sa kaniadtong mga sayop sa kinabuhi—maato nga mga sayop o mga sayop sa uban. Dili kini maayo. Dili kini Kristiyano. Kini nagpasabot nga supak gayod sa kahalangdon ug kaharianon sa Pag-ula ni Kristo. Ang pagkahigot ngadto sa una nga mga sayop mao ang usa ka hilabihan ka ngil-ad nga klase sa pagpuyo diin kita giawhag sa paghunong ug sa paglikay.”9
O sumala pa sa kanunayng gikutlo nga panultihon nga nag-ingon, “Kon ang yawa mopahinumdom sa imong kaagi, pahinumdomi lang siya sa iyang umaabot!”
Sa akong pagbansay sa therapy, ang mga pasyente kasagaran mangutana nako, “Apan unsa man gyod ang akong buhaton aron mapasaylo ang akong kaugalingon?”
Una, kita kinahanglang modawat sa kamatuoran nga si Ginoong Jesukristo miantos alang sa atong mga sala. Sama sa atong nakat-onan diha sa Alma 7:13, “Ang Anak sa Dios mag-antos sumala sa unod nga siya unta modala diha kaniya sa mga sala sa iyang mga katawhan, nga siya unta mopapas sa ilang mga kalapasan sumala sa gahom sa iyang pagluwas.” Ang pagsilot sa atong kaugalingon dili mapuslanon ug gani makadaot nga buluhaton!
Ikaduha, kita dili gayod basta lang motuo diha sa Manluluwas apan motuo usab Kaniya. Sa laing pagkasulti, kita tinuod nga makatuo Kaniya sa dihang Siya miingon:
“Kay tan-awa, Ako, ang Dios, nag-antus niini nga mga butang alang sa tanan, nga sila unta dili mag-antos kon sila maghinulsol;
“Apan kon dili sila maghinulsol sila kinahanglan gayod nga mag-antos sama kanako” (Doktrina ug mga Pakigsaad 19:16–17).
Ang Manluluwas nag-awhag kanato sa pagpasaylo (tan-awa sa Doktrina ug mga Pakigsaad 64:9), busa pinaagi sa dili pagpasaylo sa atong kaugalingon o sa uban, kita mahimong mapaubos sa sayop nga pagpangagpas nga ang atong pag-antos tingali mas makatubos kanato kay sa pag-antos sa Ginoo. Kini nga mapahitas-on nga hunahuna nagbutang kanato sa kakuyaw sa pagsunod sa kaaway kay sa pagsalig sa makaayo nga gahom sa Pag-ula sa Manluluwas.
Kita kinahanglan nga dili gayod magdahom nga makalimtan ang unsay atong nabuhat nga sayop, apan kita, sa kadugayan, makalimot sa kasakit sa kayugot ug pagsilot sa kaugalingon. Kita nakat-on diha sa Alma 36:19 nga si Alma nga Batan-on nakahimo sa paglihok lapas pa sa iyang nangagi: “ako wala na mahinumdom sa akong mga kasakit; oo, ako wala na samoka sa panumdoman sa akong mga sala.”
Ang sa pagpasaylo usa ka balaan nga gasa, ug ang bili niini dili masukod. Ang ganti niini mao ang kalinaw sa kahiladman nga sa kataposan mao ang mopaduol kanato ngadto sa atong Manluluwas.
Ang tagsulat nagpuyo sa Utah, USA.