“Hinay-hinay nga Pagbasa: Pagkakita sa Manluluwas diha sa mga Kasulatan,” Liahona, Ene. 2024.
Hinay-hinay nga Pagbasa: Pagkakita sa Manluluwas diha sa mga Kasulatan
Ang paghulam niini nga paagi gikan sa art makatabang nato sa pagkakita kang Jesukristo diha sa Basahon ni Mormon.
La Pietà, ni Michelangelo
Mikabat og sobra sa usa ka tuig aron mahimo ni Michelangelo ang La Pietà, usa ka makapatandog nga kinulit nga Maria nga nagsapwang sa lawas ni Jesus human sa Paglansang sa Krus. Si Leonardo da Vinci migahin og mas dugay pa, mga tulo ka tuig, nga painting sa iyang nabantog nga paghulagway sa The Last Supper [Ang Kataposang Panihapon].
Kon patag-anon ka, unsa kaha ka dugay nga ang usa ka bisita sa usa ka museyo mobisita—sa kasarangan—sa pagtan-aw sa matag art?
Ang tubag 17 ka segundo, sumala sa usa ka pagtuon.1
Hunahunaa: 17 ka segundo sa pagtan-aw sa art nga gigahinan sa artist og mga tuig sa paghimo.
Masabtan ra kini. Adunay gatosan ka mga painting ug mga kinulit diha sa museyo, ug bisi kita nga mga tawo. Mao nga magdalidali kita ug motan-aw og kadali kutob sa atong mahimo. Kataw-anan, naaghat tungod sa kahadlok nga duna kitay malimtan, ang resulta atong malimtan ang katuyoan mismo sa art—ang mga emosyon ug mga hunahuna nga gusto sa mga artist nga atong masinati. Atong giliraw ang atong mga mata sa matag art diha sa museyo, apan kita sa tinuoray walay nakita niini. Dayon mobiya sa museyo nga gikapoy ug wala madasig. Tingali maghunahuna kita nganong ganahan man ang mga tawo sa art —nakombinsir, tingali, nga ang art para lamang sa taas og edukasyon, dili para sa tanan.
Hinay-hinay nga Pagtan-aw
Sa pagsulbad niini nga problema, ang mga museyo sa art sa tibuok kalibotan nag-awhag sa mga mobisita sa pagpraktis sa usa ka butang nga ilang gitawag og “hinay-hinay nga pagtan-aw.”2 Sila modapit sa mga tawo nga mopili og usa ka art diha sa museyo, morelaks, ug susihon og maayo sa makadali—5 ngadto sa 10 ka minuto. Tan-awon kini gikan sa lainlaing mga anggulo. Mopaduol aron mamatikdan ang mga detalye. Moatras ug tan-awon kini sa kinatibuk-an. Usahay, ang mga bisita sultihan nga dili ipabasa ang interpretasyon sa museyo nga nag-analisar sa hinimo nga art—dili lang una, hangtod nga makabaton sila og kahigayonan nga makaporma og ilang kaugalingong mga opinyon ug makahimo og ilang kaugalingong mga pagdiskobre.
Ang hinay-hinay nga pagtan-aw nakapausab sa kasinatian sa daghang tawo sa museyo sa art. Ang uban nga wala gayod mokonsiderar sa ilang kaugalingon nga ganahan og art nakagusto na sa art. Nakabaton sila og pagsalig nga makadiskobre sila og kahulogan sa bisan unsa sa art, ug nalipay sila sa unsay ilang nadiskobre. Ilang nakat-onan nga wala sila magkinahanglan og degree sa kasaysayan sa art sa kolehiyo aron makadayeg sa art; kinahanglan lang sila nga maghinay-hinay ug hatagan ang art og higayon nga mohimo kon unsa ang katuyoan nga kini gihimo.
Mahimo ba nga magamit ang sama nga mga baroganan ngadto sa pagbasa sa mga kasulatan—pananglitan, sa atong Dali, Sunod Kanako nga pagtuon sa Basahon ni Mormon niining tuiga?
Kita nahibalo nga ang Basahon ni Mormon, isip lain nga tugon ni Jesukristo, gisulat uban sa katuyoan sa pagpalig-on sa atong hugot nga pagtuo diha sa Manluluwas (tan-awa sa 1 Nephi 6:4). Kita nahibalo nga kini gisulat sa dinasig nga mga propeta sa Dios, labi na alang sa atong panahon (tan-awa, pananglitan sa Mormon 8:35). Kita nahibalo nga ang karaang mga propeta nga misulat sa Basahon ni Mormon mihimo sa ingon ka dako nga sakripisyo sa kaugalingon. Sama sa proseso sa pagkulit sa mga pulong diha sa metal nga mga palid hilabihan gayod ka lisod ug matrabaho (tan-awa sa Jacob 4:1). Ug ang uban nila mirisgo sa ilang kinabuhi aron mapreserbar ang rekord aron kini maanaa kanato karong panahona (tan-awa sa Mormon 6:6; Moroni 1).
Apan usahay, sa atong kabisi, magdalidali kita sa atong pagbasa sa Basahon ni Mormon. Tingali mopakli kita og pipila ka bersikulo kon tingpamahaw o mopadulong kita sa atong trabaho. Tingali maagian sa atong mga mata ang matag pulong diha sa kapitulo, apan wala kaayoy nasabtan niini. Dili pirme, apan usahay, kita motiklop sa basahon o sa app nga mibati nga walay kalainan sa atong gibati sa dihang nagsugod kita.
Hinay-hinay nga Pagbasa
Kon ang hinimo nga nindot nga art angayang daygon pinaagi sa hinay-hinay nga pagtan-aw, tingali ang Basahon ni Mormon angayan usab sa atong “hinay-hinay nga pagbasa.” Wala kana magpasabot nga ang atong pagtuon sa kasulatan kinahanglang mas dugay, kinahanglan lang nga makakuha kita og kaayohan gikan sa pag-usab sa atong gikusgon. Imbes magdalidali aron makahuman og usa ka kapitulo, tingali ang pagtuon karong adlawa motutok lamang sa tulo o upat ka bersikulo. Apan isub-sob gayod nato ang atong kaugalingon niadto nga mga bersikulo. Atong bantayan ang mga detalye, mga pulong, ug hugpong sa mga pulong. Atong pamalandongan nganong importante man kaha ang matag usa—aduna ba kini itudlo kanako mahitungod sa Manluluwas? Makapalawom ba kini sa akong gugma alang Kaniya ug sa akong hugot nga pagtuo diha Kaniya? Aduna bay butang nga Iyang gusto nga mahibaloan nako?
Ang hinay-hinay nga pagbasa magtugot nato nga mabantayan ang mga butang diha sa Basahon ni Mormon nga dili nato mabantayan sa laing paagi. Labing importante, makatabang kini kanato nga mas kanunay natong makita ang Manluluwas dinhi niini nga basahon nga gisulat aron sa pagpamatuod Kaniya. Ang hinay-hinay nga pagbasa usa ka paagi nga maablihan ang atong mga mata, mga hunahuna, ug mga kasingkasing ngadto sa gamhanang pagpamatuod sa Basahon ni Mormon bahin ni Jesukristo. Ang usa ka dinasig nga art, nga kon atong gahinan og panahon nga tan-awon gayod kini, makapausab sa kinabuhi. Gani diha sa mas klaro nga paagi, nga ang pagkakita sa Manluluwas diha sa mga kasulatan makaimpluwensya sa atong mga hunahuna ug mga pagbati sa lawom nga paagi—ug, kadugayan, sa atong kinabuhi.
Pananglitan, kon nagbasa ka sa 1 Nephi kapitulo 1. Ang imong pagtagad dad-on sa bersikulo 6, busa mohinay-hinay ka ug mohunong diha og kadali. Basin dad-on ka ngadto sa “gilis sa kalayo” nga nakita ni Lehi “ diha sa ibabaw sa dako nga bato.” Talagsaon kana nga kinaiyahan sa usa ka kalayo. Unsa kaha ang ipasabot niana? Ang imong hunahuna tingali moadto sa laing mga gilis sa kalayo nga gipasabot diha sa mga kasulatan (ang mga footnote makatabang nimo diha). Mahimo nimong pamalandongan kon ngano nga ang presensya sa Ginoo kanunay gayod nga itandi ngadto sa kalayo. Unsa ang ikasulti niana mahitungod Kaniya? Nahimo ba Siya nga sama sa usa ka gilis sa kalayo diha sa imong kinabuhi?
Daghan kaayo ang angayng hunahunaon. Ug wala pa gani ka mahuman sa bersikulo.
Siyempre, adunay pulos ang paspas nga pagbasa sa Basahon ni Mormon. Makatabang kini kanato sa pagkat-on sa kinatibuk-an nga linya sa istorya ug sa pagsabot sa halapad, balik-balik nga mga tema. Apan adunay daghang angay nga makat-onan mahitungod ni Jesukristo diha sa mga detalye sa Basahon ni Mormon, ug usahay ang labing maayo nga paagi aron makita kadto nga mga detalye mao ang hinay-hinay ug mainampingong pagtan-aw.
Si Nephi misulti bahin sa mga pulong nga iyang gisulat diha sa Basahon ni Mormon, “[Kini] nga mga pulong … mga pulong ni Kristo, ug siya mihatag niini ngari kanako; ug … si Kristo mopakita nganha kaninyo, uban sa gahom ug dako nga himaya, nga sila iyang mga pulong” (2 Nephi 33:10–11). Dili kinahanglan nga ikaw mahimong usa ka hanas nga magbabasa aron makit-an ang mga pulong sa Manluluwas diha sa Basahon ni Mormon. Kinahanglan lang ka nga maghinay-hinay ug mohatag sa Basahon ni Mormon og higayon nga mohimo kon unsa ang katuyoan nga kini gihimo—paglig-on sa imong hugot nga pagtuo diha ni Jesukristo.