Digitaal thema-artikel
Zes ideeën om met kinderen over emotionele veerkracht te praten
Maak er thuis een gewoonte van om emotionele veerkracht te oefenen.
Emotionele veerkracht is ‘in staat zijn om je in emotioneel moeilijke omstandigheden moedig en vol geloof in Jezus Christus aan te passen’.
Emotionele veerkracht vloeit voort uit de innerlijke kracht die we van God ontvangen en die door onze ervaring en onze relatie met de Heer toeneemt. Het Eerste Presidium heeft over emotionele veerkracht gezegd: ‘Wij nodigen u uit om deze beginselen te bestuderen en toe te passen, en ze uw gezinsleden bij te brengen.’ Ze beloofden: ‘Als u deze beginselen [van emotionele veerkracht] aanvaardt en naleeft, bent u beter in staat om de kracht te ontvangen die de Heer ons heeft beloofd.’
Hoe begin je een gesprek?
Als we gehoor willen geven aan die uitnodiging om onze gezinsleden emotionele veerkracht bij te brengen, weten we soms niet hoe we moeten beginnen. Hier zijn enkele manieren om dergelijke gesprekken op natuurlijke wijze te laten plaatsvinden:
1. Geef het goede voorbeeld.
Ons wordt geleerd: ‘Roep God aan voor al je onderhoud’ (Alma 37:36). We kunnen onze kinderen laten zien dat we onze zorgen aan onze hemelse Vader kunnen voorleggen en door zijn liefde en leiding veerkracht en dynamiek kunnen vinden. We kunnen om de kracht en vrede bidden die we door de instaatstellende kracht van Jezus Christus en zijn verzoening ontvangen. Als kinderen ons op een positieve en veerkrachtige manier met onze hemelse Vader horen communiceren, kunnen zij Hem ook vol vertrouwen en met een veilig gevoel aanroepen.
Net zoals wij met onze hemelse Vader onze gedachten en gevoelens delen en om zijn hulp en leiding vragen, kunnen wij ook een verlengstuk van zijn liefde zijn, een toevluchtsoord waar onze kinderen in vertrouwen met hun emoties terecht kunnen. Laat ze merken dat ze deze emoties in een liefdevolle relatie met ons kunnen verwerken. En bid zo mogelijk met de kinderen om hulp en kracht van onze hemelse Vader als het om emotionele behoeften gaat.
2. Luister naar je kinderen.
‘De tijd om te luisteren is wanneer iemand behoefte heeft aan een luisterend oor’, heeft president Russell M. Nelson gezegd. Hij zei verder:
‘Kinderen willen van nature graag over hun ervaringen praten, die variëren van momenten van vreugde tot allerhande moeilijkheden. Willen wij net zo graag naar hen luisteren? Als ze over hun moeilijkheden proberen te praten, kunnen wij dan openlijk naar een schokkende ervaring luisteren zonder zelf geshockeerd te raken? Kunnen we luisteren zonder hen te onderbreken en zonder snel te oordelen waardoor verdere communicatie onmogelijk wordt? De communicatie blijft mogelijk als we hen geruststellen dat we in hen geloven en hun gevoelens begrijpen. Volwassenen mogen niet doen alsof er niets is gebeurd, alleen maar omdat ze iets anders hadden verwacht. […]
‘Ouders met tieners kunnen merken dat tijd om te luisteren vaak minder gelegen komt, maar juist belangrijk is als jongeren zich eenzaam of onrustig voelen. En wanneer ze onze steun het minst lijken te verdienen, hebben ze die misschien het hardst nodig.’
Zuster Joy D. Jones, voormalig algemeen jeugdwerkpresidente, heeft ons aangespoord om te voorkomen dat elektronica tussen ons en onze kinderen komt: ‘Laat de gemakken van dit digitale tijdperk ons er niet van weerhouden om onze kinderen in de ogen te kijken, ze te onderrichten en naar ze te luisteren.’
3. Spreek je vertrouwen uit in de kinderen.
‘Onze kinderen zijn in staat om ondanks de moeilijkheden van deze tijd te gedijen’, heeft ouderling Lynn G. Robbins als lid van de Zeventig gezegd.
We kunnen onze kinderen laten merken dat we in hen geloven door te zeggen: ‘Dit is moeilijk. Je doet het goed. Door te oefenen, zul je het nog beter doen.’
4. Houd gezinsraad en luister naar het perspectief van de kinderen.
President M. Russell Ballard (1928–2023) heeft over de gezinsraad gezegd: ‘Kinderen hebben een dringende behoefte aan ouders die naar hen willen luisteren.’ Hij heeft ook gezegd: De gezinsraad werkt echt als ouders voorbereid zijn en kinderen luisteren en aan het gesprek deelnemen!’
Vraag de kinderen om advies over moeilijke situaties. Ze vinden het waarschijnlijk fijn als hun mening gewaardeerd wordt.
5. Getuig van de liefde en kracht die we van onze hemelse Vader en Jezus Christus ontvangen.
President Dallin H. Oaks, eerste raadgever in het Eerste Presidium, heeft gezegd: ‘Onze kinderen zouden ons geregeld ons getuigenis moeten horen geven.’ Dat zal hen aanmoedigen om ‘hun eigen identiteit te vormen door hun groeiende getuigenis.’
6. Moedig kinderen aan om rustig en ontspannen te zijn bij het verwerken van hun emoties.
We kunnen onze kinderen laten merken dat het normaal is om emoties te hebben. Soms kunnen we zeggen: ‘Ik voel me X vanwege Y.’ Als kinderen emotioneel worden of met sterke, verontrustende gevoelens kampen, kunnen onze eigen emoties toenemen en ons zelfs overweldigden. In plaats van te reageren vanuit onze eigen emoties, moeten we kalm blijven en laten merken dat gevoelens normaal zijn en op betere manieren kunnen worden geuit.
We moeten zo nu en dan onze eigen zwakheid erkennen. Als ouder kun je zeggen: ‘Ik ben ook 10 geweest. En ik ben op school door boosheid in de problemen gekomen, net als jij. Dit is wat ik heb gedaan om mijn boosheid te beheersen.’ We kunnen onze kinderen laten weten dat we hun ervaringen begrijpen. Door liefdevol en rustig te reageren, merken ze dat ze er niet alleen voor staan.
Het kan belangrijk zijn om onze kinderen te helpen inzien hoe belangrijk het is sterke emoties in bedwang te houden en te begrijpen hoe bepaalde emoties onze geestelijke gezondheid beïnvloeden. Ouderling Dale G. Renlund van het Quorum der Twaalf Apostelen heeft het als volgt beschreven: ‘De Geest speelt een essentiële rol in het overbrengen van Gods liefde aan ons [zie Galaten 5:22]. Maar de invloed van de Heilige Geest kan gehinderd worden ‘door sterke emoties zoals boosheid, haat [of] angst, [wat] lijkt op het willen proeven van een zoete druif terwijl u een Spaanse peper eet. [De ene smaak] overheerst de andere volledig.’
Als we met onze eigen emoties en die van onze kinderen aan de slag gaan, kan het nuttig zijn om te bedenken dat emoties vaak een inschatting zijn van hoe heilzaam of bedreigend iets is. We kunnen rustig beoordelen hoe accuraat emoties zijn en onze reactie op die emoties met gepaster intensiteit oefenen.
Een voorbeeld hiervan is een volwassene die een boos kind apart neemt en zegt: ‘Het is niet erg. Ik ben niet boos. Ik ben alleen bang dat je door je boosheid iemand pijn doet of mensen wegjaagt. Wat voel je? Je gevoelens zijn begrijpelijk. Maar hoe kunnen we ermee omgaan?’ Als een kind van streek is, kun je vragen: ‘Gaat het? Wat is er aan de hand?’
Ouderling Robert D. Hales (1932–2017) heeft gezegd dat we moeten luisteren ‘in liefde en zonder [te] onderbreken’. Zorg ervoor dat kinderen zich veilig voelen om over hun emoties te praten. En vergeet niet om blij te zijn met hun positieve ervaringen en emoties. Als een kind bijvoorbeeld een goed cijfer op school heeft gehaald, kan een ouder zeggen: ‘Dat is geweldig! Ik ben blij dat je het fijn vindt als het goed gaat op school. Waarom denk je dat het zo fijn is als het goed gaat op school? Waardoor is het zo goed gegaan?’
Wanneer begin je met een gesprek?
Hoewel het belangrijk is om kinderen emotieregulatievaardigheden bij te brengen wanneer ze het moeilijk hebben, is dat niet het enige moment waarop dergelijke gesprekken moeten plaatsvinden. We kunnen kinderen tijdens normale momenten in het leven veerkracht bijbrengen. De besproken woorden en vaardigheden zullen hen sterken voor de momenten die moeilijk zijn.
Enkele voorgestelde momenten om over emotionele veerkracht te praten:
-
Wekelijkse thuisavond.
-
Maandelijkse persoonlijke gesprekken met ieder kind.
-
Gezinsmaaltijden. Vertel verhalen over familieleden die tegenspoed hebben overwonnen. Bespreek waardoor ze hun beproevingen hebben kunnen doorstaan. Of laat elk gezinslid iets vertellen over een overwinning en een beproeving van die dag, en wat hij of zij heeft gedaan. Om samenwerking en creatieve probleemoplossing te stimuleren, kunnen we als gezin andere nuttige manieren bedenken om met moeilijke situaties om te gaan.
-
Schriftstudie in gezinsverband of besprekingen over Kom dan en volg Mij. Let op hoe de Schriften en verhalen ons begrip van emotionele veerkracht kunnen bijbrengen.
-
Leestijd. Boeken kunnen een geweldig hulpmiddel zijn om emoties te bespreken. Kleine kinderen kunnen we boeken voorlezen waarin emoties voorkomen en bespreken hoe de hoofdpersonen veerkracht tonen. Voor oudere kinderen kunnen we een boekenclub voor het hele gezin beginnen, waarbij iedereen hetzelfde boek leest en we wekelijks samenkomen om de veerkracht te bespreken die we uit het boek hebben geleerd.
-
Gezinsbijeenkomsten. Houd enkele weken lang bijeenkomsten om samen de cursus Kracht opdoen in de Heer: emotionele veerkracht door te nemen. Pas het materiaal aan de leeftijd van de kinderen aan. Overweeg om de cursus eerst zelf te volgen.
Begin klein
Maak er thuis een gewoonte van om emotionele veerkracht te oefenen. Begin met korte gesprekjes en laat de kinderen bepalen door welke vaardigheden ze zich rustiger voelen en beter in staat zijn om hun gedrag in toom te houden. Die gewoonte moeten we eigenlijk ons hele leven volhouden.
Zuster Jones heeft het volgende over het bijbrengen van geestelijke veerkracht bij kinderen gezegd, wat ook op emotionele veerkracht van toepassing kan zijn: ‘Dat hoeft niet ingewikkeld of tijdrovend te zijn. […] Terugkerende liefdevolle gesprekken die op natuurlijke wijze plaatsvinden, zorgen voor meer begrip en antwoorden.’
De Heer zal onze inspanningen zegenen als we ernaar streven om thuis emotionele veerkracht op te bouwen.