Noda Tabana
Taleitaka na Valetabu ena Bula Taucoko
O Betty McIlwaine e se nanuma tiko na reki a vakila nirau a vakavulici kei na watina sa mate, o Bill, ni matavuvale e rawa ni tawamudu ena cakacaka vakalotu ka vakayacori ena valetabu Ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. Ni oti e sivia na onosagavulu na yabaki ni nona lewena na Lotu, e tomana tiko na nona marautaka na sokalou vakamacawa kei na veiqaravi ena Valetabu e Adelaide, Ositerelia.
Ena veimacawa, edau lako ena app ni FamilySearch ni Lotu me kunea edua na wekana ka rawa ni vukea me vakarautaka vua na veivakalougatataki ni valetabu. E kaya, “E duatani na ka e vakila ni kauta edua na kadi ni yaca ni matavuvale i valetabu, me nanumi na tamata oya kei na nona bula, ka masu ka nuitaka me na ciqoma na kosipeli kei na cakacaka vakalotu.”
Ni raica lesu na nona bula, e kaya o Betty, “Na Tamada Vakalomalagi sa dau vinaka tu ga vei au kei na noqu matavuvale.”
E sucu ena ika 4 ni Janueri 1932 e Kadina ena Yorke Peninsula ena Ceva kei Ositerelia. Donuya na gauna ni Leqa Vakailavo Levu, o tamana edua ka vaqara cakacaka tiko, a tokitaka na nona matavuvale ki Whyalla me cakacaka ena volau ni waqa ka se qai dola vou ga.
Eratou a vakaitikotiko ena dua na valelaca e matasawa me yacova ni sa tara rawa o tamai Betty edua na nodratou vale. E vakananuma, “Na yawa ga ni vanua o rawa ni raica, era yatuni kina na matavuvale e matasawa kei na nodra valelaca.” Era a taleitaka na gone na bula e kea baleta nira dau laki sisili ena gauna ga era vinakata kina.
Ena 1950 a sotavi Bill kina na watina o Betty, ka a toki mai Belfast, ena Vualiku kei Ailadi me vaqara cakacaka tale ga ena volau ni waqa. Erau a vakamau ena dua na yabaki ki muri ka tolu kina na luvedrau tagane kei na dua na goneyalewa, ia a ka ni rarawa, ni a leqa ena dua na vakacala ka na ikarua ni luvedrau tagane qase, o Donal ni sa yabaki 21. Sa 11 tiko oqo na makubui Betty ka 26 na makubuna vakarua ka kaya o koya, “ Nira totoka kece o ira vakayadua.”
Na luvedrau tagane qase o Michael, a sotavi ira taumada na daukaulotu mai Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ena koronivuli ni paraimari. Ena gauna oya, edau vakarautaka na koronivuli na veivakavulici vakalotu mai na veimatalotu duidui ka dau lako mai ki vale o Michael ena marau me tukuna ki na vuvale na nona taleitaka na veikalasi oqo.
Sega ni dede erau veisiko kina vuvale na McIIwaines na daukaulotu ka vakatavulica na kosipeli i Jisu Karisito ki na matavuvale taucoko. E nanuma tiko o Betty nona vakila na kaukauwa ni Yalo Tabu ena imatai ni soqoni ena Tabana e Whyalla, vakabibi ena soqoni ni sakaramede.
E papitaiso na matavuvale na McIIwaine ena waitui e Whyalla ena ika 29 ni Tiseba 1962. Ena Kirisimasi ni 1967, eratou avuka na matavuvale taucoko ki Niu Siladi meratou vauci me baleta na gauna oqo kei na tawamudu ena Valetabu e Hamilton, Niu Siladi. Ni oti na imatai ni veisiko oya, o Betty kei Bill erau “taleitaka sara ga na valetabu” ka dau lesu tale “ena gauna ga erau rawata kina.”
Ena vuqa na yabaki i muri, ena 2000, a vakatabui kina na Valetabu e Adelaide Ositerelia, ka veivula, o Bill kei Betty erau dau draiva me va na auwa mai Whyalla me veiqaravi ka sokalou e kea. Ia ena 2003 erau “droinitaka edua na iwirini me 30 na miniti mai na valetabu” e rau vakalougatataki me kunea edua na vale ka tini na miniti walega na kena yawa mai kea. Erau tekivu cakacaka me rua na siga ena dua na macawa ena valetabu ka vakatiko kina me 10 na yabaki, me yacova ni mai tauvimate o Bill.
A lesu tale o Betty ka sikova na valetabu ena 2015 ni oti nona takali o Bill, ni sa yabaki 91, e kaya, “Au nuitaka meu na cakava tiko oqo me yacova na siga au na mate kina”.
Ena Maji ni 2023, a kacivi o Michael me peresitedi ni Valetabu e Adelaide, Ositerelia, vata kei watina, o Caroline, me metereni ni valetabu. O Betty a “duatani na nona marau” ena gauna a kila kina ka vakadeitaka, ni na “matadredre tiko mai lomalagi o Bill”.
Na takali ni luvena tagane o Donal, kei na wale tiko ga oqo o Bill na watina, sa yaco kina vei Betty na vakavinavinaka levu ka vakila na veivakalougatataki ni kena kilai ni iTuvatuva ni Marau ni Kalou e vakaduavatataka na matavuvale ki na tawamudu.
E taleitaka na dina ni kosipeli ni matavuvale e rawa me tiko vata me tawamudu. “E ivurevure ni veivakauqeti vinaka meda tiko ga kina ena gaunisala qiqo ka rabailailai me na rawa nida vakaduavatataki tale ena bula ka tarava.”