Lesona 16
E I Ai Lo’u Tino
Faamoemoega
Ia fesoasoani i tamaiti taitoatasi ina ia talisapaia ma faaaloalo i lona lava tino faaletino.
Sauniuniga
-
Ia suesue ma le agaga tatalo le Tanielu 1 ma le Mataupu Faavae ma Feagaiga 89. Tagai foi i le Mataupu Faavae o le Talalelei (31110), mataupu 29.
-
O Mea e faaaogaina:
-
O se Tusi Paia ma le Mataupu Faavae ma Feagaiga.
-
O se tamai mea e pei o se faamau po o se sene.
-
Ata 1-5, Aiga E I Ai Se Pepe (62307); ata 1-37, E Le Taliaina E Tanielu Meaai ma Uaina a le Tupu (Taga o Ata o le Talalelei 114; 62094; ata 1-38, Tamaiti o lo o Taaalo i le Polo.
-
-
Ia faia sauniuniga e talafeagai ai mo so o se Gaoioiga e Faamauoa Ai e te manao e faaaoga.
Faaaliga i le faiaoga: Ia mataalia i lagona o so o se tamaitiiti o lo o i ai i lau vasega e i ai mea e faaletonu i o latou tino. Ia tulimatai atu i mea e mafai e o latou tino ona fai, ae le o mea e le mafai ona latou faia.
Gaoioiga E Aoao Ai
Tofi se tamaitiiti e faia le tatalo amata.
Gaoioiga E Faatosina Mai Ai:
Ia faatūtū i luga tamaiti. Ia fesoasoani ia i latou e usuina ma faia taga o le pese: “Ulu, Tauau, Tulivae, Tamaivae” (Tusi Pese a Tamaiti ). Ia usu faagesegese le pese ina ia mafai ona faasino po o le faagaoioi foi o vaega o le tino a o faapea ona ta’uina. Mo se faataitaiga lue lou ulu, faamanee ou tauau, faapipi’o tulivae, ma tu tetee i tamatamai vae.
Ulu, tauau, tuli ma vae , tuli ma vae, tuli ma vae.
Ulu, tauau, tuli ma vae, mata, taliga, gutu ma le isu.
Faamatala i tamaiti ia faaaoga o latou tino ina ia fesoasoani ia i latou i le usuina o lenei pese.
Na fuafuaina e le Tama Faalelagi ina ia tofu i tatou taitoatasi ma le tino faaletino.
Ia toe faamanatu faatasi ma tamaiti le taimi na tatou mau faatasi ai i le lagi ma le Tama Faalelagi ma Iesu, sa le’i i ai ni o tatou tino. Sa na o ni agaga i tatou. Na tatau ona tatou o mai i le lalolagi ina ia mafai ai ona maua o tatou tino. Sa fuafuaina e le Tama Faalelagi ina ia tatou fananau mai i le lalolagi ma ia i ai ni matua faaletino latou te tausia i tatou.
Faaali le ata 1-5, Aiga E I Ai Le Pepe.
-
O ai tagata o lo o i ai i lenei ata?
-
O ai na faia le fuafuaga tatou te o mai i le lalolagi ina ia maua tino atoa foi ma aiga?
Gaoioiga
Faatūtū tamaiti i luga ma faataitai atu i au taga, a o e faamalamalama atu ia i latou, o o tatou tino e amata mai i o tatou tumua’i (tago i le ulu), e oo atu i o tatou mati’uti’u vae (tago i tamatamai vae). O o tatou mata (faaali le laumata ataata) ma o tatou tamatamai lima (faagaoioi tamatamai lima) o vaega uma ia o o tatou tino. Ia liliu faataamilo tamaiti i le taimi e tasi ona faanonofo lea i lalo.
Faamatala atu e tele mea e mafai ona fai e o tatou tino. E tofu lava vaega taitasi o le tino ma lana galuega e fai.
Gaoioiga
-
O a mea e mafai ona fai e o outou mata?
-
O a mea e mafai ona fai e o outou taliga?
-
O a mea e mafai ona fai e o outou gutu?
-
O a mea e mafai ona fai e o outou lima?
-
O a mea e mafai ona fai e o outou vae?
Gaoioiga
Faatūtū i luga tamaiti ma faia le solo o lo o i lalo faatasi ma taga:
E I Ai Lo’u Tino Manaia
E i ai lo’u tino manaia, (Tuu lima i le fatafata.)
O le Tama i le Lagi na ia faia.
O taliga e faalogo ai, (Faaofuofu lima i taliga.)
Ma mata e vaai ai. (Tusi lima i mata.)
O lima e lua e patipati ai, (Patipati lima.)
Ma vae e lua e feliuliuai ai. (Liliu faataamilo.)
A ou manaomia, e mafai ona ou tago, I o’u tamai vae i lalo. (Punou i lalo ma tago i tamatamai vae.)
A ou mafaufau i lo’u tino, (Tuu lima i le ulu.)
O le mea sili ona tupito. (Nofo filemu i lalo.)
O le Tama Faalelagi lava na Ia faia,
Ina ia ou foliga i ai.
E finagalo le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso ina ia tatou matua tausi lelei i o tatou tino.
Faamatala atu talu ai ona e taua tele o tatou tino, o lea ua tuu mai ai e le Tama Faalelagi ma Iesu ia i tatou tulafono, e fesoasoani ia i tatou i le tausiaina o o tatou tino ma ia faatumauina le malosi ma le maloloina lelei. O nei tulafono ua ta’ua o le “Upu o le Poto.” Faaali atu le kopi o le Mataupu Faavae ma Feagaiga (po o le faaali foi o le mea e amata ai le Mataupu Faavae ma Feagaiga mai totonu o tusi e tolu o lo o tuu faatasi ai.) Faamatala atu o lo o tusia le Upu o le Poto i totonu o lenei tusi o Tusitusiga Paia.
Ia talanoaina ituaiga o meaai o lo o ta’u mai e le Upu o le Poto ia i tatou na te faatumauina o tatou tino maloloina, e pei o fualaau ‘aina mata, fualaau fai sua, ma saito. Ona talanoaina lea o mea ua ta’u mai e le Tama Faalelagi ma Iesu, e aua nei o tatou faaaogaina e pei o le tapaa, ava malosi, ma le kofe. Fesoasoani i tamaiti ia malamalama, afai tatou te usiusitai i le Upu o le Poto ma faaaogaina meaai tatau ai, o le a fiafia le Tama Faalelagi ma Iesu ia i tatou, ma o le a laua faamanuiaina foi i tatou.
Gaoioiga
Faamatala atu le tala o lo o i ai i le Tanielu 1 e tusa ai ma le ala sa faaaogaina ai e Tanielu meaai sa finagalo le Tama Faalelagi na te faaaogaina. Ia faaali atu le ata 1-37, Ua Le Taliaina E Tanielu Meaai ma Uaina a le Tupu, i le taimi e tatau ai.
Gaoioiga
-
O le a le mea sa faia e Tanielu ina ua fai atu le Tupu ia te ia e faaaoga meaai sa le lelei mo ia? (Tagai i le Tanielu 1:8, 12–13.)
-
Na faamanuiaina faapefea Tanielu ma ana uo ona o le mulimuli i poloaiga a le Tama Faalelagi e uiga i meaai e ao ona faaaogaina? (Tagai Tanielu 1:15, 17, 20.)
-
O a meaai maloloina lelei tou te aai ai?
-
E tatau i se a ona outou aai ai i meaai maloloina lelei?
-
O le a sa outou faalogona pe a outou aai i meaai e lelei mo outou?
Faamatala atu e i ai isi mea e tatau ona tatou faia e faatumauina ai le malosi ma le ola maloloina lelei o o tatou tino. (Faaali atu le ata 1-38, Tamaiti o lo o Taaalo i le Polo.)
Gaoioiga
-
O a mea o lo o fai e nei tamaiti?
-
Aisea e tatau ai ona faia gaoioiga faamalositino mo o tatou tino?
-
O a nisi auala e mafai ona tatou faamalolosiina ai o tatou tino?
Tuu ou lima e lua e ufiufi ai le itu e tasi o ou mata ma moeiini faapei o lo o e moe.
Gaoioiga
-
O le a le mea lea ou te faatinoina?
-
Aisea e taua ai le tatau ona lava le taimi e moe ai?
Faafoliga o lo o e fufuluina ou lima.
Gaoioiga
-
O le a le taimi e tatau ona fufulu ai o tatou lima?
-
O le a le taimi e tatau ai ona tatou taeele?
-
O le a le taimi e tatau ai ona fufulu o tatou nifo?
-
Aisea e tatau ai ona tatou mama?
Ia talanoaina isi tulafono taua o le ola maloloina lelei, e pei o le faaaogaina o ofu tatau mo so o se ituaiga o tau, faatumauina uiga masani mo le saogalemu, atoa ma le maua o le ea fou e manavaina. E finagalo le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso tatou te puipuia lelei o tatou tino. Faamatala atu e finagalo le Tama Faalelagi ma Iesu ina ia tatou puipuia faalelei o tatou tino mai so o se mea e ono faaleagaina pe faamanuaina ai. Fai atu i tamaiti po o a tulaga matautia e ono faafeagai ma i latou, i le faaaogaina lea o fesili o lo o i lalo po o le fai o au lava fesili:
Gaoioiga
-
O le a le mea e tupu pe a outou taaalo i afitusi?
-
O le a le mea e mafai ona tupu pe a outou taaalo i le ala tele po o tafatafa ane foi o taavale?
-
O le a le mea e mafai ona tupu pe a le faaeteete outou i le loteina o mea maai e pei o naifi ma seleulu?
-
Aisea e tatau ai ona faaaoga fusipa’u pe a tatou faimalaga i totonu o taavale?
Faamatala atu, e tatau ona tatou puipuia o tatou tino. E le tatau ona tatou faia mea e matautia mo o tatou tino ina nei afaina ai i tatou. Faamatala atu e finagalo le Tama Faalelagi ma Iesu ia tatou maua le lagona o le saogalemu ma le fiafia. E finagalo i la’ua tatou te tausia lelei o tatou tino ina ia malosi lelei, ma ola maloloina.
Molimau
Ia faailoa atu ou lagona o le agaga faafetai mo lou tino faaletino. Ia faailoa atu le faafetai ona o lo o tausia lelei e tamaiti o latou tino, ina ia malolosi ma maloloina lelei.
O Isi Gaoioiga E Faamauoa Ai
Filifili nisi o nei gaoioiga e faaaoga i le taimi o le lesona.
-
Usu le pese: “Faamau” (Tusi Pese a Tamaiti) ma fai taga e pei ona fautuaina mai e upu. Tau atu i tamaiti lou agaga faafetai tele mo se tino e tele mea e mafai ona ia faia.
-
Ia aumaia ni ata o meaai ma mea inu eseese. Tuu atu i tamaiti e filifili pe lelei pe leaga ia meaai taitasi mo o latou tino. Faamatala atu, o nisi mea e lelei, ae le lelei foi pe a faaaoga tele. Mo se faataitaiga, e manaia tele lole i le ai, ae a soona faaaoga tele, o le a mama’i ai i tatou. Ia faaali atu ata o mea lelei e vaavaai i ai tamaiti.
-
Ia aumaia i totonu o se taga po o se atigipusa mea e fesoasoani ia i tatou i le tausiaina o o tatou tino. Ia aofia ai i ia mea e aumai, se mea e fesoasoani ia i tatou ia tumau i le mama, e pei o le fasimoli, se fasi solo laiitiiti e taele ai, po o se pulumu fufulu nifo. Ia i ai foi ma se meaai lelei, se palanikeke laiitiiti e faaalia ai le moe, se mea e faaaoga i faamalositino, e pei o se polo laiitiiti. Tuu atu i tamaiti faamatalaga faaataata e uiga i se mea e tasi, ma fai i ai latou te mateina. Ia faaali atu ia i latou lea mea pe a sao ona latou mateina. Ia faaauau ona fai seia oo ina faaalia mea uma.
-
Ia faatutu i luga tamaiti ma faataitai ona fai taga o le tausia lelei pea o o latou tino ina ia mama ma manaia. Tuu atu ia i latou e fai taga faapea o lo o fufulu o latou lima, fufulu o latou nifo, ma selu o latou ulu. Ona tuu atu lea ia i latou e faataitai ona fai taga o faamalositino e sili ona latou fiafia i ai, e pei o le osooso, musamusa, tafue po o le togiina o se polo.
-
Ia talanoa ma tamaiti e uiga i le tulaga o le i ai o mea e faaletonu i tino o isi tagata. E le tatau ona tatou ula i nei tagata pe tusitusi lima i ai po o le talie foi ia i latou. Ia talanoa e uiga i le tulaga e tatau ona tatou faaaloalogia ai ia tagata e i ai mea e faaletonu i o latou tino (talanoa ia i latou, avea ma a latou uo, ia faaaloalo i ai, fesoasoani ia i latou pe a manaomia le fesoasoani).
-
Tuu atu i tamaiti taitoatasi e tusia o latou lava ata. Ia tusi upu nei i pepa taitasi, “Ou te faafetai mo lo’u tino.”
Gaoioiga Faaopoopo Mo Tamaiti Laiti
-
Faaali le ata 1-5, Aiga E I Ai Le Pepe, ma tuu atu i tamaiti e talanoa i ai.
-
Sa avea ea oe ma se pepe?
-
E mafai e pepe ona savavali pe tautatala?
Faamanatu atu i tamaiti, sa i ai le taimi na avea ai i latou ma pepe, ma ua matutua nei o latou tino ma ua tele foi mea e mafai ona latou fai. A o tuputupu ae pea o latou tino, o le a tele atu foi mea e mafai ona latou fai.
Faaali le ata 1-16, O le Fanau Mai o Iesu, ma tau atu ia i latou e oo lava ia Iesu sa avea foi ma pepe.
-
-
Ia tusi i lou gutu ma fapea atu, “O lo’u gutu lenei .” Ona fesili atu lea “E mafai ona outou faaali mai ia te a’u o outou gutu?” ma fesoasoani i tamaiti e tusi ma faasino mai o latou gutu. Ia faia lea lava gaoioiga mo mata, isu, taliga, lima ma vae. Ona faasino atu lea o vaega taitasi o le tino e aunoa ma le ta’uina o igoa o ia vaega o le tino, ma fai atu i tamaiti e ta’u mai. Afai e mafai e tamaiti ona ta’uina mai igoa o vaega uma o le tino, ona mafai foi lea ona e fai atu ia i latou e ta’u mai igoa o isi vaega o le tino e faigata ia i latou ona iloa, e pei o le tulilima, tapulima ma tapuvae.
-
Ia fatu se tala faigofie e uiga i se tamaitiiti mai i lo outou nuu. Faamatala e uiga i le tamaitiiti i lona ala a’e i le taeao, fai ona lavalava, inu le ti o le taeao, ma faasolosolo lava faapena i le aso atoa. A o e talanoa e uiga i gaoioiga taitasi, fesili atu i tamaiti po o a vaega o le tino o lo o faaaogaina e le tamaitiiti.
-
Tuu atu i tamaiti e laulautūtū ma usuina le pese o lo o i lalo agai i le fati o le “Sa i ai se Tagata Kiona” (Tusi Pese a Tamaiti ). Faaaoga taga faanounou i le fuaiupu muamua, ae faaaoga taga faaloloa i le fuaiupu e lua.
Sa avea au ma pepe, pepe, pepe,
Sa avea au ma pepe, laitiitī.
Ua ou tupu tele, tele, tele,
Ua ou tupu tele, umi, umi, umi!