Lesona 15
O Le Sapati, O Se Aso E Tapuai Ai
Faamoemoega
Ia fesoasoani ina ia malamalama tamaiti taitoatasi, o le Sapati, o se aso e tapuai ma malolo ai.
Sauniuniga
-
Ia suesue ma le agaga tatalo le Kenese 2:1–3 ma le Esoto 16:11–31. Ia tagai foi i le Mataupu Faavae o le Talalelei (31110), mataupu 24.
-
O Mea e faaaogaina:
-
O se Tusi Paia
-
Ata 1-6, Afiafi Faaleaiga (62521); ata 1-9, Tatalo i le Taeao; ata 1-7, O se Aiga Alofa; ata 1-8, Tufatufaina o le Faamanatuga (62021); ata 1-9, Tatalo i le Taeao (62310); ata 1-10, Tatalo Faaleaiga (62275); ata 1-35, Faaputuputuina o le Manai; ata 1-36, Fanau ma Matua o lo o Faitauina se Tala o le Tusi Paia.
-
-
Ia faia sauniuniga e talafeagai ai mo so o se Gaoioiga e Faamauoa ai e te manao e faaaoga.
Gaoioiga E Aoao Ai
Tofi se tamaitiiti e faia le tatalo amata.
Gaoioiga E Faatosina Mai Ai:
Fesoasoani i tamaiti e faatinoina i taga aso taitasi o le foafoaga, a o e faamanatu atu ia i latou mea na tutupu i aso taitasi (Tagai i le Kenese 1):
Aso 1. |
Ia faafoliga o lo o momoe ona toe feala lea, ina ia faaalia ai le ao ma le po. |
Aso 2. |
Ia laulaututu, vaai i luga, ma faaloloa lima i autafa, e faaalia ai le lagi. |
Aso 3. |
Punou ifo ma tau se fugalaau ona sogisogi lea i ai. |
Aso 4. |
Ia faia se lio tele i ou lima mo le la, ma se lio itiiti e faia i ou lima mo le masina, ma faatetetete ou tamatamailima, a o minoi ou lima e fai ma sui o fetu o lo o fepulafi. |
Aso 5. |
Ia fai taga faapei o le manulele o lo o lele solo i totonu o le potu po o se i’a o lo o aau i le sami. |
Aso 6. |
Ia fai taga faapei o se manu. Ia savali faataamilomilo i le potu ma faataitai lena manu. Ona laulaututu lea i le laina ma faapea mai i latou taitoatasi, “O lo’u igoa o (tau le igoa o le tamaitiiti lava ia). O a’u o se Atalii o le Atua.” |
Ia faanonofo filemu i lalo tamaiti.
Tau atu i tamaiti, sa malolo le Tama Faalelagi ma Iesu i le aso lona fitu. Sa ta’ua e i la’ua lea aso malolo o le Sapati.
Fai i tamaiti latou te ta’u mai faaleotele le upu “Sapati”.
O le Sapati, o se aso e paia.
Faitau leotele le Kenese 2:1–2 ma le fuaiupu e Kenese 2:3 seia oo i le upu, aso. Faamatala atu, ina ua mavae ona faia o le lalolagi ma mea uma o i ai, e le Tama Faalelagi ma Iesu, ona la faamanuia lea o le aso fitu. E avea lea aso ma aso paia, e ese mai i isi aso o le vaiaso. O le Sapati, o se aso lea e tatau ona tatou malolo ai mai i a tatou galuega, ma tapuai atu ai i lo tatou Tama Faalelagi ma Iesu.
-
O le a le aso ua avea ma Sapati?
-
O a mea sa fai e le Tama Faalelagi ma Iesu i le Sapati? (Tagai i le Kenese 2:2.)
Gaoioiga
Fai atu i tamaiti e faaali mai o latou tamatamai lima e fitu. Faitau faatasi ma i latou seia oo i le fitu, ma faagaoioi tamatamai lima taitasi a o faitauina. Faamatala atu, o aso e ono (ia faagaoioi tamatamai lima muamua e ono), tatou te faia ai a tatou galuega. A o le aso lona fitu (ia luelue atu na o le tamatamai lima lona fitu), tatou te malolo ai mai i a tatou galuega aua o le Sapati lena.
Tala
Faaali le ata 1-35, O le Faaputuputuina o le Manai, ma faamatala atu le tala e uiga ia Isaraelu ma le Manai e pei ona i ai i le Esoto 16:11–31.
Fesoasoani i tamaiti ia malamalama i le vavega e uiga i le manai. Ia faamatala atu, sa faaputuputuina e tagata Isaraelu manai i aso taitasi ia lava mo lena lava aso, ae o le aso lona ono sa faaputuputuina ai e i latou manai ia lava mo aso e lua. O le aso lona fitu, o le Sapati lea, sa le faaputuputuina ai e i latou se manai. O le aso lea sa aai ai i latou i manai faasili ia sa faaputuputuina i le aso lona ono.
Tala
-
Sa faapefea ona maua meaai a Isaraelu?
-
Aisea na le faaputuputuina ai e i latou ni manai i le Sapati?
Ia faitau leotele le Esoto 16:26. Faamatala atu, sa aoaoina Isaraelu e le tatau ona latou galulue i le Sapati. E finagalo le Tama Faalelagi ma Iesu tatou te manatunatu atu ia i laua i le Sapati, ae le o a tatou galuega. E matua paia le Sapati i le Tama Faalelagi ma Iesu.
Ia faamamafa atu, o le Sapati e le o se aso e galulue ai ma fai ai isi mea masani, ae o se aso e tapuai ai i le Tama Faalelagi ma Iesu. O le tapuai, o lona uiga, o le mafaufau lea e uiga i le Tama Faalelagi ma Iesu, ma fai mea uma e faailoa atu ai le tele o lo tatou alofa ia i la’ua.
O le Sapati, o se aso e tapuai ai.
Ia fesoasoani i tamaiti ia malamalama, o le Sapati o se aso e fiafia ai, aua e mafai ona tatou tapuai atu ai i le Tama Faalelagi ma Iesu i le tele lava o ala eseese.
-
O a mea na outou faia i lenei aso e faailoa atu ai i le Tama Faalelagi tou te alolofa ia i la’ua?
Faamatala atu, o le tasi o ala e mafai ona tatou tapuai atu ai i le Tama Faalelagi ma Iesu, po o le faailoa atu ai foi ia i la’ua lo tatou alofa ia i la’ua, o le o mai lea i le lotu ma aai i le faamanatuga. Faaali le ata 1-8, Tufatufaina o le Faamanatuga. E fiafia le Tama Faalelagi ma Iesu pe a tatou pepese ma faalogo, ma pe a tatou filemu ma aua le ulavavale, ina ia mafai ai ona tatou lagona o tatou faiaoga ma lagona foi le alolofa o le Tama Faalelagi ma Iesu mo i tatou.
Gaoioiga
Fesoasoani i tamaiti i le faiga o le tala o lo o i lalo e faaaoga ai tamatamailima:
Ua Ou Fiafia Lava Ina Ua Ou Sau I Le Lotu I Lenei Aso Sa
Ua ou fiafia lava ina ua ou sau i le lotu i lenei aso.(Ia fai le tumutumu o le falelotu i le faapipii faatasi lea o tumutumu lima o tamatamai lima o lima uma e lua.)
Ou te aoao ai ina ia iloa ona faalogo, (Faaofuofu le lima ma faataamilo i le taliga.)
Ma ia faapea ona tatalo. (Piilima ma punou le ulu.)
Ou te aoao ia Iesu i luga i lenei aso, (Tusi i luga.)
Ou te manatunatu ia Iesu ma lona alofa ma le tatalo. (Fusi le tino i lima e lua.)
Tatou te faailoa atu foi le alofa i le Tama Faalelagi ma Iesu, e ala lea i le tu mama pe a o mai i le lotu. E tatau ona faamama o tatou mata ma o tatou ulu ma fai o tatou ofu e sili ona lelei.
Gaoioiga
Tuu atu i tamaiti e fai taga e aunoa ma se leo o le sauniuni atu mo le lotu.
Gaoioiga
-
O a mea tatou te fai e tapuai ai i le Tama Faalelagi pe a tatou i ai i totonu o le lotu?
-
O a mea tatou te fai e tapuai atu ai i le Tama Faalelagi ma Iesu pe a tatou i ai i o tatou aiga?
Fesoasoani i tamaiti ia malamalama e le tatau ona faaaluina tupe pe faia faatau i le Sapati. E le tatau ona tatou auai atu i ni taaloga po o ni faafiafiaga e faia i le Sapati. E le tatau ona tatou galulue i o tatou lotoa po o togalaau po o le o atu foi e fagogota pe fanafana i le Sapati.
Faamatala atu e tele mea e mafai ona tatou fai i le fale e faamamaluina ai le Sapati. Faaali atu ata mai le vaega o “Sauniuniga” i le taimi e tatau ai i le faagasologa o lenei talanoaga. E mafai ona tatou faia taaloga filemu ma tagata o o tatou aiga, faitauina mai ia i tatou tala mai tusitusiga paia, saunia o tusi e tuu ai ata o o tatou aiga, asiasi atu i tagata o aiga po o e foi e mamai, tusia ata o mea tatou te faafetai ai, savalivali ma se tagata o le aiga, tatalo, faia pesega, ma faalogologo i pese lelei.
Gaoioiga
Tuu atu i tamaiti latou te faatinoina mai i taga mea latou te fiafia e fai i le fale e faamamaluina ai le Sapati.
Molimau
Tau atu i tamaiti e fiafia le Tama Faalelagi ma Iesu pe a tatou o mai i le lotu i le Sapati, ma pe a tatou pepese foi, tatalo, ma faalogologo lelei i o tatou faiaoga. E fiafia foi i la’ua pe a tatou faia mea e tatau ai i le fale, i le Sapati. Faamatala tala e uiga i nisi o mea e faaalia ai le faaaloalo e te manao e fai i le Sapati, ma faailoa atu le tele o lou fiafia i le Sapati. Ia uunaia tamaiti e faailoa atu i o latou aiga mea na latou aoaoina i lenei lesona.
O Isi Gaoioiga E Faamauoa Ai
Filifili nisi o nei gaoioiga e faaaoga i le taimi o le lesona.
-
Ia fai le gaoioiga o lo o i lalo, ma saunia fuaiupu mo tamaiti uma o lo o i ai i lau vasega. Ia valaaulia tamaiti ina ia outou faia faatasi taga.
Ona O Le Aso Nei O Le Aso Sa
Ia tusi lou lima i se tamaitiiti o lau vasega ma ta’u lona igoa, a o e faia lenei solo ma faia taga e pei ona faaalia:
O (Igoa o le Tamaitiiti) sa faalogologo i tusitusiga paia i lenei aso (tuu faaofuofu le lima i tua o le taliga.)
O (Igoa o le Tamaitiiti) sa faalogologo i tusitusiga paia i lenei aso, aua o le Aso Sa lenei.
Ia saunia fuaitau mo tamaiti taitoatasi, i le faaaogaina o manatu o lo o i lalo e tusa ai ma le faatulagaga e pei ona faaalia i luga:
O (Igoa o le Tamaitiiti), na tatalo i le Peraimeri i lenei aso (Piilima, punonou ulu, moeiini mata).
O (Igoa o le Tamaitiiti), sa ia tusia se ata i lenei aso (Ia faafoliga faapei o lo o tusia le ata).
O (Igoa o le Tamaitiiti), sa asiasi atu i se tagata mau toatasi i lenei aso (Faatalofa ma le tamaitiiti ua ta’ua le igoa).
O (Igoa o le Tamaitiiti), sa aoao e uiga i le tala faasolopito o le aiga i lenei aso (faafoliga o lo o sue le tusi ma matamata i ata).
O (Igoa o le Tamaitiiti), sa tusi atu ia Tina matua ma Tama matua i lenei aso (Ia faagaoioi le lima e pei o lo o tusitusi).
O (Igoa o le Tamaitiiti), sa faalogologo i se tala i lenei aso (Faaofuofu le lima ma tuu i le taliga).
-
Ia faamatala atu i tamaiti le tala o lo o i lalo i au lava upu:
E tele na’ua maila sa malaga ai le au paionia ina ia mafai ona taunuu atu i le Vanu o Sate Leki ina ia nonofo ai. Sa taunuu i latou i lea mea ae ua latalata lava oo i le Sapati. E ui lava la sa tatau ona fausia o latou fale ma totoina a latou mea toto, ae peitai, sa tonu ia i latou e le tatau ona galulue i le Sapati. Sa latou galulue malosi ma le vave i le eliina o le eleele ina ia saunia mo le totoina o laau toto. Sa matua malo le eleele, o lea na tatau ai ia i latou ona faasusuina ina ia faigofie i palau ona suaina. Ina ua oo i le po o le Aso Toonai, sa matua tele la latou faatoaga laau aina ua uma ona totoina. O le taeao la o le Aso Sa, sa faapotopoto faatasi ai i latou mo a latou sauniga o le Sapati, ma faafetai atu i le Tama Faalelagi mo le aumaia o i latou i se nuu fou e nonofo ai.
-
Tuu atu i tamaiti taitoatasi e tusia lona lava ata a o lo o faia se mea e tatau ona faia i le Sapati. Tuu atu i tamaiti taitoatasi e faamatala e le isi i le tasi lana ata. Ia tusia igoa o tamaiti i ata taitasi faapea foi ma a latou gaoioiga, e pei ona faaalia i lenei faataitaiga: “O lo o usuina e Tavita Pese o le Peraimeri i le Sapati.”
Gaoioiga Faaopoopo Mo Tamaiti Laiti
-
Fesoasoani i tamaiti i le faiga o le gaoioiga o lo o i lalo a o e faia upu:
O Le Foafoaga
Ua fetalai atu Iesu ia susulu le la. (Ia faia le lio tele i lima i luga ae o le ulu.) Ia
toulu timuga.( tuutuu ifo lima i lalo i luma o le tino a o faatetetete tamatamai lima.)
Ia tutupu fugalaau ma ia fuga (Faaofuofu lima ma faataliaga.)
Ua fetalai mai Iesu ia pepese manulele (Ia faamomoe ma tatala tamatamai lima e pei o le gutu o se manulele.)
Ma sa faapea lava ona fai e nei mea e tele. (Piilima.)
(Johnie B.Wood, mai le Sing, Do, Action songs mo Tamaiti, ed. Dorothy M. Peterson [Cincinnati: Standard Publishing Co., 1965].)
Faamatala atu, ina ua mavae le foafoaga o le lalolagi ma ua maea, sa malolo loa le Tama Faalelagi ma Iesu. O le Sapati, o le aso lea tatou te malolo ai ma manatunatu ai i le Tama Faalelagi ma Iesu.
-
Tau atu i tamaiti, afai tatou te faia a tatou galuega i le Aso Toonai, o le a faigofie ona tatou manatuaina le Tama Faalelagi ma Iesu i le Aso Sa. Usu le pese: “Aso Toonai” (Tusi Pese a Tamaiti ), ma faia taga e pei ona fautuaina mai i upu.