O Le Faasatauroga ma le Falelauasiga o Iesu Keriso

Faamoemoega

Ina ia faamalosia molimau a tamaiti taitoatasi e faapea, talu ai ona o le maliu o Iesu mo i tatou, o le a tatou toe ola uma.

Sauniuniga

Suesue ma le agaga tatalo le Mataio 27:32–66, Luka 23:26–56, ma le Ioane 10:17–18, 19:13–42. Ona suesue lea o le lesona ma iloilo pe faapefea ona e manao e aoao atu i tamaiti le tala faatusi paia (Tagai i le “Saunia o Au Lesona,” itulau 0 [vi,] ma le “Aoao Atu Mai Tusitusiga Paia,”itulau 0 [vii].)
Tusi faitau faaopoopo: Mareko 15:20–47..
Filifili fesili e talanoaina ma gaoioiga e faamauoa mai ai na o le a sili ona aafia ai tamaiti ma sili ona fesoasoani ia i latou e maua ai le faamoemoega o le lesona.
Mea e manaomia:
1. Se Tusi Paia poo se Feagaiga Fou mo tamaiti taitasi.
2. Se kopi o le Tusi a Mamona.
3. Ata 7-33, O le Faasatauroga (Taga Ata o le Talalelei 230; 62505); 7-34, Falelauasiga o Iesu (Taga Ata o le Talalelei 231; 62180); ma le 7-35, Tuugamau o Iesu (Taga Ata o le Talalelei 232; 62111).

Faalautelega Fautuaina o le Lesona

Tofi se tamaititi e faia le tatalo amata.

Gaoioiga e Faatosina Mai Ai

Faamatala atu i tamaiti le tala lenei:

I se tasi aso malulu ma le matagi, sa pa ai se vaalele i se auala laupapa i Uosigitone, D.C., ma sulu atu ai i le Vaitafe o le Potomaki. E toatele tagata na maliliu ai, ae toaono tagata sa taupeupe i le siusiu o le vaalele a’o lafoina atu iai e ni tagata laveai mai se vaalele helikopa ni vaa faaola mo i latou. Sa matuai malulu lava le vai, ma sa faigata foi ona taupeupe i le vaalele. O nei tagata sa fefefe ina ne’i oo mai le oti ia te i latou ae latou te lei oo atu i le vaa faaola ma aveeseina atu ai i latou ma le saogalemu.

Soo se taimi lava e tuutuu ifo ai le vaa faaola e le au laveai nei i se tagata e toatasi, e tuu muamua atu lava e le tagata lenei i le isi ina ia mafai ona faasaoina muamua le isi tagata. Na ia faia lenei mea seia oo ina ua faasaoina uma isi, ma ua le toe mafai e ia ona toe pipii mau. Ina ua toe foi mai le helikopa e avatu o ia, ua magoto ifo o ia i lalo o le vai. Na maliu lava o ia ao le’i mafaia e se tasi ona laveai ia te ia.

Gaoioiga e Faatosina Mai Ai

O le a sou manatu aisea na tuuina atu ai pea e lenei tagata le vaa faaola i isi? O le a sou lagona pe ana fai o oe o se tasi o nei tagata na laveaiina e lenei tagata?

Ia faailoa atu ou lagona e uiga i le lototele ma le alofa e iai ina ia mafai ona tuuina atu lou ola mo isi e pei ona faia e lenei tagata.

Ia faamatala atu i tamaiti o lenei lesona o le a latou aoao ai i tiga ma puapuaga o Iesu i luga o le satauro. Na ia naunau e tuuina atu lona ola ina ia mafai e tagata uma o e na ola ai, ma e o le a ola ai, ona toe ola talu ai lona alofa tele mo i tatou.

Iloiloga Puupuu

Faamanatu atu i tamaiti le tulaga na tuu iai e Atamu ma Eva i laua ma a laua fanau ina ua laua aai i le laau ua faasaina i le Faatoaga o Etena. Talu ai ona o le agasala a Atamu ma Eva, o lea na avea ai o laua tino ma tino faaletino. O lona uiga o o laua tino o le a iai se aso e oti ai. I le avea ai o i tatou ma fanau a Atamu ma Eva, o lea e tatau ai foi ona tatou oti, e pei o i laua.

Ia molimau atu o le oti faaletino o se vaega lea o le fuafuaga a le Tama Faalelagi ma ona o le alofa mutimutivale o le Tama Faalelagi, na ia auina mai ai lona Alo Pele e Toatasi, o Iesu Keriso, ina ia manumalo i le oti. O le maliu ma le toetu o Keriso, ua faasaoina uma mai ai i tatou mai le oti faaletino. O le a tatou oti, ae o le a tatou toetutu uma (tagai i le Ioane 3:16–17; Helamana 14:15).

Ia iloiloina faapuupuu mai lesona talu ai ia mea na tutupu i sauaga, o le faalataina, pueina, ma le faamasinoga o Iesu.

Tala Faatusi Paia

Faamatala atu i tamaiti le tala i le faasatauroina o Iesu ma lona falelauasiga e pei ona maua i le Mataio 27:32–66. (Mo ala fautuaina e aoao atu ai le tala faatusi paia, tagai i le “Aoao Atu Mai Tusitusiga Paia, i. vii.) Ia tagai foi i le Luka 23:34, 39–43 ma le Ioane 19:19–22, 25–27, 34, 39. Ia faaaoga ata i taimi e talafeagai ai.

Atonu e te manao e faaaoga le lisi lenei e fesoasoani ai i le aoaoina o vaega autu o lenei lesona:

Tala Faatusi Paia

Sa amoina e Simona le Kurene le satauro o Iesu (Mataio 27:32).
Sa tautau Iesu i luga o le satauro i le va o ni tagata gaoi (Mataio 27:33–38; Luka 23:32–33).
Sa tusi e Pilato se faaupuga ma tuu i luga o le satauro (Ioane 19:19–22).
Sa ulagia Iesu (Mataio 27:39–44).
Sa talanoa Iesu i le tagata gaoi (Luka 23:39–43).
Sa augani atu Iesu ia Ioane ina ia tausi faalelei i lona tina (Ioane 19:25–27).
Sa ufitia uma le laueleele i le pogisa (Mataio 27:45–46).
Ua maliu Iesu Keriso (Mataio 27:50–56). Sa tutui e fitafita Roma lona itu (Ioane 19:34).
Sa tuuina le tino o Iesu i totonu o se tuugamau (Mataio 27:57–61; Ioane 19:38–42).
Sa auina atu leoleo e vaai le tuugamau (Mataio 27:62–66).

Talanoaga ma Fesili e Faatatau I Ai

Suesue fesili ma mau o loo taua i lalo a o e saunia lau lesona. Faaaoga fesili e te lagona o le a sili ona fesoasoani ai i tamaiti ia malamalama i mau ma faaaoga ai mataupu faavae i o latou olaga. O le faitauina faatasi ma tamaiti o mau i le vasega o le a fesoasoani latou te mauaina ai malamalamaaga i tusitusiga paia.

Talanoaga ma Fesili e Faatatau I Ai

Ina ua maea le faamasinoga o Iesu, o le a le mea na faia e Pilato? (Mataio 27:26.) O le a le uiga o le sasa? O le a le uiga o le faasatauro? (O le fasiotia lea e ala i le tutuiina o lima ma vae i fao poo le saisaia i le satauro.) Ia faamatala atu o le faasatauro o se faasalaga lea o le oti e faifaimalie ma tiga e masani lava ona faapitoa mo pologa ma tagata agasala aupito mataga.
O a igoa e lua e lauiloa ai le nofoaga sa faasatauro ai Iesu? (Mataio 27:33; Luka 23:33.)
O ai na faasatauro faatasi ma Iesu? (Mataio 27:38; Luka 23:33.)
O le a le mea na tuuina atu e fitafita ia Iesu e inu ai? (Mataio 27:34.) Ia faamatala atu o le vineka ma le omomi e tuuina atu e avea o se vailaau e fesoasoani ai e faaitiitia pe lē lagona ai foi le tiga. Fesoasoani i tamaiti ina ia malamalama na teena e Iesu le vaiinu lea ua suia aua sa ia manao ina ia matuai malamalama lelei o ia ao ia faamaeaina le galuega o le Togiola.
O ai lea na ole atu ai Iesu i le Tama Faalelagi ina ia faamagalo? (Luka 23:34.) O le a sou manatu aisea na taua ai ia Iesu ona faamagalo atu i fitafita? Aisea e taua ai lo tatou faamagalo atu? E faapefea ona faamanuiaina i tatou pe a tatou faamagalo atu i isi?
O ai nisi o i latou na sa tauemu ma ula ia Iesu ao tautau ai o ia i luga o le satauro? (Mataio 27:39–44.) O a nisi o faaupuga na latou fai atu ia te ia? O le a le tali atu iai a Iesu? (1 Nifae 19:9.) O le a se tali e tatau ona tatou tali atu ai pe a fai mai e nisi ni faamatalaga matuia ia i tatou?
O a uiga na faaalia e tagata gaoi nei e toalua ia Iesu? (Luka 23:39–43.) O le a le faaupuga a le tagata gaoi lona lua na faaalia ai ua amata ona ia salamo? (Luka 23:40–42.) O le a le tali a Iesu? (Luka 23:43.)
Na faapefea ona faaalia e Iesu lona alofa tele i lona tina ao puapuagatia ai o ia i luga o le satauro? (Ioane 19:25–27.) O le a se mea o loo aoaoina mai e lea vaega e uiga ia Iesu?
O le a le umi na ufitia ai le laueleele e le pogisa? (Mataio 27:45.) O le a le mea na tagi atu ai Iesu? (Mataio 27:46.) Pe na tuulafoai moni ea e le Atua lona Alo? Ia faamatala atu na aveesea e le Tama Faalelagi lona agaga mo sina taimi ina ia mafai ai e Iesu na o ia lava ona faataunuuina lona manumalo i le agasala ma le oti.
O le a le uiga o le “tuuina atu e Iesu o lona agaga”? (E na o le pau le auala e mafai ai ona oti Iesu o le tuua lea e lona agaga o lona tino. Na faamautuina mai e tusitusiga paia na ia tuuina atu lona ola ma lona naunautaiga; e lei aveesea mai ia te ia.) Tuu atu i tamaiti e faitau le Ioane 10:17–18. O le a se tou manatu aisea na naunau ai Iesu e tuuina atu lona ola?
O a vavega ofoofogia na tutupu i le taimi o le maliu o Iesu? (Mataio 27:51–53.) O le a le uiga o le “vaeluaina”? (Saeluaina.) O le a le molimau na tuuina mai e le taitai o le toaselau ina ua vaai i le mea na tupu? (Mataio 27:54.)
O ai Iosefa le Arimataia? (Mataio 27:57.) O le a le mea na ia faia? (Mataio 27:58–60.)
O le a le mea na tau atu e Faresaio ia Pilato e fai? (Mataio 27:62–66.) Aisea na latou mananao ai e puipuia le tuugamau. Aisea na leai ai se eseesega i a latou taumafaiga uma? O le a se mea o loo aoaoina mai ai i tatou e uiga i le mana o le tagata ma le mana o le Alii?

Talanoaga Aotele ma Fesili e Faatatau I Ai

Atonu e te manao e faaaoga fesili nei ina ia fesoasoani ai i tamaiti ia latou malamalama i le sootaga i le va o le agasala a Atamu ma Eva ma le moomia o se Faaola.

Talanoaga Aotele ma Fesili e Faatatau I Ai

Na faapefea ona solia e Atamu ma Eva se tasi o poloaiga a le Tama Faalelagi i le Faatoaga o Etena? (Na laua aina le fua o le laau e iloa ai le lelei ma le leaga.) O le a le taunuuga o le laua agasala? (Na tuliesea i laua mai le faatoaga. Ua avea i laua ma tagata faitino ma ua mafai ona maua a laua fanau. O i laua ma a laua fanau uma o le a oo iai le oti. O se vaega lea o le fuafuaga a le Tama Faalelagi.)
O le a le mea e tupu i o tatou tino ma o tatou agaga pe a tatou feoti? (E tuua e le agaga le tino ma alu atu i le lalolagi o agaga; o le tino, ua leai se ola pe a leai le agaga, e masani ona tanumia i le eleele.) O le a se mea e mafai ona tatou faia ina ia toe tuufaatasia ai o tatou tino ma agaga? (E leai se mea aua o lenei tatou te ola faaletino, e le o ia i tatou le mana e tuufaatasia ai o tatou tino ma agaga e i tatou lava.)
O ai ua mafai ai e i tatou ona foiaina lenei tulaga le mautinoa? Aisea ua na o Iesu ai na te mafaia ona laveaiina i tatou? (E leai sana agasala; o ia o le Alo Pele e Toatasi o le Tama Faalelagi i la le tino ma e iai lona mana e pule ai i le oti.) E faapefea ona e maua se lagona i lou iloaina lea o loo iai se tasi e mafai ona fesoasoani ia te oe ma lou aiga ina ia toetutu?

Gaoioiga e Faamauoa Ai

E mafai ona e faaaogaina se tasi poo le sili atu foi o nei gaoioiga i soo se taimi o le lesona poo le avea o se toe iloiloga, aotelega, poo se lu’i.

Lisi mau nei i luga o se siata poo luga o le laupapa. Tau atu i tamaiti o mau taitasi o loo aofia ai se faamatalaga na faamaumauina na fetalai iai Iesu ao tautau ai i luga o le satauro. Fai atu i tamaiti e faitau faamatalaga ma tau mai poo le a le mana poo le uiga na fesoasoani ai ia Iesu e tautala poo le faia o nei mea.

Luka 23:34 (Sa alofa mutimutivale ma loto faamagalo o ia.)

Luka 23:43 (Sa ia te ia le mana na te ta’uina mai ai mea o le a tutupu.)

Ioane 19:26–27 (Sa ia popole ma manatu mo lona tina.)

Mataio 27:46 (Na ia faaalia lona faalagolago atu i lona Tama.)

Luka 23:46 (Na usiusitai o ia i le finagalo o le Tama Faalelagi.)

Ioane 19:30 (Na ia faataunuuina le fuafuaga a le Tama Falelagi.)
Ia lisi i luga o le laupapa igoa nei o tagata poo faalapotopotoga o tagata o loo taua i le tala i le maliu o Iesu ma lona falelauasiga. Fesili atu i tamaiti poo a mea o loo latou manatua e uiga i nei tagata taitoatasi. Fesoasoani i tamaiti ia latou iloaina vaega taitasi na faia e nei tagata:

Iesu Keriso

Pilato

Simona le Kurene

Fitafita

Tagata tauemu

Tagata gaoi e toalua

Maria, le tina o Iesu

Ioane le Soo Pele

Taitai o le toaselau

Iosefa le Arimataia
Ia talanoaina ma fesoasoani i tamaiti e tauloto le mataupu faavae e lua o le faatuatua.
Usu pe faitau upu o le “Ia Tatou Viia le Suafa o Iesu” (Mataupu o le Talalelei, i. 332 poo le “Pe Na Toe Soifua Moni Mai Ea Iesu?” (Tusipese a Tamaiti, i. 0).

Faaiuga

Molimau

Ia faaali atu lou agaga faafetai mo le osigataulaga sili na faia e Iesu mo i tatou i lona maliu ai lea i luga o le satauro. Ia tuuina atu lau molimau o le a tatou toetutu uma lava ma toe ola talu ai ona o lona alofa tele mo i tatou.

Tusi Fautuaina e Faitau i le Fale

Ia fautuaina e suesue e tamaiti le Mataio 27:34–50 i le fale e fai ma toe faamanatu o lenei lesona.

Tofi se tamaititi e faia le tatalo faaiu.