Tiepene Lap
Kakaunopdahn Pwuken Mormon
Kapokon Lap en Epreil 2020


Kakaunopdahn Pwuken Mormon

Poadoapoad mehlel kan oh soun kadehdeh kan en Pwuken Mormon kadehdehda me kopwurupwurdohu wia kenwekid kopwuriamwei mehlel.

Nan ehu tuhpene en pwihn en ohl akan en mwomwohdisoht, Soukohp Joseph Smith kosoia: “Kihsang Pwuken Mormon, oh kaudiahl kan, ia atail mwomwohdiso? Sohte atail.”1 Riei ohl oh lih akan, mwekid kopwuriamwei en kopwurpwurdohn Pwuken Mormon wia mehn kadehde keriapak kesempwal ong kopwurpwurdohn rongamwahu en Sises Krais nan mwehi wet, mwurin Tepin Kansansalo. Pwuken Mormon kadehde sapwelimwen Koht limpoak ong sapwelime seri kan, sapwelimen Kaun Sises Krais tohnmetei sarawi en tomwo, oh sapwelime karasaras en papah ohng mehn Nihpai kan mwurin ah ketin Iasadahro.2 E pil kadehde men koaros tohn wein Israel pahn wiahla ehu ni doadoahk en imwin rahnakan oh re sohte pahn lekdekla kohkohlahte.3

Ni atail kin onopiki kaukaunopdahn iren pwuhk sarawi wet nan imwin rahn akan, kitail diarada me soangen kemwekid koaros udahn kopwuriamwei—sangete ansou me Soukohp Sosep alehdi kohl pleitko rehn tohnleng sarawio lel ni kawehwe me sang ni “manaman en Koht,”4 duen epwelpe, oh wiepe e sang ni limen Kauno.

Udahn kaunopdahn Pwuken Mormon wiawiaier mwohn Joseph Smith ah alehdi kohl pleit ko sang tohnleng Moroni. Soukohp en mahsoko kohpadahr duen pwuhk sarawi wet ah pahn lelohng nan atail rahn.”5 Aiseia kosoia duen pwuhk katengteng ehu, dene ni ansou me e pahn wiawihda aramas akan pahn ponoponkihda duen mahson en Koht. Ansou pahn mweidada doadoahk me Koht pahn wia sapwelime “doadoahk lap oh lingan,“ elehiong “loalokong en neirail ohl akan [en] sohrala, oh wewehn aramas sakanakan akan [pahn] ekiekla“ ansou me irail akan me aktikitik pahn “kalaudehla arail peren rehn Kauno, oh irail me semwehmwe kan pahn iang perenda rehn Ih me Sarawi en Israel.”6 Ezekiel kosoia duen tuhkehn Sudah (iei Pwuhk Sarawi) oh tuhkehn Eipreim (iei Pwuken Mormon) me kohpene wia ehute. Ira koaros Ezekiel (me mih nan Kadehde mering) oh Lehi (me mih nan Pwuken Mormon) kosoia me pwuhk Riau wet“ kekeirdahte ehu” pwe en kapwungala padahk sohte mehlel kan, kihdo meleilei, oh kamarainih eng kitail duen inou kan.7

Ni soutik en Septempe 21, 1823, sounpar siluh elep samwalahro mwurin ah wehwehkihla keioun kaudiahlo, tohnleng Moroni apw pwarohng Sosep , ihte luen soukohp en men Nephites ko nan Amerika, sang ni ah loaloapwoat en kapakap kan. Nin doken arail pwarodo ni pwohngo pwon, Moroni apw padahkioang Sosep me Koht kaunopadahr doadoak kapwuriamwei ehu ong ih pwe en wia—iei kauwehwehdien oh wiepen ong sampah duen mahson akan en soukohp en nan mwein kawahu duen mehn Amerika kan.8 Mandahsang rahno, Sosep apw kohla wasahu, me sohte nohn dohsang nimwehu, wasa me Moroni sarepedieng pleitko ni imwinlahn ah mour, sounpar kei samwalahro. Wasahu me Sosep pilehu kilangada Moroni, iei me padahkiheng ih en kaunopada pwe en kak alehda pleitko nan ansou me kohkohdoh.

Mwurin sounpar pahiou, ni Septempe 22 en pahrohte, Sosep pil alehdi ekei ire kan sang Moroni duen kamarainpen sapwelimen Kauno wei ah pahn kokouda nan imwin rahn akan. An Sosep kaukaunopda pil elehieng tohnleng en Koht kan ah pil pwarehng, pwe en kak kapwurehdo wahu oh lingan en mwekid kan me pahn wiawi nan mour wet.9

Ah kopwopwoudehng Emma Hale nan 1827 pil wia kisehn kamwakid kan me pahn wiawi nan mour wet. E wia pwukoa kesempwal pwe en sewese Soukohp nan ah mour oh papah. Ni mehlel, ni September 1827, Emma iangih Sosep kohla pohn nahnahu wasa me kohl pleit ko nekinekla ie , oh e awiawih ih ni ansou me tohnleng Moroni ketkieng record kan nan pehu. Sosep alehdi inou me pleitko pahn wie mihmihte ma e pahn wia uwen ah kak koaros pwe en apwalih mwahu lau e koapwurpwur ieng nan pehn tohnleng Moroni.10

Kempoakepahiko, rahn pwukat soahng tohto me ropropda duen nan mwehi samwalahrko e dierekda sang ni pwihnen onopki poadoapoad en aramas arail wia arail doadoak de pil lella doadoakpen wia nihmw kan. Apw ni mehlel, tohnleng men me kahluwalahng Sosep Smit, ni pleitko. Dah me parade duen mwekid wet udahn kopwuriamwei.

Wiepen kawehwehpen Pwuken Mormon pil wia mehkot kapwuriamwei iou. Rekord kesemwpwal wet e sohte kawehwehdi” duehte me pwihn en kawehwe teikan kin anahne ese duen wiepen intingihdi lokaiahn mahsaka ni ahr kin kaskuhlki lokaiahn mweio. Kitail anahne kilang mwekid wet duwehte “ kaudiahl” me iangahki mehn sawas kan en paliwar me kohsang rehn Kauno me kin uhwong “ kawehwe kan” sang emen me marainki songesongen lokaia tohto. Joseph Smith pakairki me sang ni manaman en Koht, “Ih kawewehdier Pwuken Mormon sang ni [mahlen en mehn Isip kan kawaho], marain me salongalahsang sampah ni mwekid kaselel ehu ni ai kesihnen kelehpw, sohte ahneki marain ansou me ih pwulopwul, oh kin pepeiong loaloakong en sampah, o koatohtohwela kailok en mwhei eisek waluh ki kaudiahl kapw ehu.”11 Sapwelimen Kauno sawas ong kawehwepen pleitko—de sang kaudiahl—pilehu mehn kadehdeh ni atail pahn medemedewe ansou mwotomwot koapwuriamwei me Sosep Smit ahniki pwe en kawehwe.11

An Soseph inting kadehde duen manaman en Kauno me sansalada ni ansou me doadoakpen kawehwe pen Pwuken Mormon wiewiawi. Oliver Cowdery kosoia: “Rahn pwukat wia rahn kei me sohte pahn manoknokla—wie mwomwohd rongorong ngihl kaselel me peipeido sang nanleng, me kamwakihda pahn adie kalahngan lap! Ehu ehu rahn, I doulahte, ni ah sohte mehkot kedirepweie, ni ai intingihdi kosoi kan, ni ah kawehwe … Pwuken Mormon.”13

Sohng kei nan poadoapoad kasalehda me sang ni ansou me Sosep Smit alehdi pleitko nan 1827, mie mehkei me song en kawaisang pleitko reh. E intingihdi me “me keioun kewemwpwal ong palinwar oh pali ngehn iei doadoakpen ale [pleitko] sang [ih]” oh kosondi koros me wiawihda e wiawihkida karoapwoa wet.”14 E lel ansou iou me Joseph oh Emma idihdiong en kohsang Manchester, New York, ong Harmony, Pennsylvania, pwe en kilang wasa me mwahu oh dohsang pwihn en sounpei ko oh aramas akan me men pirapahsang pleit ko.15 Emen soun poadoapoad intingihdi: “Iei me kaimseklahn an Sosep Smit keioun doadoak laud ni ah wia soun epwel pen pleitko. … Lel met rekohdko wie nekinekte, oh ah ngoang en apwalih pleitko, Sosep ni sohpeikasahl esehla soahng tohto duen Koht oh ohlakan me pahn kak sewese nan ansou kan me pahn kohdo.”16

Ni ansou me e kawkawehwehdi Pwuken Mormon, Sosep diarada me kauno pahn pilada soun kadehdeh kan me pahn iang kilang pleitko.17 Met iei kisoahn dahkan me Kauno wiahda ni ansou me e masanih, “Sang nan ewen riemen de silimen soun kadehde kosoi koros pahn pweida.”18 Oliver Cowdery, David Whitmer, and Martin Harris iei ekei iengen Sosep ni koukoudahn sapwelimen Koht doadoak kopwuriamwei nan mour et oh iei keieun pwihn en kadehdepen Pwuken Mormon ohng sampah. Irail kadehdehda me mie tohnleng, me kohdo sang mwoalen Kauno, kasalehieng irail rekohd en mahsoko oh irail kilang mwahu intingko pohn pleitko. Irail pil kadehdehda me irail rongada ngilen Koht sang nanleng mahmahsanih me rekoht en mahsoko kawehwehdi sang ni kisakis oh manaman en Koht. Re pohngokieng rehn kadehde kieng sampah pwon.19

Kauno pil pilada soun kadehdeh welimen pwehn kilang pleit kohlko oh wia soun kadehdeh kesempwal kei ohng mehlelpe oh sarawi en Pwuken Mormon ohng sampah. Re kadehdehda me irail kilang oh kasawih mwahu pleitko oh duen inting kan me mih powe. Itarete arail kapilkipene kahpwal, aramas uhwong irail, songen kahpwal akan, oh ekei irail luluwetala nan arail pwoson, soun kadehdepen Pwuken Mormon meh ehk emen et sohte kamahmkihla arail iang kilangedi pleit ko. Sosep smit solahr kelekelehp pwehki sang ni marain en an Moroni pwaredou oh pleit kohlko.

Lucy Mack Smith kilelehdi me nah pwutako lelodo nimwehu direkihla penen mwurin soun kadehdehko ahr kilang pleitko. Joseph kawehweiong ah pahpa oh nohno,“Ih poahm me ih maiaudahsang nan kotoutou ehu me inenen toutou ong ioa iehn kolokol, oh e kaperenihda palingeniet, me ih solahr kelekelehpw pohn sampah wet.”20

Joseph Smith lelohng pil lapalahn kahpwal ni ah song en koatohtowela pwuhko ansou me e nekehr ah kawehwe. Ih eri ahnekidi ansou mwahu en pekihda rehn emen oh ede Egbert B. Grandin nan Palmyra, New York, en uhd koatohtowela pwuhk wet mwurin Martin Harris, ni mwomwen me ahneki pwoson laud oh tohnmetei laud, netikihla ah wasa ong bank pwe en kauhdi katohtolahn pwuhko. Pwehki sang ni kahpwal kan me pwerda sang mwurin wiawihdahn Pwuken Mormon, Martin Harris netikihla sapwe sahpw ehu me laudiki acre 151(kilomihter 0.62) ni pwoson pwehn kak pwainla pweinen wiawihdahn pwuhko. Sang ni kaudiahl me kohiong Joseph Smith, Kauno padahkiong Martin Harris en dehr koledi ah wasa oh en pwainla pweinen wiawihdahn pwuhk me audaudki “ me mehlel oh iangahki mahsen en Koht.”21 Nan Mahs 1830, keieun koapi 5,000 en Pwuken Mormon wiawidahr, ah rahnwet, pohnangin koapi rar 180 wiawidahr ni lokaia pohnangin epwiki.

Poadoapoad mehlel kan oh soun kadehdeh kan en Pwuken Mormon kadehdehda me kopwurupwurdohu wia kenwekid kopwuriamwei mehlel. Ahpw, manaman en pwuhk wet sohte kohsang toa nan poadoapoad kaselel kan ahpw sang ni ah manaman, mahsen kapwuriamwei me wekidalahr mour tohto—iangahki ahi mour!

Keieun ai wadekala pwuhko iei ansou me ih wia tohn skuhl en seminary. Sang ni kaweid en ai sounpadahk kan irail ih tepida wadekasang ni oralapih o. Inou me mih nan tepin doaropwehn pwuhko kin pwurpwurodo nan moangeiet: “Medewe nan [ahmwail] mohngiong kan … eri … kowe peki rehn Koht, Sahm Soutuk [ni pwoson], ni mwaren Krais ma pwuhk wet mehlel. Irail akan me dadaurete wiepe wet … pahn alehdi arail kadehde me e mehlel oh kawehwe sang ni manaman en Ngehn Sarawi.”21

Ni ei kin medemedewe inou wet, nannantiheng raprapahki ekei mehlelpe, oh sang ni kapakap loal, I onopiki Pwuken Mormon, ekis ekis, pelianki ahi kin iang kohla semineri wihk koaros. I kin medewehla, duwehte aio mwo, me pepehm karakaro tepda mwekid nan loaleiet oh kadirehda mohngiongiet, e kamarainihehda, oh ahi peren kin lalaudla, rasehng dahme Alma kawehwehier duwen kalohki mahsen and Koht ohng sapwelime amaras akan.23 Pepehmo wiahla marain me tengedi nan ahi mohngionget oh wiahla poahsoanpen ahi kadehdehpen kemwekid kesempwal kan oh padahk me dierek sang nan pwuhk sarawi wet.

Sang ni pein ahmw pepehm kan, Pwuken Mormon udahn kin wiahla takain pwukekeimw me kin utungada ahi pwoson Sises Krain oh ahi kadehde ohng padahk en Sapwelime rongamwahuo. E wiahla ehu tuhkehn kisiniei me kadehdehiengie duwen sapwelimen Krais tomw en tohnmetei sarawio E wiahla kisehn perepei nan ahi mour pwehn powehdi kasongosong kan me kin katikala ahi pwoson oh kihiengie peikasal oh kin kihengie kehl pelianki ahi kadehdehpen Sounkomour en sampah.

Kempoakepahi kan, ahi kadehdehpen Pwuken Mormon kohdo ekis ekis22 pwehki kemwekid kopwuriamwei me kin sair mohngiongiet. Leledo rahn wet, kadehdehu pahn wenlahte mwowe ni ai wie raprapahki, sang ni mongiong aktikitik, ong wehwehkila mahsen en Koht akan me mih nan pwuhk sarawi kesempwal wet.

Ong irail kan me karonge ai mahsen rahn wet, I luke kumwail en iang patehng doadoahk kopwuriamwei me pid duen kokoudahn Pwuken Mormon nan amwail mour. I inoukiheng kumwail me ni amwail pahn kapakap oh nantiheng onopiki sapwellime mahsen kan, kumwail kak I pahn pilehu kapwurehieng dahme sansalehr nan ehu ehu tehkan: ma komw “peki Koht, Sahm Soutuk, ni mwaren Krais, ma iei mepwukat sohte mehlel, oh ma kumwail pahn peki ni mohngiong mehlel, ni ineng mehlel, sang ni amwail pwoson Krais, e pahn ketin, kasalehiong kumwail mehlelo, sang ni manaman en Ngehn Sarawi.”25 I kak inoukiheng kumwail me E pahn ketin sapeng kumwail ni mwohmw rir ehu, rasehngete dahme E ketin wiahiengiehier oh aramas tohto teikan nan sampah pwon. Ahmw wehwehki pahn kaselel oh kesempwal ong uhk duehte ahn Sosep Smit wehwehki ong pein ih, pil duehte keiou en soun kadehdeo oh pil koaros me nantiheng pwe ren alehdi mehlel oh koapwoaroapwoar en pwuhk sarawi wet.

I wia ahi kadehdeh me Pwuken Mormon iei mahsen en Koht. I kadehde me rekohd sarawi wet “kin wahdo padahk kan en rongamwahuo, kairekdi pilahn en komouro, oh padahkiheng aramas dahme irail anahne wia pwehn ahneki meleilei nan mour wet oh mour soutik me pahn kohdohu.”25 I kadehdehki me kupwuren Koht iei en kihpene Isrehl nan atail mwehi oh sewese aramas akan en esehla Sapwelime Iehros, Sises Krais. I kadehde me Koht ieias oh poakehng kitail oh Sapwelime Iehros, Sises Krais, iei Sounkomour en sampah, me wia takain pwukekeimw ohng atail pelien lamalam. Oh I kosoaia mepwukat ni mwar sarawi en atail Soundoar, atail Kaun Lapalap, me iei Sises Krais, amen.

Nting